|
2000
|
|
|
Badakit itzuliko dela. Eta parez pare geratuko gara, isilik baina irribarrez, biok dakigulako
|
besteak
zer sentitzen duen. Musu emango diot, eta urez estalitako denbora galdua berpiztuko dugu.
|
|
2001
|
|
|
Bluefields hiriko dendetara noa, ez dakidalarik egoera honetan
|
beste
zer egin dezakedan, erosketak egiteko asmoa da nire uste sendo bakarrenetakoa. Eta Beholden auzoko eskaparateen kristalean ezagutu dut nire isla, erosketan, emakume hau bere jeneroaren ohiturak berarentzat hartzen.
|
|
2003
|
|
|
Aurreiritzirik gabeko jendea zen. Eman egiten zuena, brausta dena botatzen zuena, erreparorik gabe,
|
besteek
zer pentsatu edo esango duten kontuan eduki gabe. Berak oso bestelako jendea ezagutzen zuen.
|
|
2004
|
|
|
Tira, bada. Mitxelenak planteatu digun ildoan, bigarren zehaztapen honetan ere, politizazioaren alde makurra euskara beste zerbaiten mirabe bihurtzean egongo litzateke,
|
beste
zer horrek euskararen beregaintasuna ukatuko balu bezala. Ez dezagun beste ezeren mirabe bihur, eta opa diezaiogun berez zor diogun autonomia eta begirunea.
|
|
|
Ondo dago euskararen aldeko politika ildoa zehaztea eta babestea; aitzitik, kalte besterik ez diogu egingo halako eta holako helburu politikoen jokoan tarteko sartzen badugu. denez,
|
beste
zer politiko horiek ez dira helburu politiko orokorren egitasmoan kokatzen, ezpada alderdikeriak eragindako interes jakinen esanetara.
|
|
|
Eta orduan, galdera latza bururatzen zitzaidan: " ni ere pobre eta bakarrik hilko ote naiz, drogetan edo auskalo
|
beste
zertan sartua?".
|
|
2006
|
|
|
zergatik suizidatu zen Beatriz? Susmoa nuen kulparen zentzuagatik izan zitekeela(, ni bizirik baldin banago, nere aita eta
|
besteak
zergatik ez??), eta uste dut ez nintzela gehiegi okertu... Eta geroxeago Argentinakoa etorri zen, are bortitzagoa eta krudelagoa.
|
|
|
–Aditua naiz
|
besteei
zer egin behar duten erraten.
|
|
|
Eskuak poltsikoan abiatu gara, pausoa laxo,
|
besteak
zer esango biotako bakoitza.
|
|
2007
|
|
|
Baina, de fakto, ez munduan dagoen oro, eta, batez ere, ez giza juzgu oro munduari buruzkoa da beti razionala, zientifikoa?, eta ez dauka estriktoki razionala izan beharrik ere (esaterako, izan liteke zori joko bat?
|
beste
zer dira gerrak?, bozketak??, edo ikuskera edo juzgu bat sin edo antipatiazkoa adbz. –maite dut udaberria?, edo enpiriko historikoa, etikoa, poetikoa, mitikoa, sozio-politikoa, estetiko artistikoa, erlijiosoa, etc.; eta orduan hori, juzgu zilegizkoa eta hein batean arrazoizkoa ere izanik, estriktoki razionala, zientifikoa?
|
|
|
edo, a, klasikoak irakurtzen dituzun seinale; hil ostean guztiok zatartzen omen gara?, edo beste edozer,, polita zara? esaldiak eragindako ilusio primario eta infantila disimulatzeko balioko zuen
|
beste
zer edo zer.
|
|
|
Berak, iraultzaile komunitate arras maskulino horren muinean sentitu nahi zuen, haiekin garrasi egin, gizonen arteko elkartasun mota bitxi hori elikatu? denborarekin
|
beste
zer edo zer elikatzeko ilusioarekin. Gauzak okertzen baziren, hanka egin eta taberna baten babesa bilatu behar genuen ahalik eta azkarren, arnasestuka.
|
|
2008
|
|
|
beti erreleborik txarrenak, ordu estrak noiznahi? Mariari eskaintzeko nuen denbora urritu egin zitzaidan, eta berak Oroitzengan topatu zuen babesa, eta
|
beste
zer edo zer.
|
|
|
Baina, aingura botatzerik ez genuenez, eta goleta hondartzera ere ausartzen ez ginenez harik eta marea askoz gehiago igo arte, denbora sobera genuen. Kontramaisuak itsasontzia haize geldian nola jarri esan zidan; hainbat aldiz kale egin ondoren, lortu nuen halaxe jartzea, eta isil isilik eseri ginen biok,
|
beste
zer edo zer jateko asmoarekin.
|
|
|
Bete betean asmatu baitu nire ustez. Batetik, gaur eta hemen abertzale izateak
|
besterik gabe
zer dakarkio herri euskaldunaren etorkizunari. Zer, nazio euskaldunari?
|
|
|
–Ezta bat ere. Paularekin ahalegintzea alferrik izan bada,
|
besteekin
zer esanik ez. Anjos Intendente aldera joango naiz zuzenean galdetzera.
|
|
2009
|
|
|
behin eta berriro esaten zuen, ez zenekien ongi erdi protesta gisa zen, edo erdi hil beharraren uler eta onarkaitzak maitasun berri bat errebelatu dionaren bere buruarekiko harriduraz, lehen aldiz orain ohartu balu bezala bizia maite zuena, h. d., bere burua maitatzeko modu berri hau?
|
beste
zer izan liteke, izan ere, gaixoak bizia maitatzea. Ikustera ezin joan eta telefonoz deitzen nionean,, zer, Bitoriano??,, hementxe, bizia zaintzen?
|
|
|
Ni neure bidean joan naiz; zergatik joan da bera bere bide horretatik? Esatea ondo dago?
|
beste
zer esango dugu??,, hil da, baina haren obra gelditu zaigu?. Hala da, obra handi bat utzi digu.
|
|
|
Guztiok gara, gainera, egoistak: beren nahia jarraibide dutenak beren nahia jarraibide dutelako; baina nahiaren ukoan bizi direnak ere beren nahiari lotuta bizi dira, azken batean, horixe besterik ez baitute nahi izaten, Jainkoaren aurrean meritu handiagoak egiteagatik edo auskalo
|
beste
zergatik. Gehiago ere esango dizut:
|
|
|
Domingok bere fantasmekin segitzen zuen, inoiz baino itsuago; orain, gainera, bakarrik zegoen, Alberto, ikastetxean hiru urte egin ondoren, Galiziara itzuli baitzen gurasoenera, hirian geltokiburu zuèn osaba, etxean hartu zuena, hil egin zitzaiolako; garaitsu hartan, halaber, ikaskide bat hil zen, tuberkulosiak jota; Domingok ongi oroitu behar zuen nola Fernando Biain izeneko ikaskidea, aurpegi ezin zurbilagoa zuena, egun batean eztulka hasi, handik hiruzpalu egunera ikastetxera etortzeari utzi, eta urtebete gabe hil zen; tuberkulosia, baina, hitz markatua zen, hainbesteraino, non jende asko eta askorentzat izurri biblikoen konnotazioa baitzuen? zabaldu ere, horregatik zabaldu zen ikastetxean Fernando Biain katarro batek jota hil ote zen, edo bronkitis batek, edo auskalo
|
beste
zerk, nahiz eta ikaskide gehienek muturra okertu, tuberkulosia eta tuberkulosia?; hauen artean, gainera, era guztietako iruzkinak egiten ziren, modu batean edo bestean hil ote zen, batzuek esaten baitzuten lotan hil zela, eta besteek itota eta desesperatuta, airerik gabe geldituta gero, zer egingo diogu, bada!, bizitzak heriotza zor. Eta Domingori hura geratu zitzaion, heriotza hartan pentsatze hutsak, non zegoen Tartaloren edo Drakularen historiarik izugarrienekin ere gozatzen zuen mutila??
|
|
|
Hala, bada, Domingo zain zegoen, arreba noiz iritsiko; honek hitz egin zion moduagatik, barrua askatzera zetorkiola ondoriozta zezakeen: Albertoz hitz egitera, alegia, eta hari ziòn maitasunaz, edo etxeko giroaz mintza zekiokeen, edo bere erabaki partikular batez, edo auskalo
|
beste
zertaz, baina, jakin minez zegoen arren, lasai zegoen, Albertoren heriotzak barruko korapilo guztiak askatu zizkiolakoan, hain ikusi zituen garbi, Albertoren hilotzaren aurrean, bere sentimenduen nondik norakoak, kontraesan guztiak gaindituta, sublimazioaren igitaiaz irrits gaiztoen sasiak ebaki ondoren; dudarik ez zuen, gainera, Ada ere bide garbitik zebilela: Adak Albertori kopetan eman ziòn muxua, deboziozkoa ere izan zena, ezin izan baitzitekeen beste ezer, sentimendu garbien adierazgarria baizik; Domingo, beraz, ez zen Adaren beldur, egoera nahasiagoetan egon zitekeen bezala, baizik eta hari entzuteko gogoz eta hari laguntzeko prest, ezertan lagundu ahal izatekotan, aholku on batekin edo beste zernahirekin; hasteko, baina, Ada etorri zitzaion laguntzera, itxura batean, poltsa bat eskuan zekarrela iritsi baitzen Domingoren etxera:
|
|
|
Nazario horregatik baitzegoen sinetsia, halaber, mutil hura, ez zizareek eta ez bareek ematen zioten nazka!, bere anaia Beñardoren (etxeko ardi beltzaren) antzera? besteak baino kate motzagoan lotu behar zuela; eta urteak aurrera egin arau are gehiago konbentzitu zen hartaz, semea debozionistetan estudiatzen hasi ez
|
beste
zer esanik ez; fraide guztiek aitortzen zutenez, izan ere, axkar axkarra zen mutila, haren begirada biziari begiratu besterik ez zegoen, baina ez zuen estudiatu nahi: ez zela kontzentratzen, alegia, aita zuzendariak gurasoei jakinarazi zien bezala, toki batean izan orduko egiten baitzion adimenak jauzi beste toki batera; eta hura ez zen okerrena, mutilak bere graziak egin nahi izaten baitzituen haren kontura; eta ondorioak hantxe zeuden:
|
|
|
–eta, isilune baten ondotik, honela jarraitu zuen aitak, burura zetozkiòn lehen ideiak eta balizko gertaerak aipagai?: Primo de Rivera eror daiteke, iritziz alda zaitezke, mundua buka daiteke, edo auskalo
|
beste
zer: gutxien uste dugun mementoan, Titanica?!
|
|
|
Nazariok, edo bazekielako Nikolaik nekez egingo ziola tiro, zaintzaileek jasotako aginduak beste batzuk izaki, edo arimaren baitan harriaren harrizkotasuna nagusitu zitzaiolako bat batean, edo auskalo
|
beste
zergatik, ez zuen zirkinik egin, irri ironiko sumagaitz bat ez bada; bazirudien, gainera, irriaren esanahia zehaztu nahi zuela: hitz egin nahi zuela, alegia, ezpainen eta arnasaren mugimendu sinkronizatuak adierazten zuenez:
|
|
|
Gogoratzen du guztiek ez zituztela atentatuak egiten, ezta gutxiago ere. Gogoratzen du batzuek jakin ere ez zekitela
|
besteak
zertan ari ziren.
|
|
|
metodo haiek, teorian, eraginkorrak izan arren, Domingorekin ez zen halakorik gertatu... Nazario horregatik baitzegoen sinetsia, halaber, mutil hura –ez zizareek eta ez bareek ematen zioten nazka!, bere anaia Beñardoren (etxeko ardi beltzaren) antzera– besteak baino kate motzagoan lotu behar zuela; eta urteak aurrera egin arau are gehiago konbentzitu zen hartaz, semea debozionistetan estudiatzen hasi ez
|
beste
zer esanik ez; fraide guztiek aitortzen zutenez, izan ere, axkar axkarra zen mutila, haren begirada biziari begiratu besterik ez zegoen, baina ez zuen estudiatu nahi: ez zela kontzentratzen, alegia, aita zuzendariak gurasoei jakinarazi zien bezala, toki batean izan orduko egiten baitzion adimenak jauzi beste toki batera; eta hura ez zen okerrena, mutilak bere graziak egin nahi izaten baitzituen haren kontura; eta ondorioak hantxe zeuden:
|
|
|
Nazariok, edo bazekielako Nikolaik nekez egingo ziola tiro, zaintzaileek jasotako aginduak beste batzuk izaki, edo arimaren baitan harriaren harrizkotasuna nagusitu zitzaiolako bat batean, edo auskalo
|
beste
zergatik, ez zuen zirkinik egin, irri ironiko sumagaitz bat ez bada; bazirudien, gainera, irriaren esanahia zehaztu nahi zuela: hitz egin nahi zuela, alegia, ezpainen eta arnasaren mugimendu sinkronizatuak adierazten zuenez:
|
|
|
Hala, bada, Domingo zain zegoen, arreba noiz iritsiko; honek hitz egin zion moduagatik, barrua askatzera zetorkiola ondoriozta zezakeen: Albertoz hitz egitera, alegia, eta hari ziòn maitasunaz, edo etxeko giroaz mintza zekiokeen, edo bere erabaki partikular batez, edo auskalo
|
beste
zertaz, baina, jakin minez zegoen arren, lasai zegoen, Albertoren heriotzak barruko korapilo guztiak askatu zizkiolakoan, hain ikusi zituen garbi, Albertoren hilotzaren aurrean, bere sentimenduen nondik norakoak, kontraesan guztiak gaindituta, sublimazioaren igitaiaz irrits gaiztoen sasiak ebaki ondoren; dudarik ez zuen, gainera, Ada ere bide garbitik zebilela: Adak Albertori kopetan eman ziòn muxua, deboziozkoa ere izan zena, ezin izan baitzitekeen beste ezer, sentimendu garbien adierazgarria baizik; Domingo, beraz, ez zen Adaren beldur, egoera nahasiagoetan egon zitekeen bezala, baizik eta hari entzuteko gogoz eta hari laguntzeko prest, ezertan lagundu ahal izatekotan, aholku on batekin edo beste zernahirekin; hasteko, baina, Ada etorri zitzaion laguntzera, itxura batean, poltsa bat eskuan zekarrela iritsi baitzen Domingoren etxera:
|
|
|
Guztiok gara, gainera, egoistak: beren nahia jarraibide dutenak beren nahia jarraibide dutelako; baina nahiaren ukoan bizi direnak ere beren nahiari lotuta bizi dira, azken batean, horixe besterik ez baitute nahi izaten, Jainkoaren aurrean meritu handiagoak egiteagatik edo auskalo
|
beste
zergatik. Gehiago ere esango dizut:
|
|
|
...kidea, aurpegi ezin zurbilagoa zuena, egun batean eztulka hasi, handik hiruzpalu egunera ikastetxera etortzeari utzi, eta urtebete gabe hil zen; tuberkulosia, baina, hitz markatua zen, hainbesteraino, non jende asko eta askorentzat izurri biblikoen konnotazioa baitzuen... zabaldu ere, horregatik zabaldu zen ikastetxean Fernando Biain katarro batek jota hil ote zen, edo bronkitis batek, edo auskalo
|
beste
zerk, nahiz eta ikaskide gehienek muturra okertu, tuberkulosia eta tuberkulosia...; hauen artean, gainera, era guztietako iruzkinak egiten ziren, modu batean edo bestean hil ote zen, batzuek esaten baitzuten lotan hil zela, eta besteek itota eta desesperatuta, airerik gabe geldituta gero, zer egingo diogu, bada!, bizitzak heriotza zor... Eta Domingori hura geratu zitzaion, heriotza hartan pentsatze hutsak –non zegoen Tartaloren edo Drakularen historiarik izugarrienekin ere gozatzen zuen mutila? – ileak lazten baitzizkion, itomenari buruzko gogoetarik txikienak ere halako itomen bat eragingo balio bezala... horregatik oheratzen zen gauero fantasmei dei bat eginez, jauregia behar bezala babes zezaten, harik eta gau haietako batean beste amets bat izan zuen arte, zalantzarik txikiena onartzen ez zuena, hain ziren argiak eta garbiak amets berriak eskaini zizkion irudiak, antza, berak hala kontatzen zuen behintzat.
|
|
|
–eta, isilune baten ondotik, honela jarraitu zuen aitak, burura zetozkiòn lehen ideiak eta balizko gertaerak aipagai–: Primo de Rivera eror daiteke, iritziz alda zaitezke, mundua buka daiteke, edo auskalo
|
beste
zer: gutxien uste dugun mementoan, Titanica...!
|
|
2010
|
|
|
Don Bernardinoren argazki hau irakurtzen dudan bakoitzean, gure amaz gogoratzen naiz oharkabean; ez dago biak konparatzerik, badakit, Damaso, baina ez didazu ukatuko bai gure amak, bai don Bernardinok, baita garai hartako maisu askok ere, gure ama hizkuntzarekiko mespretxuzko jarrera bera zutela funtsean; ez naiz epaitzen ari, alor honetan jokabideak eta joerak punpa lasterrean epaitzeko jarreratxoa nagusitzen zaidala aitortzen dudan arren, gogoaren arkua beti tenkatuta, deskalifikazioen gezia edonora jaurtitzeko prest, hain bihurtu naiz eta hain bihurtu naute bizitzan egokitutako inguruabarrek euskarari buruzko gaietan sentibera. Euskal Herriko kultur balio nagusitzat dut euskara, ez ahaztu??; ez dut, ez, ama epaituko, orain ez bederen? nik ez baitakit amaren gurasoek alaba umetan estutu ote zuten, edo berezko estutasun bat ote zuen barruan, auskalo zer konplexuk edo
|
beste
zerk eraginda, ezinegon bat sortu ziona; gero, berak bere begiez ikusten zuèn mundu txikia, jaioterria, bere ezinegonaren eta bere beste gaitz guztien zergatitzat hartu, eta egoera horrek, jakina, kanpora bultzatu zuen, kanpora egiteko izan zuèn lehenengo aukeran, Madrilera, Villalbako markes jaun andereen etxera; amak, beharbada, modu inkontziente batean sentitzen zuen hura guztia hasieran, baita modu kontziente batean gero ere, herrira etortzen zirèn markes jaun andereen mundu ustez handiarekin topo egin zuenean; mundu hura, inoiz amestutako handitasunaren eguzkiak argitua?
|
|
|
Baina, neure beldur ezkutuak estaltzen nenbilelako edo, inkontzientearen indarrak orduan ere gailen, Gabino?, halako lasaitasun bat nagusitu zitzaidan, aitak esandakoaren ondotik: ...alaber, hura bigarren mailan geratzen zela, zeren bizirik behar zuèn espainiar bakarrak bizirik iraun baitzuen, erregearen irudia ikur bat ere bazen, azken batean, gertatutako zoritxarreko gertaerari garaipen metafisiko baten kutsua ematen ziona?, eta zeren hogeita zortzi gorpu haiek hogeita zortzi mila bihur baitzitezkeen, Mateo Morrali atentatua ongi atera izan balitzaio, lurrikara hark auskalo
|
beste
zer lurrikara eragingo baitzituen gizarte ehunean, statu quo aren egiturak ere kolokan jar zitzaketenak, frantses iraultzan edo Errusiakoan gertatu zen bezala?
|
|
|
susmoago bihurtu baitzuen: nola izan zitekeen hain konplexua zèn gizona bezalako izaki bat, orain zeloen, orain inbidiaren, eta jarraian auskalo
|
beste
zer pasioren mende zegoena, bat batean aingeru bihurtzea, kontraesan psikiko guztien gainetik, soldatak eta ondasunak partekatzeko prest. Hurbilago joanda, baina, Gerhardek berak beste anaia zaharrago bat zuen. Frederick?, zeinarekin ez baitzuen hitz egiten:
|
|
|
esan zuen markesak, halako zerbait?, eta ama eta markesa bakarrik geratu ziren, Benjamin Mariarekin lotutako kontuak hizketagai nagusi:
|
beste
zertaz arituko ziren, bada, bi emakumeak??
|
|
|
–Zer esan nahi duzu?
|
Beste
zertan, arraroa?
|
|
|
Ados. Baina, nire kasuan, bazen
|
beste
zer edo zer, halako kilika bat pizten zidana, istorio hori urtetan gogorarazi zidana.
|
|
|
amarena eta markesarena baino barre zaratatsu eta kutsakorragorik...! —, eta anai arrebok ere berandu arte geratu ginen; azkenean, aita, izeba eta gu batera erretiratu —" Joan lasai, guk badugu-eta zertaz hitz egin" esan zuen markesak, halako zerbait—, eta ama eta markesa bakarrik geratu ziren, Benjamin Mariarekin lotutako kontuak hizketagai nagusi:
|
beste
zertaz arituko ziren, bada, bi emakumeak...?
|
|
|
...zia edonora jaurtitzeko prest, hain bihurtu naiz eta hain bihurtu naute bizitzan egokitutako inguruabarrek euskarari buruzko gaietan sentibera —Euskal Herriko kultur balio nagusitzat dut euskara, ez ahaztu... —; ez dut, ez, ama epaituko, orain ez bederen... nik ez baitakit amaren gurasoek alaba umetan estutu ote zuten, edo berezko estutasun bat ote zuen barruan, auskalo zer konplexuk edo
|
beste
zerk eraginda, ezinegon bat sortu ziona; gero, berak bere begiez ikusten zuèn mundu txikia —jaioterria— bere ezinegonaren eta bere beste gaitz guztien zergatitzat hartu, eta egoera horrek, jakina, kanpora bultzatu zuen, kanpora egiteko izan zuèn lehenengo aukeran, Madrilera, Villalbako markes jaun andereen etxera; amak, beharbada, modu inkontziente batean sentitzen zuen hura guztia ha...
|
|
|
Baina, neure beldur ezkutuak estaltzen nenbilelako edo —inkontzientearen indarrak orduan ere gailen, Gabino—, halako lasaitasun bat nagusitu zitzaidan, aitak esandakoaren ondotik: ...ra bigarren mailan geratzen zela, zeren bizirik behar zuèn espainiar bakarrak bizirik iraun baitzuen —erregearen irudia ikur bat ere bazen, azken batean, gertatutako zoritxarreko gertaerari garaipen metafisiko baten kutsua ematen ziona—, eta zeren hogeita zortzi gorpu haiek hogeita zortzi mila bihur baitzitezkeen, Mateo Morrali atentatua ongi atera izan balitzaio, lurrikara hark auskalo
|
beste
zer lurrikara eragingo baitzituen gizarte ehunean, statu quo aren egiturak ere kolokan jar zitzaketenak, frantses iraultzan edo Errusiakoan gertatu zen bezala...
|
|
|
aitak esan zidana, gainera, nire susmo batekin lotuta zegoen, zeina Dostoievskiren Krimena eta zigorra ren irakurketa egin berriak —Gerhardek aholkatuta hura ere— susmoago bihurtu baitzuen: nola izan zitekeen hain konplexua zèn gizona bezalako izaki bat, orain zeloen, orain inbidiaren, eta jarraian auskalo
|
beste
zer pasioren mende zegoena, bat batean aingeru bihurtzea, kontraesan psikiko guztien gainetik, soldatak eta ondasunak partekatzeko prest. Hurbilago joanda, baina, Gerhardek berak beste anaia zaharrago bat zuen —Frederick—, zeinarekin ez baitzuen hitz egiten:
|
|
2011
|
|
|
Interneteko Tanjak ugaritu egin dira azken urteotan, eta maite zaitut esateko moduen bila ezagutu dugunari gustura galdetuko genioke ea zer kausitu duen autobide birtualetan barrena, ea plazer bakarti eta presatuetatik haraindi
|
beste
zer sakonagorik egokitu ote zaion urte hauetan, ea suntsiturik eta errausturik zeukan bakardadea arintzeko modurik aurkitu duen. Ohatzeko maindireartea epeltzeko ezer asmatu ote duen.
|
|
|
Gerora aitortu hidan, bai, itzuri ibiltzen hintzaidala, nirekin sarriegi egote hutsak berak gurea hik nahi ez huen bidetik eraman zezakeelakoan edo. Barkatuko ahal hizkidan nire orduko zaputzak, barkatuko ahal hidan aldi horretan gogaikarri samar agertu baldin banintzainan, baina,
|
beste
zer ote dago, ez bada izena aipatzeak berak izutzen gaituen sentimendu horren ziurra, zeharo petraldu eta erreguraino iristea justifika dezakeenik. Elizondoko hartan arbuio gisa bizi izandakoa, eskua baino ez emate hura?, ez zekinat sinetsiko hukeen, baina gerora, azken urteetan izan dudan bizipenik politenetakoa bilakatu dun niretzat.
|
|
|
guka egin huen orduan, bejondeinala; ez zekinat, baina, gu horretan bentajarik batere ba ote nuen nik. Izan ere, norberarentzat zer den on jakitea gaitza baldin bada maiz, are zailago dun
|
besteari
zer komeni zaion asmatzea.
|
|
|
Banekien liburu hori jendaurrean defendatu nuela. Banekien irakurleekin solasaldiak antolatuko zizkidatela eta, edozein galdera egiten zidatelarik ere, nik
|
beste
zer edo zerekin erantzungo niela, halakoxea bainaiz jendaurrean urduri jartzen naizenean. Banekien neure buruaz hitz egiten hasiko nintzaiela eta edonor lotsarazteko moduan hitz egingo nuela gainera, isildu beharreko hainbat gauza agertuz eta neure mania nagusien kontaduria eginez, horrek entzuleei grazia egingo zielakoan.
|
|
|
–
|
Besteek
zer pentsatuko duten pentsatzen beti, zioen itzalak, idazlearen pentsamendua igarri eta aztoratuz.
|
|
|
Pirata lantegiko mekanikaria zen. Gerra garaian txalupa hartu eta Frantziara ihesi joan omen zelako, edo ez dakit
|
beste
zer xelebrekeria egin zuelako, ezizen itsusi horrekin geratu zen betiko, gizagaixoa!
|
|
|
Afiziotik lanbiderako saltoan, funtsezkoa izan zen bideoaren agerpena. Formatu hau agertu zenean, Madrilera joan eta Laburgile Elkartean eman nahi izan zuen izena, baina esan zioten film laburrak ez zirela bideoan egiten, hori
|
beste
zer edo zer zela. Zaila da, ostera, Helena Taberna kikiltzea, ez zuen kasurik egin eta bideoarekin esperimentatzeari ekin zion, nahiko modu autodidaktan.
|
|
|
Lanerako ez ezik, lehen erdibidean utzitako
|
beste
zer horretarako ere aprobetxatu nahi luke Markelek. 24 orduan borrokarako bizi ohi da Markel, horrela da aspaldidanik, militantzia sufritua baino gehiago erresistentziazko jarrera natural, ia biologiko eta automatizatu bat da hori beregan, baina noizean behin bestelako beharrak ere sentitzen ditu:
|
|
|
–Emakumeek
|
beste
zer bat daukate...
|
|
|
–Nik al dakit!
|
Beste
zer bat daukatelako?
|
|
|
–Gustukoak ditut istorio luzeak, filmen batean entzundako esaldia ezpainetaratu zion euforiak?. Nahi duzu edateko
|
beste
zer edo zer. Zizka mizka batzuk?
|
|
2012
|
|
|
–Izugarri estimatzen omen ditu strip teaseak. Bakoitzak bere joerak dauzka, alabatxo, eta gu ez gara inor
|
besteen
zerak epaitzeko?
|
|
|
–Eta urduritasun horretaz gainera,
|
beste
zerik bai, Salba?
|
|
|
Boterea ematen zizun.
|
Besteen buruan
zer zegoen nolabait ikusteko gaitasuna. Eta hori mirariak egitea bestekoa zen.
|
|
|
zertan ari naiz?, baina segundo bat besterik ez da izaten. Sukarra berehala itzultzen baita, eta orduan bost axola zaizu guztia, bai
|
besteek
zer pentsatzen duten, eta baita zuk zeuk pentsatzen duzuna ere... beno, hori, pentsatzeko gauza zaren tarte urrietan, noski. Ze horrelako uneak badira, baina hutsa irauten dute, edo hutsaren hurrena.
|
|
|
Hori ikusita, haize oihalaren goiko aldea bildu nuen, eta zain geratu nintzen. Bi gizon mendian gora joan ziren korrika, eta, ordu erdi igaro baino lehen, bi puska haragi lehor eta bertako labore batzuk zekartzatela itzuli ziren, baina guk ez genuen asmatu ez bata eta ez
|
besteak
zer ziren. Gustura hartuko genituzkeen, baina gure hurrengo kezka zen haiek nola eskuratu, ni ez bainintzen ausartzen haiengana joaten, eta haiek ere beldurrak airean baitzeuden.
|
|
|
Horrez gero ez dago
|
beste
zer ikusirik Yonvillen. Kalea (bakarra), fusil tirabide bateko luzerakoa eta zenbait dendaz hegitua, bat batean bukatzen da kamioaren bihurgunean.
|
|
2013
|
|
|
Hau guztia gutxi ez eta, badaki, halaber, hidrosfera osatzen duen uraren %97, 25 ozeanoan dagoela, eta kloruro sodikoa dela itsasoko uraren gatz mineralik ugariena. Gauza gehiago ere badakizki, jakina, baina gu ez gaude orain horretan jarduteko,
|
beste
zer batzuetan baizik. Edaten ikasi zuela esan dugu, eta ez dago gaizki esanda.
|
|
|
Eta Euskal Herria ez duk Andaluzia, askotan esan izan diat: Andaluzian, izan ere, edo kulturagatik edo auskalo
|
beste
zergatik, errazagoa duk larrua jotzea hor baino, andaluzak, besterik gabe, hitzontziagoak eta jostalariagoak direlako.
|
|
|
Egia da, hala ere, lehenengo ekinaldian bere problematxoak izan zituela, eiakulazio goiztiarrarekin lotuak, kondoia ipini baino lehen izan zuela, alegia, isurketa?, baina egia da, halaber, sexu ikastaro hura ezin hobeto etorri zitzaiola konpondu bako ikasgaia gainditzeko, nota onarekin gainditu ere, hirugarren neskaren berbak lekuko: . Hi herrena izango haiz, bai, baina gizon batek baino gehiagok hartuko likek akatsa, hire
|
beste
zer horren truke??.
|
|
|
Baina honetaz nahikoa.
|
Beste
zer edo zeri ere egin diozu aipu. Bi adibide daudela esan duzu.
|
|
|
Forster koronela atzo etorri zen, bezperan Brightonetik irtenda, espresoa baino ordu gutxi geroago. Lydiak F. andereari utzitako gutun laburrean Gretna Greenera joatekoak zirela aditzera eman arren, Dennyk
|
beste
zer edo zer esan zuen ezarian bezala, alegia, bere ustez W.ek ez zuela sekula harako asmorik izan, ezta Lydiarekin ezkontzekorik ere, inondik inora. Hori guztia F. koronelaren belarrietara iritsi zen, eta, arriskuaz jabetuta, B.etik abiatu zen haien arrastoa bilatu nahirik.
|
|
|
Baina, bidaiaren helburuaz zinez ari zela dirudi, behintzat. Gerora Wickhamek
|
beste
zer edo zertarako zurituko zuen beharbada, baina Lydiaren aldetik ez zen lotsaizunezko asmorik. Aita gaixoa, zenbat sufritu behar izan duen!
|
|
|
Zer gura ote du astun horrek beti hona etortzen ibilita? Tiro ehizan, edo
|
beste
zer edo zertan joango zela, hori beste gogorik ez nuen, hortik joango zela hemen enbarazu egiten ibili barik. Zer egingo ote dugu berarekin?
|
|
|
Egia da, hala ere, lehenengo ekinaldian bere problematxoak izan zituela, eiakulazio goiztiarrarekin lotuak –kondoia ipini baino lehen izan zuela, alegia, isurketa–, baina egia da, halaber, sexu ikastaro hura ezin hobeto etorri zitzaiola konpondu bako ikasgaia gainditzeko, nota onarekin gainditu ere, hirugarren neskaren berbak lekuko: " Hi herrena izango haiz, bai, baina gizon batek baino gehiagok hartuko likek akatsa, hire
|
beste
zer horren truke...".
|
|
|
Eta Euskal Herria ez duk Andaluzia, askotan esan izan diat: Andaluzian, izan ere, edo kulturagatik edo auskalo
|
beste
zergatik, errazagoa duk larrua jotzea hor baino... andaluzak, besterik gabe, hitzontziagoak eta jostalariagoak direlako. (...) Horrekin ez diat esan gura emakumezko andaluzak larrua edonorekin eta edonoiz jotzeko prest daudela, gezurra esango bainiake, baina bai irekiagoak eta liberalagoak.
|
|
2014
|
|
|
–Nahi al duzu
|
beste
zer edo zer? –galdetu dio neskari.
|
|
|
Geroztik, jirabira asko eman dituzte planetek beren orbitan, ostia asko jaso ditu Iñakik bere atzera aurreretan, ez bertan goxo egiteraino, baina bai gauzei beste patxada batekin begiratzeko lain. Gurasoen izaera edo egonera hura, agintearen eta legearen aurreko konformismoa ez,
|
beste
zer edo zer zela ulertu du, urteen joanean: patuak dakarrenaren aurreko umiltasun moduko bat, fatalismoa deitu ohi zaiona; ez zehazki elizak predikatzen duen etsimendu otzana, baizik eta bizitzak lehenago edo geroago ezinbestean ekarriko duen zoritxar dosia egonarriz hartzeko dotorezia isil hori, mendeetan mendeko izan direnen kastakoei geratzen zaien duintasun apala, klasikoek estoizismo izen ponpoxoagoz jantzia.
|
|
|
Hori problema larria da nazioaz gogoeta sistematiko serio bat agindu digunarentzat. Nazioa/ Estatua, esaten digu berak nola ulertzen duen; nola ulertzen du
|
beste
zer hori. Errealitate sozial eta historiko hori ez da inoiz ukatzen, hori ez da hautazko bezala inoiz definitzen, horren karakteristika, objektiboak?
|
|
|
Baiña, orrutzaraiño bakarrik laguntzen diote, etxeko aterai, o, ez andik aurrera. Erria erri izango bada, besteak beste,
|
beste
ZER bat geitu bear zaio. Zer ote da bada ZER ori?
|
|
|
Haien izaera kontrajarriak eta nolabaiteko lanbide jelosia dezenteko arrazoi ziren elkarren gogoko inondik inora izango ez zirela uste izateko. Alabaina, ez zuten elkarrengandik alde egin eta, are gehiago, bata bestea galdekatzen saiatu ziren, eguneko berriei buruz
|
besteak
zer zekien jakiteko asmoz. Azken finean, bi ehiztari ziren, lurralde berean, erreserba berean, ehizan zebiltzanak.
|
|
|
Erabateko ustekabetasunak ilea tentearazi zidan gorraren azpian. Nik ez dakit
|
besteei
zer nolako bihotz zirrara eragin zien; niri, behintzat, iruditu zitzaidan ganduak berak garrasi egin izan balu bezala, hain bat batean sortu baitzen, eta itxuraz alde orotatik batera etorri, deiadar zalapartatsu eta auhendagarri hura. Bukatu zen irrintzi gehiegizkoen eta ia jasanezinezkoen eztanda zalapartari batekin, eta kolpetik isildu zen, gu postura barregarri ezberdinetan utzita, belarria setati ipinita kasik hain lazgarria eta gehiegizkoa zen isiltasunean.
|
|
|
–
|
Beste
zer? –galdetu zion, ederki jakin arren zer erran behar zion inspektore-ordeak.
|
|
2015
|
|
|
Beso iletsua luzatu, eskua buru gaineko soilgune zabalera eraman, eta hazka eginez berritu zion betiko agindua: bileran esaten dituztenak entzun eta jaso, eta isilik egon, proposamenik ez egin, ea
|
besteek
zer esaten duten.
|
|
|
Alkohol kiratsa nabaria izanagatik, auskalo, hortaz gain,
|
beste
zer irentsi zuen morroi hark hala ere. Drogak edo.
|
|
|
Labur labur esanda, ipuin labur laburrak.
|
Beste
zerik nahi izanez gero, irakurri zuentzat bereziki idatzi dugun sail hau.
|
|
|
Horiekin ondo gobernatuko dituzue.
|
Beste
zerik ez dago?, Zerk. –Baina balak, nondik balak?
|
|
|
Nola joango zen ba haiekin. Baina gustatuko zitzaiokeen,
|
beste
zer harengatik izan ez balitz; eta burutapen haren zentzurik ezak kilimaturik, erlojuarentzat larruzko zorroa daukan gizon batekin ezkontzearen zortea?, ezpainetan irribarre batekin abiatu zen senarra irakurtzen ari zen gelara.
|
|
|
«Zuetako bat igoko al litzateke Rogerren gelara?», zioen Ramsay andreak. Hau hutsalkeria, hau aspermena, pentsatu zuen Bankes jaunak,
|
beste
zeraren aldean: lanaren aldean.
|
|
|
Horrela sentitzen zen askotan, izugarrizko arerioen kontra borrokan, adoreari eusteko; «Baina hau ikusten dut; hau ikusten dut» esan ahal izateko, eta bere ikuskizunaren hondar eskasen bat bere bularrean eransteko, nahiz milaka indarrek erauzi nahi zioten. Eta orduan, bide fresko eta haizetsu hartan, margotzen hasten zenean, abailtzen zitzaizkion gainera
|
beste
zerak, bere gaitasunik eza, bere hutsaltasuna, Brompton Roaden ondoan bizi zen aitari etxea zaindu beharra?, eta gogoa etortzen zitzaion. Jainkoari eskerrak, ordura arte eutsi zion. Ramsay andrearen aurrean belaunikatu eta esateko...
|
|
|
–
|
Beste
zer edo zer egitea nahi duzu edo...??, eskaini zion Olatzek, eta baietz erabaki zuen Estebanek, eskatu egingo zuela. Jaisteko pertsiana, pizteko sofaren ondoko argia baina ez toperaino, ateratzeko whiski bat armairu txiki horretatik.
|
|
|
–Zera esan nahi nuen, politak eta zintzoak direla bi neskatilak, baina
|
beste
zer hori... gorpuak zer eskatu, huraxe egiten dutela... ezertan erreparatu gabe, eta beren aita enteratzen den egunean... gorriak ikusiko dira herri honetan!
|
|
|
Beraz, bagenekien zer iritzi zeukan medikuak. Baina bazegoen
|
beste
zer bat, erabakia hartu aurretik: hiru aukerek dute, gehiago gutxiago, arrisku bat, gaixoa hiltzeko:
|
|
|
Ahal izan genuen denboran elkarri bisita egin eta animoa ematen genion. Hirurak, gainera, txirrinduzaleak izaki (Carlos Iban Mayoren herrikoa da izatez, eta Ramon, Haimar Zubeldiarenekoa), bagenuen
|
beste
zertaz hitz egin.
|
|
|
Nor egongo zen, bada, guk esandakoak entzuten?
|
Beste
zer egin hoberik ez zuten edukiko ba Frantzia guztiko poliziek geuri entzutea baino. Eta gainera, entzungo baligute ere, zer?
|
|
|
Bestetik, ez esan niri konparatzerik dagoenik maitearen barruan poz ederrean hustutzea, presaka eta larri hazia non isuri asmatzen ibiltzearekin. Batak ez dauka
|
bestearekin
zer ikusirik. Amets gozoaren eta gaiztoaren adinako tartea edukitzen ahal dute biek, batetik bestera.
|
|
|
Ez da negar egiteko kapaz, malkoak isurtzeko gaitasuna galdua duela ematen du. Seguruenik, horrelakoetan senak galarazten digu negarra, indarra
|
beste
zer edo zertan erabil dezagun. Soldaduaren bultzadek daramaten alderantz egin du, ume bat paparrean eta besteari eskutik tiraka.
|
|
|
3 Matematikaz haratago,
|
beste
zer zientziatan edo alorretan aplikatu duzu osagai honetan zenbakiez
|
|
|
3 Lehenengo osagaian egindako lanketa aztertuta, matematikaz gain,
|
beste
zer zientziatan eta bizitzako
|
|
2016
|
|
|
Estatuek eta inperioek beren gainbeheraldiak dituztenean, eta batzuek zein
|
besteek
zer den atsekabea eta pobrezia nozitzen dutenean, ez naiz geldituko aditzera ematen zeintzuk izan ziren d. E**** ren Bretainiako leinua hondamendira arian arian eraman zuten arrazoiak. Marquis d. E**** irmoki borrokatu zen bere egoeraren aurka, bere arbasoak izan zirenaren zertzeladatxo batzuk gerora ere gorde nahi zituelako, eta munduari erakutsi behar zizkiolako; baina arbasoek egin arinkeriek babesik gabe utzi zuten markesa.
|
|
|
Orduan, bazenekienagatik hasi zinen amorratzen. Bazenekien
|
besteez
zer esaten zen. Zuri ere iristen zitzaizkizun besteen ingurukoak.
|
|
|
Irakurtzeari utzi zionean, isilik egon ginen puska batean Ester eta biok, irakurritakoaren esanahia eta ondorioak ulertzen saiatzen ginen bitartean. Ez geneukan hitz egin beharrik
|
besteak
zer pentsatzen zuen jakiteko; aski zitzaigun elkarri begietara so egitea. Inoiz baino gardenago genituen egun hartan begiak.
|
|
|
Ez zen puskatu, pixka bat lasaitu baino ez.
|
Beste
zer edo zer pentsatu zutela esaten ari zitzaion Nestor anaiari, kamiseta otean edo txarrantxan katigatu behar zutela, adibidez, bat batean, Aitorrek bizkarretik bultzatuta, muturrez aurreraka bota zuenean. Negarrez sartu zen umea sukaldera, eta trabatuta erori zela kontatu zion amari, anaiaren ukabilaren mehatxuaren beldur.
|
|
|
eta guzti.
|
Beste
zer egiñik ez?
|
|
|
Estatu Batuetako hiritar bat bere herriko sheriffarengana txakurra galdu zaiola salatzera bezain lasai doa bera ere, eta alde batera hobe. Pentsatu ere
|
beste
zer edo zer pentsatuz doa bidean, eta hala galdetu dio don Martini, bezperan bilera edo manifestazioa edo ez dakit zer izan zuela-eta, ea ministro izaten segitzen duen Monzonek. –Ministro??, bikarioak ezin eutsi dio irribarreari, algara ere bihurtu zaio ia, nahi gabe, eta azaltzen hasi zaio gero, ministro ez, aspalditik gainera, baina diputatua dela orain,, partidu independentista batean?.
|
|
|
ELAren ustez, iturria erabat itxi behar da, eta zer gertatu den salatu: . Gauza bat da laguntzak bertan behera uzteko erabaki hartzea, eta
|
bestea
zer kontakizun egiten den azken hogei urteetan gertatu denari buruz. Hemen erregimen baten pean egon gara.
|
|
|
Taktika erreferentzia huts bat da. Zuk
|
besteekiko
zer erlazio duzun eta zer eremu betetzen duzun. Beti esan izan dut politika funtzio erreferentzial bat dela, zuk besteekiko bilatzen duzu posizioa.
|
|
|
Ene uste makalean, aldaketaren aldeko indarrek Izquierda Ezkerrarekin pribatuan argitu lukete halako gai garrantzitsuan bateragarriak ote diren sail nagusia, CCOOren laguntzak eta desadostasuna. Eta publikoan planteatu lukete ezin dela demokraziaren, berdintasunaren eta aldaketaren alde egon eta aldi berean erregimen zaharrarekin lerratu euskaldunak baztertzeko tenorean, besteak
|
beste
zer eta aldaketa bera kolokan jarrita.
|
|
|
Agian, pasatu egin naiz aurkezpenekin, bulegoko zorabioa eta tabernako katua?, baina giro lauso hori nahi nuen,
|
beste
zer guztien gainetik, Barandi ziztatzeko.
|