|
2000
|
|
|
Sexu bizitzari buruzko hiru entsegu (1926), Egoera intersexualak (1929), Sexualitatearen bilakaera eta egoera intersexualak (1929). Lan hauek eraginsozial eta intelektual handikoak izan ziren eta berehala itzuli ziren ingelesera, frantsesera, italierara eta
|
beste
zenbait hizkuntzatara.
|
|
2002
|
|
|
Batetik, ingelesa edo atzerriko
|
beste
zenbait hizkuntza ere ezagutzea ezinbestekoa da ikasketen zati bat kanpoko herri batean egin nahi bada. Garrantzi handikotzat jotzen dut Erasmus bezalako ikasleen elkartrukerako programetan parte hartzea.
|
|
2004
|
|
|
Aurreko atalean aztertu dugun logikaz baliatuz, hau da, proposizioen iogikaz baliatuz, matematikan eta, hedapenez,
|
beste
zenbait hizkuntzatan gcrtatzen diren argudioak ezinadieraz ditzakegu. Dioguna ulertzeko, kontsidera dezagun ondoko argudio hau:
|
|
2005
|
|
|
Ohiko linguistika historiko konparatua erabili beharrean, Swadesh ek 50ko hamarkadan proposatutako metodo lexiko estatistikoa erabili zuten, glotokronologia11 izena ere baduena. Tovarek esaterako, euskara eta
|
beste
zenbait hizkuntzen antzekotasunak ehunekotan eman zituen. Adib. euskara eta beste hiru hizkuntza kaukasiarrekin eginiko kalkuluak emaitza hauek lortu zituen:
|
|
2007
|
|
|
USAn argitaratuz geroztik, arrakasta itzela izan zuen liburuak; eta itzulpenak agertu ziren
|
beste
zenbait hizkuntzatan.
|
|
2008
|
|
|
Berreraikuntza linguistikoak egiteko, garaiko hizkuntzalaritzak garaturiko gramatika gonbaratuari segitzen zion Azkuek. Europako ikertzaileek, XIXan zehar, latina, grekoa, alemana, sanskritoa, eta familia bereko
|
beste
zenbait hizkuntza alderatu zituzten, eta guztien iturburu izandako indoeuropar hizkuntza komuna berreraikitzen saiatu ziren271 Azkuek, ildo berean euskalkiak alderatu eta euskararen jatorrizko adizkiak berreraiki nahi izan zituen. Baina ideia hau Astarloaren planteamenduekin nahastean, berreraikitako euskara, hizkuntzaren estadio zaharrago bat zela pentsatu ordez, jatorrizko hizkuntza perfektua bailitzan hartu zuen.
|
|
2009
|
|
|
Jakina
|
beste
zenbait hizkuntzaren kasuan aurrerapen handiagoak lortu direla, katalanaren kasuan esate baterako; anitzez gehiago dira, halere, aurrerapen apalagoak izan dituztenak, eta aurrerapenetara ere iristeke daudenak. Nolanahi ere, gainera, euskarak baino aurrerapen azkarragoak eta sendoagoak lortu izanak, katalanak, adibidez?
|
|
|
txinera, gaztelania, ingelesa, arabiera, bengaliarra, hindia, portugesa, errusiera, japoniera eta alemana. Horien ondoren datoz frantsesa edo italiera eta bizi indar bikaina duten
|
beste
zenbait hizkuntza. Hamar hizkuntza horien hiztunak munduko biztanleen %50 izatetik hurbil daude.
|
|
|
Begien bistakoa da testuinguru, toki eta jarduera jakin batzuetarako abantaila ematen dutela zenbait hizkuntzek, beste askoren eta gehienen gainetik. Baina hortik ezin ondoriozta daiteke
|
beste
zenbait hizkuntzaren ondoan abantailadunak ez diren hizkuntzak hargatik inorentzat desabantailadunak direnik. Onar dezagun, testuinguru jakin batean, hizkuntza abantailadunak eta abantailarik ez dutenak dauzkagula; baina, hortik aurrerakoa, ezin onartuzkoa da, gezurra baita. Savaterrek dioenaren kontra?
|
|
2012
|
|
|
Ahuldutako hizkuntza duen gizarteaz ari gara, beraz (Zalbide, 2002).
|
Beste
zenbait hizkuntzarekin ukipen egoeran dagoenez, horren eraginez dago ahulduta. Ahuldade horren sintomak dira interferentziak, kodealternantziak, hiztun gutxi izatea, harreman sare ahulduak, ez oso trinkoak, jardun esparru eta egoera hainbatetan oso leku txikia izatea, orain arte nahiko sendo agertzen ziren situazio informal intimoetan ere ahultzen joatea, konpartimentazio soziofuntzioanal egonkorrik gabe geratzeko bidean joatea, etab.
|
|
|
Ahuldutako hizkuntza duen gizarteaz ari gara, beraz.
|
Beste
zenbait hizkuntzarekin ukipen egoeran dagoenez, horren eraginez dago ahulduta. Ahuldade horren sintomak dira interferentziak, kodealternantziak, hiztun gutxi izatea, harreman sare ahulduak, ez oso trinkoak, jardunesparru eta egoera hainbatetan oso leku txikia izatea, orain arte nahiko sendo agertzen ziren situazio informal intimoetan ere ahultzen joatea, konpartimentazio soziofuntzioanal egonkorrik gabe geratzeko bidean joatea, etab.
|
|
2017
|
|
|
Unibertsitarioak hirurak, adin bertsukoak, nahiz nork bere bidea egina duen euskarari eta
|
beste
zenbait hizkuntzari dagokienez. Sara Molnar (Budapest, Hungaria, 1992), gaztelaniaz eta euskaraz mintzatu zaigu.
|
|
|
Horrela, bada, morfologia mugatutasunaren ikuspegitik eta semantika zehaztasunaren ikuspegitik ere a eta eu horiek determinatzailearen aukera desberdinak bide dira egungo euskaran, baina oso harreman estuetan daude, euskararen baitan,
|
beste
zenbait hizkuntzatan bezala, determinatzaile erakusletik determinatzaile mugatura gertatu den bilakaera historikoarekin.
|
|
2018
|
|
|
izan ere, euskara erabileratik ikasiko du, baina erabilera murriztua da hori, gehienbat eskolara mugatutako erabilera. Eskolan egiten diren jarduerak euskaraz egiteko gaitasuna eskuratuko du, baina ez eskolatik kanpo egiten diren
|
beste
zenbait hizkuntza erabilera. Bitartean, eskolaz kanpoko bizitzaren zati handi bat (familia eta giro ez euskaldunetatik datozen umeen kasuan) erdaraz garatuko du.
|
|
2019
|
|
|
Euskaran bada zerbait hiztuni bereziki zaila egiten zaiena: ergatiboaren k atzizkiaren erabilera.Euskararen irakaskuntza eremuan kezka handia sortzen duen gaia da ergatiboarena; hori horrela, lanhonetan eskola praktika bat diseinatu eta aurkeztu da ergatibo markaren erabilera sendotzeko.Horretarako
|
beste
zenbait hizkuntzaren irakaskuntzan erabilia izan den teknika jarriko da martxan: feedback negatiboaren parte diren argibide eskariak. Era honetan, irakaskuntza praktika honekhaurren ergatiboaren erabileran zer nolako eragina duen aztertu eta planteatu diren hainbataurreikuspen eta hipotesi ikertuko dira.
|
|
2021
|
|
|
esaterako, ergatiboa —aditzak ergatibo kasua hartuko duen argumentua eskatzen duenean— izenki guztiek hartzen dute, oso sistematikoa da hori.
|
Beste
zenbait hizkuntzatan ez da hori hola gertatzen: Australiako hizkuntzetan eta papuetan modu desberdinean jokatzen dute izenek eta izenordainek, adibidez, kontu honi dagokionez.
|
|
|
14.3.2a Gai hau, adjektiboen hurrenkerarena, munduko
|
beste
zenbait hizkuntzatan ere aztertu izan da, eta hizkuntzalariek nolabaiteko hierarkiak seinalatu izan dituzte adjektiboen erabileran, indar unibertsala izango balute bezala. Hola, Artiagoitia (2002a), Sproat eta Shih (1991) ikertzaileek proposatutakoaz baliatzen da.
|
|
|
Artiagoitiak (2006: 149) dioenez, itxuraz irmo diren hurrenkera horiek —nahiz aldaketak egin daitezkeen— bat datoz
|
beste
zenbait hizkuntzaren kasuan proposatu diren aldaketekin.
|
|
|
Zail dirudi, hortaz, adjektibotzat jotzea. Hala ere, hemen aipatzen dugu
|
beste
zenbait hizkuntzatako gramatikariek ere, zailtasun berak izanik, hala egiten dutelako. RAEren hiztegian adjektibo bezala ageri da otra vez, otro día edo otra esquina bezalakoetan.
|
|
|
Jakina denez, euskarak ez du ahaiderik hizkuntzen artean. Egoera hau, euskararen bakartze hau esan nahi dugu, aski berezia da, baina ez da euskararekin bakarrik gertatzen, bai baitira munduan
|
beste
zenbait hizkuntza, euskara bezain isolatu ageri direnak, familiarik gabeak. Europan ere suomiera (finlandiera), hungariera eta Kaukaso aldeko hizkuntzak ere ez dira indoeuroparrak, adibide batzuk emateagatik.
|
|
2022
|
|
|
Nabarmentzekoa da Bai Euskarari Elkarteak harrotasun handiz bizi izan duela ziurtagiriaren ereduan oinarrituta
|
beste
zenbait hizkuntza komunitatetan sortu diren proiektuak.
|
|
|
Azkenik, nabarmentzekoa da Bai Euskarari Elkarteak harrotasun handiz bizi izan duela ziurtagiriaren ereduan oinarrituta
|
beste
zenbait hizkuntza komunitatetan sortu diren proiektuak, hala nola Ya d´ar brezhoneg23, Òc per l´occitan24, CertifiCAT edo Abertos ao galego25.
|
|
|
Etimologiez haratago, Bela saiatzen da HHko hitzak Zuberoako mintzora ekartzen. Horren adibiderik nabarmenena disertazioaren hondarrean dagoen hiztegi luzea da, Frantsesetik abiatuz Larramendiren Gipuzkoako mintzoko, Lapurdiko eta Zuberoako formak ematen baititu,
|
beste
zenbait hizkuntzetakoekin batera (Peillen, 1983a; Urkizu, 1992). Gero aztertu ditugun itzulpenean ere, ikusiko dugun bezala, bada Larramendiren hitzen moldaketarik.
|