|
2007
|
|
|
Orain aurkeztuko ditugu, adibide gisa, Brooks Gunn ek eta Lewis-ek (1978), Shantz ek (1982), Turiel ek (1983) eta Rodrigo-k (1994) eginikoak.Brooks Gunn ek eta Lewis-ek (1978) proposatu zuten gizarte ezagutzaren ikergaiakhiru alderdi dituela: norberaren ezagutza,
|
beste
pertsonen ezagutza, eta norberareneta beste pertsonen arteko erlazioei buruzkoa. Sailkapen horretan, pertsonekin etapertsonarteko erlazioekin zerikusia duen ezaguera baino ez da aintzat hartzen, gizarte sistemaren, prozesuen eta instituzioen inguruko ezagutzak alde baterautzita.
|
|
|
, moralaeta sozietala (societal knowledge). ezagutzaren garapenaz jardutean, Brooks Gunn en eta Lewis-en (1978) ikuspegiari jarraituz, hiru gai (norberarenezagutza,
|
beste
pertsonen ezagutza eta pertsonen arteko harremanen ezagutza) hartu, eta haien inguruko ezagueran gertatzen diren aldaketei buruz hitz egingo dugu.
|
|
|
Orain arte aipatutakoez gain, telebistak gizarte ezagutzarekin zerikusia dutenbeste zenbait ondorio ditu. Batetik, genero rolen, gutxiengo etnikoen, erlijiotaldeen, ekonomia taldeen, gizarte taldeen eta antzekoen inguruko estereotipoakhedatzen ditu, eta, ikerketek adierazten dutenaren arabera, horiek badute eraginik.Izan ere, horiek
|
beste
pertsonei buruzko ezagutzaren zati izatera pasatu daitezke, eta horiei buruzko uste erratuak, estereotipoak, aurreiritziak eta antzekoak sorrarazditzakete (Berry eta Asamen, 2001).
|
|
|
Kapituluan aztertu da
|
beste
pertsonen ezagutzaren garapena. Garapen horren lehenurratsa pertsonak objektuetatik bereizteko gaitasuna da, eta, ikusi denez, gaitasunhori jaio osteko lehen asteetan garatzen da.
|
|
|
ezagutzaren garapena, aldiz, ez da
|
beste
pertsonen ezagutzarekin amaitzen. Izan ere, haurrak harremanak ere ulertu behar ditu.Eta hori da, hain zuzen ere, hurrengo kapituluan aztertuko dugun gaia.
|
|
|
2 Zein dira norberaren eta
|
beste
pertsonen ezagutzaren garapenaren aldekomunak. Eta ezberdintasunak?
|
|
|
9
|
Beste
pertsonen ezagutzaren garapena
|
|
|
Norberaren ezagutzak harreman estua du
|
beste
pertsonen ezagutzarekin (Damoneta Hart, 1988; Dunn eta Brown, 1994 in Durkin, 1995; Edwin, 1993 in Durkin, 1995; Harris, 1992). Izan ere, beste pertsonen ezagutzaren garapenak antzekotasunhandiak ditu norberaren ezagutzaren garapenarekin.
|
|
|
Norberaren ezagutzak harreman estua du beste pertsonen ezagutzarekin (Damoneta Hart, 1988; Dunn eta Brown, 1994 in Durkin, 1995; Edwin, 1993 in Durkin, 1995; Harris, 1992). Izan ere,
|
beste
pertsonen ezagutzaren garapenak antzekotasunhandiak ditu norberaren ezagutzaren garapenarekin. Hala ere, bada bien artekoezberdintasunik.
|
|
|
|
Beste
pertsonen ezagutzak honako hau dakar: batetik, pertsonak eta objektuakbereizteko gaitasuna; bestetik, pertsonen ezaugarriak ezagutzea; azkenik, besteekexistentzia psikologiko bereizi bat dutela eta, ondorioz, gauzak guk ez bezalahauteman eta ikus ditzaketela ulertzeko gaitasuna (Durkin, 1995).
|
|
|
9.2
|
BESTE
PERTSONEN EZAGUTZA LEHENHAURTZAROAN
|
|
|
|
Beste
pertsonen ezagutzan, bi alderdi bereizi ohi dira: batetik, beste pertsonenezaugarrien ezagutza (pertsonen hautematea) eta, bestetik, besteen egoeramentalen eta jokabidearen inguruko inferentziak egiteko gaitasuna (Berk, 1999; Shaffer, 2002).
|
|
|
|
Beste
pertsonen ezagutzaren beste alderdia, berriz, nahiak, usteak eta antzekoegoera mentalak eta jokabideak iragartzeko gaitasunari dagokio. Lehenhaurtzaroan agertzen diren zenbait jokabidek adierazten dute haurrek nolabaitulertzen dutela beste pertsonek, haiek bezala, gogamena dutela.
|