|
2001
|
|
|
Niri ondo datorkit, ez baitut
|
beste
ofiziorik, idazlearena baino. Eta ez naiz besteen jokabiderik kritikatzen hasiko.
|
|
2003
|
|
|
|
Beste
ofizioetan bezala, prostituzioan ere pertsona bakoitza mundu bat da. Batzuek lan baldintza hobeak dituzte, besteek okerragoak, lantoki ezberdinak, bezeroekiko harremanak, soldatak... eta jubilatzeko gutxi gorabeherako adina ere badute; izan ere, 45 urtetik gorako emakumeek ezin dute lanbide honetan aritu, ez bada arrisku gehieneko lanetan.
|
|
|
Ikaslea normalean kofradiaz kanpokoa izan ohi zen (bestela, etxean ikasten baitzuen),
|
beste
ofizio batekoa normalean; eta inoiz umezurtzak ere bai (helduagoak izaten zirelarik adinez), Pietate etxearen sorrerarekin 1777tik aurrera, batez ere (ofizio bat ikastera behartzen baitzituzten bertan jasotako pobreak, beraiek zuten tailerrean edo kanpoan) 31.
|
|
2006
|
|
|
egokiak hautatu behar ziren diputatu izateko, bandoetakoak izan gabe ere eta ofizioetarako esan zen moduan. Eta beste hemezortzi diputatuak justiziari lagun391 errege erreginak zerbitzatzeko; azken hemezortzi diputatu horiek alkate, errexidore eta fidelek hautatuak izan behar ziren, bi eskribauekin eta
|
beste
ofizioak hautatuak ziren garaian.
|
|
|
Hortik gora... Baloia oinetan ez zangotrabatzeko
|
beste
ofizioa zeukan, doi doi, motzean ondo mugitzen zuen pilota, eta azkar; hamabost metrotik haratago okertzen zitzaion, ordea, begira puntua. Zelaian inoren aurrean ez zen isiltzen, laguna edo kontrarioa izan, baina erabakiak diziplinaz onartzen zituen.
|
|
2007
|
|
|
Agoteak ezin omen ziren laborantzan edo ganaduarekin lanean aritu, jangai horiek kutsatuko zituzten beldur ziren ingurukoak. Horregatik,
|
beste
ofizio batzuk bilatu behar izan zituzten: ikazkin, musikari, zurgin, sarrailagile...
|
|
2010
|
|
|
Atal honekin bukatzeko, betearazpenen metaketaz mintzatu beharra dago, LPLk berariaz arautzen baitu (LPLren 36 art.) 401 Metaketa gerta daiteke betearazi nahi diren betebeharrek harreman berezi bat dutelako, zehatz mehatz guztiek zordun bera dutelako helburu (LPLren 37 art.). Gainera, metaketa ekonomia prozesaleko arrazoiek justifikatzen dute eta ez kontraesanean dauden sententziak ekiditea, betearazpen prozesuan sententziak ez baitira ematen402 Epai organo berberaren aurrean, epaitegia zein auzitegia? eskatutako betearazpenak beti meta daitezke (LPLren 36.1 art.); aldiz, epai organo desberdinen aurrean eskatutakoak, nahiz eta guztiak barruti berekoak izan, metatu dira beroriek lanepaitegi batek ezagutzen dituenean bakarrik (LPLren 36.2 art.). Bai batzuk bai
|
besteak
ofizioz zein alderdiaren eskariz eman daitezke. Gainera, LPLk bi metaketa mota desberdintzen ditu, derrigorrezko bat (LPLren 37.1 artikuluak «metaketa erabaki da» dio) eta hautazko bat (LPLren 37.2 artikuluak «metatzeko erabakia hartu ahal izango du organo jurisdikzionalak» dio).
|
|
|
1982tik gaur arte belaunaldi diferentetako bertsolariekin jardun du kantuan Andonik, baina naturaltasunez eraman du beti “belaunaldi artekotasuna”. Haren esanetan,
|
beste
ofizioetan oso zaila da 20 eta 70 urtekoak elkarrekin eta nahasian ikustea, baina bertsolaritzak hori ere badauka. Eta zera erantsi zuen:
|
|
|
por conducion de tambor ocho ducados. Baina
|
beste
ofiziorik ere bazuten danbolinok: mas quatro ducados por su salario ordinario de doces.
|
|
|
Baina semeak ez bezala, aita zena maisuak bazuen
|
beste
ofiziorik. Haurren kanta erakustun ere aritua baitzen elizan.
|
|
|
Bekan ikusten dudan ene auzoko batekin ari nintzen solasean iaz, non ari nintzen lanean eta holako zalamalekak. Ihardesten diot, eta gero" baina zuk baduzu
|
beste
ofizio bat ere, entzun zaitut irratian". Ez diot deus erraten eta berak osatzeko:
|
|
|
Lehorrekoa, baina lehor lehorrekoa. Izango zen nonbait, itsasotik urrun, beste etxe bat, beste herrialde bat,
|
beste
ofizio bat eta bestelako bizimodu bat izateko aukera.
|
|
|
Ez dakite ezer literaturaz. Izan nintekeen margolaria (edo eskulturagilea), baina idazlea naiz, akaso errazagoa eta merkeagoa delako, ez delako
|
beste
ofizioak bezain aparatosoa... Ez dakit ulertzen didazun.
|
|
2011
|
|
|
|
Beste
ofizio batzuk be baziran, euretariko batzuk gerora guztiz aldendu edo erdi baztertu badira be. Eleizakoetatik hasiko gara.
|
|
2012
|
|
|
Ezaugarriokin batera, besteak beste, neurria ere azpimarratuko nuke, jarduna bertsotan jartzeko dohaina, gauzak arrastoan sartzekoa (deitu egokitasuna, deitu doitasuna), hein handi batean, errementari izandakotik zetorkiona, hortik errima eta puntu zehatzak bezain ozenak (airean ere lerdenik zirautenak), burdina malgutu eta gotortu ondorengoak bezalakoak. Bizitzan aritutako
|
beste
ofizioek ere zerikusi handia izan zuten bere bertsogintzan, bertso batetik bestera mugitzen zenean, orduan ere ferratzaile ibiltzen baitzen (beti bide zuzenean pausoz pauso) eta morroi (gailurtzat zeukan hoskidetasunari obedituz).
|
|
2014
|
|
|
" Buhame familiako zen" erraten delarik nonbaitik jin edo ijito familiakoa izatea sentsua luke horrek berdin. Nahiz eta Garazin behintzat jendeak ezberdintzen duen gitoa (hau tsigano edo manuxa, ibiltari eta noiztenka heldu, tratulant eta zaldi martxant andaluza, emazteak kadira konpontzaile), eta buhamea, hau hemengoa eta
|
beste
ofizioetan ari. Ardura ibiltari kondizioari lotua da, eskale izan zirenez, baina hori berria da 19 mendeko krisiek buhametu familiak langabezia segurantzak ez zirelarik.
|
|
2015
|
|
|
Baten afizioa,
|
bestearen
ofizioa
|
|
|
Bertsolaria da Mikel Artola (Alegia, 1989), eta Gipuzkoako Bertsozale Elkartean egiten du lan; Iñaki Artola (Alegia, 1994), berriz, pilotari profesionala da. Batak afizio du
|
bestearen
ofizioa.
|
|
|
Eta deabruak berehala harilduko ditu arrazoiak, Jainkoaren legean ere arrazoi duelako itxura dutenak. Gurean, beraz, priore izan denak beheragoko
|
beste
ofizio baterako gai ez dela geratu luke; nor den zaharragoa begiratzea, hau ez zaigu ahanzten, eta batzuetan horrekin merezimenduak egiten ditugula dirudi, Ordenak hala agintzen duelako.
|
|
|
Musika eta literatura; bietatik edaten du Iñaki Goitiak –Oñati, 1981– Bata afizioa da beretzat,
|
bestea
ofizioa; eta, biak, pasio. Biek dute presentzia eta protagonismoa Goitiaren bizitzan.
|
|
2016
|
|
|
Gaizki oso. Galtzen ari da lanbidea, eta lankide askok
|
beste
ofizio batzuk aurkitu behar izan dituzte. Tristea da egoera.
|
|
|
Dudarik gabe Lizaratzu jauregiko lurretan eraikiak izan ziren hiru etxe horiek, bat bestearen ondoan, biziki eremu txikian, atzean zutela alor bana. Baina horrek ez zituen laborari egiten lur gutxi baitzuten eta hiru etxe horietan
|
beste
ofizio bat zuten: ehule edo arotz adibidez.
|
|
|
Ez da beraz uzkur izaiteko arrazoinik. Euskal erakasle edo ikasle, idazkari, saltzaile edo
|
beste
ofizioetako nor nahiri, gazte edo adin zohituagoko gizon edo emazteei beren izena emaiteko gomita publikoki zabaltzen die UEU k, urratsa eginen duenari dolutuko ez zaiolako segurtamenarekin. Haatik, izenaren emaiteko azken egunetan gira.
|
|
2017
|
|
|
Maiatzean lehen enarak etortzearekin batera, beste enara batzuk ere azaltzen ziren bortuaz gaindi, Erronkariko herrietara itzuliz, negua Mauleko espartin lantegian pasa ondoren. Erronkariko ezkongabeak, emakumeak ziren gehienak, eta gizonak artzain lanetan eta
|
beste
ofizio batzuk zirela medio ibarretik atera behar ziren bezala, beraiek usadio berbera jarraituz, iparralderantz, Zuberoako lurretarantz alde egiten zuten.
|
|
|
Hamar etsenplu ematen ahal dizkinat herrian berean. Laborantzan, ez dun
|
beste
ofizioetan bezala, gero!
|
|
|
zapatari, ehule, hargin, zurgin, albaitari, itzain, mandazain, artzain... Gero, testu guzian zehar ageri diren laborari ez
|
beste
ofizio guziak beltzez markatu dizkizut banan banan.
|
|
|
281. Horra
|
beste
ofizio bilaua borda bati izen ematen. Kontuak ongi badaude, 1666a baino lehen egina behar zuen.
|
|
2019
|
|
|
Kosta egiten al zaizue emakumeoi zuen burua idazle gisa aitortzea. Egiletza plazaratzeari buruzko ikastaro batean egon nintzen eta bateko lau hizlariak ziren idazle eta
|
beste
ofizio bat ere zutenak. Gizonek segituan esaten zuten idazle zirela, emakume bati kostatzen zitzaion eta besteak egiten zuen militantziatik, jarrera politiko bezala.
|
|
|
a Juan de Arraras un caballo y una obexa. Ez ote du nabari, nekazari lanetik baino gehiago
|
beste
ofizioren batetik bizi zela jabea. Behar bada mandazai, han eta hemen.
|
|
|
Guzitara 73 sukalde, beraz, Errotan eta Olazarren, nor bere ofizioan bizi zen familia bana kontuan hartuz. Baina, menderik mende gordetako
|
beste
ofizio askoren aztarnarik ere ez da falta orduko etxe izenetan: Arotzenea, Teilaginenea, Ustaiginenea, Zugarotzenea, Puinalginenea, Urtzailenea, Barberonea, Zapatarinea...
|
|
|
senar emazteak, beren seme alabak, aiton amonak, ahaideko alargun edo ezkongabeak, eta neskame morroiak. Eta apropos beltzez markatu dizkizudan
|
beste
ofizio ale batzuk kenduta, etxenagusi guzi guziak nekazari edo" labrador". Handik harmar urtera 1796an egindako erroaldan ere, halaxe esaten baita, 1481 bizilagunetik 1385 nekazari zituela Leitzak.
|
|
2020
|
|
|
Ofizio batzuk bazeuden Hesiodoren garaian ere, esate baterako artzainak. Eta ez da gauza bera
|
beste
ofizio bat, mekanikari bat adibidez", azaldu du. Pertsonaia hori taxutzeko beste osagai ezinbestekoa, haren jokatzeko modua.
|
|
|
Erredaktore lanetan ari zirenak bezala, zuzendari kargua zuten pertsonak ere ez ziren profesionalak. Zuzendari horiek
|
beste
ofizio bat zeukaten, astekariko arduraz gain. Oraintsu arte, zuzendari guztien izenak ezagunak baziren ere, zenbait duda agertzen ziren, data batzuen inguruan.
|
|
|
Notarioak bederatzi ziren, eta abokatuak bost. Ekonomiari eta finantzari lotutako
|
beste
ofizioetako zenbait laguntzaile ere bazeuden, hala nola bankari bat, kontulari bat, aseguru etxeetako bi nagusi, bi merkatari eta baita ere zapatari bat eta laborari bat. Laborantza ingeniari bat ere bazegoen.
|
|
|
Esate baterako, Durangoko oihalgileen gremioarentzat emakumezko irule askok egiten zuten lan, haien etxetik, verlagssystem delakoaren markoan82 Bilbon emakumezko ehuleen presentzia ere egiaztatzen da, nagusi baten aginduetara aritzen zirenak, seguru aski hark emandako lehengai eta tresnei esker83 Bizkaiko 1511ko su kontaketan pobreak ziren eta alokairuan bizi ziren zenbait emakume ehule erregistratu ziren Portugalete, Durango, Elorrio eta Bilbon84 Orobat, jostunek, beren errealitate prekarioa zela-eta, gehienek etxean lan egiten zutela ematen du. Ugaoko Mari Ibañez Burdariakoa," muger pobre" gisa erregistratu zen85, eta Gernikan Mari Lopez eta beste jostun bat zeuden, azken hori Martin Abad Mendatakoa apaizarekin bizi zena86 Ehungintzarekin harremana zuen
|
beste
ofizio bat" lumalariena" zen. Bilboko 1499ko ordenantza batek inguruko elizateetako bizilagunak zirela ematen du aditzera, hirira hurreratzen zirenak lihozko ehunak erostera, gero lumekin bete, eta kuxinak, burkoak edo koltxak egiteko87.
|
|
|
Zaintza lanei lotutako
|
beste
ofizio bat inudeena zen, orduan garrantzia handia zuena bi arrazoi zirela medio (Medina 2010; Illanes, 2013). Batetik, orduan uste zelako edoskitzea ez zela goi klaseko emakumeentzako eginkizun aproposa.
|
|
|
Kultuarekin lotutako
|
beste
ofizio bat" difuntera" izenekoena zen, hiletaelizkizunak antolatzearen ardura hartzen zutenak, hildakoaren familiak kontratatuta. Beste gauza batzuen artean, ofrendak prestatzen zituzten, Bilboko zenbait udalordenantzek islatzen dutenaren arabera.
|
|
|
Xabirekin urteak daramazkit, Nafarroako Federazioko presidentea izan zen eta denbora asko pasa dut bera laguntzen. Konfiantza handikoa dut,
|
beste
ofizioetan ongi moldatzen da, aizkoran gutxiago, ea bion artean konpentsatzen dugun.
|
|
2021
|
|
|
Askotan esaten dut ofizio honetan ematen dituztela bakarrik sariak.
|
Beste
ofizio batzuetan, ez dute halakorik egiten. Badakigu zer diren sariak, eta ez ditugu hain modu pertsonalean hartu behar.
|
|
|
Sektoreko hitzarmen kolektiboaren arabera, diplomarik gabeko etxeko laguntzaile bat, gaur egun, 16 urtez SMICaren heinean egon daiteke. Ez dut uste
|
beste
ofiziorik baden horrela». Gehiago dena, langileek bere autoa baliatu behar dute lanerako.
|
|
2022
|
|
|
Segida hartzen dutenen artean bi profil badaude, gazte baten xedea laborantza alorrean plantatzeko edo
|
beste
ofizioa duena eta lanbidez aldatu nahi duena, bere biziari beste sentsu bat eman nahian. Zenbaki zehatzik ez bada, segidarik gabeko etxalde gehiago bada hartzaile baino.
|
|
|
Zenbat aktorek bilatu dute
|
beste
ofizio bat?
|
|
|
Osaba zen hango tailerreko arduraduna, eta hark ireki zidan arotz modura trebatzeko bidea. Bestela, litekeena da
|
beste
ofizioren batean bukatu izana. Hamabost urte egin nituen Arin y Embilen, eta ondoren, Xeyn ibili nintzen jubilatu arte.
|
|
|
Eta ez dakidan arren, neure ahalegin horretan, mesederako edo kalterako izango naizen –soldadutzan,
|
beste
ofizio baterako balio ez nuelakoan, pailazotzat hartu ninduten! –, zin degizut, ildo beretik, bortizki eta bereziki salatuko ditudala –kemen apurño bat izatekotan, noski– ahaltsu eta boteretsuen gehiegizko gehiegikeriak: multimilonario okituek –taktiko edo estrategikoki– eragindako goseteak, haien harrapakeriak, negozio nazkanteak, interbentzio militarrak, aberaskiloen aldeko propaganda gezur mezurrezkoak...
|
|
|
" nire hizkuntzaren mugek nire munduaren mugak adierazten dituzte" eta Iñakiren barne munduaren zabaltasuna hortik uler dezakegu. Euskara
|
beste
ofizio eta afiziorik izan ez zuenari, Orotariko Euskal Hiztegia() egin zuen lantaldean aritzeak eman zion jakintza erraldoi hura berea zuenari, hizkuntza aztertu, ikertu eta lantzeko lanak ahoz zein idatziz halako maisutasunez egin izanak ekarri zion, besteak beste, barne mundu aberats zabala.
|
|
2023
|
|
|
Hileta mezatan eta dolu aldiko
|
beste
ofizio liturgikoetan, familiako andrazkoak eleizako jarleku edo sepultura sinbolikoan jesarten ziran, tenpluaren atzealdean; gizonezkoek, ostera, lutu bankuetan. Zamau edo mantela zabaltzen zan hilobian, familiaren izenaz eta puntillaz edo parpailaz ondo apaindurik.
|
|
|
Aldi berean aritu dira lehenengo lana kontzertuetan aurkezten eta disko berriaren kantuak osatzen. «Gure
|
beste
ofizioekin uztartzea gogorra izaten da normalean. Gogotsu egiten dugu, dena den, eta aurrera begira beti.
|
|
|
Hamazazpi urtetan, beste gisan proiektatzen zuen etorkizuna.
|
Beste
ofizio bat, beste ikasketa batzuk... Bizitzaren erreka ez baita, ordea, beti nahi den bezain zuzen isurtzen, jomugan ez zeukan ertz batean lehorreratu zen Aitziber, ertz hura lehendik begiztatua baldin bazuen ere.
|