|
2003
|
|
|
Hori bai, kantitate esanguratsuetan merkaturatzen dira, margarinak, gaztak eta beste elikagai batzuk fabrikatzeko gehigarri emultsionatzaile gisa. Kolesterola Gure gorputzeko zelula mintzen egitura osagai bat da (egonkortasuna ematen die), eta garrantzi handiko
|
beste
molekula batzuen aitzindari ere bada: bitamina, hormona esteroideak (adrenalak, sexualak eta atsegingarriak) eta biliseko behazun azidoak (kolesterola kentzearekin, behazun xixkuan harriak izateko joera izatearekin eta gantz substantziak xurgatzearekin zerikusia dutenak).
|
|
|
Glycyrrhizinak
|
beste
molekula batzuek baino eraginkortasun antibiriko handiagoa duela diote
|
|
|
Erregalizaren osagai natural bat, glycyrrhizina edo erregaliz azukrea izenekoa, eraginkorra izan liteke Asiako pneumonia eragiten duen birusaren kontra, bost molekularekin laborategian in vitro egindako zientzialari alemanen azterketa konparatibo baten arabera; azterketa hori “The Lancet” aldizkari britainiarrean argitaratu da. Erregaliz azukrea gozoki, farmazia produktu eta sendagai tradizional txinatar eta japoniar batzuetan dago, eta probatutako
|
beste
molekulek baino eraginkortasun antibiriko handiagoa du pneumoniaren aurka, Frankfurteko Unibertsitateko Birologiako Institutu Medikoko zientzialarien arabera. Jindrich Cinatl irakasleak eta bere lagunek substantzia hori ribavirinarekin pneumonia atipikoa tratatzeko gehien erabiltzen den birusaren aurkakoarekin – eta beste hiru molekularekin (pyrazofurine, 6 azauridine eta acide mycophénolique) alderatu zuten.
|
|
2004
|
|
|
Zientzialariak gogoratu du perilipinari buruz frogatu zela, saguetan genea kentzen denean, gantzik ez zutela metatzen gantz ehunetan, eta aurkikuntza hori helburu potentzial bihurtu zela obesitatearen aurkako botikak garatzeko. Ikertzaile estatubatuarrek orain jakin dute TIP47 proteinaren kristal egitura batek “alderdi nabarmenak” dituela, hala nola “beste proteina batekin edo
|
beste
molekula batzuekin itxuraz lotzen den erreduktu hidrofobiko sakona”. TIP47 tipologiaren eta perilipinaren artean antzekotasunak hauteman direnez, proteina hartan aurkitutako arrakala edo gotorlekua PAT mota guztietan dago.
|
|
2005
|
|
|
Izan ere, kasu askotan, sumendierupzioak, basoetako suteak edo erreakzio kimiko naturalak bezalako prozesu naturaletan gertatzen dira. Hala ere, industrializazioaren ondoren, dioxinen eta antzeko
|
beste
molekula batzuen metatze maila handituz joan da, eta kezka bereziko produktu toxiko bihurtu da. Hondakin horien aitzindaritzat jo ziren, hasiera batean, kloroa erabiltzen zuten enpresak.
|
|
2006
|
|
|
Fosfatidil kolinak ere funtsezko zeregina du garunaren garapenean, funtzio hepatikoan eta minbiziaren prebentzioan. Duela gutxi, arrautzen gorringoak omega gantz azidoak gara ditzan lortu da, manipulazioaren bidez, eta are gehiago aberastu da produktu honetan dagoen mantenugai sorta zabala, eta ez da baztertzen etorkizunean arrautzak
|
beste
molekula funtsezko batzuen bektore funtzional izatera pasatzea gaixotasunak tratatzeko edo prebenitzeko. Amerikarrek ez dituzte ilehoriak nahiago Arrautzaren oskolaren koloreak ez du inola ere zehazten arrautzaren kalitatea.
|
|
2007
|
|
|
Horiez gainera, kutsatzeko beste bide bat konposatu merkuriarrena da, organomerkuriarrena. Laborategian erreaktibo gisa erabili izan dira, hau da, azkenean, merkuriorik ez duten
|
beste
molekula organiko batzuk lortzeko. Artekari moduan abantaila handiak ematen dituzte, baina gaur egun badaude merkurio konposatuak saihesteko beste metodo batzuk, beste kimika bat, eta ahalik eta gutxien erabiltzen dira.
|
|
|
Horrek detekzioari eragiten dio: molekula kantitate txikiak detektatzea zaila da likidoetan,
|
beste
molekulen nahaste batean galduta daudelako. Artxibokoa
|
|
|
Emaitzazko hodiek zortzi nanometrotik gorako diametroa dute gutxi gorabehera, egonkorrak dira eta pasteurizazio baldintzak (72 Celsius gradu 40 segundoz) eta liofilizazio baldintzak jasan ditzakete, laneko ikertzaileen arabera. 8 nanometroko barrunbe bat Nanotutuen poroei esker,
|
beste
molekula batzuk hodian sartu eta horman sartzen dira. Autoreek azaltzen dutenez, alfalactoalbuminaren nanotuboaren ezaugarririk azpimarragarriena zortzi nanometroko barrunbea da, eta bitaminak edo entzimak bezalako molekulak kapsulatzeko eta babesteko balio dezake.
|
|
|
Autoreek azaltzen dutenez, alfalactoalbuminaren nanotuboaren ezaugarririk azpimarragarriena zortzi nanometroko barrunbea da, eta bitaminak edo entzimak bezalako molekulak kapsulatzeko eta babesteko balio dezake. «Nanotutuen poroek 8,7 nanometro inguru dituzte, eta
|
beste
molekula batzuk hodian sartu eta hormara lotzeko aukera ematen dute», diote adituek. Horrek molekula erantsien egonkortasuna bermatuko luke.
|
|
2008
|
|
|
Muinoak lotura estua du betainarekin. Bien arteko aldea konposizio kimikoan datza; elkarri lotutako lau metil taldek osatzen dute muinoa, eta talde horietako bat
|
beste
molekula bati ematen dionean, betaina bihurtzen da. Substantzia hori oso garrantzitsua da gibelaren funtzionamendurako, zelulen ugalketarako eta desintoxikazio prozesuetarako.
|
|
|
Horregatik suntsitzen dira mikroorganismo asko. Zeharkako metodoan, molekulen haustura produktuak, erradikal askeak,
|
beste
molekula batzuei eragiten dietenak eta suntsitzen dituztenak dira. Adibidez, balio oxidatzaile handia duten uretan sortutako produktu erradiolitikoak.
|
|
2009
|
|
|
Ideia da isotopo erradioaktiboak itsastea aztertu nahi den molekulari, eta odol-jarioan injektatzea. Neuronetako jarduerari jarraipena egiteko, oso baliagarria izaten da garuneko glukosa aztertzea, baina, beharraren arabera,
|
beste
molekula batzuk ere erabiltzen dira PET tomografian.
|
|
|
Bestalde, gehiegizko glutamatoak hondoko soinua sortzen du seinalearen transmisioan. Beraz, argi dago azkar kanporatu behar dela soberako glutamatoa; astrozitoek egiten dute lan hori, glutamatoa birziklatuta (erreakzio kimikoen bidez
|
beste
molekula bihurtuta, neuronetan berriz glutamato bilakatzeko).
|
|
|
Richard Buckminster Fuller arkitektoaren omenez jarri zion izena Krotok 60 karbono atomoz osatutako molekula hari. Kimikarien artean iraultza ekarri zuen fullerenoaren aurkikuntzak, eta
|
beste
molekula garrantzitsu batzuk aurkitzeko bidea ireki zuen. Harold Kroto Donostian izan zen irailaren bukaeran, nanoteknologiari buruzko ATOM BY ATOM kongresuan; eta harekin egoteko aukera izan genuen.
|
|
|
Hartzaileek ligandoa ezagutzea eta berarekin elkarrekintzan jarduteadute ezaugarri nagusia. Elkarrekintza hori ligandoarekiko eta egitura aldetikberdintsuak diren
|
beste
molekulekiko espezifikoa izan behar da. Horrela, ligandoaren kontzentrazio baxuekin hartzailearekin lotzea lortzen da.
|
|
|
Glutamatoa, adibidez, bide metaboliko askotan aritzen da, forma librean.
|
Beste
molekula batzuen aitzindaria da, hala nola azido nukleikoen (DNA) aitzindaria. Era berean, hesteetako mukosako eta immunitate sistemako zelula askoren energia iturri da, organoen arteko nitrogeno garraiatzaile gisa parte hartzen du, eta funtsezko zeregina du neuronen sinapsietan (komunikazioan).
|
|
2010
|
|
|
Aldaketa horren ondorioz, nanopartikula hori emultsifikatzaile lodiagoa eta lodiagoa bihurtu da, elikagaiaren gantz substantziak oxigenoak, erradikal askeek edo ioi metalikoek eragindako oxidazioetatik babesten dituena. Ikertzaileek tamaina txikiagoko
|
beste
molekula batzuk ere garatu dituzte: polipeptido bat (proteina txikia), fitoglikogeno hesiak utzitako hutsune txikiak estaltzen zituena, haren babes efektua indartzeko.
|
|
|
Proiektu horietako batean, bere arduradunak, Tom Aldridge k, aitortzen du oraindik goiz dela emaitzei buruz hitz egiteko, baina uste du metagailuek litiozko gaur egungo bateriak ordeztu ditzaketela eta prestazio askoz hobeak izan ditzaketela, bai gailu elektronikoetarako, bai ibilgailu elektrikoetarako. Karbonoak eta
|
beste
molekula batzuek energia eta hidrogenoa metatzeko ahalmen izugarria erakutsi dute nano eskalan Rensselaer Institutu Politeknikoan (RPI), Troyn (New York), Doug Chrisey ren taldeak konposite bat sortu du, material zeramiko berria, gaur egungo bateriak baino metagailu txikiagoa, arina eta eraginkorragoa izan dadin. Materiala hainbat nanokapatan egituratu da, eta arduradunek espero dute aplikazio askotarako balioko duela, hasi energia berriztagarrien biltegiratzetik eta gailu elektronikoen oinarriraino.
|
|
|
Rubloff eta Lee adierazi dute metagailu horiek etorkizuneko eguzki panel ultrakfinoen eta kostu txikikoen oinarria izan daitezen lan egiten dutela. Karbonoak eta
|
beste
molekula batzuek energia eta hidrogenoa metatzeko ahalmen izugarria erakutsi dute nano eskalan. Ondo dakite hori Paula Hammond ingeniari kimikoak eta Yang Shao Horn ingeniari mekanikoak (Massachusettseko Institutu Teknologikoa, AEB).
|
|
2011
|
|
|
Horiek horrela, HER2 positiboak diren sabeleko minbizietan ere Herceptina erabiltzeko baimena eman zuen iaz Europako Batasunak. Gainera, ikertzaileak
|
beste
molekula asko ari dira probatzen beste tekla batzuk ukitu eta isilarazteko; haietako batzuk dagoeneko erabiltzen dira ohiko tratamenduetan.
|
|
|
Tamoxifenoaren ondoren, ikertzaileek
|
beste
molekula batzuk ere garatu dituzte, hormonen eragina oztopatzeko. Plazaolak aromatasaren inhibitzaileak aipatu ditu:
|
|
|
EHUko Kimika Organikoko katedraduna, Donostiako Kimika fakultateko irakaslea eta Joxe Mari Korta zentroko ikertzailea. Molekula organikoetan aditua da, hau da, farmakoen eta
|
beste
molekula askoren sintesi metodoetan. Arg.:
|
|
|
Artilea, jakina, ardiek ematen dute, baina, horretarako, nahitaezkoa dute molekula jakin bat. Artilea osatzeko
|
beste
molekula asko ere behar ditu ardiak, baina, horien artean, zisteina aminoazidoa faktore mugatzailea da. Zisteina falta dutenean, ardiei ez zaie ilerik ateratzen.
|
|
|
Alabaina, giza metabolismoarentzat balio duenak ez du zertan balio beste espezieentzat. Ardien zelulak, hain zuzen, ez dira gai zisteina sintetizatzeko, ez metioninatik abiatuta, ezta
|
beste
molekula batetik abiatuta ere. Ardientzat aminoazido esentzial bat da zisteina.
|
|
|
Zientzialariek odol hodiak ekoitzi zituzten giza ehunen muskulu leuneko zelulak landuz, polimero biodegradagarriz egindako hodien antzeko egituretan. Muskulu leuneko zelulek kolagenoa eta zelulaz kanpoko matrize bat osatzen zuten
|
beste
molekula batzuk sortzen zituzten. Euskarri egitura degradatzen zenean, guztiz eratutako odol hodiak libre geratzen ziren.
|
|
|
Ezinbesteko elementuak (bitaminak, mineralak, aminoazido esentzialak eta gantz azido esentzialak) hornitzeko modua da, horiek gabe ezinezkoa baita osasunegokia izatea. Organismoak ezin ditu sintetizatu funtsezko mantenugaiak
|
beste
molekula batzuetatik, elikagaien bidez gehitu behar baititu. Mantenugai horietakoren bat falta edo gutxiegi bada, gaixotasun karentzial bereizgarria izango du:
|
|
2012
|
|
|
oinarrizko molekula jakin batetik abiatuta esate baterako, I motako kolagenotik, larruazala, hezurra edo begiko ehuna sor daiteke. Bat edo bestea eratzea, hain zuzen, kolagenozko
|
beste
molekulekin eta beste osagai batzuekin lotzeko erak zehazten du.
|
|
|
2009an Molecular Cell aldizkarian argitaratutako lan batean, Chromobacterium violaceum bakterioaren komunikazioa zapuzteko gai izan zirela erakutsi zuten. C. violaceum ek bere espezieko bakterioen quoruma adierazteko erabiltzen duen molekularen hartzailean ahokatzen den
|
beste
molekula bat aurkitu zuten. Hala hartzaile horiek beteta badaude, bakterioek ezin dute benetako seinalea detektatu, eta ezin dute erasoa antolatu.
|
|
|
Hipoxian eta ondorengo biroxigenazio aldian, hau da, odoleko eta ehunetako oxigeno maila normalak berrezartzean, erradikal aske asko sortzen dira. Erradikal askeek —besteak beste, oxido nitrikoak, oxigeno espezie erreaktiboek eta
|
beste
molekula eratorri batzuek— kalteak eragin diezazkiekete zenbait biomolekulari, hala nola DNAri, proteinak aktibatzen dituztenean, hala nola PARP, lesio horiek konpontzen parte hartzen baitute. Hala ere, erradikal askeak arduratzen dira, halaber, hipoxiaren aurrean erantzun fisiologikoa aktibatzeaz, “HIF proteinak funtsezko zeregina baitu”, dio Jaengo Unibertsitateak.
|
|
2013
|
|
|
Bateratze erreakzioak (sintetikoak). Erreakzio hauen bidez, osagai aktiboa gorputzeko
|
beste
molekula batzuekin elkartzen da, eta elkartze horren ondorioz sortzen diren metabolitoak biologikoki inaktiboak dira. Metabolito horiek errez deuseztatzen dira.
|
|
2014
|
|
|
Maximo horrek ez du pertsonentzat bakarrik balio, arau bat ere bada, txakurren eta katuen elikadura. Horregatik da hain garrantzitsua mahaikide iletsuei kalitatezko elikadura eskaintzea bizi etapa guztietan. Los antioxidatzaileak
|
beste
molekula batzuen oxidazioa atzeratzeko edo saihesteko gaitasuna duten molekulak dira. Bertute horrek adimenaren eta gorputzaren zahartze prozesuak atzeratzeko gaitasuna ematen die.
|
|
2015
|
|
|
Ekosistema baten, organismo ekoizleak eta kontsumitzaileak harreman trofikoenbidez aritzen dira beti elkarreraginean. Landareek eguzki energia urarekin, ikatzarekin, nitrogenoarekin eta
|
beste
molekula batzuekin batera baliatzen dute, materia begetal bilakatzeko (fruituak, hostotza eta egurra), biomasagisa ezaguna, belarjaleentzako (lehen mailako kontsumitzaileak) elikagaia dena, esaterako, intsektuentzat. Era berean, belarjaleak haragijaleek (bigarren mailako kontsumitzaileak) jaten dituzte, adibidez, landare zorriz elikatzen diren intsektu harrapariak.
|
|
2016
|
|
|
|
beste
molekula
|
|
|
Kopuru horiek, kontsumo lata batera eramanez gero, hiruzpalau kafeko kafeinaren parekoa izango litzateke; dosi hori oso handia da helduentzat; beraz, askoz gehiago haur eta nerabeentzat. Kafeinaren ekintzaz gain, kontuan hartu behar da prestakinarekin batera datozen
|
beste
molekula batzuekin ere indartzen dela efektu hori, hala nola ginseng, guaraná edo taurina. Osagai horiek, berez, ez lukete hainbeste eraginik izango, baina kafeinarekin eta azukrearekin konbinatuta, oso estimulatzaileak izan daitezke.
|
|
2017
|
|
|
|
beste
molekula
|
|
|
Transkripzioa. DNAko informazioa
|
beste
molekula batean kopiatzen da, hau da, DNAk daukan informazioa RNA mezularia (mRNA) izeneko molekulak jasotzen du. Molekula hori nukleoan ekoiztu edo sintetizatzen da, eta, horretarako, DNA zati bat erabiltzen da molde gisa. mRNA hori nukleotik irten, eta zitoplasmara igaroko da.
|
|
|
DNAren informazioa
|
beste
molekula batera pasa
|
|
2019
|
|
|
Baina iaz, azken pentze berean ekoiztean, arazoa berriz agertu zen. Ekoitzi zituen piperrautsetatik hiru lagin analizatu eta horietatik bi kutsatuak zeuden lau molekulaz, eta
|
bestea
molekula batez. Auzokoen edota ingurukoen lurretatik etor liteke kutsadura, baina hori ezin da ziur jakin:
|
|
2020
|
|
|
Bestalde, DNA azkar degradatzen da ur ingurunean edo aireko entzimen presentzian. Zelula barnean, DNA oso ingurune kontrolatuan dago, non uraren aktibitatea eta
|
beste
molekulekiko kontaktua mugatuak baitira; edonola ere, bestelako aplikazioren bat ematen zaionean, egun edo hilabete gutxitan gal liteke lagina. Bestalde, uraz gain, DNA disolbatzaile gutxi batzuetan da egonkorra eta funtzionala, jakina baita ura eta bizitza harreman estuan izan direla beti gure planetan.
|
|
|
Azido hialuronikoaren azala Gezurra. Azido hialuronikoa gure artikulazioetan, kartilagoetan, begietan eta epidermisean modu naturalean agertzen diren karbohidrato katez osatutako
|
beste
molekula bat da. Zonaren arabera, hainbat funtzio beteko ditu:
|
|
|
Mundua baieztapen batekin hasi zen. Molekula batek" bai" esan zion
|
beste
molekula bati eta bizitza jaio zen.
|
|
2022
|
|
|
Berez, bizirauteko gaitasuna handitzeko aukera ematen dieten egitura konplexuak osatzen dituzte. “Biofilm” esaten zaio, batez ere urez (%97) eta
|
beste
molekula batzuez (adibidez, proteinak, azukreak, etab.) osatutako filma. babes gisa erabiltzen dena agente kaltegarrien aurrean, deshidratazioa ekiditen du, elikagaiak izateko aukera ematen du (mantenugaiak eta gasak trukatzeko bideak ditu) eta ugalketa errazten du. Edozein gainazaletan aurki ditzakegu biofilmak.
|
|
|
Hidrogenoa da unibertsoan, gure planetan, gehien nabarmentzen den elementua. oso zaila da libre aurkitzea hau da, ia beti
|
beste
molekula batzuekin lotuta egoten da, uretan bezala (H2O). Erabili ahal izateko, beste konposatu horietatik bereizi behar da.
|
|
2023
|
|
|
Listua, obesitatearen markatzailea Hain zuzen, mundu osoan kezka gehien sortzen duen gaixotasunetako bat, obesitatea, listuan alfa amilasa egotearekin lotuta egon daiteke. Substantzia hori arduratzen da ahoan digestio prozesuari ekiteaz, molekula handiak deskonposatzen baititu gero eta sinpleagoak diren
|
beste
molekula batzuetan, maltosan eta glukosan, esaterako. Karbohidratoen kasua da, entzima horren eraginez ahoan glukosa bihurtzen baitira, eta horrek asetuta egotearen sentsazioa eragiten du.
|