|
2002
|
|
|
Nafarroak beste lurraldeek bezala izango du sartzeko eskubidea. Bigarren fase batean, eskuinak Nafarroako eskuina gogor ari zen zirikatzen Nafarroa
|
beste
hiru lurraldeekin elkartzeko erreferendumean botoemaileen 3/ 4ek hala erabakitzea proposatu zuen, gero 2/ 3.. Ajuriagerra eta Agirrerekin nengoen, eta hauek Errepublikaren erreferentzia zuten.
|
|
|
Bizkaiko eszenatoki sektorialariamaiera emateko, aipatzekoa da lehen sektoreak duen presentzia urria eta industria enpleguak adierazten duen %36 hori. Ehunekobeste horrek Hego EuskalHerriko
|
beste
hiru lurraldeen atzetik kokatzen du Bizkaia, industria enpleguarengarrantziari dagokionez.
|
|
|
|
Beste
hiru lurraldeetako esportazio sektorialaren soslai orokorra ezagutzeko, 13.3 irudira jo daiteke. Bertan, batez ere ekipo ondasunen esportazioek lurraldeetan ordezkatzen duten zatia adierazi dugu.
|
|
2007
|
|
|
Hortik aurrera Nafarroak etengabe ezagutu duen Hitzarmen Ekonomikoa abian jarri zen. Ostera,
|
beste
hiru Lurralde Historikoek ez zuten horrela egin: Araba, Bizkaia eta Gipuzkoak, nolabait bada ere, antzinako sistemari eutsi zioten.
|
|
2008
|
|
|
Etxebizitzari dagokionez, argindarra faktore erabakigarria izan da. Azkenik, elikagaien igoera apaldu da azken hilabetean, baina oraindik ere oso esanguratsua da, %7 baino gehiago Nafarroa ez
|
beste
hiru lurraldeetan.
|
|
2009
|
|
|
Jaitsiera are handiagoa izan da Hego Euskal Herriko
|
beste
hiru lurraldeetan, Mirandak berak gogorarazi duenez: Bizkaian %27, 6 jaitsi da zerga bilketa, %24, 8 Gipuzkoan eta %20, 8 Araban.
|
|
|
Azken lurralde horretan moteldu egin da etxebizitzen prezioen beherakada, lehen hiruhilekoan baino %0, 7 txikiagoak baizik ez zirelako. Jaitsiera %2koa da
|
beste
hiru lurraldeetan.
|
|
2011
|
|
|
Aurten AHTra bideratuko den aurrekontuak %27 egin du gora, obrak amaituta ikusirik gure borrokak porrot egin duela pentsa dezagun. Eta lortzen ari dira».Bozeramailearen hitzetan, Nafarroan «bizirik dagoen grina» Hego Euskal Herriko
|
beste
hiru lurraldeetan «berpizten» ez bada, AHTaren aurkako mugimenduak «ezinbestean isilduko dituzte» gobernuek.Azkenik, Nafarroako presidente Yolanda Barcinari tarta bota zion ekintzaileetako batek, Gorka Ovejerok, taldekideen egoera legala azaldu zuen: «Madrilen epaitzen bagaituzte, lau eta sei urte bitarteko kartzela zigorra izanen dugu; eta Tolosan [Okzitania] izanen balitz, soilik falta bat izango litzateke».
|
|
2013
|
|
|
Industriaren eta eraikuntzaren galera Krisiak batik bat eraikuntza eta industria zigortu ditu. 2008ko lehen hiruhilekoan ia lautik bat aritzen ziren industrian (%26, 8 Nafarroan eta %24, 3
|
beste
hiru lurraldeetan); bost urte berandua go, ia bostetik bat dira: %26, 2 Nafarroan eta %20, 6 EAEn.
|
|
|
Nekazaritza eta arrantzak garrantzi apur bat berreskuratu dute: %5, 4 dira Nafarroan (%4, 3 2008a) eta %1, 8
|
beste
hiru lurraldeetan (%1, 7 2008an).
|
|
|
58.000 langabe daudela dio INE Espainiako estatistika institutuak; aurreko hiruhilekoan baino 5.400 gehiago. Hego Euskal Herriko
|
beste
hiru lurraldeetan urrun daude errekorrak, baina ez da oraingo datuak txarrak ez direlako, baizik eta 1980eko eta 1990eko industria birmoldalketek panorama are negargarriagoa utzi zutelako Nafarroan baino. Datu batekin uler daiteke hori:
|
|
|
Datu batekin uler daiteke hori: 2000ko lehen hiruhilekoan Nafarroan %4, 42 zeuden lanik gabe, eta %11, 86
|
beste
hiru lurraldeetan. Gaur egun, egoera kontrakoa da.
|
|
2014
|
|
|
Alde batetik, frankismoko estatu eredua eraldatzea. Bestetik, Nafarroaren eta
|
beste
hiru lurraldeen arteko tartea handitzea, egitura politiko instituzional berriak eraikitzeko orduan.
|
|
|
Hego Euskal Herriari zegokionez, prozesu kontrajarriak gertatu ziren garai horretan. Nafarroak 1841ko Lege Pakzionatuan oinarritutako autonomia administratiboari eutsi zion;
|
beste
hiru lurraldeek, aldiz, Kontzertu Ekonomikoaren Dekretuak eskainitako autonomia fiskalean aurkitu zuten aldundiak kudeatzeko heldulekua. XX. mende hasieran, estutu egin ziren aldundien arteko harremanak, bakoitzak bere burujabetza mantentzen bazuen ere; eta aldundien eta Espainiako gobernuaren arteko tirabiren sortzaile izan ziren kontzertu ekonomikoari egindako berriztatze guztiak.
|
|
2016
|
|
|
Nabarrismoari, ordea, ez zaio hori azpimarratzea komeni; bestela, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoarekin parekatuko litzateke. Gezurrezko izaera berezi horrek eta hitzarmena zein kontzertua une historiko desberdinetan sortu izanak balio izan dio
|
beste
hiru lurraldeetatik distantzia hartzeko eta arrazonamendu historizista diferentea eraikitzeko. Azken finean, Arabak, Bizkaiak eta Gipuzkoak lehen gerra karlistan ez zuten Nafarroaren bidea hartu, euren foruak berreskuratuko zituztela uste zutelako.
|
|
2018
|
|
|
Senaturako osatu zuten Itun Autonomiko horretako kideak ziren EAJ, PSE, horren barruan zeuden artean sozialista nafarrak? eta ESEI.. Nafarroaren eta
|
beste
hiru lurraldeen artean autogobernu marko bakar bat osatzeko formula errealista hauxe zen: Nafarroan gehiengoa izan bide ziren indar abertzaleen eta aurrerakoien arteko batuketa?.
|
|
|
osatzeko; diktadura osteko lehen boto dema zen, beraz. Nafarroaren eta Hegoaldeko
|
beste
hiru lurraldeen arteko bereiztea eta, horren aurretik, indar abertzaleen arteko haustura dira orduko puntu beltzak.
|
|
|
Historiaren Erret Akademiak Nafarroako, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako foru erregimenaren aurkako erasoan parte hartu zuen orduan. Horixe izan zen Diccionario geogrfico historico ren xedea, bakarrik Nafarroan eta
|
beste
hiru lurraldeetan argitaratutakoa, eta helburu bera izan zuten Llorente eta Gonzalezen liburuek (Real Academia de la Historia, 1802; Llorente,; Gonzalez Palencia,). 167
|
|
2020
|
|
|
Nafarroako Gobernuak ez du datu ofizialik eman, baina atzo beste 242 kasu izan zirela aurreratu du.
|
Beste
hiru lurraldetan ez bezala, datuek gora egin dute Nafarroan, 217tik 242ra, hain zuzen ere.
|
|
|
Nafarroako Gobernuak ez du datu ofizialik eman, baina atzo beste 242 kasu izan zirela aurreratu du.
|
Beste
hiru lurraldetan ez bezala, datuek gora egin dute Nafarroan, 217tik 242ra, hain zuzen ere.
|
|
|
Nafarroako Gobernuak ez du datu ofizialik eman, baina atzo beste 242 kasu izan zirela aurreratu du.
|
Beste
hiru lurraldetan ez bezala, datuek gora egin dute Nafarroan, 217tik 242ra, hain zuzen ere.
|
|
2021
|
|
|
Ospitaleen egoerari dagokionez, atzo 46 lagun ospitaleratu zituzten Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako erietxeetan, eta gaur gaurkoz, 284 pertsona daude ingresatuta, horietatik 91 Zainketa Intentsiboen Unitatean. RO Indizeari dagokionez, 1,08koa da bataz
|
beste
hiru lurraldeetan.
|
|
|
Nafarroan hilabete horretan enplegua galdu duten hirutik bi emakumeak izan dira.
|
Beste
hiru lurraldeetan, langabezia txikitu arren, 447 emakume baino ez dira itzuli lan merkatura, bide hori egin duten 1.057 gizonen aldean.
|
|
|
Horrela, elikagaiak duela urtebete baino %1, 1 garestiago daude Araba, Bizkai eta Gipuzkoan, eta %2, 1 garestiago Nafarroan. Jantzien prezioa, berriz, %0, 8 handitu da Nafarroan, eta %1, 1
|
beste
hiru lurraldeetan.
|
|
|
|
Beste
hiru lurraldeetan, ordea, abuztuan jo zuen goia langabe kopuruak (146.450), baina orduz gero hilero jaitsi da: abuztuan baino 17.210 langabe gutxiago zeuden abenduan.
|
|
|
Bitxia ere bada, lurralde horretan besteetan baino gutxiago jaitsi baitzen barne produktu gordina: %8, 3 Nafarroan, eta %9, 5 Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan. Edonola ere, azken urtean langabe kopuruak %23, 2 egin du gora lurralde hartan,
|
beste
hiru lurraldeetan baino gehiago: + %14 Araban,+ %12, 5 Gipuzkoan, eta+ %9, 6 Bizkaian.
|
|
|
Nafarroakoa baino bilakaera okerragoa izan zuen Araba, Bizkai eta Gipuzkoako ekonomiak, Eustatek kalkulatu baitu %9, 5 txikitu zela iaz. 2020ko azken hiruhilekoa 2019koarekin alderatuz gero ere, beherakada txikiagoa da Nafarroan (%5, 9)
|
beste
hiru lurraldeetan baino (%7, 6).
|
|
|
Han ziren, lehen Guardia Zibilaren kuartel izandako hartan, Etxaldeko lagunak, birus madarikatu honengatik aspaldi ikustekoak genituen Nafarroakoak eta
|
beste
hiru lurraldetakoak. Zenbat bilkura egin ote zuen ibilbide guzian Mixelek?
|
|
2022
|
|
|
Nafarroa Gaztelaren menpeko egon zen, azken batean Espainiaren azpiko,
|
beste
hiru lurralde historikoak 1200 urte ingurutik zeuden bezala. Nafarroa Gaz telaren menpeko:
|
|
|
Alde hori gutxitu egin zen 2014tik 2015era: puntu Nafarroan eta puntu
|
beste
hiru lurraldeetan. Baina ez da hala izan kontratu mota guztietan, aldi baterakoetan aldea handitu egin baita:
|
|
|
INE Espainiako estatistika erakundeak kaleratutako datuen arabera, bizitegien batez besteko prezioak %2, 1 egin zuen gora iaz Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, eta %2, 8, berriz, Nafarroan. Azken lurralde horretan zazpigarren urtez jarraian egin dute gora salneurriek, eta zortzi urtez
|
beste
hiru lurraldeetan.
|
|
|
INE Espainiako estatistika erakundeak kaleratutako datuen arabera, bizitegien batez besteko prezioak %2, 1 egin zuen gora iaz Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, eta %2, 8, berriz, Nafarroan. Azken lurralde horretan zazpigarren urtez jarraian egin dute gora salneurriek, eta zortzi urtez
|
beste
hiru lurraldeetan.
|
|
|
Bizkaia da kanpo saldo negatiboa duen bakarra (milioi), energia sektoreak lurralde horretan duen garrantziaren ondorioz.
|
Beste
hiru lurraldeek mila milioi eurotik gorako kanpo saldo positiboa dute.
|
|
|
Edonola ere, Hegoaldeko
|
beste
hiru lurraldeetan ere handitu dira inportazioak, %30 inguru, eta horrek erakusten du nabarmen handitu dela erregaiaz bestelako kanpoko produktuen eskaria ere.
|
|
|
Öcalanek turkieraz idatzi ditu liburuak, eta hizkuntza hori erabili izan dute gerrillako buruek eta militante arruntek sarritan. Lehen entrenamenduak ere turkieraz ziren nagusiki, eta egun ere halaxe bereizi ohi dira Ipar Kurdistanekoak eta
|
beste
hiru lurraldeetakoak: batzuen kasuan turkiera da nagusi, eta besteetan kurdueraz egiten da erabat.
|
|
|
|
Beste
hiru lurraldeek erreferendumez onartuko dute 1933ko azaroaren bostean,% 80 boz bilduz. Emakumeek lehentze bozkatu dute, Espainiako lege berriaren arabera.
|
|
|
Nafarroa Gaztelaren menpeko egonen da, azken batean Espainiaren azpiko,
|
beste
hiru lurralde historikoak 1200 urte ingurutik zeuden bezala. Nafarroa Gaztelaren menpeko:
|
|
2023
|
|
|
Nafarroa da Hegoaldeko
|
beste
hiru lurraldeetan eragin dezakeen beste aldagai garrantzitsu bat. Nafarroako Gobernua dago jokoan han, udal gobernuekin batera, eta PSNk Maria Txibitek lehendakari gisa jarrai dezan EH Bildu duen edo ez ikusteko dago, eta baita koalizio abertzaleak zer eska dezakeen ere balizko babes baten truke; ezin baita ahaztu aurreko bozetan PSNk ez zuela Joseba Asiron EH Bilduko Iruñeko alkategaia alkate egin nahi izan.
|
|
|
Horrela, Nafarroan %6, 9 garestitu ziren etxebizitza berriak, eta %7, 4 bigarren eskukoak.
|
Beste
hiru lurraldeetan, berriz, %6, 7 berriak, eta %6, 3 besteak.
|