|
2003
|
|
|
Bihotz izateko, taupada behar du; Leteren ardaxkak hostoa behar zuen moduan. Nazioaren eraikuntza prozesuaren
|
beste
ertz bat, oinarrizko beste bat, subjektu politikoaren  sorkuntza da: nazioaren odola.
|
|
|
Lurraldetasuna, espazio horri buruz dukegun sentipen bat, nola indibiduala hala kolektiboa, aitortua zein pertsegitua. Nazioaren eraikuntza prozesuaren
|
beste
ertz bat, oinarrizko beste bat, espazioaren definizioa da. Aberria eta atzerria, bidaia eta kanpamendua, espazioa eta sentimendua, lagunak eta isolamendua...
|
|
|
Gure artean, arazo latza da, aterabide errazik ez duena gaur gaurkoz; abilezia politiko handia eskatzen duena eta, oraindino, ez dugu ganoraz asmatu. Sarritan kontsideratu izan da egia bat euskal lurraldetasun osotua deitutakoaren ametsa, ahaztuta poliedro anitzaren oinarrizko
|
beste
ertz bat baino ez dela kontu hori, aldats gora hori; eta ahaztuta, sakoneraino ahaztuta, ezen beste ertzak bezala hau ere eskalatu egin behar dela tontorrera ailegatu gura baldin bada, ezen ertz honek besteak eklipsatzen baldin baditu poliedroaren balizko tontorrean bakarrik geldituko dela; eta bakarrik dabilena, kontuz ez badabil, isolaturik ere geldi daitekeela.... Euskal Herria balizko espazio historiko eta kulturala bada; baina ez faktuzko espazio politiko administratibo hautemangarria.
|
|
|
Motore dinamikoa. Horra
|
beste
ertz bat poliedro zail honetarako. Goian esandako guztia baldintzaturik gelditzen da parametro berri honekin.
|
|
|
euskaldunak, Vasconiako herritarrak eta erdal komunitate atzerritarrak. Eta hiruko egituraren
|
beste
ertz bat partaideen zerrenda nagusia osatzerakoan plantea daiteke: esparru txikiko hedabideak, hedabide nazionalak eta hedabide atzerritarrak.
|
|
2009
|
|
|
–Nik uste dut guk, taldean,
|
beste
ertz bat osatzen diogula itsasoari. Bere naufragoak gara, baina ez bere apopiloak ezta bere odola ere.
|
|
|
Gutxienez zazpi urte zituztela yogan iniziatzeko erantzun zien Anandak, zazpi urte gorputzeko zelula guztiak berritzeko, zazpi garbitze urte zirkulua ondo ixteko, eta zirkuluaren barruan lauki bat ondo sustraitu eta gero hiruki bat sortzeko, erpin bat gorantz zuela, laukia oinarri duen piramide baten itxuran; laukia eta hirukia, zazpi, garbitasunaren zirkuluaren barruan; gorputza bera piramide energetiko bihurtzea, hori zen yogaren bidea. Baina haiek askoz ere bide lasterragoa behar zuten, eta Anandak yoga irakasle batek egin dezakeen akatsik handiena egin zuen; urratsak eten, haiek pertsona" eboluzionatuak" zirelako aitzakian; mendira
|
beste
ertz batetik igotzen denaren antzera yogaren pausoak beste modu batera emanak omen zituztela esanez zuritzen zuen bere jokabidea Anandak.
|
|
|
Administraziori
|
beste
ertz batetik begiratzen badiogu, edonork aitortu du inoiz ere izan ez duen lekua duela gaur egun euskarak herri administrazioetan. Baina baikorkeria antzuetan erori nahi ez duenak ere aitortu du, oro har, urteotan egin dena baino gehiago eta hobeto ere egin zitekeela esparru honetan euskararen erabilera sustatzeko.
|
|
|
Aztergai dugunari
|
beste
ertz batetik begiratuta, esan dezagun, lege gehienen antzera zenbait puntutan agian zurrunegi gerta litekeen arren, oro har, beste lege asko ez bezala, garapenerako aukera ugari eskaintzen dituen araua dela, ezbairik gabe. Hori berez da positiboa, are gehiago hizkuntzarena bezain arlo irristakor batean; legearen irekitasunak, bere ondorengo hizkuntza plangintza egiterakoan, aukera ugari ematen baititu zurruntasun larregirik ezak.
|
|
2011
|
|
|
Oroimen historikoaren auzira berriro itzulita, landu dezagun
|
beste
ertz bat. Gizabanakoaren mailan arituko gara oraingoan.
|
|
2013
|
|
|
Ez ligatzea eskubidea ez delako.
|
Beste
ertz batetik jardun dugulako.
|
|
2014
|
|
|
Baina, ni ez naiz arituko datu horietan aztarrika, ezta horiei adigarritasunik eman liezaiekeen azalpenen bat taxutzen. Gaiari
|
beste
ertz batetik ekingo diot: hiri bizimoduen aldaketa izango dut hizpide, betiere, aldaketa hark euskararen bizitza erruz aldatu (ko) duelakoan.
|
|
2015
|
|
|
10 Berriro diot, benetan, ez nekiela nik nola bizi, batek bere burua pobre eta arimaz nekatua ikusten baitu: gogoa beti Jainkoaz betea izateko agintzen diote eta beharrezko da Harengan izatea arrisku askotatik askatzeko;
|
beste
ertz batetik, ikusten du ez dela komeni munduko kontuetan huts egiterik, beren ohorea kontu hauetan jarria dutenei tentaldirik ez ematearren. Nekatua nenbilen, eta sekula ere ezin nuen neure burua garbitu, ahaleginak egin arren?
|
|
|
Carl Jung handiak lantzen du gai honen
|
beste
ertz bat ederki, Joseba Azkarraga adiskideak azaltzen digunez. Gizakiak bizitzaren lehen erdia bere ‘ni’a eraikitzen pasatzen du, eta bigarren erdia, ‘ni’ hori poliki poliki deseraikitzen, ikuspegi zabalagoa hartzen, heriotzarako prestatzen.
|
|
|
Putzura jauzi egin eta, ur azalera atera aurretik, arnasa hartu gabe urpean ahalik eta luzaroen egotea gustatzen zitzaion. Ez zegoen jakiterik putzuaren erdian aterako zen edo ura geldi zegoen
|
beste
ertzen batean, lepoa gora, bala gizon baten eran. Santi urpean zen bitartean arnasari eusten nion nik ere, estu eta larri, baina ez nuen sekula hark adina agoantatzen.
|
|
2017
|
|
|
Alde batetik, askoz gehiago planifikatzera behartzen zaitu; eta, bestetik, kontrol sistemak ere ezartzen ditu». Horrek badu
|
beste
ertz bat ere, baina, Olarraren aburuz: «Kalitatea bermatzeko sortutako balorazio batzordearen diskrezionalitatea.
|
|
|
Kode alternantziaren arazoa izan daiteke hizpide dugun auzi honen
|
beste
ertz bat. Euskaldun berri gehienen eta zahar askoren ahotan euskarak ez du hiztunak esan nahi duen guztia adierazteko gaitasunik eta etorririk erakusten.
|
|
|
– Geldialdi laburreko puntuaren kontrolagailua ertzean zehar arrastatuz.Ezin duzu geldialdi laburreko puntua arrastatu ertz erpin bat zeharkatuz eta
|
beste
ertz baten gainean ipiniz.
|
|
|
Bada
|
beste
ertz bat: akordio programatikoan, Elkarrizketa Sozialaren Kontseiluak organo erabakiorra izan behar ote zuen zalantzan jarri zutela jada ‘aldaketaren gobernuko’ partaideek.
|
|
2018
|
|
|
Aurrekoaren
|
beste
ertz bat da, oraindik orain, gaur eta hemen, lotsa eta konplexurako bide baita –eta desabantaila soziekonomiko eta kultural ugaritarakogazteleraz eta frantsesez trebeziaz ez moldatzea. Euskarak ez du inondik gaztelerak, frantsesak (edota ingelesak) duten prestigio bera.
|
|
|
Liburu beraren
|
beste
ertz batean honakoa jaurtitzen du Jon Sarasuak:
|
|
|
Seme alaben kargarik ere ez daukat, eta noizean behin propinaren bat emateko gauza ere banaiz». Luxurik ez dagoela, alegia, Iriondoren etxean, eta bizitza osoan lanean eman duenak? «etxean eta kamarera» ez duela oztopo larririk egutegiko orriei buelta emateko.«Gu zahartuta gaude, baina atzetik datozenek izango dituzte benetako arazoak», esplikatu du Begoña Tabernak; «nor joango da zahar etxe batera 700 euroko pentsio batekin?». Bizitzaren azken txanpaPentsioen auziaren
|
beste
ertz bati heldu dio Tabernak, kasik oharkabean pasatzen den aldagai bati: bizitzaren azken txanpa modu duinean egiteko kezka ekonomikoa.
|
|
|
Gelaren
|
beste
ertz batean Singer bat zegoen, ahizpa zaharrenak erabiltzen zuen josteko makina. Harekin jositako soineko batzuk genituen kutxan (zutikako armairuak geroago iritsi ziren), eta handik atera ahala harriturik gelditu zen Perrin jauna.
|
|
|
Sare sozialen barrena ere berehala hasi da hitza hara eta hona mugitzen. Baten batek" erkin eta jarrai" idatziz
|
beste
ertz bat gehitu du eta Maialen Lujanbiok arratsaldeko agurra hala borobildu du. Txakur Gorrikoek irudi bihurtu dute, hitza eta irudia lotuz, eta bertso saioa amaitu baino lehen whatsappez iritsi zaigu bertakoen mugikorretara.
|
|
|
Itsu eta gor aritzeak ezgai egin gaitu, baldar aritzera eraman: Bartzelonan egon ginenean, Las Oscuras topaguneko kideekin bildu ginen, oso deseroso egon ginen… zuzenean interpelatu gintuzten, eta gu oso deseroso… totelka… ez genekien zer esan… deserosotasun oso fisikoa izan zen… zuritasuna gorpuztu genuen, tripetatik, eta ezinegon handi hark gogorarazi zigun zer tamainatakoa den gure gorreria… Herrentasun kolektibo horri
|
beste
ertz batetik heldu dio batek: Autodefentsa feminista lantzen dugunean, biolentzia eta zapalkuntza zenbait gorpuzteko ariketa egiten ditugu tailerretan, baina, sekula ez dugu ariketa horietan arrazaren biolentzia gorpuzteko saiorik egin… geure zuri pribilegioak auzitan jartzeko, geuk sorturiko biolentziak gorpuztu ahal izateko, eta deseraiki ahal izateko… Isiltasun hormatua, eztarriko korapiloak tenk.
|
|
|
herri mugimenduetan hainbat jakintza alorretako jendea elkartzearekin batera, hainbat formazio eta esperientzia esparrutatik datorren jendea bil daitekeelako (abokatuak, erizainak, erretiroa harturikoak, etxeko langileak, idazkariak, igeltseroak, lanbide heziketako ikasleak, langabetuak, tabernariak, unibertsitateko ikasleak…).
|
Beste
ertz bat zizelkatu du batek: besterik da, aniztasun horri lekua egiteko baldintzak egokiak diren (ordutegiak, harreman motak, ekimen motak…); baina, hala da, izatez herri mugimenduek ez dute sarbiderako formazio edo soslai jakinik eskatzen.
|
|
|
Jakina, egitura akademiko horietan euskaraz jarduteko oso espazio gutxi daude, eta halaber, ikerketa akademikoen nazioartekotzerako joerak zaildu egiten du batzuetan Euskal Herriko ikuspegitik aritzea, edo ikuspegi horri lehentasuna ematea. Supituan,
|
beste
ertz bat egin du ikusgarri batek: Sistema akademiko horrek merkatu ikuspegia bultzatzen du, eta ikertzaileak trukearen kulturan aritzera animatu:
|
|
2019
|
|
|
Karbono isurietan arreta jartzeko, eta ez sistema kapitalistan eta garapen ereduan. Emakumeei gutxiago ordaintzea banakako erabakien multzoa izango balitz bezala, eta ez patriarkatuaren
|
beste
ertz bat.
|
|
|
Arrazoi paregabea, inondik ere, elizgizona berari laguntzera behartzeko. Baina ihesaren kontu horrek badu
|
beste
ertz bat berarentzat egundoko zama duena: konfesatokiko emakume aurpegigabea.
|
|
|
Adibidez, itzultzaileekin. Jotzen duzu sareko pikutako ertz batetik pikutako
|
beste
ertz batera, eta, nobeletako hasiera onen aipamenak eta zerrendak hainbat aldiz agertzen badira ere hainbat sarrera eta blogetan, esaldiaren itzultzaileak egundokoak eta bi pasatu ditu bere izena bilatzen, eta topatzen ez. Jardun horretan denbora eta begiak erre ditudan arren, ez dut itzultzaileren izenik topatu hona ekarri ditudan esaldien aipamenetan, ez gaztelaniazko guneetan, ezta frantsesez emandakoetan ere.
|
|
2020
|
|
|
Amaia Bacigalupe de la Hera soziologoak
|
beste
ertz batetik heldu dio gaiari, eta osasuna nola ulertzen duen azaldu digu. Osasun Publiko doktorea da, eta kritiko azaldu da COVID krisialdia interpretatu eta kudeatu den moduarekin.
|
|
2021
|
|
|
Basarrik ez du horrelakorik ikusten. Arestik
|
beste
ertz batetik heltzen dio gaiari:
|
|
|
Zentzugabekeriaren espiralak dira, parean topatzen duten guztia txikitzen dute, eta azkenean beren burua ere bai, desagertzera kondenatutako erakunde bihurtuz. Urte askoren buruan iristen da ikuspegi kolektibo berri bat hura
|
beste
ertz batetik ikusten duena, eta orain ezin dugu ulertu gertatu zenik ere. Nola kontatu gure seme alabei?
|
|
|
|
Beste
ertz bat izan daiteke kontrolerako tresna bihur daitezkeela.
|
|
|
Basarrik ez zuen horrelakorik ikusten. Arestik
|
beste
ertz batetik heltzen dio gaiari:
|
|
|
Arantxa Tapiak, berriz,
|
beste
ertz batetik heldu zion demokraziaren gaiari iragan astean hitza hartu zuenean legebiltzarrean. Tapiaren arabera, zuzenketa hori aplikatzea «interes orokorra defendatzea» da, «interes lokal partikularrek» ez dituztelako oztopatuko gizarte osoari onura ekarriko dioten proiektuak.
|
|
|
gizon eta emakume egiteko prozesuak auzitan jartzea eta kategoria horiek «desagerrarazi beharreko klasetzat» aurkeztea, hurrenez hurren. Teorizazio berri horiei segika,
|
beste
ertz bat ere garatu nahi izan du: gizon eraikuntzarena.
|
|
|
Hortaz, geure egin behar dugu, eta gutxiespen nahiari buelta eman». De la Cruzek bat egin zuen harekin, fikzioari
|
beste
ertz bat gehituz: boterearena.
|
|
|
Auziak badu kontuan hartu beharreko
|
beste
ertz bat: Bilboko Udalak behin baino gehiagotan salatu du biztanle kopuruagatik dagozkion gizarte zerbitzuak eskaintzen dituela, adibidez, etxerik gabeko pertsonentzat, baina inguruko herri nagusiek ez dutela berdin egiten, eta, ondorioz, beharrizana duten askok herrietatik hiriburura jotzen dutela zerbitzu horien bila.
|
|
2022
|
|
|
gizon eta emakume egiteko prozesuak auzitan jartzea eta kategoria horiek" desagerrarazi beharreko klasetzat" aurkeztea, hurrenez hurren. Teorizazio berri horiei segika,
|
beste
ertz bat ere garatu nahi izan du: gizon eraikuntzarena.
|
|
2023
|
|
|
Hauteskunde ondoreneko
|
beste
ertz bat ezin aipatu gabe utzi. Boto gehien lortu dituen hautagaia baztertu eta, aliantzen bidez, haren tokiaz jabetzea legezkoa izango da, baina zilegitzat jo daiteke?
|