|
2001
|
|
|
ez dira lotuta geratzeko: «euskaran eta euskalkulturan ditugu erroak, baina erroak ez dira hersteko, baizik eta
|
beste
erro batzutara irekitzeko» (NENH, 147 or.). Horrexegatik, tradizioa onartzen denean, berezabaltasunean onartzen da, hots ez bakarrik, hemengoa?, baita, kanpokoa, ere:
|
|
2005
|
|
|
36 Edozein unetan, emea ernari egon daiteke, erditzeko; zorroan kume txikia duela, erro batetik esne mota bat edaten... eta zorrotik kanpora kume handiagoa; hari beste esne mota bat ematen dio
|
beste
erro batetik.
|
|
2010
|
|
|
Duela hamarkadak botatako sustraiak
|
beste
erro sakon, konplexu eta aberatsekin gurutzatzen dira. Ikurriña eta izar eta barren bandera elkarbizitza horren adibide argia dira, esan du lehendakariak.
|
|
2012
|
|
|
Euskaran eta euskal kulturan ditugu erroak, baina erroak ez dira hersteko, baizik eta
|
beste
erro batzuetara irekitzeko. Euskaldunak izaki, mundua da gure bizitzaren eszenarioa, munduko gauzak geureak direla, gure tradizioa beste tradizioekin elkartu behar dela.
|
|
2013
|
|
|
Hauek denak basa eta aratuste hitzetatik eratorriak.
|
Beste
erro bateko izendapenak ere badira: kanporamartxo, basomartxo; txitxi (haragia gaur ume berbetan, baina antxina esangura neutroagaz) eta burruntzi (burdinazko zotza) hitzen konposizioa; sasikoipetsu eta basokoipetsu.
|
|
|
koko jantzi, mozorrotu adierazoteko, eta koko eguna aratuste eguna.
|
Beste
erro bateko hitzak ere erabiltzen dira; adibidez, errabi eta errabi jantzi, edo haren aldaera erraba; edo muxaranga. Aurpegia ezkutatzekoari karatulea edo maskaritea esaten zaio leku batzuetan, baina marro soineko osoa izendatzeko ere erabiltzen da.
|
|
|
Eta antisemitismoaren atal ezagunena Dreyfus aferarekin lehertu zen. Frantzia bitan banatu zen, alde batetik Dreyfusen errugabetasuna defendatu zutenak, hala nola errepublikazaleak eta ezkertiarrak, eta
|
bestetik
errotik haren aurka zeudenak, hala nola eskuinekoak eta Elizaren ingurukoak. La Croix egunkaria, adibidez, argiki antisemita zen eta Dreyfusen kontra jarraitu zuen, 1900ean jabez aldatu eta jarrera eztitu zuenean ere.
|
|
|
Mende berriko gizakiaren eta gizartearen galderei erantzuteko motz gelditzen dira. Modernitatea, eta bere ideologia progresisten abanikoa, gure sustraiaren parte bihurtu da jadanik, eta beroni distantziaz begiratzen has gaitezke, mutazio zehatz bat bezala, pare bat mendeko amets eta obsesioen emaitza bezala, erro zabalago eta sakonagoen zati bezala,
|
beste
erro guztiei begiratzeko izan dezakegun, ironia, begirune eta erruki berberaz.
|
|
2015
|
|
|
|
besteen
erroak hunkitzen ditu bere zainez,
|
|
2016
|
|
|
59 Garatu ahal bezain
|
beste
erroen arteko biderketa eta zatiketa hauek.
|
|
2017
|
|
|
Blascok Sardinian eta Euskal Herrian ikusten dituen
|
beste
erro batzuk, berriz, mailegu latinoak edo erromanikoak dirateke: " ala, en realidad alha, es romanico, 47 al igual que hobi, istil, soro y muy probalemente bide".
|
|
|
Blascok esaten du tipologia aldetik paleosardiniera hizkuntza eranskaria (aglutinante) zela ezbairik gabe, euskara eta iberiera diren bezalaxe. Erroari
|
beste
erro batzuk eta atzizkiak erantsiz sortzen ditu hitzak: bide+ istili:
|
|
|
Inzedda (Martis iturria). Binzas (Ottana erreka). iz. Ura esan nahi duen antzinako
|
beste
erro bat, gurean hitz zaharretan eta leku izenetan ageri dena: izerdi, izotz, isuri, izurde, izokin, Izpazter, Itzurun...
|
|
2018
|
|
|
Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Saileko bozeramaileen arabera, leku batzuk «zeharo suntsituta» daude: «Bost eta hamar metroko altueran apurtuta daude zuhaitz batzuk, eta
|
besteak
errotik atera ditu. Arboletako batzuek 60 zentimetroko diametroa dute».
|
|
2020
|
|
|
sors sortis+ —egin. Koldo Mitxelenak bilakaera fonetiko hori baztertu eta
|
beste
erro bat proposatu zuen: sor, ’sorgor’ hitzarekin lotuz, sorginek ‘sentiberatasuna kendu’ edo ‘tontotzen’ zutelako, horixe zen ‘sorgintzea’ Hirugarren proposamen etimologiko bat egin daiteke, eta ez litzateke logikatik urruntzea, auzipetutako emakumeen ofizio ohikoena umeak sortzen laguntzea izanda, sor edo sortu aditz ohikotik eratortzea sorgin hitza.
|
|
2021
|
|
|
Irakurriko zenuen noski Vasili Grossmanen libururen bat, beharbada Bizitza eta patua; badu, bestalde, Dena badoa izeneko nobela saiakera bat ere, leninismotik estalinismorainoko bilakaera aztertzen duena; galdetzen du nola arraio askatasunaren eta herri zanpatuaren izenean hasitako iraultza batek milioika herritar gosez hiltzera eta esklabismora eraman zituen. Leninismoaren" egia zuzen bakarraren" praktika, Stalinek muturreraino eramana, jotzen du krudelkeria horren erroetako bat;
|
beste
erroa, berriz, are kezkagarriagoa da: boterearen eta ekonomiaren garapen handia ezin liteke lortu esklabo masa izugarriak osatu gabe eta soberan dauden jende multzo izugarriak deuseztatu edo gosez hiltzen utzi gabe; Grossmanek Errusiako historian kokatzen du fenomenoa, eta Pedro Handiaren eta gero Lenin Stalinen garaiak aztertzen ditu batez ere.
|
|
2022
|
|
|
gaztelaniaz" zanahoria", galegoz" ce noria" eta portugesez" cenoura". Katalanaren" pastanaga" ere
|
beste
erro batekoa dugu. Eta alemanak eta nederlanderak euren sustraiko hitzez ere baliatzen dira:
|
|
|
Sartalderengo hizkeretan badira
|
beste
erro bateko hitzak ere: karraderan edota karran dira Uribe Kostan, Txorierrin eta Nerbioi aldean oraindik ere entzun daitezkeenak; oinarrian karreran joatea datza.
|
|
|
Nerabezaroan geure burua ezagutu beharrean genbiltzala esaten genuen. Denborarekin ikasi dut are gaitzagoa dela
|
besteak
errotik ezagutzea. Denok gara bitxiak besteekiko, ezberdinak eta ulergaitzak.
|