|
2002
|
|
|
inbertsio zuzenak, bereziki azpiegituretan? eta
|
beste
eragileek egindakoinbertsioak finantzatzeko egindako transferentziak, besteak beste.
|
|
|
Pezeta arruntetan neurtuta egon arreneta, beraz, prezio igoeren eragina ere barneratzen duten arren, ondorioa ukaezinada: azken hamarkadetan euskal enpresek eta eragile ekonomikoek aparteko joeraerakutsi dute nazioarteko
|
beste
eragile ekonomikoekiko harreman ekonomikoaksendotu eta areagotzeko. Joera hori ikusgarria da, batez ere 1993 urtetik aurrera; izan ere, 1992 urterainoko lehen epean barne merkatu espainiarrak indar handiazuen, gastu publikoaren hazkundeari zein inbertsioaren igoera trinkoari esker.Horrela, Hego Euskal Herriko enpresentzat kanpo merkatuaren erakarpena gutxituegin zen sasoi horretan; are gehiago, pezetaren garaiko indarra kontuan hartuta.Dena den, arrazoi desberdinak daude 1993 urtearen ondorengo jauzia ulertzeko.
|
|
|
Kasu batean euskaraz eskolak ematen dituztenirakasleak, eta bestean erdaraz ematen dituztenak. Azken batean, garrantzizkoa dabi nozio kontuan hartzea, BI PROZESU direla, eta PROZESUAREN JABEAKere BI MULTZO desberdin direla, kasu batean eta
|
bestean
ERAGILEAK edoagenteak desberdinak direlako.
|
|
|
Madrilgo gobernuaren aurrean politikalibrekanbista baten aldeko presioa egitea, Bizkaiko oligarkia monarkikoaren boterepolitikoa murriztea, eta langileria sozialista menperatzea. Ikusmolde hori ez zaitoso egokia iruditzen, alde batetik, terminologia bera oso anbiguoa delako; bigarrenik, ideologia politikoak garatzeko garrantzitsuak izaten diren
|
beste
eragile ez materialistak aintzakotzat hartzen ez dituelako; eta, hirugarrenik, Ramon de la Sota yLlano enpresari handia salbuespen deigarria zelako, euskal nazionalismoarenmugimenduaren barruan adibide bat izan beharrean. Oso berandu jota, LehenMundu Gerrako urteetan bereganatu zuen Sotak Bizkaiko gainerako industria oligarkek zuten botere eta ospe berbera, eta, halere, 1936an hil arte nazionalistaizaten jarraitu zuen22 Beraz, lehen nazionalismoaren oinarri sozialen nondik norakoak birplanteatu genituzke, lan horretan orain arte gutxiegi balioetsiditugun faktoreak kontuan hartuz, hala nola tradizio kulturalak, konfesionalak, hezkuntzari loturikoak, eta, baita ere, tokian tokiko beste elementu ez estrukturalak (tradizio politiko familiarrak, edo jauntxoen eta, indar bizien?
|
|
2003
|
|
|
Horrek NBEk sortutako nazioarteko ingurumen intituzioen ahulezia adieraztendigu. Garapen Jasangarrirako Kontseilua, XXI. Agendaren jarraikortasunerakotaldea, gobernu eta
|
beste
eragile instituzional eta sozial batzuen eztabaidak eta iritziak elkargurutzatzeko gunea izan da, baina ahalmen ejekutibo edo erabagarririkgabe.
|
|
|
Hori dela eta, zenbait autorek (ikus Jameson, 2000) eta
|
beste
eragile batzuek (Le MondeDiplomatique kazetak) Estatua indartzea proposatzen dute globalizazio neoliberalari aurre egite aldera. GPA (Herrien Ekintza Globala) moduko sareek, aldiz, tokian tokiko erabakiguneak, erabakigunehurbilagoak hobestea proposatzen dute, gardentasunaren eta aniztasunaren izenean.
|
|
2005
|
|
|
Ikusi dugunez, egunkariek, errealitatearen notario hutsarena baino gehiago, gatazkaren narratzaile, komentarista eta partaidearena egiten dute, gatazkaren bilakabideak sorrarazitako albisteak etengabe errelatatzen, komentatzen edo interpretatzen baitituzte. Hau da, H. Barrat ek25 iradoki bezala,
|
beste
eragile politiko batdira. Eragileak legitimatzen edo deslegitimatzen ditu egunkariak, gertaera batzukikaragarri handitzen ditu, eta beste batzuk ikusezin bihurtzen, egintzen eta iritzienarteko muga maiz zeharkatzen ditu, estereotipoak eta hizkera konnotatiboa gehiegierabiltzen ditu, eta batzuetan arazo konplexuak axalkeriaz trata ditzake...
|
|
|
Denboran zehar iparrorratzarekin egindako neurketek erakutsi dute deklinazioa aldatuz joan dela. Nahiz eta polo magnetikoa eta errotazionala beti elkarrengandik gertu egon eta egongo diren, azken finean bata
|
bestearen
eragilea delako, ez dira bata bestearen gainean egoten. Bien artean neurtutako bereizketa angelu handiena 24° koa izan da.
|
|
2006
|
|
|
feministak, oro har, amatasunaz dutenean, salbuespenak salbuespen, bizitzaren aspektu horrek emakumeenbizitzetan dituen ondorioez kezkatzen dira. Eta horrek erabateko garrantzia duzeren eta
|
beste
eragile guztiek, aldiz, adituak deitzen ditugun horiek, pediatrek, psikologoek...?, politikariek eta agente sozialek, umeen ongizatea azpimarratu etalotura psikologikoen eta emozionalen garrantzia aipatu ohi baitute emakumeenbizibaldintzak eta bizipenak alde batera utzirik (Yanagisako eta Collier, 1987).
|
|
|
Behin puntu honetara iritsita, aipatu behar da identifikazio eredu tradizionalak erabiltzen ez dituzten tipologia familiarrak existitu ere existitzen direla, adibidez, alarguntasuna, dibortzioa, ama ezkongabea, zurztasuna, gurasoetako batekhaurrak abandonatzea, eta abar... Hau horrela izanik,
|
beste
eragile sozial batzuekgaratutako identifikazio ereduetan oinarrituta ez da antzeman garapen psikologikodesegokia haur homoparentalengan. Gure uste apalean, eta hau guztia aztertu dutendokumentuetan oinarrituta, inportanteena da, familiaren tipologiaz aparte, haurhomoparentalen eta beste haurren arteko elkarreraginak errazten duen familiaaniztasunaren existentziaren ezagutza konpartitzea.
|
|
|
– Familia heteroparentalen antzera, familia homoparentalek ere ez luketearazorik izango identifikazio irudiak ezartzeko orduan, kontuan izanik, elkarreragin aske eta tolerantea
|
beste
eragileengandik (alegia, ikastetxekoirakasle zein ikaskideengandik, adiskide nahiz beraien gurasoengandik, etahedabideetatik) jasotzea ezinbestekoa dela.
|
|
|
Sistemaren
|
beste
eragile bat familiara datorren haur berria da. Horregatik, haurraren ezaugarriak ere kontuan hartzekoak dira gurasoen moldatze eran dagoenaldakortasuna aztertzeko.
|
|
2007
|
|
|
Diskurtso horien emaitza da argazkia.
|
Beste
eragile batzuek zerikusirik izan duten arren. Hori ere aztertu beharkodugu:
|
|
|
2 Posizioaren arabera, garaiko zientzialari eta
|
beste
eragileen diziplinazgaindiko aktibitatea praktika diziplinar tradizionalak ordezkatzen eta horien mugainstituzional formalak zirriborratzen ari da. Ordezkatze hori litzateke, hain zuzenere, aplikazio eremuetara bideratua den ezagutzaren ekoizpenaren ezaugarribehinena, 2 Posizioari jarraitzera.
|
|
|
Hirugarren lekuan konstituzio zibilak, eta laugarrenean elkarrarteko ekintza eta elkarrarteko pentsakera, historia eta literatura nazionala. [Azken] hauen bitartez onduriko izpiritua ez da
|
beste
eragileez gain beste bat, ezpada guztiak burutuz betegin egiten dituena. Lehenik eta behin nazio bat egiaz halako bat bilakatzen da, harengan halakoa izan nahi izateko pentsamendua zoritzen denean, hala halakoa izateko sentimenduak gogobizitzen duenean721.
|
|
|
Hizkuntzak halakoak diren bezainbatean, pentsaerak ere halakotzat eman dira (horixe frogatu gura izan du H. G. Koll ek), Bally k, hizkuntz determinismo hertsia baztertuz noski, hizkuntza eta pentsamenduaren elkarreragintza eta elkarren pekotasuna baiesten baititu. Ez dago eragile edo eraginiko bat; biak dira bata
|
bestearen
eragile eta eraginak: «Si la pensée agit sur la langue, la langue façonne, elle aussi, la pensée à sa mesure»1302.
|
|
|
Humboldt-ek bezalaxe Condillacek: «Si le génie des langues commence à se former d, après celui des peuples, il n, achève de se développer que par le secours des grands écrivains»834 Hizkuntzaren garapena eta literaturarena, bata
|
bestearen
eragileak dira. Aurrena hizkuntzak garatu behar du, literatura garatu ahal izateko.
|
|
2008
|
|
|
Karaktere kateekin
|
beste
eragile logiko arruntak erabili beharrean, test moduko espresioa erabiltzen da:
|
|
2009
|
|
|
Laburbilduz, guraso, entrenatzaile eta
|
beste
eragileek gomendio hauek betezgero, kiroltasunaren inguruan lan egiten dugunok betebehar eskuragarriagoa izangodugu kirola testuinguru hezitzaile bat izatea lortu nahi dugunean. Aurrean dugunerronka zaila izango dela badakigu.
|
|
2010
|
|
|
Berrikuntza «sistema» moduan onartzeak, berez, garrantzi handia izan du berrikuntza politikan. Horren ondorioz onartzen da enpresak, berez, ez direla gai ikerkuntza mailan eman beharreko urratsak emateko, edo berrikuntzari eman behar zaion arreta emateko, eta
|
beste
eragile batzuen beharra hartu behar dela kontuan berrikuntza politikak lantzeko orduan (Smith, 2000).
|
|
|
Informazioaren gardentasuna (bezeroentzat batez ere). Batez ere,
|
beste
eragileei buruzko informazioa, bai eta ondasun/ zerbitzuari buruzkoa ere. Informazioa eskuragarria izan behar da modu errazean eta kosturik gabe.
|
|
2011
|
|
|
Euskal Unibertsitatearen aldarria borborrean zela, jada esan denez, Euskal Unibertsitate Barrutiaren aldeko kanpaina sortu zen 1977an. Ofizialki barrutia eskatzen lehena Euskaltzaindia izan zen, eskari horri
|
beste
eragile politiko eta sozial batzuk erantsi zitzaizkion. Bizkaia, Araba eta Gipuzkoako lurraldeentzat unibertsitate barruti bakarra dekretu bidez ezarri zen 1977ko irailean393 Behin barrutia sortuta, Euskal Unibertsitatearen aldeko mobilizazioak beherantz egin zuen.
|
|
2012
|
|
|
Ezinahaztu daiteke, bestalde, estatu modernoa Ilustrazioaren garaian eratzen dela, eta mugimendu horren aztarnak ere aurkitzen dira estatu berrien kultur politikan: jakintza eta hezkuntza elite batzuen eskutik herri sektore zabalagoetara hedatzekoahalmenean ikusten da hori.
|
Beste
eragile bat, estatua kultur politika jakin bateraeraman zuena, industrializazioa izan zen, horrek, besteak beste, populazioarenalfabetatzea eskatzen baitzuen.
|
|
|
Industrien arteko «sare» harremanak bultzatzea, ekoizpen fluxuen koherentziaeta dentsitatea handituz, izaera «kooperatiboagoa» duten ekoizpen harremanakhanditzeaz batera. Eta dinamika horrekin badu zerikusia
|
beste
eragile batzuenjardunak, hala nola instituzioenak (udalak, aldundiak, Eusko Jaurlaritzako etaNafarroako Gobernuko sailak), gizarte indarrenak (sindikatuak eta patronala) etabeste erakunde batzuenak (unibertsitatea, zentro teknologikoak eta prestakuntzasistema).
|
|
|
|
Beste
eragileak
|
|
|
Auzitegiak erabaki behar zuen ea Google zerbitzu emaileak erabili ohi duen AdWords edo «gako hitz»en publizitate teknika zilegia zen Marken Zuzenbidearen ikuspegitik. Europako Auzitegiaren iritziz, Googlek, eskaintzen duen zerbitzuagatik dirua kobratu arren, ez ditu markak eta zeinu bereizleak erabiltzen bere produktuak edo zerbitzuak trafiko ekonomikoan saltzeko,
|
beste
eragile batzuenak sustatzeko baizik. Hori dela-eta, Google ez litzateke erruduna izango.
|
|
2014
|
|
|
Eskola nortasunaren eraikuntzan parte hartzen duen
|
beste
eragile sozial bat da (Herranz, 2006). Baina eskolan bizi izandako irudi horiek kontsolidatu egiten diraeta ideologia bihurtzen dira, eta generoaren araberako banaketari oinarria jartzendiote.
|
|
|
Ulertzekoa da bi kultur eremuren arteko harremanak eraikitzerakoan eremukopertsona ezagunen arteko elkarlana sustatzea, eta azken batean, hartu eman horrekargi adierazten du literaturaren esparruan emakume sortzaileak ez direla hainezagun, ez dutela hainbesteko eragin literatura mundu txiki horretatik kanpo. Etagizon idazle batzuek, aldiz, badute bestelako itzal bat literatura mundu horretatikharatago, eta kultur eremuko
|
beste
eragile batzuek badute haien lanaren berri, haienpentsamenduaren berri.
|
|
|
B irizpidea: faktore psikologikoak sintomarekin edo gabeziarekin elkartuak daudela pentsatzen da, zeren nahastearen hasieraren edo larritzearen aurretik gatazkak edo
|
beste
eragile batzuk gertatu baitira.
|
|
2015
|
|
|
Noski, hizkuntza txosten bat balitz, jarraipen batzordea hasieratik sortuko litzateke, eta jarraipen batzorde horretan parte hartuko lukete udal ordezkariek, udal langileek, adituek, herritarrek, gizarte eragileek (ikastetxeek, euskara eta kultura elkarteek, merkatariek...), inplikatutako
|
beste
eragile batzuk... Eta hor, esan bezala, neurri zuzentzaileei jarraipena egingo litzaieke, neurri zuzentzaileak proposatu lirateke.
|
|
2017
|
|
|
4.1.3
|
Beste
eragileak
|
|
2019
|
|
|
Etorkinek beraien elkarte propioak dituzte eta Arrasateko
|
beste
eragile batzuetan parte hartu bainolehen, beraien kulturari lotutako elkarteak izaten dira lehenengo antolatze espazioak. Emakumearabiarrak eta nikaraguarrak aipatuko ditugu, aitzindariak izan direlako zentzu horretan.
|
|
|
Hala ere, FHPn gurasoak ez ezik,
|
beste
eragile batzuk daude haurren hizkuntza sozializazioaneta Smith Christmas-en (2018) lanean ikusi den bezala, haur bat baino gehiagoko familietan, haurren adinak hizkuntza politikan eragiten du, eta zehazki, seme alaben hizkuntza jarreretaneta praktiketan. Eskoziako familia batean, amamak gaelikoa irakatsi zien bere hiru seme alabei, horietako batek, beste 3 seme alaba izan zituen; nagusiak gaelikoa daki, bigarrenak jarrerapositiboa du orokorrean, baina gehienetan ingelesa erabiltzea nahiago du, eta hirugarrenak, aldiz, jarrera negatiboak ditu hizkuntza gutxituarekiko.
|