|
2000
|
|
|
Euskal Herri osoan erabiltzen diren irainak dira batzuk, euskalki batean esaten direnak besteak eta, azken kasu horretan, euskalkiaren eremua aipatu dute. Batzuk gizonezkoei zuzenduak dira potrozorri, mostrango, gizarako...,
|
besteak
emakumeei marimaixtra, amandola, bularmarmita... eta badira genero kontuetan bereizketarik egiten ez duten irainak. Hau ere islatzen du hiztegi berezi honek.
|
|
|
Yoyes film intimo, barnerakoia da eta ez dut uste izan behar zuenik. Bere barrenetan Maria Dolores Gonzalez Katarain ez zen Ordiziako, Euskal Herriko, Europako, planeta honetako
|
beste
emakume mila baino estrainioagoa, ezberdinagoa, ausartagoa. Bere barruko istorioak ez du aldentzen Lur honetan bizi diren beste askorengandik.
|
|
|
" Gabon", esan zionean, hark ez zuen enteratu zen seinalerik eman. Fogoien aldean, etxekoandrea eltzekoari eragiten ari zitzaiola,
|
beste
emakume bat: emakume sendo bat, Xanek bizkarrez baizik ez zezakeena ikusi, entsalada bat atontzen ari zen.
|
|
|
amona izan zen aldean ez, ezpada bestean, bi mutilen ondoan, bakantxo hala ere. Hirurak zopa hartzen ari zirela, amona nonon lagata itzuli zen neska burlatia aurrena, gero etxekoandrea, azkenik neska morenoa, amak June deitu zuena ere eseri ziren; handik aurrera
|
beste
emakumeak, emakume sendoak, familiakoa izan behar ez zuenak egin zituen komedoreko beharrak.
|
|
|
Emakume hark, hain inprebisiblea zirudien. Eta, beraiengandik oso gertu zegoela,
|
beste
emakume batek, apur bat itzuli, lurrera ttu egin zuen, estilo bikainez. Eta, begi handiko neskak berriz, ez ote zuen bada, beti berari begira, irribarre bat azaldu?
|
|
2001
|
|
|
PERFILA. Maritxuk (gimnasiako monitorak) eta Ghandik bere bizitza aldatu dute,
|
beste
emakume bat da. Aitaren, amaren, semearen eta espiritu santuaren egun komertzialak asmatu zirenetik larrosak, bonboiak, edo lurrinak oparitu behar diren honetan, Arantxak denbora oparitzeko luxu garestia hartzen du bere ajendako ekonomian.
|
|
|
Gaien arabera antolatu dituzte hain zuzen emakumezko inpresionista hauen lanak. Lehenengo eta behin eurek
|
beste
emakume batzuei eginiko erretratuak daude ikusgai, ondoren komuneko eszenak, familiko uneen pinturak, opera eta antzokietako koadroak eta aire librean eginikoak.
|
|
|
Eta horretarako, Juan Martin bidaialagun eskasa da, nobelaren amaieran aurpegiratuko dion bezala, Juan Martin ez baita ausartzen bidaiatzera= bizitzera (213).
|
Beste
emakumeekin ez bezala, Victoriarekin nostalgiarik sentitu ez duen arren (213), emakume honekin arriskatzeak merezi duela somatu duen arren, bere obsesioetan (literaturan) ezkutatu besterik ezin du egin (69). Rossettiren obsesioa n aipatzen den Hjalmar Söderberg idazle suediarraren Doktor Glas (1905) nobelako protagonistari gertatutakoaren antzera, Juan Martini ere" bizitza begien aurretik" pasa zaio.
|
|
|
Ordurako ez nuen taldearen babesa, eta berriro zirkuitu honetara hurbildunintzenean,
|
beste
emakume batzuekin ere egin nuen topo. Bat batean, ez nintzenbakarra; ezta arrunta ere.
|
|
|
Adibidetarako kontatuko dizuet, lehendabiziko sari entzutetsua irabazi nuenean,
|
beste
emakume idazle batek, epaimahaian zegoen bera, esan zidala«Animo!
|
|
|
Eta handik minutu zenbaiten buruan, bere gatu beltz ederrak emazte bilakatu ziren, ez zortzi emazte, bainan hamar aldiz haboro. Ez ziren
|
beste
emakumeak bezalakoa, bazituzten ile beltz kuskulatuak nolanahi orraztuak, izar itxurako irudi beltzak begien inguruan, sudur luze luzea kalitxa itsusi bat zutelarik alde batean. Denek arropa berdina zuten:
|
|
|
Senarrek usu emaztea diru gose hutsez eraiten dutela badakite epaileek. Berandu gabe
|
beste
emakumeren batekin ezkondu eta emazte berriaren dotea bereganatuko dute.
|
|
|
Senarra hil du. Senarrak, motiborik gabe jo egiten zuen, etengabe haserre ematen zion,
|
beste
emakumeekin inongo lotsarik gabe beraren aurrean ibiltzen zen.
|
|
|
Sexu kontuetan tabu gutxi ezartzen du. Senarra, adibidez, bere emazteaz gainera
|
beste
emakume batzuekin ibiltzea ez dago gaitzetsirik.
|
|
|
‘Honorato
|
beste
emakume batekin joan da.’
|
|
2002
|
|
|
Orain kanpoan ere lan egiten du eta telebistara pasa da. Baina bertan
|
beste
emakume batzuek dituzten arazoetaz hitz egiten den programa horiek kontsumitzen ditu, berriz ere eremu pribatura joz. Ez zaigu informazioa eskaintzen, autoterapiak baizik».
|
|
|
|
Beste
emakume donostiar bati adituta nago «Aitzol, planta oneko gizona. Harro samarra agian apaiza izateko.
|
|
|
Hemen bezala hogei gazte hartu eta" boltsa" famatua aplikatu,
|
beste
emakume horri diti muturretan alikateak erabili, bejazio sexualak... ez da normala. Eta ez da efikazia polizialaren aldetik logikoa ere.
|
|
|
Anartean, Basotxen barrenean Izarnelen irudia txit errotua zegoen arren, Izarnelek zerbaiten susmoa hartu zion. Alegia, Basotxen buruan, irudimenean
|
beste
emakume baten sartzen ari ote zen. Zalantzaz ari zen, beraz, lamia liraina, eta zalantzak maizenik, behazuna dakar.
|
|
|
Era berean, emakume haiek leinuen parte zirenez eta leinuen baitan ulertu behar direnez, gure ikerketak leinuen funtzionamendu orokorra hobeto ezagutzea posible egingo duela uste dugu. Ikerketaren subjektuak emakume kapareak izango direla azpimarratu nahi genuke, eta badakiguaukera honek kanpoan uzten dituela
|
beste
emakume batzuk.
|
|
|
Kasu horretara arte, gibel transplante bakar baten eraginpean zeuden emakumeen erditzeen aurreko bi kasu baino ez ziren ezagutzen, eta horietako bat Valentziako Ospitalean ere gertatu zen iazko azaroan. Gibelak egiten dituen funtzioen garrantzi handiak eta haurdunaldian izaten dituen aldaketek eraginda, gibeleko erditzea “ohiz kanpoko gertaera” da emakume transplantatu batean, eta bide berriak irekitzen ditu, etorkizun hurbilean,
|
beste
emakume batzuek, beren izaeran berean, haurdunaldia eta erditzea arazorik gabe egiteko. Erditu ondoren ondo dagoen pazienteak lehen transplante hepatikoa jasan zuen 1999an, baina errefusa akutua izan zuen; beraz, lau egunera berriro transplantatu behar izan zuten.
|
|
|
Horregatik, ba al dakizu zuk nolako ilusioarekin jaiki naizen gaur goizean?
|
Beste
emakume bat nintzela iruditzen zitzaidan... Baina halakoa da bizitza, azeria utzi orduko hartzak harrapatzen baitzaitu...
|
|
|
Baita festaren bat ere, ardo, irri eta kanta. Baina Sarak ez zituen halakoak laket, jende haiengana biltzen zen bakoitzean
|
beste
emakumeen begiradak nabaritzen baitzituen Sergiorengana itzuliak, hura begiz jan nahi balute bezala. Egia zen, halaber, berak ere nabaritzen zuela hainbat gizonezkoren begirada, baina hain sentitzen zuen, bestalde, bere bihotza Sergiorengana eroria, non bururatu ere ez baitzitzaion egiten beste gizon batekin oheratzea.
|
|
|
Eta zalantzak Sarari bere berezko jelosia handiagotu zion. Eta defentsa sistemak suspertu eta biziagotu zizkion,
|
beste
emakumeen norgehiagoka hipotetikoen aitzinean.
|
|
|
Besagainak altxatu nizkion, neure ezinean. Amarekin
|
beste
emakume bat zegoen. Konfiantza handikoa zirudien.
|
|
|
Eta berak eskerrak eman eta irri egin zidan. Eta, haurtxoa aldatzeari ekiten ziola,
|
beste
emakumeari esan zion:
|
|
|
Hala ere, Islamak ez du berdin jokatzen leku guztietan: Europan eta Asiako erdialde, hegoalde eta hego ekialdean, beste osagai kultural batzuk daudenez, emakume musulmanari baldintza hobeak eskaintzen zaizkie, eskualde horietako
|
beste
emakumeei ematen zaizkienaren antzekoak.
|
|
2003
|
|
|
Emakumeek
|
beste
emakumeei ateratako argazkiak bildu ditu «Andreen begiradak, andreen begiradapean» izeneko erakusketan Bilboko BBK aretoak. XIX. mendetik 2002 urtera arte 68 argazkilarik egindako lanak daude ikusgai.
|
|
|
Goi Mailakoa, berriz, etxean prestatuz eta Cardenal Cisneros institutuan azterketak eginez. Oso giro misoginoa aurkitu omen zuen azken horretan, eta agian horregatik, edo unibertsitatera zihoazen etxe oneko emakumezko ikasleak bere amarekin edota
|
beste
emakume" heldu" batekin joan behar zutelako, uko egin zion Ernestinak Filosofia eta Letretako ikasketak unibertsitatean egiteari. Etxean, eta Juan Ramon Jimenezek eta beste idazle ezagunek antolatzen zituzten kultur bileretan jarraitu zuen bere heziketa.
|
|
|
Horrekin batera, esan dezagun argi eta garbi zaintzailea emakumea dela beti: gaixoa gizonezkoa baldin bada, gehien gehienetan emakumeak zaintzen du; emakumea baldin bada ere,
|
beste
emakume bat izango du zaintzaile.
|
|
|
–Azkar jakin nuen
|
beste
emakumeren bat zegoela. Hori hasieratik daki emakume batek.
|
|
|
–Ez zuan erabat horrela izan, baina izan zitekean. Gasolina hartu eta beste auto baten bolantean,
|
beste
emakume baten ondoan eseri ninduan behin, eta autoa martxan jarriko nian baldin eta emakumeak lotsakor, barkamena eskatuz bezala, deskuidatu egin nintzela esan izan ez balit. Ez zuan gertatu baina gerta zitekean.
|
|
|
Argazki bat zen. Amona Sara eta
|
beste
emakume bat. Gaztea, ederra.
|
|
|
Izan ere, berez hain da gogorra nekazarien lana, ez baitute barau eta azoteen beharrik. Nahikoa dute gorputza era zakarrean tratatu, janari, edari edo atseden askorik eman gabe?, eta, zer esanik ez, emaztea ez den
|
beste
emakume guztiengandik aski urrunduta.
|
|
|
Salomonen epaiketa famatuan, umea salbatuko bazen, benetako amak hartutako jarreraren antzekoa. Hobe umea bizirik,
|
beste
emakume baten esku bada ere, bitan zatitutako hilotz bat baino.
|
|
|
Eta haren begi hezeetan ikusi zuen ez zegoela jada zer egiterik. Alferrik zela, nor da
|
beste
emakume hori, galderari erantzuten hastea. (Nor da emakume ederrago hori).
|
|
|
Beste aldera egin nuen. Emakume gazteari
|
beste
emakume batzuk bildu zitzaizkion. Gizonak egunkaria airean astindu zuen, euliak uxatzen balego moduan.
|
|
2004
|
|
|
Agian, bere gorputza eta anima mintzen zuen bere kide eta herrikide, hizkuntzakidearen babesean nahiago, gure goitik begiratzearekin ematen dugun laguntzaren menpe egon beharra baino. Litekeena da,
|
beste
emakume askok bezala, salaketa jarri ondoren senarrari datozkion ondorioen errudun sentitzea (kartzela, isuna...). Garbi ikusten dugu, egunero, nola datozen emakume jipoituak salaketa kentzera, beldurrez, lehen esandakoaren eraginez gertatzen denaren erru osoa bere gainetik kendu ezinik.
|
|
|
Gazte hori Madrilen zebilen komando bateko partaidea zen, baina ETAk su etena aldarrikatzerakoan, Bilbora etorri ziren komandokoak, han ezkutaturik kieto egoteko. Bakoitza bere aldetik ezkutatu zen, eta gazte horrek hilabete mordoa pasa zuen bera baino zaharxeagoa zen erakundeko
|
beste
emakume batekin, ahalik eta erarik arruntenean agertuz auzokoen aurrean, nahiz eta beti ez zuten horrela izatea lortuko.
|
|
|
\ Hondartzara goiz jaitsi nintzen batean, zabor artean jartzeko leku bila nenbilela, ni bezala zebilen
|
beste
emakume baten begiradarekin gurutzatu zen nirea. Etsipen imintzio bat ere egin genion elkarri.
|
|
|
Gaien artean, inkomunikazio arazoak daude: ..., nola seme alabek zapuztu dezaketen bakardadean bizi den emakume edadetuaren maitemina, guraso kaskarin baten ezustekoa semeak andregaia aurkezten dionean, hamabi urteko mutiko baten itxaropenen deuseztapena, batak besteari gauzak garbi esatera ez ausartzeagatik senar emazte batzuren arteko desengainua, gauero lanera doan eta egunez lo egiten duen senarrak bere emaztearekiko daukan kezka, senarra
|
beste
emakume batekin bere ohean aurkitu duen emakumearen erabakia, munduko emakumerik zoriontsuena izateko gazte batek egin behar duena, bakardadeak beste bakardade baten bila eramaten duen gizasemearena, senarrak utzi ondoren lagun baten babesa bilatzen duenaren desilusioa...
|
|
|
14 urte joan dira eta tartean zuzendaritza batzordean
|
beste
emakume batzuk egon dira. Orain Athleticen erabateko berdintasuna bizi dut.
|
|
|
Beste eraikin kolonial bat,
|
beste
emakume bat eta beste istorio polit bat, Luna kaleko 268 zenbakian. Nancy Crescionik bere etxeko ateak ireki dizkigu.
|
|
|
Gazterik alargundutako gizonezkoak
|
beste
emakume bat bilatzen du maiz, alaitasunez bizi nahi du eta bere inguruan ongi ikusita dago.
|
|
|
Hamabi urte inguruko neskato bat zen gehien kexatzen zena; izan ere, bi hankak zeuzkan egoera txarrean, horrela esan zuen Suhak, erizainari entzun zion-eta.
|
Bestea
emakume zahar bat zen, eta besoa zeukan erreta.
|
|
|
Ama batzuek lumak erakusten zizkieten umeei, eta umeek ahoa zabaltzen zuten, ooooooo esanez.
|
Beste
emakume batzuek, zaharragoek, prezioa galdetzen zuten eta zertarako balio zuten. Libek prezioa esaten zien, eta sorbaldak altxatzen zituen bigarren galderarekin.
|
|
|
–Ez. Lehenbizi
|
beste
emakume batekin elkartu da –Millek Donostiako mapa aztertu zuen, lekuaren izena aurkitzeko– Bulebarreko taberna batean. 40 urte, ile kizkurrekoa, beltzarana.
|
|
|
Zin degizut ez dudala garbituko zurea naizela jakin arte. Eta, halaxe ukitzen zintudala, zeinen diferentea sentitu naizen,
|
beste
emakumeen ondoan! Izan ere, haiek zure erlikiak nahi zituzten, zure puskak, baina nik osorik nahi zaitut, eta ez dut etsiko helburua lortu arte".
|
|
|
Emakume hura
|
beste
emakume bat zen, ordea, nik erantzungailuan jaso nituen mezuekin zerikusirik ez zuena, eta hark ere hasieratik argitu nahi izan zidan zirkunstantzia hura, harrotasunez mintzatzen zitzaidala:
|
|
|
Montserekin zoriontsu samar izan nintzen, hainbatetan, baita gizonik zoritxarrekoena ere, gureak porrot egin zuenean;
|
beste
emakume batzuekin ere momentu eztiak pasatu nituen, hori ere ez dut ukatuko, baina baita garratzak ere, hustasunez hustasun; Onintzarekin, berriz, ahalegindu nintzen, alferrik baina, ezintasun existentzial batek jokoz kanpo utzi ninduelako. Eta atzera begiratzen nuen harreman haiei buruzko azterketa egiteko, eta balantzea, oro har, negatiboa izan zela iruditzen zitzaidan, guztiz negatiboa egia esan, atsekabea nagusi atsegin txiki batzuen ondoan.
|
|
2005
|
|
|
Espainiako ospetsu eta sasi ospetsuak bata bestearen atzetik ageri dira pantailan, eta denek dute zer kritikatua. Azkenik, toreatzaile bati elkarrizketa egin dio Emma Garciak, bere alabarekin duen harreman txarraz eta emaztea ez
|
beste
emakume mordo batekin izandakoez horiek nahiko onak, antza. Momentu ona geure burmuinei atseden emateko.
|
|
|
Euskal Herrian ez da egon matriarkaturik, baina guk sinestu egin dugu, eta horrek kalte handia egiten digu, ez daukagulako gure benetako irudiaren neurririk. Emakume euskaldunak ere patriarkatuaren biktimak gara, baina ez dugu gure egoeraren neurri egokia,
|
beste
emakume batzuekin konparatuta oso boteretsuak garela uste dugulako.
|
|
|
Auzoan bazegoen. Emakumeen Elkarte? bat, eta hara joaten zen amona Kontxi, ahal zuenean,
|
beste
emakume batzuen esperientzietatik ikasteko, eta elkarri animoak emateko. Elkarte hartan denetik aurkitu zuen, emakume mota guztiak, haietako bat oso laguna ere bai. Begoña?, bere burua kristautzat zuena, baina, amona Kontxik bezala, kopla gutxi zituena.
|
|
|
–Aitaren eta Semearen?! , egin zuen bileran parte hartzen ari zen
|
beste
emakume batek, eskua bekokitik bularrera eramanda.
|
|
|
–Bonba atomikoa ere dugu, martxa honetan! Atzoko notizia baita gizon batek emaztea hil zuela Bilbon, leihotik bultzatuta; eta
|
beste
emakume bat, Gasteizen larriki zauritua, senarrak labana ez dakit zenbat aldiz sartu ziolako. Eta ez dira azkenekoak izango, zoritxarrez?
|
|
|
Emakumeak burututako adulterioa zorrotz zigortu zen, baina gizonek burututakoa soilik zigortu zen bere amorantea emakume ezkondu bat zela bazekiela frogatzen baldin bazen. Bere senarra
|
beste
emakume batzuekin egon zela zekien emakumeak baliabide juridikoak zituen soilik infidelitatea senar emazteen etxebizitzan arruntki eman baldin bazen edo kalean era oso deigarrian burutu baldin bazen. Emagalduei dagokienean, berriz, gehienetan ez zuten inolako zigorrik jaso; II. Errepublikaren egunetan, berriz, prostituzioa zigortu egiten zen, emakumeen duintasunaren aurka zihoalako (arrazoi morala) eta sexu bidezko gaixotasunak hartzeko arriskua zegoelako (arrazoi eugenikoa).
|
|
|
«Interesgarria litzateke lan bateanikertzea zergatik noizbait horren matriarkatu indartsua izana ohoreko duen herribatek horren beldur eta mespretxu handia erakusten duen emakumeen aurrean(...). Gogoan ere hartu litzateke zer neurritaraino izan daitezkeen gizaseme batzuksegurtasun eskas, prozesio batean emakume bat ondoan edukitzea mehatxutzathartzen badute» edo Javier Mina k 2000ko irailaren 8an izenpetutakoa: «BetikoAlardearen aldekoak, kantineraz gaineko
|
beste
emakumeak onartzera behartukolituzketen kanpo presioek eraginik eduki ez dezaten pribatu bilakaturik, berrienaketa modernoenak lirateke, hau da, tradiziotik urrunen genituzkeenak», «Alardemisto integrala sustatzen ari diren gizon eta emakume batzuk tolerantziaz oraingohonetan eskatzen ari direnaz baizik ez dakiten alderdietatik heldu dira; bestelakotoleranteak daude, ordea, beste aldean, oraing...
|
|
|
Generoen arteko soldata desberdintasunetarako beste elementu erabakigarri bat da, Oliverren arabera, alde batetik, “emakumeek aginte posizio gutxiago dituztela eta, bestetik, presentzia handiagoa dutela langile gutxiagoko enpresetan, produktibitatea txikiagoa baita eta, ondorioz, soldatak ere bai. Enpresaren tamaina Enpresaren tamainaren arabera, desberdintasunik txikiena 20 eta 49 langile bitarteko enpresetan gertatzen da, non gizonek batez
|
beste
emakumeek baino %13, 8 gehiago irabazten baitute; 100 eta 499 langile bitarteko enpresek, berriz, sexuen arteko soldata alde handienak dituzte (%50, betiere, gizonaren alde). Hain zuzen ere, azterlanak adierazten du gizakiaren presentzia oso handia dela industria sektorean, enpresa handiagoak eta soldata handiagokoak baititu; emakumea, berriz, gehiago da zerbitzuen sektorean edo “kualifikaziorik gabeko” beste sektore batzuetan.
|
|
|
Bi ikertzaile talde britainiar eta estatubatuar konturatu dira gizakiak bi genoma dituela, bata gizonentzat eta
|
bestea
emakumeentzat, Nature aldizkariak argitaratu duenez. Gainera, emakumeen artean desberdintasun handiagoak daudela (genetikoki) gizonen artean baino, genetikoki homogeneoagoak baitira.
|
|
|
Ingalaterrako Newcastle Unibertsitateko zientzialari talde batek baimena lortu du ernaldu baten material genetikoa
|
beste
emakume baten ernaldu gabeko obulu batera eramateko. Esperimentuaren emaitza ez da bi amako haurtxoa izango, prozesua lehenago geldituko baita, baina etorkizunean herentziazko eritasun mota batzuk, mitokondrio deritzenak, saihesten lagunduko duen teknika baten ezagutzan aurrera egiteko balioko du.
|
|
|
Prunus gorriak, astigarrak, urkiak... denak gazte eta mehe. Zuhaitz gaztez osaturiko basoak ez zuen itzal izpirik ematen eta Iñigoren arrebak bi urkiren artean jarri zuen bere hondartza poltsa; metro gutxitara,
|
beste
emakume bi zeuden.
|
|
|
Baina bai nahi dut jakin dezazun, zain egongo natzaizula. Niretzat
|
beste
emakumerik ez dela izanen, eta bueltatzea erabakitzen duzunean nire etxeko ateak irekita aurkituko dituzula.
|
|
|
Negu hartantxe, mutila ia ia jaio berria zelarik,
|
beste
emakume bat Georges-en bizian tartekatu omen zela ta, honek etxetik aldegin zuen.
|
|
|
...n izango hainbestekoa, hobeto ulertuko nuen, baldin eta aldez aurretik Idoiari halako aldentze bat edo nabaritu izan banio, ni ez onartze bat, edo txortan egiteko gogorik eza, edo nik ahal dakit zer; edo, bestela, muturreko jarrera feminista erakutsi balu, ezen garai hartan feminismoak berebiziko indarra hartu zuen, eta ez zen batere arraroa emakume zenbaitek bikotea antzarak ferratzera bidaltzea,
|
beste
emakume batekin bizitzen jartzeko, beren jarrerarekin koherenteagoak izateko eta gizarte matxistatik beren burua hobeto babesteko; halaxe zabaldu zen lesbianismo ideologiko bat, iraultza feminista gisa, gizonak erabat baztertzeko mehatxua eginez. Hori ez zen, ordea, Idoiaren jokabidea.
|
|
|
Zuk ez duzu nigan pentsatzen,
|
beste
emakumeekin larrua jotzean. Esan egia:
|
|
|
hainbeste urte eta gero, ez duzu nigan pentsatzen? Ziur nago baietz, batzuetan behintzat...
|
beste
emakumeen artean bat gehiago banaizela esan behintzat. Esadazu baietz, inportantea da niretzat.
|
|
|
Luperen begietan pausatu zenituen zeureak irmo, arnasestuka, eta haren barneko hezegunean zeharo husteko tenorea atzeratu zizun pentsamendu ezusteko batek: Zozoa naiz, zozoa behar dut izan, non aurkituko dut, egiazki, halako
|
beste
emakume bat?
|
|
2006
|
|
|
Eskolara gogoratu aurreraxeago eman dugun datu ikaragarria are gutxiago joan ahal izango da. Emakume ezindu batek
|
beste
emakume «normal» batek baino bi edo hiru halako aukera dauzka bortxa fisiko edo sexuzkoak jasateko.
|
|
|
Bizitza eskubidea defendatzen baldin baduzu kontsekuente izan behar duzu bere azken ondorioetaraino. Eta seigarren manamendua ere, ez oheratzea
|
beste
emakume edo gizon batekin, orain badirudi, hori libre dela baldin eta preserbatiborik gabe egiten baduzu. Bekatua ez dago beraz, egiten duzun horretan, baizik eta nola egiten duzun.
|
|
|
Gurasoak benetako arrazoia azaldu zioten arte. Orain amak beste gizon bat maite du, eta aitak
|
beste
emakume bat. Eta zoriontsuak dira, lehen ez bezala, eta Nerea ere noski.
|
|
|
Elvira Carrasco emakume bipilaren irudia da; bere patuaren jabe izatea erabaki duen landa inguruetako enpresari berria. Hemendik aurrera,
|
beste
emakume ekintzaile batzuk ezagutzeko aukera izango dugu Sustraia saioaren barruan. Landetako emakumeek osatzen duten multzoa gure herriko aktiborik garrantzitsuenetakoa da.
|
|
|
Etnozentrikoa eta klasista. Mendebaldeko sektore batzuen (klase ertainekoen) balioak ordezkatzen dituen ideia sistema bat mundu osora zabaltzen da zientziarenbidez, guztiontzako egokiena bailitzan eta
|
beste
emakumeen esperientziak etaerrealitateak kontuan hartu gabe. Hedatze horretan biomedikuntzako eta psikologiako profesionalek dute berebiziko papera, baina mota guztietako eragileekhartzen dute parte, osasun langileek, psikologoek, gizarte langileek, politikariek, kazetariek... kontzienteak izan gabe askotan.
|
|
|
Hala ere, ezin dugu pentsatu umeakgure gizartean edonon baino hobeto daudenik babestuta eta zainduta ezta bestekulturetan topatzen diren heziketa eta zaintza sistemetan umeek arazo psikologikogehiago izango dituztenik ere. Badaude oso modu ezberdinak umeez arduratzekoeta amatasuna bizitzeko; gizarte askotan, umeak komunitate osoaren ardurapeandaude edota amak ez
|
beste
emakumeak dira beraien zaintzaileak, ez amak nahitaez.Ez nuke esango, beste aldetik, gure gizartea bereziki maitakorra denik umeekinnahiz eta haurtzaroa balioztatu eta mitifikatu. Azken batean, beste kulturetakoumeen bizi baldintza ezkorrez aritzen garenean (ume txikiak lanean, elikaduraarazoak eta abar) zertaz ari gara?
|
|
|
Emakume batek
|
beste
emakume baten enbrioia bere sabelean hazi eta jaiotako umea emakume horri ematea da amatasun subrogatua. Legeak umetokia, alokatzea?
|
|
|
Antzutasuna gertatzen denean, bikoteek haserrea bizitzen dute eta haserre horiegotzi dakieke medikuei, haurdun dauden
|
beste
emakumeei, sentiberatasunikgabeko esanak egiten dituzten lagun edo familiako kideei edo Jainkoari (Menning, 1977). Bikoteak haserrearen aurrean ematen dituen erantzunek eskuragarri dituenbaliabideetatik urrundu eta isolatzen dituzte, eta psikologoaren lana haserrearenadierazpen egokia erraztea da, egoeraren injustizia ezagututa eta bikotearenemozioak balidatuz.
|
|
|
Parlamentuan emakume gehien dituzten 20 herrialdeetako 17k kuota sistemaren bat erabiltzen dute.
|
Beste
emakumeen autonomia sustatzea: Emakumeen oinarrizko mugimenduak berdintasunaren eta autonomiaren defendatzaile handiak izan dira, eta politikak prestatzeko lehen etapetan parte hartu behar dute, programak emakumeen eta haurren beharrak kontuan hartuta diseinatu daitezen.
|
|
|
Maddalenek ez zuen dirurik, ez berak, ez bere etxean, eta, bere kerako
|
beste
emakume askoren modura, bide murritza zuen zein bizimodu hartu erabakitzeko orduan. Alde batetik, norbaiten ohaide bihurtzea; bestetik, eskeko moja sartzea.
|
|
|
Inperiaren arinkeriak eta hainbat zor kitatu ezinak bultzatuta, konde jaunak bere burua bota zuen Veneziako zubi dotore haietako batetik, eta, itotzeko bere asmoa lortu ez bazuen ere –igerilari trebea baitzen–, zeharo nabarmen geratu zen hiriko zaldunen artean, zoritxarrekoen ikurra kopetan ezarria balu bezala. Inperiak, erabat damututa, negarrari eman zion, uste baitzuen, agian arrazoi handiegirik gabe,
|
beste
emakumeak ez bezalakoa zela, bihotz gogorra eta errukirik gabea.
|
|
|
Emakume batzuk ziren etxekoen heriotza sufritzen zuten emakume etsiak.
|
Beste
emakume horiek, aldiz, erresistentzia ziren, ez gorrien ama, alaba, emazte, arreba eta neska lagun zirelako, bular gorrien barruan beren bihotzak emateko prest zituztelako baino.
|
|
|
Emakume gazte ilehori bat azaldu zen pantailaren atzealdean. Kiroletako betaurrekoak zeramatzan eta lepo gainean zekarren
|
beste
emakume bat, konkordun samarra. Konkordunak" v" keinu bat egin zuen kameran, aurkezlearen gainetik.
|
|
|
–Tasja ikusi dinat etxean.
|
Beste
emakume batekin.
|
|
|
Ez nintzen zita jartzen ahalegindu.
|
Beste
emakume batek baitzidan ordurako burua harrapatu. Edithek.
|
|
2007
|
|
|
Ekimena ez da Deustuko galletagileetara mugatu, eta bere garaian lan baldintzak hobetzearen alde borrokan aritu ziren
|
beste
emakume batzuen kasuak ere biltzen ditu. Galletagileen web orrialdeko esteketan klikatuz, Bilboko itsasadarreko zamaketari eta zirgarien edo Gipuzkoako kotoigile eta zigarrogileen errealitatea ezagutu daiteke.
|
|
|
Fabula da istorioa beste zerbaiten irudikapena delako, Anaren bidez memoriaren ideiarekin egin dut lan; berea ez den memoria bat, denek denari buruz dugun memoria. Anaren kaosean, pixkanaka
|
beste
emakume batzuen oroitzapenak eta irudiak tartekatzen joango dira. Bera leku lasai batetik dator, aitak oso babestua, bere koadro koloretsu eta baikorrekin ateak itxita izan ditu orain arte, eta ate horiek irekitzen hasiko dira.
|
|
|
Nik barru barruan neukan azkeneko aukera hauxe zen, Josu. Nahiz eta zuk
|
beste
emakume bat maitatu, nik, ezkutuan eta isil isilik bada ere, berdin berdin jarraituko nuen zu maitatzen. Orain, ordea, aukera hori ere kendu didazu.
|
|
|
Nola egiten zuen Sartrek, beraz, bai Dolorès bai ondoko urteetan izandako
|
beste
emakume asko bereganatzeko. Sartre itsusia baitzen, txaparroa, betokerra.
|
|
|
Bide beretik
|
beste
emakume astronomo batek: Cathérine Cesarsky Nazioarteko Astronomi Elkarteko lehendakariak hauxe dio:
|
|
|
Eta suposatzen zen gu lagun minak ginela, konfiantza osoa genuela, eta, beraz, onargarriak behar zutela gure arteko afektu adierazpenek.
|
Beste
emakumeak, ordea, ezin zituen ukitu ere egin. Horrela gogoratzen nuen nik behintzat.
|
|
|
Baina ez du esperantza galdu, hori begietan ikus diezaioket. Zain dago,
|
beste
emakume baten senarraren zain, bere irakasle maitalearen zain, estazioko erloju erraldoiari so noizbehinka. Aurreratuta egongo da erloju madarikatu hori, esango dio bere buruari.
|
|
|
Orain ere moda diseinuak egiten ari gara, eta munduko leku askotara esportatzen ditugu, hala nola Italiara, Espainiara, Frantziara edo Estatu Batuetara. Ez dugu hornidurarik ematen, lan asko dugu, eta
|
beste
emakume talde batzuekin hasi gara lanean, bidezko merkataritzan sar daitezen. Alde horretatik, Setem erakundeak asko lagundu digu hasieratik, bolondres asko etorri dira moda diseinuekin, eta, Espainiara itzultzen direnean, merkataritza kanalak aurkitzen laguntzen digute.
|
|
|
Zer esanahi du orduan autoenpleguak Indian? " Emakume hauek asko irabazi dute bizi kalitatean, eta gai dira beren familietan eta komunitatean eragiteko,
|
beste
emakume batzuei beren burua baloratzen eta lana izaten lagunduz" Garrantzi izugarria du. Emakumeekin lanean hasi nintzenean, txabolismo eremu batera joan nintzen haiekin bizitzera.
|
|
|
Orduan ikusi nuen hori lortzeko bide bakarra prestakuntza eskaintzea zela, lanean behar adina egitea lanpostu bat, bizimodu bat izateko. Emakume horiek bizi kalitatean asko irabazi dute, beren familietan eta komunitatean eragiteko gai dira, eta
|
beste
emakume batzuei beren burua baloratzen eta lana izaten laguntzen diete. Alde horretatik, zalantzarik gabe, bidezko merkataritzaren defendatzaile zintzoa zara, nola konbentzituko zenuke ez den pertsona bat?
|
|
|
Hautapena baldintzatzen duten faktoreak dira lan mota, haren iraupena eta intentsitatea, sexua, adina, norberaren osasun egoera eta lanak eskatzen duenaz bestelako ariketa bat egitea edo ez egitea. Beraz, menuaren plateren konbinazioa ez da berdina izango emakume gazte kirolari batentzat eta
|
beste
emakume aktibo batentzat, baina menopausia garaian. Era berean, pertsona sedentario baten eta esfortzu fisiko handia eskatzen duen lan bat egiten duen norbaiten elikadura beharrak desberdinak izango dira.
|
|
|
Ez da emakume bakarra, ordea.
|
Beste
emakume bat ageri da eszenan, faxisten ondoan. Aurpegitik odola dariola dago, gazteetako batek, agian kamiseta busti zurikoak berak?
|
|
2008
|
|
|
Emakume baserritarrei Via Campesinako gizonezko militanteak eta hiriburuan kaleko enpleguetan ari diren
|
beste
emakume asko elkartu zitzaizkien. " Guantanamera" abesti kubatar famatua kantatuz iritsi ziren ateetara.
|
|
|
Emakumezkoen izenean etxaldeen %12 besterik ez dago, hasteko. Horrek eta
|
beste
emakume askok lantzen dituzten soroen jabetasun agiririk ez edukitzeak kondenatzen ditu gehienak zahartzaroan inolako pentsiorik ez jasotzera. Lurrik Gabeko Nekazarien Mugimenduak (MST portugesez) bere baitan emakumeen atal berezia dauka.
|
|
|
Ivan duela urtebete bere emaztegaiarekin harreman sexualak eduki ezin dituen pediatra bat da. Eli (Lucia Jimenez) bere ez du ulertzen urruntze horren zergatia, eta Ivanek ezin dio esan duela gutxi
|
beste
emakume batekin seme bat duela jakin duenik.
|
|
|
Nor izaten da
|
beste
emakume batekin ohean maindire artean harrapatu ohi dutena. Nor alkandora zurian zama parean emakumezkoen ezpainetako margo gorri gorria eraman ohi duena?
|
|
|
Bestalde, sexu bereko pertsonen arteko 25 ezkontza izan dira aurtengo lehen hiruhilekoan, iaz baino bi gutxiago. 13 gizonen artean izan dira, eta
|
besteak
emakumeen artean.
|
|
|
Aizu: ez duzu inoiz
|
beste
emakume batenganako grina hori izan, zure emazteaz aparte? –galdetu zion kontsulak, harrituta.
|