|
2001
|
|
|
dakigun eta inork nahi ez dugun aldera, bederen, ez dadila makur! Oraintsu arteko euskal idazle eta euskalariak erdi aldera hurbildu dira beregainki, eta joera horrek ez zuen zer ikusirik ez politikarekin ez hizkuntzaz kanpoko
|
beste
deusekin. Ez dezagun pentsa, gazteago garelako (zahartuko baitira gazteagoak ere), zaharragoak oker bidetik zebil  tzanik beti.
|
|
2002
|
|
|
Ez nekien nondarra zen, ez nion izenik ezagutzen, ez nekien Kazetaritza Eskolan ikasten zuela
|
beste
deus. Harekin gurutza  tzeko egokieren bila hasi nintzen altzari garraioan ikusi nuenetik.
|
|
|
Ozta ozta eutsi nion negarrari. Amak bazuen nire saminaren berri, baina aitak ezin zezakeen irudi irrigarri bat
|
beste
deus ikusi: bere alaba, mantala soinean, tentel baten moduan musuzapia bihurritzen; begiak gorri eta heze; ilea nahasirik eta erdi bustia...
|
|
|
Tomate puskak, ahoratutakoan bezain oso.
|
Beste
deus ez.
|
|
|
Kontuan izanik arazo hau oso larria izan zitekeela, merkatuak agintzen duen lehia ekonomikoa guztiz desorekatua gelditzen zelako (batek laguntza osoa,
|
besteak
deus ere ez) LUR argitaletxeak onartu zuen, gauzak aurreratuak zirenez gero eta ezinbestean, hemen ere sinboloak tartean, Elhuyarrek hiztegi entziklopediko txiki bat argitaratzea, ez ale gehiegikoa eta prezio politiko batekin salduko zena. Eta entziklopedia hori sortzeko datu basea litzatekeela beste ezertarako ere erabili, ez han bildutako informazioa beste hirugarren bati saldu.
|
|
2006
|
|
|
ozen: gurasoei arazoak eta oinazea
|
beste
deus ekarri ez zien egoera baten xuxurlak; egunero bizi zituzten egonezin eta larrimin isilak, ezin zutelako jakin nolakoa izango zuten etorkizuna. Eta hori guztia hitz bakar batek laburbiltzen zuen, eta isiltasunari orroka entzuten ari nintzaion hitz bakar hori zen izua:
|
|
|
Sentitzen zuela gertatutakoa. Nire kargu egin zirenetik, gurasoek ez zutela nire ona
|
beste
deus bilatu. Zor handia niela.
|
|
|
Polizia noiz agertuko, gurasoek eta zer erabakiko, eta, okerrena zena, neure ahuleziaren esklabo. Ez nintzen ezer, ez nuen etxekoen bizitza hondatzea
|
beste
deus ekarri. Aitaren hitzak entzuten nituen gogoari mailuka.
|
|
|
Egunkaria utzi eta gaztaina koloreko armairutzarrera hurbildu nintzen, baina eskaileretan gora norbait zetorrela iruditurik, geldi geldi egon nintzen hainbat denbora. Nire bihotzaren taupadak, ez nuen
|
beste
deus entzuten. Lasaiago, armairuaren ateetako baten kakoari tiratu nion, giltzatu gabe aurkitzeko itxaropen urriaz.
|
|
|
Isilik gelditu nintzen. Ikazkinak ez zidan
|
beste
deus esan. Patrikatik giltza bat atera eta ikaztegiko ate zurezkoa ireki zuen.
|
|
|
Hori bada nahi duana, pisu galanta kenduko didak gainetik, halako zerbait esaten ariko zen bere baitan. Hori zen normalena, ni ez nintzen-eta lotura eta kezka
|
beste
deus Angelorentzat; bat batean haren bizitza katramilatzera agertu zen lagun gogaikarri bat, horixe nintzen ni, ez beste ezer. Hobeto nengoen ostaturen batean, hori zen onena niretzat eta baita Angelorentzat ere.
|
|
|
Bizitzak ere bai. Nik ezin nezakeen heriotza
|
beste
deus espero.
|
|
|
Kostata eutsi nion purrustada bat botatzeko amorruari: Bizitzak ez dizue onura
|
beste
deus eman aberatsei, eta, hala ere, kexuka besteen alde zerbait egitea eskatu zaizuelako!
|
|
|
Ezin nuen eraman aitaren porrota
|
beste
deus erakusten ez zuen txakalen erretolika beti berdin hura. " Gerrek sortzen dituzte nazioak!", apuntatu nuen behin Elsbethek oparitu zidan egunerokoan.
|
|
|
Aldian behin, fais attention, lopette! esaten zidan trajeak bere tentelkeria
|
beste
deus nabarmenduko ez zion mizkinen batek. Laster asko ikasi nuen hitz dontsuaren esanahia, eta handik aurrera eskrupulu handienaz hasi nintzen hartzen neurriak, batez ere praka gurutzekoak.
|
|
|
Erresuminduta egin nuen aste osoa, oso petral erantzun nion lopette deitu zidan bezero bati, jostundegiko arduradunak bizpahiru aldiz egin zidan errieta neurriak gaizki hartzeagatik. Buruan ez nerabilen Öchlerri egindako itsuskeria
|
beste
deus, eta ez nuen igandea iritsi arteko onik, barkamena eskatu nahi bainion. Baina, aldi berean, beldurra nion igandeari, edo, zehatzago esateko, Öchlerren erreakzioari.
|
|
2008
|
|
|
gertatzen zitzaionaren esplikazio bat zen, behintzat. Beharbada ez zen esplikazio zuzenetan zuzenena izango, beharbada ez zekarkion bere burua zigortzea
|
beste
deus, baina gertatzen zitzaionak esplikazio bat zuela jakiteak, nahiz faltsua izan, bizitza egonarriz hartzeko balio zion.
|
|
|
Zuretzat zer da okerrena?, galdetu zion behin Tomasek. Rosak auto istripu baten beldurra aipatu zion senarrari,
|
beste
deus ez, baina Tomasek bota zituen barre zantzoek lekuz kanpo utzi zuten emakumea.
|
|
|
Atsoak hitzekin hariltzen zuen bere herra gaiztoa; Rosak, berriz, isiltasunaren destainarekin. Hitz doiak, behar beharrezkoak, saihets ezinak,
|
beste
deus ez. Rosak ez zion begiratzen; platerak edo beste zernahi elkarri pasatzerakoan, adi osoa jartzen zuen ez ukitzeko atsoaren eskua; agintzen zitzaiona betetzen zuen, baina behazuna begietan zuela.
|
|
2009
|
|
|
Sinadura bat, errutinazkoa, aldian behin eskatzen dizkidaten beste asko bezalakoa. Ez dut ia gogoan noiz eman nuen ere Kartikaren aldekoa; izen arrotz bat, niretzat ez zen hori
|
beste
deus zigortu behar zuten emakumea, eta fede handirik gabe bidali nuen emakumearen aldeko nire atxikimendua, izatez, ezkor samarra bainaiz halako ekimenen aurrean. Orain, pasatu dira asteak, eta berri ona heldu zait:
|
|
|
Txikitako irakurketa liburu hura nolakoa zen, zer gisako testuak zekartzan, ez dut leloa
|
beste
deus gorde memorian, eta behin baino gehiagotan ibilia naiz bigarren eskuko liburu dendetan garai bateko eskola liburu artean peskizan. Arrastorik ere ez, ordea, ez hemengo dendetan, ez Bartzelonako unibertsitate zaharraren atzean dauden bukinistetan, ezta Madrileko Moyano kaleko postuetan ere.
|
|
|
Etekina eta arrakasta soziala bilatzen ditugu, gizarteak hori arnasten du, eta sistema akademiko osoa ere horren bidean jarri dugu. Baina praktikotasuna eta efikazia beste helbururik ez duen heziketa batek ez du etekin ekonomikoa
|
beste
deus ziurtatuko, ezer ziurtatzekotan. Ez du, ordea, etekin horren oinarri morala bermatuko.
|
|
|
–Adiskide, hemendik ez da barne patio zahar bat
|
beste
deus ikusten.
|
|
2010
|
|
|
Egiten zutena egin, hona arte Berdabioko lau akusatuez aipatu diren diru faltsu kontuak, batez ere, txanponei ertzak moxte horri zegozkiola, nik uste,
|
beste
deusi baino hobeki. Harritzeko samarra baita, txanpon berri osoak moldatzeko tresnak Berdabio aldean eskura izate hutsa.
|
|
|
Denetik ageri da: arcabuz, ballesta, daga, escopeta, espada, pedernal, pistola..., Goizueta
|
beste
deusek baino famatuago egin duen trabuko harenik ezik.
|
|
2011
|
|
|
Horiek ere, tartean, zure semea ez ezagutzeraino txundituko zintuzketenek? ez diote ekartzen auzitik desbideratzea
|
beste
deus kontatzen ari naizenari. Eta zuri, batere atseginik ez.
|
|
|
Inoiz sumatu ez diodan soinu kirrinkari desatsegina du joak, eta zaratak etxe guztia betetzen du. Leihotik sartzen den eguzkiak bete betean hartzen du egongela guztia, baina nik ez dut telefono beltza
|
beste
deus ikusten gelan, hark itsutzen nau, haren karkasa beltza beste deus ez balego bezala munduan.
|
|
|
Inoiz sumatu ez diodan soinu kirrinkari desatsegina du joak, eta zaratak etxe guztia betetzen du. Leihotik sartzen den eguzkiak bete betean hartzen du egongela guztia, baina nik ez dut telefono beltza beste deus ikusten gelan, hark itsutzen nau, haren karkasa beltza
|
beste
deus ez balego bezala munduan.
|
|
|
Bidean gero eta aurrerago, banekien orduan eta atzera ezinagoa egingo zitzaidala hartutako erabakia. Bidearen bukaeran, aldiz, ez nuen amildegia baino ikusten, labarra ikusten nuen, han ez zegoen hondamendiaren beltza
|
beste
deus, eta amildegiaren sakonenetik, itsasoak harkaitzen kontra ateratzen zuen soinutik, oihu familiar ozena zetorkidan behetik gora:
|
|
|
Hots lehorrak jirarazi egiten nau. Dena ilun, apenas nabarmentzen dudan Neskaren soslaia
|
beste
deus. Hots lehor bera berriro.
|
|
|
Agindu bat zein bestea obeditu, ondorioak guztiz desberdinak izango nituen. Joan gabe gelditzeak ez zidan istant bateko deserosotasuna
|
beste
deus ekarriko. Sentitzen dinat, baina konpromiso bat sortu zaidan, ditinat hire lagunak eraman.
|
|
|
Egun hartako nire jokabidea Neskarenganako errukiarekin zuritu nahiko banu ere: askotan errukia ez da kontzientzia geure neurrira administratzeko aitzakia
|
beste
deus. Gure oker askoren aringarri eta estalgarria da.
|
|
|
Neskak gero eta abisu gutxiago ematen dizkit, badirudi orain gabiltzan tokian ekaitzak ez duela hain zakar jo. Ilunpeak guztiz bildu gaitu eta, jiratzen naizen gutxietan alboko bide bazterra zaintzeko, apenas nabarmentzen diot buruaren isla
|
beste
deus. Aurrera begira beti, baina mugimendu txiki bat ere egin gabe.
|
|
2012
|
|
|
Guda ospitale erraldoiko korridoreetan barrena ibiltzen naiz sarri, eta aspaldi handian ez ditut gizartearen balioak ulertzen, ezin dut hipokrisia
|
beste
deus ikusi sistemak aho betetasun osoz eta hain arin darabiltzan karitatea, maitasuna edo anaitasuna bezalako hitzen aurrean.
|
|
2019
|
|
|
Moby Dick arrunt laburtuta irakurri nuen, beste hainbat nobela bezala (El último mohicano, Las aventuras de Tom Sawyer, Ben Hur...), Bruguera argitaletxeak zeukan liburu egokitu ilustratuen sail ezagun batean. Istorio guztiz mehetuak ziren, ilustratzaileen zerbitzura eginak, jatorrizko nobelen eskeletoa
|
beste
deus erakusten ez zutenak. Serioagoak ziren Reader, s Digest sailak egiten zituen egokitzapenak, baina artean ez nituen ezagutzen.
|
|
|
Guztietan guztizkoena diot, liburua ez delako itxaroteari buruzko testu bat bakarrik: testua bera da itxarote totala, ez da esperoa ez den
|
beste
deus gertatzen bertan, eta obra bukatutakoan ere Godoten esperoan segitzen dugu.
|
|
|
Haur literatura guztia ez da, inondik ere, esaten ari naizen bezalakoa, gauza asko aldatu da ikastola batean irakasle ibili nintzenetik, baina, hala ere, dena xehatuta eman beharraren esklerosiak kutsatu egin ditu jokabide txalogarrienak ere. Eta pureak
|
beste
deus jaten ez dakien haur baten hortzek eta hesteek eta sabelak hartzen duten errazkeriaren bide bera hartzen du testuetan purea beste deus eskaintzen ez zaien haurren hizkuntzak. Haien hizkerak milingak bihurtzen dira.
|
|
|
Haur literatura guztia ez da, inondik ere, esaten ari naizen bezalakoa, gauza asko aldatu da ikastola batean irakasle ibili nintzenetik, baina, hala ere, dena xehatuta eman beharraren esklerosiak kutsatu egin ditu jokabide txalogarrienak ere. Eta pureak beste deus jaten ez dakien haur baten hortzek eta hesteek eta sabelak hartzen duten errazkeriaren bide bera hartzen du testuetan purea
|
beste
deus eskaintzen ez zaien haurren hizkuntzak. Haien hizkerak milingak bihurtzen dira.
|
|
2020
|
|
|
–galdetu nion, eta baietz esan zidan, bai, bakarrik bizi naiz, eta irakiten hasi zen orduan kafea eta zera adierazi nuen, zerbitzatzerakoan, neure amarekin bizi naiz, eta halako irribarrea agertu zitzaion ezpainetan. Istripua gertatu zenetik kafea berriro probatu gabea nintzen, eta ez nintzen
|
beste
deus esatera ausartu, eta kafea hartu nuen, ustez eta, gau hartan estualdiren bat gertatu behar izanez gero, ona zen zerbaiten ondorioz gertatuko zela. Eta eseri egin zen, eta galdetu zidan:
|
|
|
Eta puska batean egon ginen ondoren hizketan, eta kafea edan genuen eta gauza asko esan genituen. Aurrekoen ondotik heldu ziren guztiak, eta bitxia zen, bere buruaz eta zakurraz baizik ez zen bera mintzatu, ez baitzuen
|
beste
deus ere esan, eta ezin beste deusik ez izatea, ezin, eta nik ez nion lehenago nintzenaz ezer ere kontatu, ez eta istripuaz ere, eta ezinezkoa zen hura, naizena istripuaren erruz bainaiz, eta esan nion:
|
|
|
Eta puska batean egon ginen ondoren hizketan, eta kafea edan genuen eta gauza asko esan genituen. Aurrekoen ondotik heldu ziren guztiak, eta bitxia zen, bere buruaz eta zakurraz baizik ez zen bera mintzatu, ez baitzuen beste deus ere esan, eta ezin
|
beste
deusik ez izatea, ezin, eta nik ez nion lehenago nintzenaz ezer ere kontatu, ez eta istripuaz ere, eta ezinezkoa zen hura, naizena istripuaren erruz bainaiz, eta esan nion:
|
|
|
Ni, ez nazatela ni neure mendietatik atera. Ez dit ordokiak tira egiten, ez
|
beste
deusek ere. Hondartza?
|
|
2022
|
|
|
Amaren enpresa itxi zuten egun batetik bestera, berak goi mailako ikasketak bukatu berri zituela. Lagungarriago zenez soldata bat gehiago etxean
|
beste
deus baino, merkataritza gune handi batean hasi zen lanean, soldata miserable baten truke. Han jarraitzen du oraindik, soldata miserable antzekoarekin.
|
|
|
Ttirrittak kantari ariko ziren, eta ez ziren harrezkero Formigues uharteak bereizi ahal izango. Tristatu egingo zen Diego
|
besteek
deus ez zutela sinetsi ikusita.
|
|
|
Gurdizainak, bitartean, presa izutu batez, gorpuak arrastaka eramaten ari dira hilotzen suzko metaraino. Gaita jotzaileak ez du haienganako inolako errukirik adierazten, ez du bere abelera
|
beste
deus kontuan, automata batek bezain modu hieratikoan begiratuz su metari.
|
|
2023
|
|
|
Baina galdezka hasi zitzaion Garreta," Batak kasurik egiten ez badin, zergatik ez dion Besteari eskatzen?". Ahots hari batez erantzun zion Joanak ez zekiela
|
Besteari
deus galdetzen. Bere burua eskaini zion orduan Garretak.
|
|
|
Ezinezkoa zela uste genuen. Ez baitzuten begi haiek aurrez
|
beste
deus ikusi! Ilunpea baizik ez, sabelaren barrenean.
|
|
|
Adin ertaineko emakume luzexka eta flakosta zen, eta haragijale ttikien begi ilunak, sorbalda eroriak eta arra beteko lepoa ziren harenak. Haraxeago ari ziren ahuntz xuria eta antxumea alhatzen,
|
beste
deusen axolarik gabe. Elisabet ez zen etxe hartan jaioa.
|