|
2014
|
|
|
Sustrai niretzat paregabeko ofizioko bertsolaria da, eta nonbait nioke txapelketaren inguramenean lehiakortasunak ahal hori kaltetzen diola. Gau hartan ofiziokako lan horretaz ari izan ginen, eta deskribatzen zizkidan
|
beste
bertsolarien, bere usaiako lankideen prozesu mentalak eta haien bertsogintza. Parrekoaren barnearen irakurketa hori, bestearen pentsaeraren esplorazio hori, egiaren erlatibitatea, humanitatearen eta zibilizazio guzien oinarri zait.
|
|
|
Funtzio ludikoa du, literarioa da hobeki errateko, eta plazer hartzera etorriak gara, ontsa pasatzea dugu helburu ingurumen hartan, ez da kritika, Bernat Etxeparek bere liburuari ematen zion funtzioetarik bat zen. Maialenek gaia hartzen duelarik
|
beste
bertsolariek segitu dute lehengo Maialen, Himalaiara joan dira bidaiaz eta aspektu sortzailea loratu nahiz fikzioa egin dute. Laboaren airea hautatuz, lepoan hartu eta segi aurrera lema bereganatzen du, bardo zenduaren urratsetan jartzen, kantaera aldatua zaio, eta gaia Euskal Herrira ekartzen du.
|
|
|
Bere eremuan sentitzen da, eta eremu hori txapelketa egunez Euskal Herri osoa da. Egun hartan du txapela hartzen, beti erdi finaletan dute
|
beste
bertsolariek basailutza zina egiten txapeldunari. Gero ikusiko dugun bezala beste antzerkia da jokatzen, puntuek ez dute denek balio bera, batzuk ernari dira, ezin dira kontatu, edo doble.
|
|
|
Maialen Lujanbiok, adibidez, webetik ere, pantaila zulatzen zuen. Izan da
|
beste
bertsolaririk ere sekulako gertakaria egin baitu antzerkiaren ikuspegitik: pertsonaia, betaurrekoak, egoteko manera.
|
|
|
Ez da unibertsala. Pisu eta astuna da eta
|
beste
bertsolariek merezimendu handia dute ihardesten dakitelako finezia eta sotiltasunez haren umore arruntari. Baina horren argudioen balioa eskasa da, ez du pretenitzen ahal bigarren itzulira heltzea.
|
|
|
Hauek bertsogintza ofizio izatea ekidinezina da, arrazoi fisikoengatik alde batetik, hauen erregai kontsumoak zerga ekologikoa merezi luke, baina bereziki sorkuntza ahala bazkatzen baita, irakurri behar da, jakinean izan 8 probintziak bezain zabal den espazio baten harat honatez, ateratzen baitira beti zakutik bitxikeria batzuk, ideia estrabaganteak haiei baizik ez baitzaizkie burura. Entzun behar ditugu denetan baina horien zirkuitua ez da antolatzen gainetik baina deia sortutik, petik,
|
beste
bertsolariek egin ongarriaren gainean finkatzen baita. Arze, Haran, Harranbilleten etorrera gertakaria handia zen herriko bestetan, herritar guziak pilotariak zirelarik.
|
|
|
Libertimendura dantzariek dute gomitatzen, dantzatik abian da dinamika. Bertsotan aritzeko bakarrik zen Joanes Arrosagarai, ez zen denbora hartan sobera trenpuan
|
beste
bertsolariei konparatuz, baina oroitzen naiz aski ongi kantatu zuela, molde aski klasikoan. Ez nekien garai hartan, bakarrik izanki, ez zezakeela besterik egin —eta holako gaiei buruz oraino gutxiagobaina bere rola bete zuen indar berezirik gabe, akats handirik gabe ere ez.
|
|
|
Posizionamendu apala da edo oso exigentea, araberan. Badira beste ikuspegi motak, bada beste gai emailearen interpretapenik, esaterako, gai emaileaz
|
beste
bertsolari bat egin nahi luketenak taula gaineko auzo kideen hein berean. Libertimenduari lotu hautu honetan gai emailearena ez da gaiaren asmatzea baina atzematea, bilatu behar du gaia zein den.
|
|
|
Gai emaileari eskatzen zaio gaiaren atzematea, zirtzilaren rola egitea. Antzerki ikuspegitik ezberdintasun batekin, ez dela gai emailea itxuraz zirtzila,
|
beste
bertsolari bat baizik espezializatu litzatekeena. Basarrirekin ez zena hau gertatu 1936ko txapelketan?
|
|
2015
|
|
|
" Ni bertsolaria naiz" hasi zen Xabier esaten," batez ere rik gabe, bertsolaria naiz". Gero, jarraitu zuen" tarteka, noizean behin, ogibidez, beharrez etab., horrela tokatu zaidalako, idatzi ere idazten dut;
|
beste
bertsolari askok baino gehiago". Baina, zerbait izatekotan" nire barrutia, nire pentsakera, nire mundua bertsolaritzari atxikia dago:
|
|
|
Berrogeita bat urte zituen orduan, eta bertsogintza irauli egingo zuen hamarkada horretan zehar. Gogoan dut behin Martin Orbek esan zidala, bigarren txapelaren garai horretan, pena handia zuela Xabier Amurizaren mailako
|
beste
bertsolaririk orduan ez egoteaz, lehia estuaren faltan Amurizak ez zigun-eta emango berez posible zuen guztia, bere onena atera gabe geratuko zela.
|
|
2017
|
|
|
Hasian hasi,
|
beste
bertsolari bat aurkeztuko dugu orain. Piarres Xarritonek argitu zituen (1992) Jose Mendiagaren bizitzako hainbat xehetasun.
|
|
|
berrehun kontzertu bost urtetan. Ez dago rockeroekin furgoneta barruan Unai Ormaetxeak hainbat kilometro egin dituen
|
beste
bertsolaririk. Baina gustura egindako kilometroak izango ziren, hori ziur, bestela ez baitago bertsolari bat imajinatzerik goizeko lauetan, frontoi hotz batean, seguru asko muturra bero bero eginda eta bertsotik aparteko beste kontu batzutan dabilen entzuleriari abesten.
|
|
|
Iñaki Eizmendi, Basarri-k, bere garaiko
|
beste
bertsolariek baino gertuagotik enfokatu zituen 60ko hamarkadako hainbat gertakari. Mendi puntako bere bordatxotik aritu arren, ez dago hamaika urtez prentsa idatzian eta irratian aritzerik rock, twist eta ye ye haiei buruz zer edo zer irakurri gabe.
|