|
2002
|
|
|
Hiri arkeologiaren
|
beste
arazo larri bat argitalpenen maila eskasa da. Denokdakigu interbentzio arkeologiko asko egiten direla hirietan, baina emaitzak ez dirasistematikoki argitaratzen, salbuespenetan baino.
|
|
2005
|
|
|
ASAJAK adierazi du ekoizpen kostuak izugarri igo direla gasolioaren prezioa igo egin delako eta ureztatze murrizketak uztak arriskuan jartzen dituelako, baita zurezko labore batzuen biziraupena ere. Gasolioaren prezioa Elkarketa horren arabera,
|
beste
arazo larri bat gasolioaren prezioa da, errekorra dena: 67 zentimo litroko.
|
|
|
Adibidez, marrazoak zopa famatuentzako hegalek harrapatzen dituzte, eta, gainera, animalia baztertzen dute, edo itsas pepinoak, Asian afrodisiako gisa saltzen direnak, desagertzeko arriskuan daude. Barne immigrazioa, herrialdearen krisi ekonomiko sakonaren, presio turistikoaren eta itsas baliabideen gehiegizko ustiapenaren ondorioz, uharteetako biodibertsitateari eragiten dioten
|
beste
arazo larri batzuk dira. Galapagoetako biztanleak 60ko hamarkadako 4.000 biztanletik gaur egungo ia 19.000 biztanlera igaro dira.
|
|
|
Buru mozkorrarentzat informazio gehiegi. Dena dela, burua
|
beste
arazo larriago batek okupatuta eduki arren, poltsikotik osaba izekoek oparitutako kamera digital txikia atera eta lur azpiko erlauntz geldiezin horren irudia hartu du. Txartelak erosteko makinetara iritsi eta atzera ere gauzak normal idatzita egotea eskertu du.
|
|
2006
|
|
|
Haren iritziz, irtenbidea autonomia erkidegoetako sailen arteko koordinazioaren eskutik etorri behar da, “sute gehienak baso azaletik kanpo sortzen direlako”. Espainian gero eta eragin handiagoa duen
|
beste
arazo larri bat legez kanpoko mozketa da, planetako basoen %22 mehatxatzen baitu. Hori dela eta, ekologistek zur merkataritzaren kontrol handiagoa eskatzen dute.
|
|
|
Adibidez, izokinek ematen zaien elikagai guztia jaten ez dutenez, gainerakoa uretan geratzen da, eta horrek bakterioak ugaritzea eta oxigenoa gutxitzea dakar. Izokin haztegietatik datorren
|
beste
arazo larri bat, arrain dentsitate handia duena, parasito infestazioak dira. Baserriak kostaldean egoten direnez, basa izokinen migrazio ibilbideetan, parasitoek eragina izaten dute azkenean basa izokinetan.
|
|
2007
|
|
|
Bestalde, instituzioekin EAEn izandako liskarrak, Nafarroan eta Iparraldean daudenak...
|
beste
arazo larri bat dira gure ohiko jardunerako.
|
|
2008
|
|
|
|
Beste
arazo larri bat ur gaziaren intrusioa da. Izan ere, kostaldeko akuiferoan kloro asko egotea eragin dezake horrek.
|
|
|
Euskal hiztegigintzak
|
beste
arazo larri bat du: hiztegian agertzen dena edo eus kal hiztunak esan behar lukeena dugu, batetik, eta jende arruntak benetan erabiltzen duena, bestetik.
|
|
|
Gainera, azterlanak erakusten du garrantzi komunitarioko leku gehiago izendatu behar direla Doñana, Morena Ekialdeko mendilerroa, Toledo Villuercas Monfragüe mendiak, Gata mendilerroa eta San Pedro mendilerroa.
|
Beste
arazo larri bat Doñana, Sierra Morena eta Toledoko mendien arteko lotura egokia ahalbidetzen duten korridoreen urritasuna da. Populazioak berreskuratzea WWF/ Adenak Europako Batzordeari eta katamotz iberiarra duten bost autonomia erkidegoei (Andaluzia, Extremadura, Gaztela Mantxa, Gaztela eta Leon eta Madril) eskatu die Natura Sarearen koherentzia bermatzeko, felino horrek 1992an zituen populazio eta lurraldeak berreskura ditzan.
|
|
|
Bestalde, habitaten babes faltak eta suntsipen “masiboak” milaka espezie etxerik gabe uzten ditu, beste leku batzuetara murriztu, desagertu edo migratu behar dutenak. Ozeanoak azidotzea, hondakin nitrogenatuak eta sedimentuak isurtzearen ondorioz,
|
beste
arazo larri bat da; izan ere, urtean% 5 handitzen ari dira hildako eremuak: 12.000 km2 baino gehiago itsas eremuetan, oxigeno eskasia dela eta, eta horrek zaildu egiten du bizia garatzea.
|
|
2009
|
|
|
Arriskuan dagoen munduko natur ondarearen zerrenda ez dabil eta berrikusi egin behar da Zerrenda onartu zenetik, gatazka armatuak eta gerra, lurrikarak eta bestelako hondamendi naturalak, kutsadura, isileko ehiza, kontrolik gabeko urbanizazioa edo neurrigabeko turismoa arazo garrantzitsutzat jo ditu UNESCOk, Gizateriaren Ondare hori larriki estutzen baitute. Berriki identifikatu diren
|
beste
arazo larri batzuek, hala nola klima aldaketak, espezie inbaditzaileek edo munduko krisi ekonomikoak, areagotu egiten dituzte leku natural berezi horietarako arriskuak. Horregatik, nazioarteko erakunde horren arduradunek zerrenda berezi bat sortu zuten leku ahulenekin.
|
|
|
Demagun batek mailu izendatzen duenari beste batek sagarra deitzen diola. Iltze bat sartu ezina edo hagin bat galtzeko arriskua, aldaketak ez liguke
|
beste
arazo larririk ekarriko. Bi kodeak, gainera, trukagarriak lirateke:
|
|
2010
|
|
|
Bozketa horien ostean eratuko den aginteak Bakieven aldekoen eta kontrakoen arteko ezinikusiaz gain,
|
beste
arazo larri bati ere konponbiderik aurkitu dio. Hau da, Kirgizistan hegoaldean kokatua den Ox hirian eta inguruetan iragan ekainean gertatu ziren liskar odoltsuek eragindako zauri biziak sendabidean jartzea.
|
|
|
Hegoafrikaren
|
beste
arazo larria delinkuentzia da, batez ere, Johannesburgo inguruan. Lapurreta salaketak egin dituzte Mundialera joandako lagunek, eta seguru gehiago ere izango direla.
|
|
|
|
Beste
arazo larri bat, nola ez, etxebizitzaren problematika da. Gaur egun, Ipar Euskal Herrian, gazte batentzat etxebizitza eskubide izatetik pribilegio izatera pasa da.
|
|
|
1906an, Rio de Janeiron kontsul zela, Putumayoko
|
beste
arazo larri batean parte hartu zuen. Kautxu konpainiek itzelezko boterea hartu zuten Amazonian, industriaren demanda handitu zen neurrian.
|
|
2011
|
|
|
Ozono geruzaren ahultzea ere askotan aipatzen dute hedabideetan. Hala ere, atmosferarekin lotutako
|
beste
arazo larri batzuek ez dute lortzen halako hedapenik: hirietako smog oxidatzaileak edo erreduktoreak, emisio kutsatzaileek eragindako aire kalitatearen galera, aerosol azidoek eraikuntza materialetan eragindako narriadura, jalkitze azidoek landaretzaren, lurzoruen eta ur masen kalitatean eragindako narriadura, eta, bereziki, arnasten dugun airearen kalitatearen galera garrantzitsua.
|
|
2012
|
|
|
Medikalizazio gehiegikeriaren kontra joatea, dirua aurrezteaz gain, gaixoen onurarako egiten da. Baina hemen
|
beste
arazo larri bat dago: nola egiten da bi medikuren iritzia bata bestearen kontrakoa bada?
|
|
|
Herriko bizitza soziala kaltetu zuen
|
beste
arazo larri bat familien banaketak izan ziren. Hainbat pertsonak ihes egin zuten atzerrira, kartzeletan sartu zituzten edota langileen batailoietara bidali.
|
|
|
d) Nagusi den sistema agroalimetarioak ez du elikatzen. Alde batetik, ikusidugun bezala, munduko herrialde askotako gosearen eragile zuzena baita, baina, bestetik, garatua deritzon munduan, osasunari loturiko
|
beste
arazo larri batensortzaile ere bada. Lehenik, obesitatea edo gehiegizko pisua dugu, zeinak mundukopopulazioaren% 10ari eragiten baitio eta pandemiaren itxura hartzen ari baitadiabetes eta bihotzeko gaixotasunei lotua egonik (Ordoñez, 2011).
|
|
|
– Hik zer duk, gorreria edo
|
beste
arazo larriagoren bat?
|
|
2014
|
|
|
Bai eta hainbat azalpen egon daitezke: bat, orain
|
beste
arazo larri batzuk daude, krisia, langabezia… Bi, hainbeste urte gaizki pasatzen ibili eta atentatuen ondoren, gizartea lasaitu egin da. Hiru, etorri beharrekoa beranduegi etorri da.
|
|
|
Urak 30 ºc gainditzen dituenean, zuri bihurtzen zaien eta gaixotasunetarako joera handiagoa duten prozesu bat jasaten dute. Ozeanoak azidotzea
|
beste
arazo larri bat da, aurrekoarekin lotuta dagoena. Urak gero eta azidoagoak bihurtzen dira karbono dioxidoa (CO2) gehitzeagatik, berotegi efektua eragiten duen gas nagusietako bat baita berotze globalean.
|
|
2015
|
|
|
16 Zentauroaren higienearekin jarraituz, edo agian zuzenagoa litzateke fisiologiaz hitz egitea,
|
beste
arazo larri bati ere egin behar izan genion aurre herritarrok: piztiaren sabela hustearenari.
|
|
|
Herriko bizitza soziala kaltetu zuen
|
beste
arazo larria familien banaketak izan ziren. Frankistak sartu aurretik hainbatek ihes egin zuten, beste batzuk atxilotu egin zituzten edota, preso egon ostean, langileen batailoietara bidali.
|
|
|
Concepción Gómez azterlanaren zuzendariak haur horien osasunaren bilakaera «nahiko positibotzat» jo zuen eta honako hau nabarmendu zuen: hilkortasun indizeak murriztu dira (gaur egun, kasuen% 20an dago) eta
|
beste
arazo larri batzuena, hala nola itsutasuna, gorreria eta garuneko paralisia. . Hala ere, goiztiar larrien %44 denbora ondorioak izaten jarraitzen du (hizkuntza arazoak, ikaskuntza, dislexia, etab.) o iraunkorrak (garapenean, autismoan, hiperaktibitatean). Javier Sánchez Carrionek, Madrilgo Unibertsitate Konplutentseko soziologoak eta lanaren egileetako batek, prentsari adierazi zion «ondorioak agertzean eragin handiagoa duela, antza denez, haurraren jaiotzaren inguruabarrek», beste faktore batzuez gain, sexua (gizonek neskek neskek baino bi aldiz probabilitate handiagoa dute ondorioak izateko), haurdunaldiaren aste kopurua, denbora eta abar.
|
|
2016
|
|
|
Oraindik gobernu eta oinarrizko mailetan hizkuntza estrategia kohesiborik ez egotea
|
beste
arazo larri bat da. Argibide ideologikoen eta helburu argien falta hainbat eremutan nabarmentzen da horien adibide dira honakoak:
|
|
|
Horietatik %20k nozitzen dute, gehienak depresioa eta antsietate arazoak. Psikosia eta
|
beste
arazo larri batzuk askoz ere maizago agertzen dira, baina adituek ere adierazi dute garrantzitsua dela arreta eskaintzea. Artikulu honek azaltzen du zergatik hartzen dituen OMEk trastorno mentalak erditu bitartean eta ondoren osasun publikoko arazo seriotzat, eta horiei buruzko datuak ematen ditu (arruntenetatik hasi eta larrienetara), eta arrisku faktore batzuk aipatzen ditu.
|
|
2017
|
|
|
Beraz, Myra alde batera uztea hobe zela pentsatu nuen, eta neukan
|
beste
arazo larriari heltzea. Berak ondo konpon zezakeenetakoa zela iruditu zitzaidan.
|
|
|
Ez erabili auto partikularrak istripua izan duena eramateko. Uretan murgiltzeaz gain, itotzea da
|
beste
arazo larri bat. Espainiako Salbamendu eta Sorospeneko Errege Federazioak (RFESS) emandako datuen arabera, Espainian itotzen diren heriotzen kopurua 437 izan zen.
|
|
2018
|
|
|
Urik eza da
|
beste
arazo larri bat. Berez oso idorra den lurraldean, gurpil zoro baten moduan doaz beren eraginak metatuz klimaren berotzea, euri faltagatik akuiferoak agortzea eta lurpeko uren gazitzea.
|
|
2020
|
|
|
Digestio aparatua narritatzea, gorakoak, beherakoa, eztula, begiak gorritzea, malko jarioa edo ikusmen lausoa, besteak beste. Hala ere,
|
beste
arazo larriago batzuk ere gerta daitezke, hala nola, erredurak, ebakuntza egin behar zaien eta ikusmena galtzea ekar dezaketen korneako ultzerak eragin ditzaketenak. Baina gehiago dago.
|
|
2023
|
|
|
Hemen promesa asko dago eta errealitate oso gutxi. Berriztagarriek badute
|
beste
arazo larri bat: erregai fosilen menpekoak direla.
|
|
|
umetokia bere tamaina normalera itzultzen da, pelbiseko muskuluak ahulago daude, zirkulazio sistema lehenago izaten da berriro, eta, beraz, hanken hantura erraza esnetik murrizten da. Baina gerta daiteke aldaketa horiek sortzen dituzten eragozpenak eta deserosotasunak
|
beste
arazo larriago batzuekin nahastea, eta horiek berehalako arreta edo kontsulta medikoa behar izatea. Hauek dira erditze ondoko konplikaziorik ohikoenak, kontuan hartu behar ez dituzunak.
|