|
2023
|
|
|
Egungo egunean, dena den, aurrekontu legeek ez dituzte aldatzen lan, gizarte, administrazionahiz tributu arauak; horretarako laguntza lege deritzenak erabili izan dira. Lege horiek urtero onetsi izan dira aurrekontuekin batera eta
|
bertan
jaso dira esparru horietako aldaketa guztiak. Dena den, 2004tik aurrera Gobernu zentralak ez ditu erabili, bai ostera autonomia erkidegoetako gobernuek.
|
|
|
Hortaz, baiezta dezakegu legeria arruntak eta konstituzio antolamenduak ez dutela debekatzen tributu legeen atzeraeragina. Atzeraeraginik duen legea Konstituzioaren aurkakoa izan dadin, Konstituzioan
|
bertan
jasotako beste printzipio batzuk urratu behar ditu lege horrek (hala nola, ekonomia ahalbidea, segurtasun juridikoa edo botere publikoen nahierakeriaren debekua).
|
|
|
LELTBren 4 eta 5 artikuluak," oinarrizko lan eskubide eta eginbeharrak izenburupean, halakoak zehazteko erreferentzia gisa erabil badaitezke ere, egia esan,
|
bertan
jasotako zerrenda ez da zehatza; irizpide sistematikorik gabea da; eta ez da koherentea, laneko oinarrizko eskubideak eta lan harremanetako eskubideak bereizten baititu. Gainera, bi artikulu horiek" norabide bakarrekoak" dira, langilea bakarrik hartzen baitute oinarri, enpresaburuaren eskubide eta betebeharrak ahaztuz.
|
|
|
Horregatik, jarraian, LELTBren 4 eta 5 artikuluetan jasotako eskubide eta eginbehar batzuk aipatuko dira. Halaber,
|
bertan
jasotakoak ez ezik, beste batzuk ere aztertuko dira, eta honako hauek bazterrean utziko dira, hain zuzen ere, lan harreman kolektiboei buruzkoak eta lan gatazkei buruzkoak izateagatik: askatasunez sindikatuko kide egiteko eskubidea; negoziazio kolektiborako eskubidea; gatazka kolektiboko neurriak hartzeko eskubidea; greba eskubidea; bilerak egiteko eskubidea; enpresan informazioa izateko, kontsultak egiteko eta parte hartzeko eskubidea.
|
|
|
" Aipatutako garapen agindua betetzeko, Espainiako Konstituzioaren 135 artikuluaren arabera, LOEPSF legeak zehaztu ditu gure herrialdean indarrean dauden aurrekontu diziplinako arau berriak.
|
Bertan
jasotako zigorren helmenak eta larritasunak zalantza handiak eragin zituzten konstituzionaltasunari buruz, eta Konstituzio Auzitegiak uxatu egin zituen (101/ 2017 KAE). Lege horretan berretsi egiten da toki korporazioek oreka posizioari edo aurrekontu superabitari eutsi diotela.
|
|
|
SERRANO ORTEGAk modu honetara adierazten du ideia hori: " Erratzeko arriskuan egonda ere, esan genezake 20 artikulua gehiago pentsatuta dago autonomia erkidegoei aplikatzeko; izan ere,
|
bertan
jaso diren erreferentziak toki korporazioentzat zuzenketa neurri automatikoa zergak lagatzen dituzten erakundeetara mugatzen da (20.2). Zaintza organoaren baimena da aurrekontu egonkortasunaren edo zor publikoaren helburua betetzen ez bada epe luzeko zorpetzera jotzeko (gogora dezagun, azpisektore mailan), toki korporazio batek duen zorpetze maila zehatza gorabehera" 530.
|