|
2010
|
|
|
Baina, orain, ez dakit zer pentsatu. Unibertsitatera joateko garaia etorri eta Villa Lecuonatik alde egiteko aukera sortzen zaizunean,
|
bertan
geratzen zara amaren gonapean. Eta gainera karrera hori ikasten.
|
|
|
817. Nomadak dira, paradoxaz,
|
bertan
geratzen direlako. Mortu hartatik eta bizimodu gaitz hartatik alde egiten ez dutelako.
|
|
|
Esate baterako, Pedro Arriola Bengoa. Muni ibaiaren estuarioa esploratzera joan zen 1887an eta
|
bertan
geratu zen. Gineako komisario espainola bahitu zutenean, berak egin zuen Mebonde tribuaren eta Gobernu espainolaren arteko bitartekari lana.
|
|
|
Immigranteok aldi baterako langiletzat heldu ziren, lan gaitz gaizki ordaindutarako batez ere.919 Alemanez Gastarbeiter esaten zitzaien, ‘langile gonbidatuak’, lan egin eta gero laster joango zirelakoan. Baina hori Holandan, Belgikan, Alemanian, Frantzian edo Espainian XX. mendearen azken hamarkadetan hasi zen aldatzen.920 Langile gonbidatu horiek familia ekarri eta
|
bertan
geratzen hasi ziren, luzarorako. Ez ziren gonbidatuak ordurako, bizilekutzat Europa aukeratu zuten langileak baizik.
|
|
|
Lapur Handia goruntz joan da eta Ukalik
|
bertan
geratu da, erdi egonean, erdi igerian, sareari loturik.
|
|
|
Dortokak ekaitzaren ondoren ere han
|
bertan
geratu zuelako, ezertarako ahaleginetan, oskolez behera, zangoak airean, buelta eman ezinik, oinez ibiltzeko, harik eta marea igo arte edo beste olatu gogorren batek, menturaz, itsasora itzultzen lagundu arte.
|
|
2011
|
|
|
Ondo hartu ninduten, baina, nik uste On Emiliok ez ziela erabakitzen ere utzi. Eta
|
bertan
geratu nintzen urte bateko. Gero, On Emiliorekin berriketan, heriotzaren inguruko errituen berri izan nuen, eta haiexek aztertu nituen Muerte en Murelaga n.
|
|
|
Hark, zer ote nuen bertan geratzeko. Nik, Jon Bilbao nire ondoan izateak ni
|
bertan
gera nendin asko lagunduko zuela erantzun nion.
|
|
|
kantuak harrapatuta geratu zen, eta hor, medium bilakatu. Enkantamendu horretatik ihesi atera beharrean,
|
bertan
geratu zen bera, kantuaren xarma, misterio eta indarraren menpeko letra eta melodia gauza bakarra den esparru batean— Eta bere eztarritik ateratzeko orduan, kantua bera Laboa bihurtu eta bere bitartez beste zerbait da. Indar berezi horrek eramaten gaitu kanta eta kantaria ia erabat identifikatzera.
|
|
|
Gure arteko askorentzat gehienentzat agianbitxikeriaren esparruan zegoen eta
|
bertan
geratu da Laboaren emaitzarik estimagarriena. Berari egokitutako sasoiak apartak izan zirelako, gehienen belarrietara ailegatzea lortu zuen, normalean abangoardiek baino ukitzen ez dituzten eremuez gaindi.
|
|
|
Halako batean berriz bueltatu dira
|
bertan
geratu behar dutenak, jada beren trasteak dendetan utzi ondoren. Esango nuke, harrera saio hau ez dela oso ondo antolatuta egon.
|
|
2012
|
|
|
Beti pentsatu izan dut hiltzeko garaia iristen zaidanean halaxe utzi nahiko nukeela mundua: zerbaiten atzean ezkutatu eta betiko
|
bertan
geratu.
|
|
2013
|
|
|
Plana erraza zen. Aurrena, hain zuzen ere, Mexikora joaten ziren, eta
|
bertan
geratu bi egunez sacando fotos a lo bestia. Hirugarrenean, Mexiko DF Las Vegas egiten zuten, eta Las Vegasen lau egun a todo follar.
|
|
|
Ustekabeko elurte batek harrapatu zituen, eta ez zuten ateratzeko modurik izan. Bi mila ardi ere
|
bertan
geratu ziren izoztuta. Bazka ederra putreentzat.
|
|
|
Hurrengo igandean, ez bostetarako, baizik eta laurak eta laurdenetarako, tren ordutegiak horretara behartuta, Loiolan nengoen. Geltokian
|
bertan
geratu nintzen aurrena, andenaren alde batetik bestera; gero, urduri, ikastetxerako bideari heldu nion, eta kuartelaren murruak bukatzen ziren zubirainoko joan etorria egin; azkenean bostak hurbil ziren nire erlojuan, Hipikaren esparrura jo nuen trenbidea zeharkatuta.
|
|
|
Elkarrekin abiatu ziren bostak Loretotik iparralderantz. Misio bakoitzera heltzean,
|
bertan
geratu behar zuenak meza kantatzen zuen, beste guztiek lagunduta. Gero elkar agurtu, eta taldeak aurrera egiten zuen kide bat gutxiagorekin.
|
|
|
Misiorik ipartarrenera zihoan Medinaveitia. San Francisco de Borjara iritsi zirenean, Lasuen
|
bertan
geratu zen, eta Medinaveitiak bere misiorantz jarraitu zuen, behartuz gero elkarri laguntzeko promesa egin ondoren.
|
|
|
Hogeita hamasei urte haietan, sobera betea zuen derrigorrezko zerbitzaldia. Baina ez zegoen inor haren postua beteko zuenik, Mexikoko gobernuak debekatu egin baitzuen mexikar jatorriko inor misioetan jardutea, eta azkenean
|
bertan
geratu zen Zalvidea, anaia arteko kontsolamenduari uko eginda, eta behar beharrezko gauzak lortzeko ere nahiko lan bazuela.
|
|
|
Kolonia bat ezartzeko toki egokia iruditu zitzaion Vizcainori, eta jenderik ahulena, emakumeak eta umeak tartean, paraje hartan utzi, eta 80 gizonekin iparralderantz jarraitzeko asmoa adierazi zuen.
|
Bertan
geratu beharrekoak kexu izan ziren, ordea. Eremu bakarti hartan hiltzen utzi nahi zituela pentsatu zuten, eta Vizcafnoren benetako asmoa Nueva Españara itzultzea zela.
|
|
|
Salvatierraren beraren idatziak irakurri besterik ez dago, Loretoko Ama Birjinaren izena hartu zuen misio hartan pasatu zituzten estutasunez jabetzeko. Ontzia hornigai eta soldadu gehiagoren bila abiatu orduko, indioak haserre seinaleak ematen hasi zitzaizkien
|
bertan
geratutakoei, besteak beste, pozole errazio handiagoak nahi zituztelako, eta doktrinara joaten ez zirenek ere nahi zutelako; baina Salvatierrak ez zeukan denentzat. Lapurretak ugaritu ziren, eta, erasoaren beldur, soldaduek eta Salvatierrak berak guardian egon beharra zeukaten gau eta egun. Ezinegona areagotzeko, sekulako euriak egiten zituen, batez ere gauez, eta inolako babesik eraman ez zutenez, Atondok esandakoagatik Kalifornian ez zuela euririk egiten uste zutelako, etsipena nagusitu zen taldean.
|
|
|
*" Juanes de Arechuletaren semea," Ybar" herrian jaioa, estatura ertaina, bizar beltza, orbain txiki bat kopetan, hogeita sei urte". Anna Perez Bustillorekin ezkonduta, Nuevo Mexicoko lehenengo familia kolonizatzaileetako bat osatu zuten,
|
bertan
geratutako bakarretakoak izan baitziren (Hammond eta Rey, op.). ez zegoelako batere; eta hurrengo egunean koronela herrira igo zela aipatutako indioei irina eta artoa eskatzera, aurrera jarraitu ahal izateko, baina batere gabe itzuli zela zeren eta, agidanean, indioek eho gabe zeukatela esan zuten, ehoko zutela eta itzultzeko beste egun batean haren bila.
|
|
|
Itsas esplorazioen aroa amaituta, Kalifornia ia erabat isolaturik geratu zen perla bilatzaileen bisitengatik eta kolonizazio ahalegin solteren batengatik izan ezik. Baina Vizcainok eta ordura arteko esploratzaileek eramandako gaitzak
|
bertan
geratu ziren, Kaliforniako jatorrizko populazioaren zoritxarrerako.
|
|
|
Aita Garcesek eta Aita Eixarchek
|
bertan
geratu behar zuten, inguruak esploratzen, Anza bere eginkizuna beteta itzuli arte. Hala bada, haientzako eta hiru interprete eta hiru zerbitzarirentzako estalpea egiten eman zituzten hurrengo egunak, eta lau hilabeterako hornigaiekin utzi zituzten.
|
|
2015
|
|
|
Abokatu iruindar gazte batek eskuan eusten dion zigarro kutxa batean sartu da bala galdua.
|
Bertan
geratu da, inor zauritu gabe. Sen oneko iruindarren harridura asmatzen ahal dugu.
|
|
|
Hogei urte betetzen zituen kolpe militarraren egunetan. Medikuntza ikasketak egiten ari zen Madrilen, eta udako oporrak izan arren,
|
bertan
geratu zen, ostatu baten gela alokatuan. Kolpearen esamesak hedatzearekin batera, ahalik eta agudoen itzuli zen Bermeora, gurasoen etxera.
|
|
|
Paulino eta Tina hizketan aritu ziren tarte batean eta laster berriz ikusteko gogoa azaldu zioten elkarri. Paulino une hartan
|
bertan
geratu zen txoratuta emakume haren eskultura gorputz eta edertasunarekin, eta Tina erabat hunkitu egin zuen hain ospetsu eta halako irribarre erraza erakusten zuen gizon garai, indartsu, gihartsu hark. Ez zuen oso ondo ulertzen mutilkote hark praktikatzen zuen kirol hura, non gizon batek bestea lurrean etzanda utzi behar zuen etengabean ahalik eta kolpe gehien emanez.
|
|
|
Persefonek mortalen mundura itzultzea utzi zion Sisifok tranparik egingo ez zuela esan baitzion. Baina, behin goian, emandako hitzaz ahaztu eta
|
bertan
geratu zen Hermes bere bila berriz joan zen arte[...].
|
|
2017
|
|
|
Antza, hamazortzi urterekin abiatu zen lehen aldiz, 1875ean, hirugarren karlistadaren sasoian. Ihesi joan bide zen Zizurkiletik, zeren eta, herria karlista izanik, familia liberalekoa baitzen bera, eta
|
bertan
geratuz gero Don Karlosen alde egin zuen gerla. Edozelan ere, ez zitzaion erraza gertatuko armada bien artetik harrapatua izan barik mugaraino iristea, Frantzia aldeko porturen bateraino.
|
|
2018
|
|
|
Uztailaren 19ko gauerditik aurrera ordu gutxi batzuetan mendean hartu zuten Nafarroako hiriburua milizia karlistek, falangistek eta batik bat armadako patruilek. Horrenbestez ehunka familia iruindarrentzat oso emaitza tragikoa izango zuen esperientzia bizi izan zuten ihes egitea pentsatu ez zutenek, altxamendu militarista hori beste altxamendu militar bat besterik ez zelakoan, edo deliturik egin ez zutelakoan
|
bertan
geratu zirenek.
|
|
|
Añes Martarekin eta berarekin zeuden beste biekin eseri zen goiko solairuko eserlekuetan. Hantxe
|
bertan
geratu zen lo. Han lo geratzeko gauza zenak, pentsatu zuen Martak, lo egiteko premia latza zuen.
|
|
|
Goizean, atsoa balkoian. Izara zuria barandatik eskegi eta
|
bertan
geratu da emakume zaharra eguzkiaren zain, harik eta eguzkiak pareko eraikuntzaren teilatua gainditu eta itzala goitik behera bultzatu eta lurperatu duen artean...
|
|
2019
|
|
|
Emakumea zekarren, gaitzepelduna esan zuten, eta lapikoz, oilo hilez eta lanbideko tresnaz zamatutako astotxoa. Paisaia atsegin zitzaion, diote, zilar berdea, arte eta belarrezkoa, eta jendea eta tratua, eta
|
bertan
geratu zen. Larruts aita (egurgile eta saskigilea); Larruts semeak (utziak jada kraka eta kedarra) ganaduak larratu zituen inoren kontura; Larruts bilobak ongi irakurtzen zuen, ez zekienaren kontuak eramaten zituen, eta lurraren zerbitzari izate hori baliatzen zuen, jende pobrearen erredentzioa lortzeko.
|
|
|
Egun batean txorizoa eta odolkia izango ziren, oso goxoak, hori bai; hurrengo egunean arkume errea suertatzen zen, gero txerrikume errea, eta, behin Errioxan, bapo bete nintzen saiheskiak xirmendutan erreak jan eta jaten, dena izugarri ona, dudarik ez, dena oso goxoa. Irrikatzen nengoen noiz iritsiko edonora,
|
bertan
geratu eta aste luzetan ez dastatzeko berdura eta arroza baino.
|
|
|
Arazo bat neukan konpondu beharrekoa. Joakinekin hitz egin nuen, eta aipatu nion
|
bertan
geratu nahi nuela Lisannekin batera lan egitearren. Zaldiekin zeukan eguneroko eginbeharrean lagunduko nion.
|
|
|
Zehaztu ez bazuen ere, eta ni ez nintzen ausartu xehetasun gehiago eskatzera, ondorioztatu nuen Frantziara alde egin zuela politikarekin loturiko zerbaitengatik, ETArekin harremana izateagatik edo. Iparraldean kokatuta, Kepak esan zuen bezala, Iñaki hori Biarrizko emakume batekin ezkondu zen handik denbora puska batera, eta
|
bertan
geratu zen bizitzen. Laster, Muriel jaio zen.
|
|
2020
|
|
|
Untxi batek korrika ageri zen aitzinetik, dardaraka egin zenuen tiroa, eta atzerakoak lurrera bota zintuen.
|
Bertan
geratu zinen, lokatz gainean mugiezin, negarrari nekez eutsita, guztien barreen aurrean. Zure aitari ere barre eragin zenion.
|
|
|
Kolore laranjakoa zen, marka arraro batekoa. Une batez, ahokoa hartu eta gordetzeko tentazioa izan nuen, baina nazkagatik edo
|
bertan
geratu zen. Gauza horiek pentsatu bai baina ez dira egiten.
|
|
|
Edonoren etxean, konprometigarria ez bazitzaion.
|
Bertan
geratu zen. Urtarril hondarreko hamar egun haietan ez nuen ukitu gutun azala; ez nuen hartu, ez nuen begiratu, ez nuen inoren etxetan gorde, inongo tabernatan, institutuan ere ez.
|
|
|
Edo beste era batean esanda: Mundua zubi bat da, pasatu egiten gara, ezin gara
|
bertan
geratu. Urzidilek, zubia espanturik gabe pasatu arren, bizitza agonikoaren aztarnak utzi zituen behintzat.
|
|
2022
|
|
|
Izaskun Etxeberriaren herria ez da Euskal Herriko sakan edo sakon mitologiko horietakoa, non dena amaitu ostean ere dena
|
bertan
geratzen omen den, non malkoak ibaietara doazen, eta hezurrak lurra asetzera. Izan ere, egileak ez du gizakien aberria erakusten baizik eta beraien egonarria, diren tokian direla.
|
|
|
Maria Luisa motor bat da. Chiapasen jaioa, ingeniari agronomo aholkulari moduan iritsi zen Tosepanera, eta geroztik, kolektibo honekin maiteminduta,
|
bertan
geratu da lanean eta bizitzen. Hemen izan eta hazi ditu bi semeak.
|
|
|
Esan zion maiatzaren bukaerarako lana bukatua egongo zela eta hitza betetzeko zorian dago. Arratsalde horretan
|
bertan
gera daitezkeela esaten dio, baina bezeroak ezetz, nahiago duela biharamunean. Nekatua dago, ez du bazkaldu eta ezer gutxi du hozkailuan.
|
|
2023
|
|
|
Europa itzarri zen. Elizen erreformaren eta kontrarreformaren urteak ziren; Gaztelako Koroak Penintsulakohainbatlaborari, kontulari eta artisau kanporatzea erabaki zuen, benetako jainkoa gurtzen ez zutelako aitzakian; ordainez,
|
bertan
geratu ziren ordena anitzetakofraidekiak eta lana higuin zuten aitoren semeak;
|
|
|
Laurehun urteetan, mailaetamotaguztietakoeuroparrak Antilletatik sarturik Ameriketan barna ibili dira. Horien artean milaka euskaldun ere izan dira, batzuk
|
bertan
geratu ziren betikoetabesteakitzuli egin ziren: indianoak.
|
|
|
Luze gabe Konpainiak erakutsi zuen nork agintzen zuen, eta hiru urteren buruan jazarraldia deseginda zegoen guztiz.
|
Bertan
geratu zen Konpainia eta errepresioari ekin zion: hainbat matxino urkatu zituzten, Leon Cadizeko espetxera bidali zuten eta han hil zen.
|
|
|
Francisco Franco hil baino apur bat lehenago jaio zen Markos Ermuan, baina Eibarko eskolan hasi zen ume umetatik, han haurtzaindegiaz gainera jantokia zegoelako (gurasoek behar egiten zuten biek), eta Eibarren
|
bertan
geratuko zen gero ere ikasten, lehenengo Ume Etxen, parbuloetan Markeskuan, gero Iturburu Ikastolan, eta gero Institutuan.
|
|
|
Edo
|
bertan
geratu
|