|
2000
|
|
|
Buru ukaldi batez harekin bat egin nuen. Bai, banekien nolako anaia nuen,
|
bertan
ez egoteak Edurneri adina min ematen ez bazidan ere une horietan.
|
|
2007
|
|
|
ze tontakeria:
|
bertan
ez zegoen inor. Gu biok bakarrik.
|
|
|
lana aise topatuko nuela pentsatu banuen ere (eta aitak ere horrela ziurtatzen zidan, a ze harro egongo litzatekeen bera, alaba ingeniaria? enpresa horretan kolokatuta ikusiko balu),
|
bertan
ez zegoen lekurik niretzat. Deslokalizazio usaina zebilen bazterretan, handik gutxira enteratu nintzenez, beraz, etorkizuna ere ilun.
|
|
2008
|
|
|
Atzera ere zutunik.
|
Bertan
ez bageunde legez egin du otoitza eta gugana itzuli da jarraian. Berak ere ezagutzen du Euskal Herria.
|
|
2009
|
|
|
Borroka gehienak gauez izaten ziren, hegazkinek lurrean egon beharra zutenean. Egunsentiak errepublikaren aldeko indarrak tontorrean harrapatzen bazituen eta laino beltzik ez bazen ageri, tontorra utzi eta aldapan behera abiatu beharra zuten, toki baxuagoen bila, landaretzaren babesaren bila, bonbardaketek gailur inguru guztia suntsitua baitzuten, eta
|
bertan
ez baitzegoen hegazkinengandik babestu edo ezkutatzerik. Gauzak horrela, arratsaldean berriro behetik hasi behar zuten.
|
|
|
Garai hartako umeek kontatu zidaten euren amei eta inguruko emakumeei entzundakoa. Hasieran etxeetan sartu eta
|
bertan
ez zegoen inor, baina handik gutxira soldaduak agertu omen ziren fusilak eskuan, emakumeak batu oihuka, eta belaunikatzera behartu zituzten mehatxuka. Fusilekin buruetara apuntatuz, hil egin behar zituztela esaten zieten.
|
|
|
Arazoak baldin badaude, mundua gaiztotu delako bakarrik da eta sinetsi nahi ez duelako. Arazoa kontsumismoa da, etc., kontadizo mitologikoan
|
bertan
ez dago arazorik. –
|
|
|
Gutunazalaren barruan orri zuri bat aurkitu dut tolestuta. Hasieran iruditu zait
|
bertan
ez zegoela ezer idatzita, baina laster konturatu naiz esaldi bat idatzi duela Carmenek. Esaldi bakarra:
|
|
2010
|
|
|
eta
|
bertan
ez zaudela jakitun diren arren,
|
|
2011
|
|
|
–Inork ez du atea zabaltzen.
|
Bertan
ez balego bezala. Baina badakigu bertan dagoela.
|
|
|
Oihuka aritu ziren minutu batzuetan biak, baina ez zen erantzunik izan. Tomas, alboan zegoen baso txikian ibili zen, baina
|
bertan
ez zegoen neskatoaren arrastorik. Basotik bizikleta aurkitu zuten tokira itzultzean Ane negarrez aurkitu zuen.
|
|
|
Lucíaren atzetik sartu zen Mikel estalpera. Jakin minez begiratu zuen biltegiaren barnea, baina berehala ohartu zen
|
bertan
ez zegoela zer ikusirik. Biltegia leihorik gabeko esparru bat besterik ez zen.
|
|
2012
|
|
|
inguruan belardi zainduak eta dena inguratzen horma bat.
|
Bertan
ez zegoen poliziarik, baina zaintzaileek, nahiz eta kaleko jantzian joan, agintea zuten. Haiek esaten zutena esaten zutenean egin beharra zegoen, bestela zigorra zetorren.
|
|
2013
|
|
|
Zutitu eta sukaldera abiatu zen:
|
bertan
ez zegoen inor. Oierren logelako atean jo zuen, baina ez zuen erantzunik jaso.
|
|
|
Errekaldeko etxebizitzaren atarian sartu zen. Atea itxita egongo zela pentsatu zuen Martinek, gutxienez poliziaren zinta hori, ez pasatzeko, baina
|
bertan
ez zegoen ezer. Giltza sartu eta etxebizitzan sartu zen.
|
|
2014
|
|
|
Ala ez ditu ulertu?... Moralean
|
bertan
ez badago progresorik, bai jendea geroz eta moralago bihurtzean, horretantxe baitatza gizadiaren zinezko progresoa: –le seul progrès désirable consiste dans l, amélioration des âmes, l, affermissement des caractères, l? élévation des esprits? 457 Gizadiaren hezitzean datzala progresoa esan liteke, heziketa hori zentzu aski zabalean hartuta, gizartearen memoria eta kontzientzia bezala.
|
|
2015
|
|
|
Burrarena etxe irekia zen, lagunek bazekiten hara jo zezaketela eta anfitrioia
|
bertan
ez bazegoen, lasai itxaron. Hala egin zuen Peter Pearsek apirileko egun hartan, beste askotan bezala.
|
|
|
Jamesek hamasei urte zituen, Camek hamazazpi, agian. Ingurura begiratu zuen,
|
bertan
ez zegoen norbait ikusiko ote, segur aski Ramsay andrea. Baina Beckwith andre jatorra bakarrik zegoen han, bere marrazki orriak pasatzen lanpararen azpian.
|
|
|
Ez, ez zuen uste. Zer ote zuten, galdetu zuen berekiko, triste antzean, bera
|
bertan
ez zegoenean jardungo zutelakoan barrez. Hura dena zegoen pilaturik aurpegi irmo, geldi, maskara gisakoen atzean, ez baitzuten hain erraz solasean parte hartzen; begirale, ikertzaile antzekoak ziren, jende heldua baino gorago edo aparte.
|
|
|
|
bertan
ez egonda ere.
|
|
2016
|
|
|
«Patioan
|
bertan
ez zegoen zuhaitzik, baina, patioko hesiez bestaldera, oso gertu ikus zitezkeen haritz handi batzuk. Zuhaitz mardul haiek ziren gauza normal bakarra han barruan».
|
|
2017
|
|
|
Carlton hotelean zen agerraldia, eta hara joan zen NEBekoekin. Prentsaurrekoa hasi zen, eta aretoan
|
bertan
ez zegoen Rios, Lokarri NEB harremana publikoki ez islatzeko. HNTrekin bai agertzen zutela lotura hori?, baina zegoen tokitik ikusten zuen prentsa aretoan gertatzen ari zena. –Hasi zen bideoaren emanaldia; bukatu zen, eta ez zitzaidan tresnarik egokiena iruditu desarmatze prozesuaren hasiera islatzeko.
|
|
2018
|
|
|
Une haietan lapiko bat borborrean zen Iratiren burua: berak bai, bere buruari leporatzen zion Jean Marci gertatu zitzaionaren errua, bera
|
bertan
ez egon arren, bertan ez zegoelako, Jean Marci bere kasa ibiltzen utzi ziolako; beharbada, elkarrekin egon ziren azken egunean eztabaida txoro hura izan ez balute, Jean Marcek larrutarako gogoa agertu zion azken aldian aurpegi hobea erakutsi balio. Balitz eta balu haiekin zigortzen zuen bere burua, eta oreka kosmikoari galdetzen zion zoritxar haren zergatia:
|
|
|
Une haietan lapiko bat borborrean zen Iratiren burua: berak bai, bere buruari leporatzen zion Jean Marci gertatu zitzaionaren errua, bera bertan ez egon arren,
|
bertan
ez zegoelako, Jean Marci bere kasa ibiltzen utzi ziolako; beharbada, elkarrekin egon ziren azken egunean eztabaida txoro hura izan ez balute, Jean Marcek larrutarako gogoa agertu zion azken aldian aurpegi hobea erakutsi balio. Balitz eta balu haiekin zigortzen zuen bere burua, eta oreka kosmikoari galdetzen zion zoritxar haren zergatia:
|
|
|
Saioa, berriz, inon baino hobeto sentitzen da larre haien artean.
|
Bertan
ez dago gezurrik. Ez du etorkizunean pentsatu nahi.
|
|
2019
|
|
|
Ez dituzu zuk hilko, nik baizik! Hiltzen ditudan unean
|
bertan
ez egotearekin nahikoa duzu, mutil. Edo salatu egingo nauzu?
|
|
|
Garrasika hasi zitzaion agureari, gorri gorri, dinosauroarena egiten zuenean bezain gorri baina aaaaaaaaa maitagarri hura marranta batekin ateratzen zitzaion orain, badut sentsazioa pasarte honekin, beti
|
bertan
ez nengoela esaten didaten arren, banengoela. Hain bizi, hainbeste xehetasunekin oroitzen dut?
|
|
|
Lehenago ez nuen halako gauzetan pentsatuko, eta orain bai. Ez dakit zein izango zen konponbidea, baina argi dagoena da oraintxe
|
bertan
ez dagoela aukerarik. Eta ez hori bakarrik, horri lotuta milaka gauza daude, egunerokoan gertatzen direnak, egunero, ez puntualki.
|
|
|
Zergatik hitz egiten zuen, ordea, Amatxigatik,
|
bertan
ez balego bezala. Erabat gorra ote zen?
|
|
|
Eta noizik eta behin, harenganako ardura besteoi azaltzera. Mari Milagrosek egin ohi zuen gisan, Amatxiren aurrean luzatzen zigun kezka,
|
bertan
ez balego bezala, edo hizketan ez dakien ume mokoa balitz bezala: –Ezeren premiarik ba al du gure amak??.
|
|
|
Oporrak bukatzeko egun gutxi falta zirela hitz egingo zuen berarekin, aurkituko zuten elkarren berri izateko moduren bat. Umeak
|
bertan
ez zeudenean. Bai, horixe egingo zuen.
|
|
|
Buruz nekizkien.
|
Bertan
ez zegoen ezer aita errudun bihurtzen zuenik. Errugabe ere ez.
|
|
|
Ohartuko ez balitz bezala egiten zuen arren, azalpen hauek ama ere egongelan zegoenean ematen ahalegintzen zen beti. Amak, Arantzak, bekainak igota eta ahoa irekita jarraitzen zituen elkarrizketa hauek, isil isilik,
|
bertan
ez balego bezala. Eta Oierrek istorioak entzun eta zirrarak estututa galderak egiten zizkionean, xehetasunak eskatuz, Tomasek azalpenak munduko patxada guztiaz eman eta oharkabean bezala Arantzari begiratzen zion zeharka.
|
|
|
–Baduzu modurik hilketak gertatu ziren unean,
|
bertan
ez zeundela frogatzeko?
|
|
2020
|
|
|
Komuneko sesioa eta gero, senarra ikusezina bailitzan jokatu du.
|
Bertan
ez balego bezala. Abioitik irten eta autobusera joan da zuzenean.
|
|
|
Bitartekariari deitu eta bertatik ateratzeko esan nion. Deia egin eta handik hiru egunera, aterpera joan eta
|
bertan
ez zegoen inor". Bukatutzat eman zuen azalpena eta begira gelditu zitzaidan.
|
|
2021
|
|
|
Ahuldutako gorputzak askatzerakoan gizonak eta harriak berriro bakeak eginen dituztela idatzi zuen, eta arimaren egonarria esperantza bilakatuko zela. Ez zuen esan noiz baina,
|
bertan
ez bagaude, hurbilago gaude.
|
|
|
Zer diren hipotesi pertinenteak? Testuan oinarria dutenak,
|
bertan
ez dagoen ezer asmatzen ez dutenak eta bertan dagoen guztia kontuan hartzen dutenak. Esan dezakegu testu bat matxista dela emakumeak izaki haragigabeak, sexugabeak, aratzak eta irrealak direlako, baina horretarako testu horretan agertzen diren emakume denak aztertu behar ditugu; gure definizioarekin bat ez datozen emakumeak ageri badira, hipotesia birformulatu egin behar da, zabaldu, eliminatu, hobetu.
|
|
|
Eta ondo egindako kritika beti da testuaren kritika. Testuak zer kontatzen duen esplikatzen du, ezer kanpoan utzi gabe eta
|
bertan
ez dagoen ezer sartu gabe. Eszenatokiak, pertsonaiak, sinboloak, argumentua, gaiak... era horretako gauzak aztertzen ditu.
|
|
2022
|
|
|
–Niri inork ez zidan azalpenik eman gauza horiei buruz –erran zuen– Zuen adinean, sinetsita nengoen burutik nengoela. Pentsa,
|
bertan
ez zeuden pertsonen ahotsak entzuten nituen! Eta hildakoak zirela ohartu nintzenean, nik ere nahi nuen hil, izuaren izuz!
|
|
|
Nola edo hala, murruaren atzetik atera zuen burua; leihoa irekita egonagatik,
|
bertan
ez zegoen inor. Aukera baliatuz, klaustroan sartu eta, eskorgan zituen hainbat material hartuta, atzean utzi zituen eliza inguruak.
|
|
|
Arazo bakarra: aitonak
|
bertan
ez banengo bezala jokatzen zuen.
|
|
|
Jabetua zen musikaz, dantzaz eta mireslez betetako bizitza zaratatsu, distiratsu eta barre eragile horretarako ez beste ezertarako zela sortua, eta orain barregarria iruditzen zitzaion, garai batean zapaltzeko asmoz gainera zetorkion indar hark eragiten zion beldur hura. Jada ez zen inoren beldur; ama
|
bertan
ez egotea zuen atsekabe bakarra, hura benetan poztuko litzatekeelako alabaren arrakasta ikusteaz.
|
|
|
Guztiak presaka: ogitartekoaren azken puska ahoratzen, zigarroaren azken milimetroen errekuntzaren emaitza biriketaratzen, taldearekin edo lagunarekin azken konfidentziak partekatzen,
|
bertan
ez dagoenari telefonoz azken kontuak berritzen. Eduk hondar metroak urratzeko denboran gertatu da miragarria:
|
|
|
Limaren aita irakaslea da Bertokiko Bizenta Mogel institutuan, euskarako irakaslea, hain zuzen. Orain arte Osinaldeko eskolara joan da Lima, baina
|
bertan
ez dago instituturik. Zera egongo da institutua, lau katu bakarrik bizi dira eta!
|
|
2023
|
|
|
–Zertarako nahi dugu munduko etxerik ederrena zuek inoiz
|
bertan
ez bazaudete? –esan du Xanak, eta negarrez hasi da.
|
|
|
Ezetz, ezetz eta ezetz.
|
Bertan
ez zegonan oilarrik kukurrukuka hasteko, baina hiru aldiz errepikatu zinan ukoa.
|
|
|
Baina, eta gizona?
|
Bertan
ez zegoen inor; gizonaren arrastorik ez. Non dago eria?
|
|
|
Blancak silaba bakoitza aletuz hitz egiten zion, eta aitak asko jota burua mugitzen zuen astiro gora eta behera; beste batzuetan ahoa ireki eta begira gelditzen zen, erantzun gabe, ulertu ez balu bezala. Jadanik
|
bertan
ez balego bezala, norabait buelta bat ematera joan izan balitz bezala. Ordurako ni bertan egoteaz konturatu ere ez zela egiten uste dut.
|