2006
|
|
Baina laster ez dut hori ordaintzeko adina izango ere, eta hanka egin dut hemendik; egia esan, zer edo zer izango banu ere, berdin berdin alde egin nuke: luze gabe gordeleku hau topatuko dute, eta, une hori heltzerako, hobe
|
bertan
ez banago. Nire azkeneko" negozioak", miseriatik behin betiko atera behar ninduenak, huts egin dit berriro ere.
|
|
Printzesak, bizkitartean, hamabost urte bete zituen, eta, errebolta bat zanpatzeko kariaz, errege
|
bertan
ez zegoela aprobetxatuz, ezezaguna zitzaion jauregiko alde bat bisitatzea erabaki zuen. Han, hautsez beteriko gela zahar batean, atso gor bat topatu zuen, erregeren debekuari buruz ezertxo ere ez zekiena, tramankulu bitxi bati eragiten:
|
|
Aitak kasurik egiten ez zidanez, amari eta Annetteri hasi nintzaien kontatzen Goetheplatzen ikusi eta entzundakoa. Tamala zela berak
|
bertan
ez izana. Aitak orduan aiztoa eta sardexka platerera bota zituen.
|
2007
|
|
Kirol oinetakoen azpian, zimur zimur eginda, Euskal Herriko mapa bat zeukan. Beheko bazterrean, hego hegoaldean ozta ozta sartzen zen herri baten izena boligrafoz borobilduta ikusi zuenean,"
|
bertan
ez da txakolinik egiten", esan zion. Mapak pixka batean belaunen gainean iraun zuen, baina poliki poliki, lokartu ahala, oinetatik behera irristatzen hasi zitzaion, lur jo zuen arte.
|
2008
|
|
Emakume honek bai ematen duela warrior bat. Oraintxe
|
bertan
ez dakit nor aukeratu nukeen, Ibon ala Barrutia.
|
|
Horrela irudikatu ditut Antigonako pertsonaiak, hieratiko gertatzen ari zaien lazgarriarekiko, ez ohartuarena eginez bezala. Duintasun handiz, nahiz eta Kaskamotzaren egoera oraintxe
|
bertan
ez izan duina.
|
2009
|
|
Bestalde, Alderdian kezkatuak zeuden, militante gazterik ez zeukatelako. Kontua zen Alderdiak ikastaro bat zuela eratua herrietako alkate izango ziren koadroak prestatzeko, eta
|
bertan
ez zegoen Eibarko ordezkaririk. Ikastaroa larunbat arratsaldez izango zen Donostian, eta ikasturte osoa iraungo zuen.
|
|
Zuretzat erositako jatekoen plastikozko poltsa biak ezkerreko eskuan hartu nituen. Unean
|
bertan
ez zuten pisu handirik hirurek hiruretara; kontua bidean aurrera egin ahala izango zen. Eskuineko eskuarekin bastoiari oratu nion.
|
|
Galderak ez dut uste oin sendo eta segururik duenik eta, orduan
|
bertan
ez nion erantzun. Baina, solasaldiak beste errebueltatxo bat hartu zuenean bai, bota nion eupada neronek ere:
|
2010
|
|
Xehetasun guztiak ez ziren autobiografikoak baina Mikel aurrean eduki banu bezala idatzi nahi nuen ipuina.
|
Bertan
ez da euskal gatazkaz bakarrik hitz egiten. Literaturaz ere asko mintzo da.
|
2011
|
|
Beste bi pertsona haiek, geroago jakin nuenez, bata ahaide txikia omen genuen eta bestea amaren ume denborako laguna zen. Gizenak Blanche zuen izena eta argalak Marcelle; abizenak ere esan zituzten baina orain
|
bertan
ez naiz oroitzen. Lehenengoak herriko posta bulegoan lan egiten zuen; bestea maistra zen izeba Alberte bezala eta Gabonetako oporrak igarotzera etorria zen izebaren etxera.
|
|
Oso ondo ezagutzen nuen ahots oihukari eta haserre hura, neskameak mutikoen bihurrikeriaren bat sumatu orduko ateratzen zuena, sarritan entzuten bainuen, izan ere mutikoak ez ziren kamutsak okerrak egiteko. Orain
|
bertan
ez naiz oroitzen zein izan zen egun hartako barrabaskeria, baina dena dela gauera arte ez nuen aurkitu bakardade edo lasaitasun une bat ere.
|
|
|
bertan
ez da sortzen ametsen lorerik.
|
2012
|
|
Begira iezadazu. Hemen daukazu zeure Hélène, zure bizitza gozatzen duena, azken hogei urte hauetan gauero zure besoetan lo egin duena, zure etxeaz arduratzen dena,
|
bertan
ez zaudenean zure falta sufritzen duena, zuk baino gehiago sufritu ere, gerrako lau urteak zugatik dardarka igaro zituena, zugan beste ezertan pentsatu gabe, zuri itxarotea beste ezer egin gabe.
|
|
|
Bertan
ez da porturik agertzen, ez dago marinelik.
|
2018
|
|
Harlauzez estali zuen gero erretena; harlauzak ere estali egin zituen azkenik, lurrari ondo lotutako goroldio puska handiz. Iturria nondik sortzen zen ez zekienak ez zuen zalantzan jarriko
|
bertan
ez zerionik: erretenean zehar gorde ezkutuan iturrirainotua, behin kanilan, borborka irteten zen ura.
|
2019
|
|
Baina obra frantsesez, jatorrizkoan? ikusiko bagenu (edo irakurri), antzezpenaren erdi aldera suhiltzaile bat agertuko litzaiguke suhiltzaile jantzian Smith bikotearen etxe burgeseko salan, baina
|
bertan
ez da kerik, ez da surik, ez da itokinik. Zer kristobelen egiten ote du suhiltzaile batek han?
|
|
Eta hori ez da lortzen, nik ez behintzat, borondate hutsarekin: bihar
|
bertan
ezen zein zerenka hasiko naiz eta listo. Kontuok ez dute horrela funtzionatzen.
|
2020
|
|
–Geldi gaitezen. Horrela jarraituz gero, Hungariara itzuliko gara, dagoeneko
|
bertan
ez bagaude. Geldi hor.
|
|
Airea begien barrenean. Etxe aldera begiratu dut,
|
bertan
ez zegoela iruditu baitzait istant batean. Baratzean ere Hilari ez dagoen bezala.
|
|
Eta tipula bat jaurtitzen bazidaten, bila abiatzen nintzen ni berehalakoan, eta kosk egiten nuen, eta mingainaren azpitik sartzen zitzaidan tipularen zukua, istiletako ura baino garratzagoa. Goiti, eta goiti, eta are eta goitiago jaurti zituzten tipulak, bera
|
bertan
ez zegoelako eta kontu barregarria zelako. Biribilak zirelako, eta distiratsuak eta politak, tipulak, eta teilatuan ez atzera ez aurrera eta etxeko hormaren kontra zapartaturik gelditzen zirelako, eta bihurrikeria eta arau hauste bat zelako, eta lorategi guztia, denok batera jan izan bagenitu bezala, tipula mintz eta azalez beterik gelditu zelako, eta hala aritzea kitzikagarria eta hura guztia ikustea dibertigarria zelako.
|
|
" Honek berak balio du eta hor zehar pilatuta dituen diru guztiak baino gehiago. Ez dakit hementxe
|
bertan
ez naizen urtuko... A zer nolako burutazioak hireak, berrogei urteko neska zahar agor horrenak", esan zion Manuelak bere buruari.
|
2021
|
|
Handik ordu erdira etxera itzuli ginen letxugak, kalabazinak, piper berdeak, tipulak eta zenbait kilo aran hartuta; betidanik gorrotatu izan dudan fruta, arana. Baina sasoi hartan, herri osoko aranondoak hautsi egin ohi ziren adarretako ale mordoaren pisuaz, eta Villaverden
|
bertan
ez zegoen pausorik ematerik auzokide batek zuri esan gabe marmelada bihurtzeko zorian zeuden hogei kilo aran hartu eta eramateko,
|
|
–Unai, oraintxe
|
bertan
ez zaude horrelako dei bat egiteko moduan. Paramedikuak eraikinetik kanpo daude zure zain.
|
|
Bere etxean aurkitu nahi zuen Ane, bertan aurkitzeak Xabi apur bat txikiago bilakatuko bazuen ere. Ez zuen bere etxean aurkitu nahi Ane,
|
bertan
ez aurkitzeak Xabiren noraeza nabarmenduko bazuen ere. Etxean egonez gero bakarrik aurkitu nahi zuen Ane, bakarrik aurkitzeak bere beharra zalantzan jarriko bazuen ere.
|
|
oso bikote ederra egiten genuela, zorionik ederrena opa zigutela, eta hau eta beste; eta halakoetan Badiari lotsa aurpegiratu egiten zitzaion. Azkenik, erosketak amaitutakoan auzuneko labera joan ginen; une hartan
|
bertan
ez zegoen inortxo ere eta, ogia egosi bitartean, bero, lotsak sortarazten zigun isiltasun erabateko hartan, nire ahoa beraren ahora eramatekotan egon nintzen, baina goizegi iruditu eta ez nintzen ausartu.
|
2022
|
|
–Ni
|
bertan
ez nintzen une eta egoeretako eszenak, edo istorioak, dena dena, idatzi nahi ditiat. Kontatu didatenetik edo gogoan hartu dudan horretatik abiaturik idatzi, esan du Adak.
|
|
Korrika, eta kopilotuaren eserlekurantz makurtu da Ivan atea autoaren barrenetik irekitzeko eta sendo itxeki dio bolanteari Nà dia barrenean den bezain laster azeleragailua ahalik eta indar  tsuen zapaltzeko.
|
Bertan
ez daudela pentsatu du. Haurra hartu eta leku seguru batera eramango zuela seguruenik Adak.
|
|
...naturala, eta behin eta betiko ehortzi nuke, metalik astunenez estali ezin dadin inoiz azalera berriz etorri eta ni olagarro besarkadekin pertsegitu, zori gaiztoko mehatxuekin, hobeko luke azken aldiz jaiki eta bere pisua zamatuko balu, bere burua labarretik behera botako balu eta haitzen kontra kraskatu, baina amak adorea luke bere burua hiltzeko, kemen handia izan luke bera han egotea onartzeko,
|
bertan
ez egonik ere, karga pisua dela onartzeko mundua bere presentziaz libratuko den istantean utziko diola larba izateari.
|
|
Bai handia zela eta bai hutsik zegoela etxea! Agindu bezala, amaginarreba ez zen harrezkero irten bere gelatik, eta Marthek hara eramaten zizkion otorduak; baina,
|
bertan
ez zegoelarik ere, ikusten zuelako inpresioa zeukan. Etxe hura zen emakume zaharraren isla, haren izaeraren atal benetakoena, Lucileren atal benetakoena emakume gazte, lirain, alai eta etsitu hura zen bezalaxe, arestian, marko beltzeko ispilutik irribarre egiten ziona...
|
|
Aurkitzen baditut, lagunduko didate. Haietako bat orain
|
bertan
ez legoke bizirik, baldin nik... –Bere eskuei begiratu eta isildu egin zen?.
|
|
" erditu naiz" esaten da, eta ez" erditu dut". Aditzean
|
bertan
ez da osagarri zuzena aipatzen, amak berak bakarrik, bere buruarekin egindako zerbait izango balitz bezalaxe. Euskaraz aditza iragangaitza izatea esanguratsua da.
|
|
Hor nago ni ere. Ezin duzu
|
bertan
ez dagoen gauza bakar bat ere imajinatu. Denbora, espazioa, lurra, euria, mineralak, eguzkia, hodeia, ibaia, ho  tza, ilusioa, mindura, bizia eta heriotza, dena dago paper zuri horretan, dena dago erlazionatuta gure begiradaren interbentzioari esker.
|
|
Horrenbestez, irakurketa ere antidogmatikoa da, letra jalea bere izaera inperfektuaren kontzientziatik ari da irakurtzen. Testu argitaratua egintza itxi bat da, definitiboa, horixe egia, baina
|
bertan
ez dago deus ziurrik pen  tsatzen jarri nahi duenarentzat. Dogmatikoa da, denentzat berdina den neurrian, harik eta irakurle anonimoa orriari orri hasten den arte hitz bakoitza bere sentiberatasunaren galbahetik.
|
2023
|
|
|
Bertan
ez zirenen alde errezatzen ari zen, lehenik. Joan ondoren, itzuliak ez zirenen alde.
|