2000
|
|
Halaber," IBS Gazette" aldizkari elektronikoa aurki plazaratzeko asmoa dute, eta
|
bertan
euskal ikasketen baitako gai espezifikoak jorratuko dituzte. Aldizkari horretan euskara eta ingelesa dira erabiliko dituzten hizkuntzak, nahiz eta loturetan beste hizkuntzak ere ager daitezkeen.
|
|
Jaialdia izango da Boisen, baina, jakina, jaialdia
|
bertan
euskal komunitate bat dagoelako egingo da. Ezagutu dezagun bada.
|
|
Urriaren 15ean, Ezbaika Elkarteak mahai ingurua antolatu zuen Gasteizko,
|
bertan
Euskal Selekzioen aukerak, eta ondorio positiboak nahiz negatiboakaztertu zirelarik. Aipatutako ekimenean Juanito Oiarzabal-ek (mendigoizale ezaguna bera), Ibon Rodriguez-ek (Euskal Herriko Surf Federazioaren lehendakaria), Joserra Garai-k (Euskadiko Federazioaren lehendakaria), Urtzi Lertxundi-k (BorrokaOlinpikoaren Espainako txapelduna), eta Martzel Toledo-k (ESAITen koordinatzailea) hartu zuten parte.
|
2001
|
|
Honen ondorioz San Telmo museoko proiektua berrikusi egingo dute.
|
Bertan
Euskal Kulturaren Zentroa sortzeko asmoa bazuten ere, seguruenik proiektu hori zentro berrian egingo da.
|
2002
|
|
Bost atal ditu, Antzerkia, Dantza, Musika, Audiobisualak eta Zabalgunea izenekoak. Antzerkia da zabalen jorratzen duten alorra,
|
bertan
euskal eszenatokian izango diren estreinaldien berri jasotzen dute. Dantza, Musika eta Audiobisualak ataletan ere hileko ekitaldi nagusienak jorratzen dituzte.
|
|
Kopuru hori zehazteko, Estatuko aurrekontuak hartzen dira oinarri.
|
Bertan
euskal lurraldeetara transferiturik ez dauden eskumenengatik Estatuak lurralde osoangastatzen duena zenbatzen da. Gaur egun, gastu horiek Estatuko aurrekontuaren %50 baino handiagoak dira.
|
|
Gipuzkoako Filosofia eta Hezkuntza Zientzien Fakultatea izan zen Letrenarloan euskalduntzea lehenik bizi izan zuen gune garrantzitsuena. Filosofia etaHezkuntza Zientzien Fakultateak, Donostiako Zorroaga auzoan kokatutazegoenak, berebiziko garrantzia izan zuen,
|
bertan
euskal munduko pertsona ugariintegratu zirelako: Ipar Euskal Herritik etorritako R.
|
2003
|
|
Ikastetxe hori Gasteizko Filosofia eta Letretako Fakultatearen adar moduan sortu zen, 1978ko martxoan. Baliabide gutxi eduki arren, eta irakaskuntza baldintzak oso kaskarrak izan arren, Filosofia eta Hezkuntza Zientzien Fakultateak (Donostiako Zorroaga auzoan kokatua) berebiziko garrantzia izan zuen euskalduntze prozesuan,
|
bertan
euskal munduko pertsona ugari integratu zelako: Ipar Euskal Herritik etorritako R.
|
|
Nola bestela? Baina ez litzateke nire herria.Vasconia librea biho  tzez besarkatuko nukeen arren,
|
bertan
Euskal Herri librerik izango nukeen argiago ikusi nahi dut. Vasconia libreak (hiz  kuntza anitza, modako terminoa erabiltzeko) zein tokitan utziko luke gure gutxiengoa?
|
2004
|
|
Estatuak zehazturiko espainiar historiaren oinarri horietatik abiatuz, jakina, erkidego autonomoek beren garapen eta eduki propioak gehitu ditzakete. Eta horixe da EAEko gobernuak egin duena azken ikasgai horrekin10,
|
bertan
euskal historiako edukiak erantsiz, baina Estatuak ezarritako eskematik abiatuz ezinbestean. Horrek aldean dakar historia Espainiako zikloen arabera egituratzea eta ondorioz euskal historia ezin antolatzea modu propio batez.
|
|
Izatekotan DBHko gizarte ikasgaian sar liteke, baina adin horretan ez dago agian nahikoa sakontzeko astirik. Batxilergoko lehen mailako Historia Garaikide ikasgaian ere posible litzateke halakorik egitea, nahiz mundu osoko historia lantzen delarik ez den orekatua
|
bertan
euskal atal handi bat sartzea (ikasgaiaren helburua ez baita munduko eta Euskal Herriko historia erdibana kontatzea, baizik izatekotan munduko historia azaltzea, eta tartean, adibide konkretu bezala, euskal kasuren bat edo beste aipatzea). Kurtso berean dagoen hautazko Euskal Herriaren historia bai molda liteke hein batez Goihenetxeren proposamenekin, baina nik ez nioke hark proposatzen duen Europako historia orokorraren atala erantsiko, ikasgaia gehiegi ez zamatzeko.
|
2007
|
|
Bitartean, Eusko Jaurlaritzaren Sailen arteko Batzordeak sorturiko Batzorde zientifiko teknikoa abenduaren 19an bildu zen lehen aldiz,
|
bertan
euskal administrazioetako, erakunde publiko zein pribatu eta talde ekologistetako ordezkariak egonik5 Marea beltzari aurre egiteko, haitz, kala eta estuario guneetan aritzeko jardunbide protokoloa lantzen hasi ziren, garrantzi handia emanez euskal kostaldeko ekosistema baliotsuenak fueletik babesteari (Urdaibai, Txingudi edota Gaztelugatxe, besteak beste).
|
|
Horrek guztiak, aurrera eginez, euskal hezkuntzak berak oinarri eta erreferentziatzat hartu lukeen irizpide nagusia aztertzera garamatza, edo, zehazkiago,
|
bertan
euskal hizkuntzak eta euskal kulturak bete luketen lekua berraztertzera. Zentzu honetan, eta hasteko, interesgarria dirudi Iztuetak —besteren artean— egungo" euskal hezkuntza sistema elebidunari" egindako kritika aipatzea.
|
|
Hirugarren puntu honetan —eta aurreko bi ataletan egindakoaren antzera— dimentsio etikoari helduko diogu, gure asmoa
|
bertan
euskal hezkuntzari buruzko hausnarketa etiko xumea eskaintzea baino ez delarik. Gogora dezagun, hasteko, hezkuntzaren antropologiatik eta hizkuntzaren pedagogiatik abiatuz iritsi garela, egiaz," jarduera pedagogikoaren zentzuaz eta erantzukizun etikoaz" eta" hizkuntzaren eta hezkuntza linguistikoaren esanahi etikoaz" hitz egitera247 Esparru horretan kokatzen ditugu gure oraingo galderak:
|
2008
|
|
Aldizkari honetan
|
bertan
euskal kazetari batek esan zuen sloganen herrian bizi garela eta, neurri handi batean, arrazoia duela uste dut. Eguneroko kontuei erreparatu beharrean askotan goi mailako eztabaidetan pasatzen dugu denbora eta horren ondorioz Espainiako bandera udalean dagoelako milaka lagun ateratzen dira kalera, baina udal horrek herritarren interesen kontrako etxebizitza planak aurrera eramatean, hiritarren zerbitzuak kultur, kirol edo gizarte mailakoak murriztean, orduan ia inork ez du kexarik egiten.
|
|
Horrek iradokitzen du hitzaldiok promozio bide bezala eraginkorrak direla; gainera, programaren helburuen artean
|
bertan
euskal idazleen obren zabalkundea dago. Hitzaldietan nahi duten idazle guztiek har dezakete parte; beraz, idazlearen esku dago aukera hori.
|
|
227233).
|
Bertan
euskal idazle gisa aipatzen diren 68 pertsonetatik, bi baino ez dira Bidasoaz haraindikoak (Antsuberro eta Atsobi, aldika bere zutabean kolaboratzen zutenak), beste guztiak Hegoaldeko jeltzaleak izanik.
|
2009
|
|
Horren guztiaren abiapuntua Hagako Biltzarra izan zen eta
|
bertan
euskal ordezkaritzak parte hartu zuen. Europako Federalisten Batasunaren (UEF) buru Henri Brugmans Eusko Jaurlaritzaren Parisko egoitzan izan zen eta Kongresurako gonbitea hitzartu zuen Espainiako hiru gobernuentzat (Errepublikanoa, Kataluniakoa eta Euskadikoa) eta pertsonaia berezientzat.
|
|
1962an, Munichen, Europaren aldeko mugimenduak laugarren Biltzarra antolatu zuen, eta
|
bertan
euskal ordezkaritza zabala izan zen; betiko Irujo eta Landabururi Hego Euskal Herriko talde bat bildu zitzaien. Espainiako demokraziaren aldeko taldeetako ordezkariak ere joan ziren.
|
|
Goizeko 11:00etan egin dute larunbateko ekitaldi nagusienetako bat, ordu horretan inauguratu baitute Ahotsenea espazioa. Landako erakustazokaren alboan kokatuta dagoen gune berezia da, eta
|
bertan
euskal sortzaileek gertu gertutik aurkeztuko dituzte beren lanak. Hitzaldietarako, antzerkirako, musikarako... espazioa da, karpa txiki eta hurbila.
|
|
Eredu honen iraunaldia zehazten zaila bada ere, ziur asko bi aldaketa prozesu nagusiren artean kokatu genuke: alde batetik, euskal emigrazioak bizi izan zituen aldaketak (emigrazio ekonomikoaren desagerpen geldia eta Gerra Zibilaren osteko erbestealdia), eta Euskal Herrian
|
bertan
euskal hezkuntzaren munduan gertatu zirenak (batez ere ikastolen agerpenarekin). Amerikako euskaldunek, ordurako, ez zuten beren eredurik sortu behar, Euskal Herrikoa inportatu zezaketelako.
|
|
Juan Luis Flores Arroyuelo kontsulak jakinarazi du
|
bertan
euskal herritar gehiago ere egon daitezkeela. Izan ere, hiru lagunak beren kabuz jarri dira harremanetan Espainiako enbaxadarekin.
|
|
Gaur
|
bertan
Euskal Herri osoko hainbat berbalagun bilduko dira Gasteizen. Berbalagunen eguna ospatuko dute lagun artean.
|
2010
|
|
Eider Rodriguez idazlea eta Ramon Agirre aktorea dira azken hitzaldia irakurri dutenak.
|
Bertan
euskal gizarteak Euskal Herrian demokrazia eta askatasun osoko egoera berri bat behin betiko ezartzeko ekimena hartu duela adierazi dute.
|
|
Euskal kulturak agur hunkigarria eman dio Xabier Leteri, astearte honetan Urnietan egin duten elizkizunean. Herriko eliza txiki geratu da,
|
bertan
euskal artistaren senitarteko eta lagun ugari bildu baitira, tartean Nestor Basterretxea, Joan Mari Torrealdai, Benito Lertxundi, Gontzal Mendibil, Ruper Ordorika eta Mikel Urdangarin. Isabel Celaá Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa sailburua eta Markel Olano Gipuzkoako ahaldun nagusia ere bertan izan dira.
|
|
Jose Migel Barandiaran edadetu bat ezagutu nuen nik neuk Udako Euskal Unibertsitatean, Iruñean, 1978ko uztail beroan, poliziak German Rodriguez hil zuen udan.
|
Bertan
euskal etnologiaz eman zigun hitzaldiaren eskuizkribua gorde zuen Jesus Mari Txurruka irakasleak. Orain ez daukagu astirik dokumentu interesgarri hori aztertzeko, baina laburtzearren esango nuke" apaiza" nabarmentzen dela, fededuna agertzen dela alde guztietatik orrialde horitu horietan:
|
|
1835ean La Francepittoresque liburua kaleratu zuen.
|
Bertan
Euskal Herriari buruzko pasartean Euskarari buruz hau idatzi zuen:
|
|
Marineo Siculo siziliarrak kargu bat baino gehiago izan zuen Espainiako gortean; liburu franko ere egin zituen, haien artean Cosas memorables de España (1530), Latinez agertu zena hiru urte geroago De rebus Hispaniae memorabilibus.
|
Bertan
euskal hiztegiño bat eman zuen:
|
2011
|
|
Juanjo Elordik eta Asisko Urmenetak bardoaren inguruko istorioa zinemara eraman nahi zuten, baina haien baliabideak marrazkiak ziren. Nik duela 35 urte inguru Itzaltzuko bardoari abesti bat egin nion, eta
|
bertan
euskal epika lotu nuen. Beraz, musika jartzeaz gain, Gartxot pertsonaiari ahotsa jartzea proposatu zidaten.
|
|
Kontua da Jakineko monografikoa, oro har, Euskal Unibertsitateari buruzkoa zela eta, Zehatzekoa guztiz lotuta zegoela UEUrekin. Editorialean
|
bertan
Euskal Unibertsitatearen aldeko aldarria berretsi zuen Zehatz aldizkariak, eta alde horretatik UEUk egindako lanarekin bat egin zuen osoro:
|
2012
|
|
Cuesta izan da euskal sukaldaritzaren sekretuak kontatu dizkiena, eta zailtasunak zailtasun, gustura etorri da bizitako esperientziarekin. Abenduaren 17an egin zuten lehenengo saioa, eta
|
bertan
euskal sukaldaritzaren teknikak eta errezeta tradizionalenak prestatu eta landu zituzten. Lapikokoak izan ziren nagusi saioan.
|
|
Aurtengo edizioan ere," euskal gizartearentzat garai historikoak bizitzen ari garen honetan, politika kalera ateratzea da gure asmoa". Lehen mahai ingurua maiatzaren 14an izango da eta
|
bertan
euskal gatazka politikoaren konponbidean biktimek jokatu beharreko papera izango da mintzagai, baita garaile – galtzaile dialektika aproposa ote den ere.
|
|
ekimenari. Herriko plazan elkartu dira hiru mendi tontorretara (Arranoaitz, Aloña eta Orkatzategi) igo eta
|
bertan
Euskal preso eta iheslariak etxera dioen zapia jartzeko. Eguraldia lagun izan ez duten arren, giro bikainean egin dituzte mendi martxak.
|
|
Ondorio horietara iritsi dira, besteak beste, LAB Helduek Antzuolako Olaran etxean egin duten batzarrean.
|
Bertan
Euskal Herri guztiko LAB Helduen ordezkariak egon dira eta horren ondoren elkarretaratzea egin dute herriko plazan.
|
|
Agindua argitaratu eta gero, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako euskal Aldundietako ordezkariak Bergaran bildu ziren eta
|
bertan
euskal agintariek adostu zuten foru moldaketarako doktrinak zein izan behar zuen. Batzarra, hiru egunez luzatu zen, 1841eko urtarrilaren 26, 27 eta 28an.
|
2013
|
|
Dokumentazio horren arabera, Lazarragaren eskuizkribuaren aurkikuntzak hiru mende luzetan aurreratzen badu ere euskal kontakizunaren jaiotza, ordutik XIX. mendearen azken herenera arte itxaron da genero horrek jarraipena izan dezan. Zalantzarik gabe, XVI. mendean
|
bertan
euskal kontakizunaren sorrera kokatzea ez da huskeria, aditzera ematen duelako euskal literaturan berau inguratzen duten literaturetan bezalatsu hasi zirela gauzak, baina, dirudienez, haiek bezalatsu garatuz joatea ez zuen lortu: hiru mendetarako desagertuko da idazketaz baliatzen den kontakizuna.
|
2014
|
|
Euskararen presentzia ezaz gain, 1890eko hamarkadara arte errepublikanoek ez zuten euskararen inguruko gogoeta askorik egin. Urte horietan zehar eta korronte liberalekin nolabaiteko hurbiltasuna mantenduz agertu diren adierazpen guztiak Donostian
|
bertan
Euskal Erria aldizkariarekin erlazionatutako idatziak izan ziren, horietako batzuk egunkari errepublikanoek eurek egin zituztelarik. Hemen aipatu adibidez, Donostiako La Voz ek Euskal Erria rekin harreman estua izan zuela eta XIX. mendearen amaiera arte behinik behin, euskal errepublikanis moaren beste ideologo nagusietako bat izan zen Benito Jamar hil eta gutxira arte, egunkari donostiarrak aldizkariaren jarraipen handia egin zuela, hango idazle eta gainontzekoen idatziak kaleratuz.
|
2015
|
|
1965eko urriaren 17an Lehenengo Gudari Eguna ospatu zen Bizkargin. 70eko hamarkadan, Zornotzako Udabarri Dantza Taldeak Bizkargiko Santikurtzeak bultzatu zuen,
|
bertan
euskal musika tresnak eta dantzak zabalduz. Bost urtean Zornotzan Euskal Jaialdiak antolatu ziren, parkeko frontoian, herrian giro euskaltzalea, abertzalea eta mendizalea lortuz.
|
|
Hiru auzokide hauen epaiketak urtarrilaren 12an hastekoak ziren, Bizkaiko Lurralde Auzitegian eta Espainiako Auzitegi Nazionalean, hurrenez hurren. Hala ere, egun horretan
|
bertan
euskal abokatuen kontrako sarekada burutu zuen Guardia Zibilak, eta atxilotutako 12 abokatuetatik lauk epaiketa horietan aritu behar ziren: Kepa Mancisidor, Bilboko epaiketan; eta Amaia Izko, Eukene Jauregi eta Haizea Ziluaga, Madrilgoan.
|
|
Bai, Azkoitian eta Azpeitian egin ditugu aurkezpenak eta horiez gain, Zumaian ere aurkeztu liburua. Bestalde, Elgetako liburutegitik ere deitu zidaten, eta
|
bertan
Euskal sinesmen zaharrei buruzko tailerra eman nuen.
|
2016
|
|
Lehen pausoak Alemanian eman dira, Varoufakis greziar ministro ohiaren eskutik, DIEM25 proposamenarekin. Pasa den asteburuan Madrilen izan du jarraipena proposamen horrek, eta
|
bertan
euskal ordezkariek ere hartu dute parte.
|
|
Horien artean bat aipatu behar izatekotan Teresa del Vallek zuzenduriko Mujer Vasca. Imagen y realidad (1985) nabarmenduko nuke,
|
bertan
euskal emakumeei atxikitutako boterea (ideala) eta pisu sozial errealaren mugak argi agertzen direlako. Horrela, teoria feministek lagunduta argi ikus dezakegu euskal identitatearen eraketan ere genero sistemek eragin dutela eta, genero rolak ezartzeaz gain, generoen parekotasun ezaren garapena ere eman dela eta ematen dela.
|
|
Lan honek, Lenago il antzerkiak, irekitako ildoari jarraitu zion,
|
bertan
euskal nortasunaren bereizgarriak, euskal ohiturak eta baserriko giroa goraipatzen eta abesten direlarik. Gai horiek oso erabiliak izaten ziren.
|
|
Maria Dolores Agirre Aizpuruk(), Errezilen sortuak, Donostian egin zituen ikasketak.
|
Bertan
Euskal Iztundearen eskolara hurbildu zen. Eskola 1936an hetsi zuten gerla zela eta.
|
|
Ipar Euskal Herria, ostera, industriagunerik gabe, turismo goiztiarraren jomuga eta nekazaritza eremua izango zen, eta euskal nazionalismoarentzat nahiz futbolarentzat hainbeste jarraitzailerik edo sostengurik gabeko ingurumena. Frantziaren mendeko hiru euskal probintziek Frantziako Iraultzaren ostetik galduak zeuzkaten Erdi Arotik eratorritako lege eta eskumenak, euren foruak alegia, baina Garat anaien Ipar Euskal Herriko berezko departamendua sortzeko ekimen aitzindaritik haratago, ez zen
|
bertan
euskal nazionalismorik luzaroan egituratu. Zentzu horretan, litekeena da industrializazio ezak eragin zuzena izatea euskal mugimendua ezarri ez izatean, eta aldi berean futbol ekitaldiak Lapurdin, Nafarroa Beherean eta Zuberoan gizarte eraginik ia ez edukitzean.
|
2017
|
|
Humboldtek euskal lurraldean
|
bertan
euskal herria bilatzen du, alegia, euskaraz hitz egiten duten eta euskaraz bizi diren horien herria
|
|
Horrenbestez, eta irizpide horri jarraituz, Humboldtek euskal lurraldean
|
bertan
euskal herria bilatzen du, alegia, euskaraz hitz egiten duten eta euskaraz bizi diren horien herria: " Horrela, bada, mendietako txaboletan bilatu behar da hizkuntza" (XV, 412).
|
2019
|
|
Parisen XIX. mendean jaioa, haur denboran India hegoaldeko Karikal hirian bizi izana, Frantziara itzuli, eta Nancy-ko Ãcole Forestière delakoan ikasketak buruturik, 1866an Baionara bidali zuten oihangintzako ikuskari âGarde général des forêts à Bayonneâ. Hindustania eta tamul hiz  kuntzak bazter utzi gabe,
|
bertan
euskal mintzaira, usadioak eta elezaharrak ikertzeari lotu zitzaion. Les Basques izeneko lanean honelakoak irakurtzen ahal dizkiogu:
|
2020
|
|
Kritika horien bilduma da begien aurrean duzun hau.
|
Bertan
euskal irakurleak, besteak beste, topatuko du bere unean galdu zituenak berraurkitzeko aukera, dagoeneko irakurritakoak gaurko begiradapean berrikustekoa (orduan erreparatu gabeko hainbat kontu, garai bakoitzak bere interesak izaten baititu, ikuspegi berriarekin aurkituta), literatur pasio zaharrekin topatzekoa berriz eta, horrelakoetan gertatu ohi denez, orduko maitasuna berritu edo uxatu, baita... Hori gutxi balitz, nik plazer testuala deitzen diodan hori eskaintzen dute, eskuarki, Aritz Galarragaren artikuluok, bertan baitarabil, umorez zipriztinduta, ohikoa duen prosa doinu hain bakan eta hain berea.
|
2021
|
|
Diru pixka bat genuen egurra erosteko, baina egiteko ez. Luis [Goia] ni baino trebeagoa zen lan horietan, eta horrela hasi ginen" (Berria, 2016/IX/11," Luis Goiaren abentura etena", Ander Perez) 320 Baina medio gutxirekin egina izanagatik oso duina da azken emaitza, eta urte hartan
|
bertan
Euskal Zinemaren Lehen Saria irabazi zuen Zinebi Bilboko Zine Dokumental eta Laburmetraia Nazioarteko Zinemaldian.
|
|
[...] Nik militantziarena ezin dut ebitatu, baina oso argi daukat. Herrian
|
bertan
euskal erreferenteak dauzkaten ikasle batzuk badauzkagu eta dira etxean transmititzen dutenak, ez behintzat hezkuntzak transmititzen dizkienak. Hori etxe barrenean transmititzen da oraindik, zoritxarrez, ez gara transmisio hori eskolaratzeko gai izan".
|
|
Egunkaria ren itxieraren kasua nazioartean salatzekoa zela uste zutelako, eta PEN International erakundearen kontaktuek eta tresnek horretarako aukera eskaini zezaketelako. Eta hasiera hartan
|
bertan
euskal idazle eta kazetari talde horrek egindako lanaren froga da argitaratu berri den mendeurreneko liburuko 214 orria.
|
2022
|
|
Euskal Herriaz nazka eginik den Mikel (Joseba Usabiaga) gazte euskalduna dela protagonista, urruntzeko Argentinako puntara joan eta
|
bertan
euskal komunitate arras bizia duen herri baten erdian bukatzen duela. Komedia da, eta ikusi dutenek gogoeta ere eragiten duela erran dute.
|
|
Kirolariak 14:00etan La Fontaine parkean bilduko dira 5 km-ko lasterkaldia egiteko. Bigarren hitzordua, 15:00etan izanen da, Korrikaren helmugan, Central gelan [1200 bld St Laurent]
|
bertan
euskal giroko besta egiteko: euskara ikasleen mezuaren irakurketa, Korrikaren zuzeneko jarraipena, kantu, musika zein dantza eta abar.
|
|
Herri bazkaria 15:00etan izango da frontoian eta
|
bertan
euskal sukaldaritza tradizionaleko jatekoak dastatzeko aukerea egongo da. Hasteko, gilda bat egongo da; lehenengo plater moduan, marmitakoa; bigarrena, saiheski errea tximitxurriagaz eta postretzat, pantxinetea.
|
2023
|
|
Izan ere, 1853an Urruñan Euskal Jaiak sortu zituen. Abadiak antolatutako Euskal Jai hauek aberatsak ziren,
|
bertan
euskal kulturaren adierazpide guziak sartzen baitziren, haien berpizkundea bultzatuz.
|