|
2000
|
|
|
Ondoren lasaitu, Eider barreka erakusten zuen argazkiari begiratu," Goian bego. Eider Bengoa Erzilla, 1965eko otsailak 8 1994ko apirilak 21", eta sentitzen zuen guztia esatea, hala nola ez zuela eskubiderik berari horrelakorik egiteko, eta ea nork maite zuen gehien mundu honetan, eta gezurretan ibiltzea baino nahiago zuela dena
|
bertan
behera utzi izan balute, eta ea ez zen ulerkorra izan udalekuko kontua aitortu zionean, bai ezta. Ba zergatik ez zenidan hau ere esan?
|
|
|
Ahaztu egin behar zuen, ahaztu.
|
Bertan
behera utzi. Eider gabe bizitzen ikasi behar duzu, esaten zion bere buruari.
|
|
2001
|
|
|
Geethak dena
|
bertan
behera uztea erabaki zuen. Gaingiroki ezagutzen zuen emakume sendagile baten etxera joan zen.
|
|
|
Hurrengo goizean, banoa Quitorantz.
|
Bertan
behera utziko dut Goio, bizitzatik desengantxaturiko bagoiaren moduan.
|
|
|
Baina mutikoak koilara
|
bertan
behera utzi eta bere logelara alde egin zuen, eta negar batean etzan zen ohean buruz behera.
|
|
|
‘Balea sobera dago eta ia ez dugu astirik. Industria konpetitiboa egiteko, balearen gorputzaren ehuneko berrogeia hartu eta gutxiago balio duen ehuneko beste hirurogeia
|
bertan
behera utzi behar dugu.’
|
|
|
Pearl Lagoon, Corn Island, Sandy Bay, Gray Town, Bragman’s Bluff. Autobuseko bidaia gauez da, hainbat herrixka
|
bertan
behera uzten ditugula, lo egiteko gonbita egiten duen izarrik gabeko zeruaren azpian.
|
|
|
Goiok berak igual, eta mapa tolestu eta sarreran jarri orduko gure herri txiki urruna bilatuko zuen, bere hatz erakuslearen punta munduko marra eta kolore urratu eta azalduen artean eramanez. Eta gero
|
bertan
behera utziko zuen mapa, atariko zoruan, alfonbratarako, ibaiarte ezkutu honetako biztanleen oinek munduaren kartografia desegin dezaten.
|
|
2003
|
|
|
Esan daiteke, erratzeko beldurrik gabe, goitik behera alfertzen dela pertsona hil eta gero. Horregatik ezin zuen Matiasek morte hitza hain arin idatzi, ezin izango zuelako gero idazten jarraitu, jolasa
|
bertan
behera utzi behar izango zuelako.
|
|
|
Eta kontzentratuta jaitsi nahi zuela, kantatzen, tango bat kantatzen. Baina beti hurreratzen zitzaiola norbait, Museokoren bat edo bisitariren bat, eta" Barkatu" esaten ziola eta
|
bertan
behera utzi behar zuela jaitsiera.
|
|
|
Getariako portuari, Bidarteko hondartzei edo errepideak Ilbarritz parean dituen ikusmira miresgarriei begiratu genien, baina horietaz hitz egitea gure arteko arazoak ezkutatzea zela zirudien. Bidaia
|
bertan
behera utzi eta etxera itzultzeko aukera ere aipatu nuen. Ez genion elkarri minik eman nahi eta horrek hitzak neurtzera behartzen gintuen etengabe.
|
|
2004
|
|
|
Ez zela horrenbesterako? Hiru egun barru Israelera zihoala eta ezkontzako planak bueltan etorri arte
|
bertan
behera uzteko eskatzera etorri eta ez zela horrenbesterako. Egia esateko, notizia horrek, arduratuta ez, baina harrituta behintzat utzi ninduen.
|
|
|
Bere lehen mintzairaren gaitasun mailatik erabat urrun dabilen erdal elebidunak ez al du bigarren hizkuntza, euskara?
|
bertan
behera uzteko tentaldi gehiegi izango kritika iturriak sobera zorrozten baditugu?
|
|
|
Ahozko egoera komunikatibo jakinari so, modu bateko edo besteko erregistroa zor zaio hizketaren abaguneari. Gazteen arteko solasari dagokion hitanotik trataera formaletan zurrunik zurrunena izan litekeen hartaraino badago non aukeratua, gazte hizkeraren araberako mintzamoldea larrugorritan dabilen arren.573 Berbaldiaren adar diren erregistroak aldian aldiko eta aldean aldeko bereizgarritasunera makurtzen dira, bereizgarri dituen ezaugarriak sortzeko eta forma zaharkituak
|
bertan
behera uzteko. Inon sortzekotan, etengabeko itxuraldaketa horretan sortzen zaizkio oztopoak euskarari, euskaraz antolatu gabeko gizarte antolamendu baten mintzabide delako, eta, horrenbestez, gizarte magmari darion hizkuntzazko sormena eta sena ondoan dituen mintzaira nagusietan bakarrik bihurtzen direlako ele.
|
|
|
Geure irudipenaren fikzioan biziko ez bagara, zinezko egoera nazional eta kultural galgarriaren kontzientziari eutsi behar diogu. Ez noski gauzak
|
bertan
behera uzteko. Edota menderatuaren sindromeak jota ditugun gaitasun eta ahalmen urriei muzin egiteko.
|
|
|
Eta eskalada hori eginda, urte batzuk pasatu zituen Europako mendiak korritzen, arrakastaz arrakasta eta bere gomazko abarkekin. Baina egun batean, Espainian zegoela, dena
|
bertan
behera uztea erabaki zuen, dena utzi eta mahastitxo bat erostea, eta zuhaizpean galtzea betiko, horrela, beste barik, goizetik gauera. Egun horretan Bulneseko Naranjo mendiaren hegalera joan zen Di Ruggero, inguruko baserritar bati astoa eskatuta.
|
|
|
Baina merezita daukat.
|
Bertan
behera utzi zintudan, baita zure ama ere, eta merezi dudan ordaina jaso dut azkenean.
|
|
|
Elizatik atera nintzen. Konturatu nintzen egitekoa
|
bertan
behera utzi eta Baionara itzultzeko ideia, tenplu ttipira sartzean guztiz neureganatua nuena, erabat bazterturik nuela orain.
|
|
|
–Dena
|
bertan
behera uztea pentsatzen nuen –jakinarazi zion Josebak– Arrazoi zenuela pentsatu nuen une batez.
|
|
|
Pixka bat egon naiz pentsatzen gertatu zaigun guztiaren inguruan –Dianneren begiek baretasuna ez beste guztia adierazten zuten. Hausteko zorian zegoela aldarrikatzen zuten, ozentasun mutuan– Agian onena gure ahalegin ero hau guztia
|
bertan
behera uztea izango da. Poliziaren eskuetan utzi.
|
|
|
Ohartaraztea erabaki genuen.
|
Bertan
behera utzi zuen idazten ari zen artikulua.
|
|
2005
|
|
|
Naroa hasieran burua ezker eskuin mugitzen hasi da, baina mugimendua
|
bertan
behera utzi eta presaka erantzun du:
|
|
|
Bat batean sarraila hotsa entzun du. Ahalegin guztiak
|
bertan
behera utzi eta zain geratu da, inoiz ezagutu gabeko izua goitik behera zabaldu zaiola. Bera dagoen hormatik argi lerro bat hasi da sartzen eta handitzen, gorputz baten itzala ere marraztu duena.
|
|
|
Urkok, Ametsek lehen atea gainditu duela sumatu bezain laster, Interneteko konexioa moztu du, enpresa barruko sarera desbideratuz. Pantailan helbidea bilatzeko alferreko saioak dakuski orain, baina berehala, nahi duena topatzen ez duela ikusirik, konexioa kontrolatzen duen Ametsen buruko programak
|
bertan
behera utzi du saioa. Hori da, behintzat, modu ahalik eta sinpleenean neskatilari azaltzen joan zaiona.
|
|
|
Amets sanen bidez erakunde horren ordenagailuetan sartu eta haien informazioa ostu edo agian suntsitu ahal izatea. Proiektu hau
|
bertan
behera uztea. Gutxienez zertan datzan jakitera iristea.
|
|
|
Ama Martinak esan zuen barreka hasi zela aitite Julian, barre arraroa, eta esan zuela politikoen enkarguak hamarretik bi kobratzen zituela beti, eta ia amaituta zeukala atea eta ezin zuela
|
bertan
behera utzi, eta bertan behera uzten bazuen, kartzelara sartuko zutela gainera igual. Ama Martinak esan zuen horrela gobernatzen zela lehen.
|
|
|
Ama Martinak esan zuen barreka hasi zela aitite Julian, barre arraroa, eta esan zuela politikoen enkarguak hamarretik bi kobratzen zituela beti, eta ia amaituta zeukala atea eta ezin zuela bertan behera utzi, eta
|
bertan
behera uzten bazuen, kartzelara sartuko zutela gainera igual. Ama Martinak esan zuen horrela gobernatzen zela lehen.
|
|
|
Gurrek marrak egiteko makina
|
bertan
behera utzi eta korrika hasi zen eskailerarantz. Baloi berdin.
|
|
2006
|
|
|
Oso posible zen bertan ezer ere ez jakitea. Hala balitz,
|
bertan
behera utziko luke bilaketa. Hilobia estali eta izugarrikeria hartaz ahaztuko zen behin betiko.
|
|
|
anatomia. Hori dela-eta,
|
bertan
behera utzi nituen kanpora joateko planak; bestela lagunekin joango nintzen kanpinean aste pare bat pasatzera nora edo hara, baina ezin eramango nituen anatomiako apunte eta liburuak motxilan.
|
|
|
Dutxarako aukera ere galdu genuen eta horrek bai izorratu ninduela; abuztua amaitzearekin batera putzura joateari utzi nion eta, horrenbestez, apaizetxeko dutxa erabiltzen hasi; iturriko urik gabe gelditu ginenetik, ordea, alferrik genuen butanozko berogailua. Garbiketa oro
|
bertan
behera uzteko asmorik ez geneukan, hala ere, eta nola moldatuko ginen adostu genuen Oriolek eta biok.
|
|
|
Koadernorik ez neukala esan nizun. Gezurra, baina txantxa moduan onartu zenuen eta
|
bertan
behera utzi gaia. Zein baino zein egoskorrago, behin eta berriro errepikatu dugu elkarrizketa berori.
|
|
|
Anaiaren euskarririk gabe geratu zenean, Felixek ere oreka galdu zuen neurri handi batean, eta bizitza arrunterako gogorik gabe geratu zen. Ezer egiteko kemenik gabe, borondatea galduta, eguneroko eginkizunak eta ikasketak
|
bertan
behera utzi zituen, aitaren arrangurak eta aginduak kontuan hartu gabe.
|
|
|
Etxe bikoitz horren jabea ondo bizi izan omen zen bi estatuetan debekuak jarraitu zuen artean, eta, lehengoez gain, negozioari benetako kizkurrak atera omen zizkion Ameriketako Estatu Batuetan –hipokrisiaren eta puritanismoaren maila pittin bat igoaz– edarien debekua ezarri zutenean. Lanbidea
|
bertan
behera utzi behar izan omen zuen, ordea, debekuak altxatu eta kartak, edariak nahiz sexua hainbat lekutan oztoporik gabe banatzeko aukera zilegitzat jo zutenean.
|
|
2007
|
|
|
–Baina hik ez al duk ikasi behar irailerako??, galdetu zion Roberrek. . Urruti zegok iraila?, esan zuen Eduk, baina nik uste ordurako erabakita zeukala azterketak ez prestatzea eta institutua
|
bertan
behera uztea, aitak ohartarazi zuen bezala, eskola profesionalean hasteko.
|
|
|
utz ezazue libre zuen imajinazio hori? ez gehiegi baina, zeren eta, bat batean,
|
bertan
behera uzten du gizonak dena. Zer gertatzen da?
|
|
2008
|
|
|
Baina, hortaz, non zeuden gizonak? Edo erabat mozkortuta zeudela, edo bestela
|
bertan
behera utzi zutela itsasontzia pentsatu nuen, eta barrura igotzea lortzen banuen agian bere kapitainaren eskuetan jarri ahal izango nuela.
|
|
|
Azkar ari nintzen hurbiltzen goletara; letoiaren distira ikusten nuen lemaren endaitzean, batera eta bestera biraka zebilela; eta hala ere kubiertan ez zen arimarik ageri.
|
Bertan
behera utzi zutela pentsatzea beste aukerarik ez nuen. Edo bestela behean zeuden mozkortuta, eta beharbada bertan itxita utzi nitzakeen, gero ontziarekin gogoak ematen zidana egiteko.
|
|
|
Hizkuntzak, dirudienez, kanpotik dihardu, eta lanabes mekaniko baten eginbidea betetzea dagokio. Hizkuntzarekikoak horrela ikusita, ez da harritzekoa mundu zabaleko esperientzia askotan jatorrizko hitza
|
bertan
behera uzteko jokaera gailentzea.
|
|
|
–Horrenbestez, Rawls en iritziz, nork bere kulturarekin dituen lokarriak sendoegiak dira
|
bertan
behera uzteko, eta hori ez da deitoratu beharreko gauza. Ezin da espero gugandik horrelako sakrifiziorik, nahiz eta pertsona batzuek euren gogoz egin.
|
|
|
Tipo berezia dela sumatu dugu, haurrez arduratzen ikusten dugun lehena dela uste dugu. Animatu egin gaitu gure etsipen puntua ikusita, bassari herriko planak
|
bertan
behera uzteko konbentzituta gaude ia.
|
|
|
Nadia bere inguruan eragiten zituen ekaitzetatik libre bizi zela zirudien. Jotzen ari zen pieza
|
bertan
behera utzi eta besarkatu egin ninduen. Biolinaren soken dardarizoa entzun nuen belarrian, nota batzuen azken hatsa.
|
|
|
Bidea aurkitzen duzu, gainditzen duzu ataka estua, eta lehen abaroa eta atsedena aurkitzen nuen lekuan, orain amildegi bat atzematen dut, ezereza. Dena
|
bertan
behera utzi eta herioan ihesi abiatzeko gogoa ematen du batzuetan, exajeratu zuen.
|
|
2009
|
|
|
–Ez al dizuet esan Elena ez dela nire tipoa? Gainera, zuk ondotxo esan duzun bezala, atzeratu egin da, ez da
|
bertan
behera utzi.
|
|
|
Fredik negozioa antolatu zuen eta berak idazkari lanak egiten zizkion. Halere, burugogorra delako negozioa
|
bertan
behera utzi behar izan zuten.
|
|
|
–Eta zein litzateke Urdirotz andrearen asmoa, behin betiko ezkutaturik egotea? Familia, adiskideak, lana, etxe hau, bizi osoko aurrezkiak... dena,
|
bertan
behera utzi eta clochard baten antzera bizitzea Frantzian edo auskalo non. Urdirotz andreak aski zeukan dibortzioa eskatu eta bere senarra pikutara bidaltzea.
|
|
|
Zakurrak erabili behar omen zituzten, baina eguraldi honekin ezin izan dute. Armentia inspektoreak erran dit eguraldia okerragotuz gero,
|
bertan
behera utzi dutela bilaketa.
|
|
|
Azkenean, aserik, ahoa lehor, zutitu egin zen sofatik eta aterantz abiatu. Ez zuen joko harekin jarraitu nahi;
|
bertan
behera utziko zuen dena. Ez garraio, ez deus!
|
|
|
Julitori telefonoz deitu? Bere ezkontza
|
bertan
behera uzteko eskatu. La Graciosara itzuli, ardiak zaintzera?
|
|
|
Ezagun batzuen bidez jakin nuen azkenean epaitu eta, dagoeneko beteta zituen hiru urte eta erdira kondenatu zutenez, kalera irten zela. Sarekada berean eroritakoekin ibiltzen zela geroztik, ikasketak
|
bertan
behera utzi zituela, aita minbiziz hil zitzaiola handik gutxira. Ezin esan errukarria ez denik, baina errukia ondo neurtu beharra dago, bere xede eremua zabalegia delako:
|
|
|
Tasiok kontatu dituenak entzunda, oraindik gutxiago.
|
Bertan
behera utzi genikek guztia.
|
|
|
Gaur arratsalderako 5etarako iragarritako saioa
|
bertan
behera utzi da, behar adina zinegotzi ez zegoelako.
|
|
|
Oso arriskutsua. Sabinek, azkenean,
|
bertan
behera utzi du bere asmoa. Behin aitarekin ehizan tiro bat jaso zuen orkatilan, eta ez luke esperientzia errepikatzerik nahi.
|
|
|
Ediktu bat zen, Biarnoko Estatuei zuzendua. Joana Albretekoaren ordenantzak
|
bertan
behera utzi eta eliza molde erromatarra berrezartzen zuen Jaurerrian. Paperak itzuli nizkion, keinu bat ere gabe.
|
|
|
Ez dela erraza Madrilgo notiziak ematea, diote, komunikabideak eta agintariak ez direlako ados jartzen, eta gutxienez bost hildako egon litezkeela, baina kopurua askoz handiagoa izan litekeela. Alderdi politikoak hasi dira iragartzen kanpainako ekitaldiak
|
bertan
behera utziko dituztela. Alderdi Popularra izan da lehena.
|
|
|
Neurri polizialak eta hartzen direla esaten da, eta ez dirudi asko hartu direnik oraingo ekintza honekin. Ekitaldiak egitea ez da erraza, eta
|
bertan
behera utziko ditugu, nabaria da?.
|
|
|
Kaputxinoak Vicenta Cáncer izeneko preso bati heriotza zigorra ezarri ziotela jakin zuen andrearen senideen bidez. Epaia zuzengabea zelakoan, nora jo eta goraino. Zigorra
|
bertan
behera uzteko Francori berari idatzi zion. Eta honek erantzun egin zion.
|
|
|
Ezkontzera doa. Baina halako batean ohartuko da emaztegai maitearen hirugarren deitura ez dela euskalduna eta ezkontza
|
bertan
behera utziko du. Sabinok aldeztu egingo du erabaki hori, sentimenduen gainetik jarri behar baita bizkaitar odolaren garbitasuna.
|
|
|
Garbi ikusten da ze jendaila mota izaten den agintaritza eskuratzeko lanak hartzen dituena. Zapatero Siriara joatekoa zen, aspaldi zuen hitzartua; baina Siria Hamasen aliatua denez,
|
bertan
behera utzi du bisitaldia. Ordea, zibilak akabatzen ari dena ez da ez Hamas ez Siria, baizik Israel.
|
|
|
Lévi Straussek filosofiari nolabaiteko nagusikeria nabaritu ziolarik,
|
bertan
behera utzi eta antropologiara jo zuen, desberdinarenganako begirunearen izenean nolabait. –Basati?
|
|
|
Ez nuen beste erremediorik izan, eskola ordu bi
|
bertan
behera utzi behar. Etika eta Filosofia irakasle izaki, gainera, ezin justifikantean. Gaixotasun arina?
|
|
|
Gaur arratsalderako 5etarako iragarritako saioa
|
bertan
behera utzi da, behar adina zinegotzi ez zegoelako.
|
|
2010
|
|
|
Azkenean epaileak biltzen dira, normalean ostegunarekin, kolpe batez hogei errekurtso
|
bertan
behera uzten dituzte, eta dena ministroari bidaltzen diote bueltan, honek prokuradore nagusiari, eta honek borreroari. Hiru egun.
|
|
|
Hain zuzen ere, konponbiderako prozesu baterako baldintzak hobera aldatu zirenean, Jose Luis Rodriguez Zapatero sozialista hauteskundeetan nagusitu zenean, albiste etsigarria eman zioten HD Zentrokoek Douglassi: gatazka gehiegitan sartuta zeudela, denera ezin iritsiz zebiltzala, eta euskal gatazkako esku hartzea
|
bertan
behera utzi zutela. Diskrezioaren ordaina:
|
|
|
izena eman zieten eranskinak ere hitzartu zituzten. Berme haietan, ETAk gerora Zutabe agerkariaren bidez azaldu duenez, ezker abertzaleko erakundeen eta kideen aurkako jazarpena
|
bertan
behera utziko zuela agindu zuen Espainiako Gobernuak: besteak beste, atxiloketarik ez zuela egingo, ezker abertzaleko egiturei politika egitea ez zitzaiela eragotziko, kideak jazartzeari utziko ziola eta polizi presentzia gutxitu egingo zutela.
|
|
|
Udazkenaren bukaeran, prozesua ordurako krisi larrian zegoenean, espetxe politikaren alorrean mugimendu batzuk egiteko plana prestatua zeukan eta, ezker abertzalean orduan jakin zutenez, abian jartzeko erabakia ere hartua. Baina Barajasko atentatuaren ondoren,
|
bertan
behera utzi zuten plangintza.
|
|
|
Ikusten duzunez, dena da misterioa. Kaliforniako taldeak
|
bertan
behera utzi behar izan zuen ikerketa, eta aurten gu etorri gara haien lana jarraitzera, hau da, misterioa argitzera.
|
|
|
Afaria, landa turismoa eta abarrekoak
|
bertan
behera utzi zituela etsita zegoen ezbeharra gertatu zenean, eta Aitziberri telefonoz deitzeko une egokiaren zain zegoen, ertzainen galdeketa eta gainerako patrifilioen artean. Azkenean bakean utzi zutenean, berriz, Aitziber dagoeneko jatetxean egongo zela ohartu zen, eta beharbada egokiena bera ere hara joatea izango zela; ez zuen aurrez etxetik pasatzerik izango, asmoa zuen bezala, eta berandu samar iritsiko zen, baina ez gehiegi hala ere.
|
|
|
Gainontzean, alferkeria gozoan eman zuen aldi hura, garai bateko estresa ahaztu nahian, ahal zuen neurrian; izan ere, abokatuak ematen zizkion berriak ez ziren guztiz lasaitzekoak: bazirudien epaiketa egin egingo zela, diligentziak
|
bertan
behera uzteko eskaria atzera bota zutenez gero; aldi berean, kasua Audientzia Nazionalera eramateko ahaleginak egin omen zituen akusazioak, terrorista gisa epaitu zezaten, eta AVTk ere presioa egin omen zuen zentzu berean, baina horretan behintzat onik atera ziren, antza, epaileak ezetz esan zien eta.
|
|
|
Inora ateratzeko planak
|
bertan
behera utzi eta ohera jo du, aurikularrekiko irrati txikiaren burrunba atergabearen laguntzaz logalea ere laster etorriko zaion esperantzan.
|
|
|
Manifa batzuetara joan, eta hortik aurrera ezer gutxi. Lanetik kanpo lagun motozaleekin ibiltzen zen; txirri batzuk erretzen zituen baina pisuko kolegekin, etxe barruan; surfa egiten ere hasi zen baina, olatu gainean moldatzen ez zelako edo hippy erreziklatu eta betiko pijoen rolloa iruditu zitzaiolako,
|
bertan
behera utzi zuen.
|
|
|
Bion onarena zalantzazkoa zen, baina beti eduki nuen argi bion ona eta bion onespena behar zuela harremanak, aurrera egitekotan. Bati komeni ez bazitzaion, edo nahi ez bazuen, edo min egiten bazion, hobe
|
bertan
behera uztea.
|
|
|
nik hau esango diot, eta berak hori erantzungo balit nik orduan...
|
Bertan
behera uzten nituen plan horiek denak, ordea. Gauzak askoz sinpleagoak baitziren:
|
|
2011
|
|
|
Herrialde osoan bake batzordeetan zeuden aurkariak barkazioaren ahalmenaz ikasten hasi ziren. Barkazioak ez du ahaztea esan nahi, eta bake batzordeetan gatazka konponketaren aktibatzaile garrantzitsua izan zen, parte hartzaileak gai baitziren amorru eta arranguraren zama
|
bertan
behera uzteko. Baita ere ulertu zuten, lehenengo aldiz, norberaren ikuspegian oinarrituta egoten dela egia eta, beraz, egia bat baino gehiago egon daitezkeela.
|
|
|
Segurtasun lege zorrotzenak
|
bertan
behera uztea.
|
|
|
Eusko Legebiltzarrean bi mozio aurkeztu zituzten, telesailak Espainiako sinboloak, armada eta Guardia Zibila barregarri uzten zituela argudiatuta. Telesaila
|
bertan
behera uzteko eskatu zuten PSOEk eta PPk eta atal bat proiektatu zuten Legebiltzarrean. Gertakaria atseginez gogoratzen du Juanbak, azkenean mozioa kendu zutelako eta lazkaotarrari buruzko istorioei publizitate handia eman zietelako.
|
|
|
Hori bakarrik ez; hiru bertsolari horiez gain Bilintx eta beste zenbaiten bizitzak ere pantailaratzeko asmoa zuen. Bat batean, baina, kostu txikia eta arrakasta handia zuen produktua
|
bertan
behera uztea erabaki zuen telebista publikoak. –Nik uste arrakastari beldur izan ziola ETBk?.
|
|
|
Makina bat puta lerdenez inguratuta gaude, eta gu erdian, haien bankuetako bat okupatzen. Nire susmoak azaldu bezain laster, Jonek begirada eta irribarre jokoak
|
bertan
behera uzten ditu. Neska garbiak eta aratzak ditu gogoko.
|
|
|
–Jose! , esan zuen izututa?,
|
bertan
behera utzi behar dinagu hau dena.
|
|
|
–
|
Bertan
behera utzi, Laura? –hots egin zuen Josek, harrituta?.
|
|
|
–Lorategiko festa
|
bertan
behera uztea, noski. –Zergatik egiten zuen Josek itxura?
|
|
|
–Lorategiko festa
|
bertan
behera uztea. Laura maitea, ez burua galdu.
|
|
|
Gure festa hondatu ez duenean! Laura tematuta zegoen, dena
|
bertan
behera utzi behar genuela.
|
|
|
Diferentziaren problema aitortu eta konpondu ordez, ezkutatu eta saihestu egiten omen da: . Afrikar gizartearen ezaugarri behinena bere askotariko izaeran datza, baina zenbait gobernuren aldetik minorien aldeko proiektu oro
|
bertan
behera utzi dute,, nazio bat eta bakarraren, ildotik kanpoko edozein diferentzia ukatuz.
|
|
|
Guztiarekin ere, ordea, hizkuntza horiek beroriek ere, Txileko maputxeen mintzairarekin, mapudungun? batera,
|
bertan
behera utzitako hizkuntzatzat jo behar genituzke? .
|
|
|
Gauza bera, alderantziz. Prozedura horren ondorioz, goi mailako prestigioa eta estatusa duten hizkuntzak hobetsiko dira eta behe mailakoak
|
bertan
behera utziko. Ekonomiaren faktorea hil ala biziko errealitatea da hiztun herrien erreprodukziorako.
|
|
|
–Gure agintari afrikarrek, berriki aipatu dugun bezala, Mendebaldeko agintari gogaideen hizkuntzak bere egin dituzte, beraien jatorrizkoak
|
bertan
behera utzita. Alde horretatik, hizkuntza Herri baten kultur identitatea baldin bada, erkidego bateko izanarazten gaituen identifikazio elementua izatekotan, zer dira gure agintariak?
|
|
|
–Maputxe familia askotako gurasoek eskolaroa hasi aurretik mapudungun hizkuntza
|
bertan
behera uzten dute seme alabekin espainieraz aritzeko; izan ere, gero, hezkuntza sisteman espainieraz jardun baitute?. Constanza Rojas, Mapudungun:
|
|
|
–Ozeano Bareko hizkuntzak modu bizkorrean mehatxatzen dituen globalizazioaren aurkako neurriak hartzen ari dira Venuatun eta Kaledonia Berrian, nahiz eta hango uharte estatu gehienetan mehatxu horri ez ikusia egin; badute nonbait aurreragoko lanik garapen ekonomikoa dela, osasuna eta hezkuntza dela. Arriskuak sekulakoak dira, izan, hango herri mintzairentzat, baina estatuek
|
bertan
behera utzi dituzte jatorrizko hizkuntzak?. Darrel Tryon,. Lengua, diversidad e identidad en el Pacífico Sur:
|
|
|
–Erromantzez mintzo zen gutxiengo pribilegiatu bat zegoen, batez ere espazio publikoan, alde batetik, eta euskaldun hutsak ziren baserritarrak, beste aldetik. Gaztelaniaren aldeko hautua egin behar izatea eta euskara, maiz,
|
bertan
behera uztekoa, mende luzetan ezin saihestuzko bidea izan zen maila sozialean gora egingo bazen?. Xabier Zabaltza, Una historia de las lenguas y los nacionalismos, 2006, 129 or.
|
|
|
Historiaren auzia alde horretatik begiratuta funtsezko arazoa da: nork bere hizkuntza
|
bertan
behera utzi beharrak hiztunaren nortasun galera baitakar.
|
|
|
Beste hitz batzuetan esanda, hizkuntzaren naufragioan, hizkuntzaren estatus sozialaren galera eta hondamena? itota ez hiltzeko erabakian datzala nork bere hizkuntza
|
bertan
behera utzi izana.
|
|
|
kasuren bat edo beste egon badagoen arren, ez da hori izaten hizkuntz heriotzaren arrazoia. Suizidio kolektiboren lekukotasunak ere eman izan dira noiz edo noiz, komunitateak bere hizkuntza arrazoi bategatik edo besteagatik
|
bertan
behera utzi izana, alegia. Baina, tira, azken kasu hori bera ere ez litzateke berez gizarte arrazoirik gabeko erabakia izango. Dena dela, xehetasun horiek eta horien antzeko beste txikikeria batzuk alde batera utzita, hizkuntzen urkamendia ez da halabeharraren halabeharra.
|
|
|
Edonola ere, jokamolde horren xedeak ezaugarriok ditu tarteko gehienetan: aldez edo moldez, norberaren hizkuntza
|
bertan
behera uzteko aitzakia aurkitu nahi izaten du hiztun akituak. Bestela esanda, balio sozialik ez duen bere hizkuntzan ezin dela bizi adierazi nahiko du era batera edo bestera.
|
|
|
Hori gauza jakina da, baina gainerako mundutarrentzat, hamarretik bederatzirentzat, ingelesak ezin du funtzio hori bete, eta arriskutsua litzateke gainera hala gertatzea, baldin eta, jakina, pertsona deszentratuak, erdi galduak eta nortasun desorekatukoak sortu nahi ez baditugu. Gaurko munduan pertsona batek eroso sentitu nahi baldin badu, oinarri oinarrizko baldintza da gustuko duen munduan bizitzeko bere nortasunaren helduleku den hizkuntza
|
bertan
behera utzi behar ez izatea. Inor ez litzateke behartu behar mentalki, atzerriratzera?
|
|
|
Munduko hizkuntz ugaritasuna murrizteko bideak badakigu aldez aurretik nora garamatzan: espero izatekoa zenez, hizkuntz komunitate gehienek beren hizkuntzak
|
bertan
behera utzi behar izatera. Kontua, hala ere, bitxi samarra da:
|
|
|
Kontua, hala ere, bitxi samarra da: izan ere, hizkuntz murrizketaren alde dagoen inori ez baitzaio bururatu ere egiten
|
bertan
behera utzi beharreko hizkuntza berea izan behar duenik. Horregatik, bada, besteak dira beti, ez norbera, dagokion ama hizkuntza bazterrean utzi eta beste hizkuntzaren bat ikasi eta erabili dutenak.
|
|
|
–Eta
|
bertan
behera utziko bagenu kontua? (Tartea.) Bertan behera utziko bagenu?
|
|
|
–Eta bertan behera utziko bagenu kontua? (Tartea.)
|
Bertan
behera utziko bagenu?
|
|
|
Akta liburuaren ertz burdinazkoekin ere burutu zitekeen eutanasia, jakina, baina hura basakeria potoloegia iruditu zitzaigun guztioi. Beraz, eta ez nolanahiko penaz, suizidioarena
|
bertan
behera uztea erabaki genuen.
|