|
2000
|
|
|
Ingurune babestuaren kontzeptu edo definizio berri bat sortu zen: lur edo ur azalera bat,
|
bertako
baliabide naturalak babestu eta kontserbatzeko helburuarekin sortua eta legeen bidez kudeatua.
|
|
|
Bestalde, bioklimatika deritzonean sakonduko dute, hau da, betiko eraikuntzan erabilitako irizpideak baliatzen dituzten eraikinetan. Adibidez, orain ez bezala, Euskal Herrian antzina erabiltzen ziren eraikuntza irizpideak ingurumena, eguraldia eta
|
bertako
baliabideekin zein psikologiarekin bat zetozen. Ikastaroan beraz, bioklimatikako zenbait kontzepturen oinarrizko azalpen fisikoa eta zenbait efekturen erabilera miatuko da.
|
|
2001
|
|
|
Pinuek ez dute, hala ere,
|
bertakoentzat
baliabide ekonomiko nahikoa ekarri, eta nekazal zonalde askotan gertatu bezala Lea ibarrak XX. mendean bere biztanleriaren erdia baino gehiago galdu zuen (3.960 biztanle 1900ean, 1.900 biztanle 1999an), nahiz eta azken urteetan kopurua bere horretan mantentzea lortu duten. Garai berean ondoko Lekeitioren bilakaera ikusiz gero (3.944 biztanle 1900ean, 7.466 biztanle 1999an) argi dago joandako asko lan aukera gehiago eskaintzen zituzten inguruko herrietara mugitu zirela, baina herri hauen eragile nagusietako bat izan den emigrazioa ez da soilik horretan geratu.
|
|
2003
|
|
|
Baina, Greenpeacen esanetan hori ez da arazo bakarra: otarrainska tropikalaren etengabeko hazkunderako produktu kimiko ugari (elikagaiak, ongarriak, plakizidak, antibiotikoak...) erabiltzen dira, eta horiek
|
bertako
baliabide hidrikoak kontaminatzen dituen salda toxiko bat sortzen dute eta eutrofizazioa zein hipernitrifikazioa sortu.
|
|
2009
|
|
|
Garai bateko jardueren aztarnak aurkituko ditugu bazter guztietan, baita misterioz betetako inguruak ere.
|
Bertako
baliabide naturalen ustiapen ugarien eta bizimoduen lekuko izan diren lur hauetan iraganak loak hartu du.
|
|
2011
|
|
|
Lehenengoan Nikaraguak elikaduraren aldetik bizi duen krisia azaltzen da. Egunez egun, herrialdeak gutxiago ekoiztu eta gehiago esportatzen duenez, biztanleak
|
bertako
baliabideekin elikatzeko gaitasuna galtzen ari dira eta bere elikaduraren subiranotasuna galtzearen ondorioak erakutsi nahi ditu filmeak. Euskal Herrian egindako" No te comas el Sur" dokumentalak merkataritza sistemaren egungo egoera islatu eta merkataritza sare txikiek duten garrantzia eta nekazariarentzat dituen onurak goraipatzen ditu.
|
|
|
Asteak pasatu ahala, Libian egoera erabat zaputza dela begi bistan da. Joan proposatzen NBEk hartu behar duela
|
bertako
baliabideen kontrola eta ikusiko dugu armak nola zorrozten diren.
|
|
2012
|
|
|
Politikoek
|
bertako
baliabideen esplotazioan oinarrituriko hazkuntza ekonomikoa agindu zuten. Amazoniako konkista kostaldeko txiroentzat ere konponbide ona izan zen, hirietan bizi zuten eguneroko miseriari agur esan, eta bizitza berri eta hobeago baten ametsari egiteko aukera irudikatzen zuelako (Lopez, 1995).
|
|
|
Adituen ustez, emigrazioak ingurumenaren gaineko presioa areagotu egiten du (Hughes, 1991), baita azpiegituren gainekoa ere. Zailagoa bihurtzen dute etengabeko hazkuntzan ari diren beharrak asetzea, etorkin eta
|
bertakoen
baliabide zein zerbitzu urrien gaineko gatazka areagotzen eta gaiztotzen delarik.
|
|
2013
|
|
|
Izan ere, gauza jakina da azken 30 urtetan gure eskualdea deliberatuki baztertua eta zokoratua izan dela Nafarroa ofizialak gauzatu dituen egitasmo eta inbertsio garrantzitsu guzietatik». Egoera aldatzeko garaia heldu dela eta hontan jardun politikoak zererran eta ardura determinantea duela uste dute, «non sakontzeko eremu bat dagoen, gure eskualdea (Baztan Bidasoa) eta bide bat,
|
bertako
baliabideen plazaratzea».
|
|
|
Nafarroa osoan eskualdeka egiten ari den Aldaketa Euria prozesua martxan jarri du Bilduk. Bertizarana, Malerreka, Bortziriak eta Baztanen ere ari dira lanean, eta eskualdea eta
|
bertako
baliabideen plazaratzea ardatz hartuta eraldaketa politikak abiatzeko zenbait puntu aurkeztu ditu, hala nola, eskualdeko instituzioak ikuspuntu estrategiko batetik eratu, Nafarroako Gobernuak eskualdeari egiten dion asignazioa goratu, ehun produktibo eta komertziala berregiteko pausuak eman, Lanbide Heziketako eskaintza formatiboa berraztertu, Nafarroako Gobernuaren borondate aktiboa, eskuald...
|
|
2014
|
|
|
* Kolonia: estatu batek menderatu eta administratutako lurraldea,
|
bertako
baliabideez jabetzeko asmoz.
|
|
2017
|
|
|
Sadam Hussein nola urkatzen zuten ikusi behar izan genuen guztiok. Eta ez da nahikoa izan Libia eta
|
bertako
baliabide ugariak hartuta: Gaddafi hil dute errebeldeei laguntzeko aitzakiarekin.
|
|
2018
|
|
|
Eta, gainera, itsas animalia askorentzat, ozeanoa jada ez da bizitzeko leku egokia. Dortokak, baleak, pinguinoak eta izurdeak espezie ezberdinetakoak dira planetako izaki bizidun mehatxatuenak. Aplikazio horien bidez, gure ozeano baliotsuak eta
|
bertako
baliabide natural guztiak hobeto ezagutzen eta babesten lagundu nahi dizugu. 1 Google Earth ozeanoetarako Aplikazioa Google Earth ozeanoen sakoneran barneratzen da.
|
|
2020
|
|
|
Lehen sektorearen inguruko diagnosiari dagokionez, Andoni Altuna zinegotzi jeltzalea lanean ari da dagoeneko sektoreko hainbat pertsonarekin eta gobernu taldearekin elkarlanean. Zinegotzi jeltzaleak dioenez, “lehen sektorea giltzarri izan daiteke epe labur zein ertainean, bioekonomia(
|
bertako
baliabideez hornitzen dena, alegia) sustatu behar dugu, km 0 produktuen ekoizpena eta kontsumoa sustatu behar ditugu eta gure ingurua zaintzen duen lehen sektorea babestu behar dugu”. Bide horretan, Oñatiko lehen sektorearen diagnosia egitea ezinbestekoa da EAJrentzat, honen biziraupena bermatuko duten neurriak identifikatuz eta klima aldaketari aurre egiteko soluzioen parte izan dadin.
|
|
|
estatu kolpeen bitartez (azkena Bolivian); AEBen interesak eta, hortaz, multinazionalen interesak gordetzen dituzten agintarien bitartez (Kolonbia, Txile, Ekuador, Brasil); baliabide materialak lapurtzeko helburu duten gerren bitartez (Irak, Afganistan, Siria...). Hegoaldeko herrien kolonizazioak eta
|
bertako
baliabideen ustiaketak hegoaldetik iparralderako migrazio prozesuak abiarazi dituzte, Hegoaldean bizi proiektu duinak garatzea ezinezkoa bilakatu baitute.
|
|
2021
|
|
|
Bidasoan ere, merkataritza eta arrantza jardueren arteko tentsioaren erdigune izan ziren izokin nasak. 1203ko hiri gutunaren arabera, Hondarribiko hiribilduari zegokion itsasadar osoaren zein
|
bertako
baliabideen jabetza; baina bertako udalak inguruko jauntxoekin negoziatu zuen eskubide horiek gauzatzeko modua. Hala, 1299an ituna sinatu zuen Irungo Lastaola etxeko jaunarekin; Joan Martin Lastaolak Bidasoan zeukan nasa mantendu zuen, betiere itsasadarraren herena nabigaziorako libre utzirik, Nafarroatik heltzen ziren trafikoak babesteko.
|
|
2022
|
|
|
Gaurkoa hesteko, zabalik da Renoko Jon Bilbao Katedrara 2022ko eskabideen epea, eta martxoaren 2a ukanen du aurkezteko azken eguna. Ikerketarako aukera bat da, Etxepare Euskal Institututik eta Nevadako Unibertsitate beretik heldu dena, hilabete Renon pasatzeko euskal gauetan sarturik,
|
bertako
baliabide ederrak erabiliz. Katedrako azken onuraduna Eneko Bidegain izan zen.
|
|
|
Energia komunitate batekin hain zuzen," komunitatearentzako onura kolektibo bat bilatuko da": aurrezpena, prezio justuak eta lanpostuak sortzeko aukera legoke onura ekonomikoen artean; sozialen artean, pobrezia energetikoari aurre egiteko neurrien lanketa; ingurumen arlotik
|
bertako
baliabideen erabilera.Energia berriztagarrien komunitatea sortzen lagundu nahi dutela adierazi zuen alkate Agurtzane Solaberrietak. " Aukera bikainak dira herritarren parte hartzea eta ahalduntzea sustatzeko, tokiko energia beste modu batean kudeatzeko eta energia sistema erresilienteago eta bidezkoago bat eraikitzeko, burujabetza energetikoa ipar eta denontzat bizigarria izango den Usurbil zerumugan". Alkatearen esanetan," energia komunitate hau herritik eta herriarentzat sortzea nahi genuke.
|