|
2000
|
|
|
Euskararekiko ikerkuntza gauza bat da eta euskaraz egiten den ikerkuntza bestebat. Euskararen bizitasun etnolinguistiko erlatiboa neurtzeko erabil daitezkeenezaugarrien artean, bat da beraren presentzia unibertsitateko ikerkuntzan; honenarabera,
|
berriz
ere esan beharra dago egoera oso ahula dela. Adibidez, 1994eanUPV EHUko Gipuzkoako Campusean honekiko egin ziren jardunaldien ondoren, argitaratu zen. Ikerkuntza euskaraz.
|
|
2001
|
|
|
Guztiok dakigu zenbateraino zabaldu zizkien ate leihoak kanpotikakoei, eta nola zuritu zuen, etorkiaren norabidea irauliz, egin zien  harrera eskuzabala. Ez dago
|
berriz
ere esan beharrik irudimen arinez asmatu zituen arrazoizko desarrazoiak ez zeuzkala berak ere zuzentzat frankotan: lotsagabe xamarra izan zitekeen Larramendi, ez ordea ergela.
|
|
|
Egan izan da, nik dakidanez, gure artean eta euskaraz lehenbiziko aldiz zinema gaiak jarraikiro astindu dituen aldizkaria: aitzindaririk izan baldin badu,
|
berriz
ere diot, ez dut nik ezagutzen eta besteren argien begira gelditzen natzaizue.
|
|
|
" beste" iritzi horren alde mintzatu diren Elizako Gurasoen izenak eta hitzak. Ez,
|
berriz
ere diot, Espainiakoak. Bai baitut halako susmo bat hemen kontrabandoan dabilen dirua bera ere, faltsua izateaz gainera, etxe inguruan egina dugula.
|
|
|
Euskalkiei dagokienez, ez dakit noraino Mendibururen bikoteek bazter batzuetako eta besteetako euskararen arteko osina gainditu nahi luketen edo, horren premia lehen bezain nabarmena izanik orain, zenbaitek ahaztua daukan arren, erretorikari zor diogun hitzen parekatzea. Auzia sub ìudice utzirik (eta astakiloren batek
|
berriz
ere esango du, izenik aipatu gabe, Kintanaren hiztegitik edo hartu dudala, maizegi omen, bidenabar aipatzen dudan ahuntz latina), esan dezakegu, juzgu gaiztorik egiteko gehiegizko beldurrik gabe, beharbada eri behatzac edo agotz lastoac eta ezbairik gabe igorri vidaldu aditzak nafar giputzen adimenak bide batez argitzeko sortuak izan direla.
|
|
|
Nik,
|
berriz
ere esango dut, ez dut sekula ezer agindu(" eta agintzen duenak eztizu erregutzen"). Behartu nindutelako, bide bat eskaini nuen:
|
|
2002
|
|
|
Irakasleeuskalduna ez da oso osorik euskaraz diharduen irakaslea. Irakasle euskaldunenartean, eta esrimazioa da,
|
berriz
ere esaten dut, bosten batek dituzte soilikardura edo kudeaketa karguak.
|
|
|
Eta
|
berriz
ere esan behar: luzaroan nolako nagusia, halako zakurra.
|
|
|
|
Berriz
ere esan behar: guztiok ez dugu barren bera.
|
|
|
|
Berriz
ere esan beharra dago. Zakurrek badakite haurrak ahul direla eta mende har ditzaketela.
|
|
|
Baina ez da hala, eta ez dut uste merezi duen hemen denborarik galtzea begien bistakoa den zerbaiten frogatzen, Espainiako zati batean bizi baikara batzuk, eta Frantziako beste batean, beste batzuk. Hori ez da,
|
berriz
ere diot, iritzi edo borondate kontua, eguraldiarena ere iritzi edo borondate kontua ez den bezala, errealitate kontua baizik. Besterik da, eta besterik honek pisu handia izan dezake, politika mailan eta etorkizunean, nola nahi ditugun antolatu gure harremanak Espainiarekin:
|
|
|
Eta nola Atxagak duen ziurtasuna beste hizkuntza erabiltzaile askok ez duen, Euskaltzaindiari legeak aitortzen diona (Estatutuan dago hori) bete zezan eskatzen hasi ziren ziurgabetasuna sentitzen zuten hauek. Eta orduan, orduan bakarrik, Euskaltzaindiak, eztabaida askoren ondoren, beste hitz bat aipatuko dut orain," ohiko" onartu zuen, lehenbiziko aldiz,
|
berriz
ere diot," ohizko" delakoaz ez baitzuen ezer ere esana lehenago. Eta hori hobetsi zuen hitz honen betiko tradizioko forma" ohiko" delako, eta XX. menderaino hola erabiltzen zutelako, erabiltzen zutenek, jakina, Iparraldekoek:
|
|
|
Zer hizkera mota erabiliko dugu hor?
|
Berriz
ere diot: holako komunitate argirik baldin bada, lekuko mintzaira bulkatu behar da.
|
|
|
Ghettora eramango gintuzke beste arrazoi bategatik ere: ez dut uste baden nahiko masa kritikorik, irakasle eta ikertzaile formatu nahikorik, holako proiektu bat bultzatzeko,
|
berriz
ere diot, maila eman nahi badiogu proiektuari. Eskola duin batzuk eman daitezke, hori bai, baina eskola batzuk emateak ez du unibertsitatea egiten.
|
|
2003
|
|
|
Gure amak erantzun zion libre zegoela mahaia, zerbait jan nahi zuela, eta, gainera, 87 urte izanik, ez al zuen Zaharretako tabernariak hori kontuan hartu behar. Tabernakoak
|
berriz
ere esan zion ez ziotela jaten emango. Nonbait, geroago jende askori ziren bazkaltzen ematekoak, Santo Tomasak zirelako eta barru giroa ere egiten zuelako, baina mahai hura libre zegoen eta gure amak hantxe egin nahi zuen bazkari legea.
|
|
|
Erraldoiak zarete. Etsaiengatik hainbat mendeetan zehar sufritzen duten heroiak eta sufrikario metatu hori belaunalditik belaunaldira ontasun aberats baten antzera transmititzen duzue,
|
berriz
ere diot, zuzena dela uste duzuen gerlak etengabe iraun dezan. Zuek lakedemonarren ondorengo populu tragikoa zarete.
|
|
2004
|
|
|
espezialistez beteriko herrialde horretan antiespezialista omen da. Baina, liburu konkretu honi dagokionean,
|
berriz
ere diot Mendebaldeari ematen zaiola nolabait nagusitasuna.
|
|
|
Ezin zuela esan ezetz. Tourrik ez badago, eta Girorik ere ez, irabazteko geratzen den gauza inportante bakarra dela etorkizunik ez duen jendeari etorkizuna ematea, horrela esan zuen Ciccillok, eta Pablok barre egin zion, esanez hori egiteagatik ez dizutela muxurik ematen azafata bik, eta,
|
berriz
ere esan zion igual Ginok ez zuela askorik galtzeko, baina irabazteko ere apenas, eta pentsatzeko ondo Ginorengana joan baino lehen.
|
|
2005
|
|
|
Nik beti esan dut eta
|
berriz
ere esango dut: euskaraau rretik.
|
|
2006
|
|
|
Besterik al da ba, funtsean, konkistatzaileen filosofia[!], kontrarreformatzaileena, Loiolakoarena eta, batez ere, jadanik pentsaera abstraktuaren mailan, baina sentituz, gure mistikoena? Zer ote zen ba Done Juan de la Cruz en mistika, sentimenduaren jainko erako zalduntza ibiltaria besterik?" 49 –" Eta
|
berriz
ere esango al zaigu ez dela espainiar filosofiarik?" 50 –" Beste herri batzuek, batez ere, erakundeak eta liburuak utzi dituzte; guk arima utzi dugu. Dona Teresak edozein institutuk adina balio du, edozein Arrazoimen Hutsaren Kritikak beste" 51.
|
|
2007
|
|
|
Baina benetako arazoa beste bat da: Teherango gobernuak 2005 2006rakoplan berezi bat zeukan nazioarteko petrolio merkatuen inguruan, euroa erabiliz.Horrek
|
berriz
ere esan nahi du ezen euroak nazioarteko merkatu horretan tinkotasuna lortu ahal izango duela, Estatu Batuek horren aurka parte hartzen ez badute.
|
|
2008
|
|
|
Adierazpenak egitearekin ez da nahikoa, esan zuen PPko buruak, Celestino Corbacho Lan Ministroak inmigrazio auzietan esandakoak begi onez ikusten dituela onartu zuen arren. Ildo horretan,
|
berriz
ere esan zuen dagoeneko 20.000 espainiarrek eskatu dutela atzerrira lanera joatea, orain dela urte asko bezala.
|
|
|
Horrek guztiak kudeaketa zuzenaren atzean interes ekonomiko argia ezkutatzen dela pentsatzera eramaten gaitu, gutun hau idazteko orduan Gipuzkoan enpresa homologatu bakarra Auzolagun izanik monopolioaren kalteak jasan baititugu, betiere,
|
berriz
ere diogu, janari eta zerbitzuaren kalitatearen okertzearekin eta, beraz, gure umeen kaltetan.
|
|
2009
|
|
|
Gauza hauek esan beharra ez da batere gozagarria, espainolismoaren indarra gero eta errotuagoa denean. Haatik, ez dago atzera egiterik, eta Txillardegik orduan esan zituen gauzak,
|
berriz
ere esan beharra dago. Ez baitugu fitsik ere ikasi, dirudienez.
|
|
|
Kostata, baina garbitu ditugu plater gehienak.
|
Berriz
ere esango dute euskaldunok asko jaten dugula!
|
|
|
Euskal Unibertsitatearen eztabaidan sartu nahi dut datu horietan oinarrituta. Esana dut lehenago ere, baina atzen urtean balizko euskal unibertsitate bati buruz entzun diren turutak entzun ondoren
|
berriz
ere esan behar dudala iruditzen zait (esaterako, ikus: www.euskaleskola.org/index.php/ plazara mainmenu/ euskal unibertsitatea mainmenu/ 182 euskal unibertsitatea badugu).
|
|
2010
|
|
|
Patxi Lopez lehendakariak
|
berriz
ere esan du ezker abertzalea bide onean ari dela baina oraindik daukala biderik egiteko; horretarako, ekintzak eskatu ditu. Halaber, demokrata guztiei nahasten ez uzteko, arinegi ez jokatzeko eta hauteskundeen ondorengo kalkuluak ez egiteko eskatu die.
|
|
|
Oro har ere, Tolosako berriemaile berarengan atzeman dugu euskara batuaren eragin handiagoa. Horren zergatia arestian azaltzen saiatu gara, baina,
|
berriz
ere esango dugu labur labur: baliteke Tolosako hizkeraren aditz morfologia euskara estandarretik hurbilago egotea berez eta, kontraesana lirudikeen arren, horrexegatik gehiago aldatu izana; izan ere, hiztunek «arrisku» handiagoa lukete euren moldea batuarenarekin oharkabean nahasteko.
|
|
|
Eta
|
berriz
ere esango dut, ez ditut gauzak bere onetik atera nahi, ez dut orain eta hemen eztabaidatu nahi horrelakorik gertatu izan den Euskal Herriko unibertsitateetan azken hamarkadetan, ez, hauxe bakarrik da nire asmoa: seinalatzea euskal abertzaleek presio handi bat sentitu izan dugula gure gainean gure abertzaletasunaren kausaz.
|
|
|
Zeren Iparraldean, nola edo hala, lortu zuten haren omenezko liburu bat argitaratzea, formalki horrelakoa ez bada ere; baina Hegoaldean saioak porrot egin zuen. Beraz,
|
berriz
ere esan dugu ezinezkoa dela Euskal Herri osoa bere baitan hartuko duen ekimenik burutzea. Ezinezkoa ez dakit, franko zaila bai, kasu honetan ikusi berri dugun bezala.
|
|
2011
|
|
|
Agertu zen Messi, agertu zen Alves, baina ez ziren ezkutatu Wilshare, Van Persie eta Walcott.
|
Berriz
ere esandakoa betetzen badute, partida ederra izango da itzulikoa ere.Xaktarren urratsaTxapeldunen Ligako final laurdenetan aritzeko moduko urratsa egin zuen atzo Xaktar Donetsken Erroman (2). Ukrainako talde apala sekulako balentria ari da egiten.
|
|
|
–
|
Berriz
ere diotsut ez dagoela horren frogarik.
|
|
|
Deabruaren narrazio lerroak ere ez dira hain makurrak. Zorte txarra litzateke hogeitaka urteren buruan
|
berriz
ere esaneko jendearekin tupust egitea... Ez, ez duzu uste haiek itzuliko zirenik hona.
|
|
2012
|
|
|
Gerard Depardieu aktorea suminduta agertu da arrazoi fiskalak direla medio Belgikara joan dela jakin ostean jasotako kritikengatik. Gainera,
|
berriz
ere esan du ordaindu behar zituen zergak beti ordaindu dituela eta pasaporteari uko egin diola.
|
|
|
Elkarretaratzeko aukera berezi horietan euren artean euskaraz ari diren herritar horiek —eta ez dira gazte gazteak gehienetan—, akaso, ez dira euren eguneroko beste harremanetan euskaraz aritzen... Nolanahi ere, argi da —eta
|
berriz
ere diot, aspalditik— euskararen erabilpena ikaragarri gutxitu dela eta gutxitzen jarraitzen duela etengabe. Eta hori, parte handi batean, euskaraz dakitenek beraiek ez dutelako beharrezkotzat ikusten euskaraz mintzatzea eta, gisa horretara, erdaldun jarrera batean ibiltzeak ez dielako inolako arazorik sortzen.
|
|
|
Egia da bai ingurugiro diglosikoak ez duela bultzatzen euskaldun bat euskaraz mintzatzera, aitzitik baizik. Baina egia da ere ingurugiro horri aurpegi egiteko deliberamenduak baduela izen bat eta hori dela,
|
berriz
ere diot, kontzientzia. Euskararen esanahiaren eta lekuaren kontzientziak du ezberdintasuna egiten euskaltzale soilaren eta euskaldun abertzalearen artean.
|
|
|
Erakundetzean,
|
berriz
ere esandakoa errepikatuz, talde militar klandestinoak borondate baitu ez armak entregatzeko, ez eta ere bere burua desegiteko, baizik eta ekintzarik gabe egoteko estrategia demokratikoa aurrera eramateko kondizioak errespetatzen direnen artean. Beraz, praktikari lotzen zaion eginkizun zuzendaria militante eta egitura legal eta publikoei pasatuko da.
|
|
2013
|
|
|
|
Berriz
ere diot, guk ez daukagu horrelakorik.
|
|
2014
|
|
|
Badakigu, adibidez, errusiera eta ukrainera hizkuntza eslaboak direla biak, baina ez dakigu bien arteko distantzia praktikan nolakoa den, gaztelania eta katalanaren artekoa bezalakoa edo gaztelania eta frantsesaren artekoa bezalakoa. Baina badirudi(
|
berriz
ere diogu, badirudi, eta besterik ez) Ukrainaren errusierartzea jada XIX. mende bukaeran abiatu zen fenomenoa dela, baita Ukrainaren bihotzean ere. Edo agian Ukrainaren hegoaldean esan genuke, zeren gaur egun ere hegoaldea, errusiartuago?
|
|
|
Neuri dagokidanez,
|
berriz
ere esango dut bestetan esandakoa: alegia, Euskaltzaindi’k erabakiko duena aldez aurretik ematen dudala aintzakotzat, eta nere ahalean jarraituko eta jarraiaraziko dudala.
|
|
2015
|
|
|
Horrek, beste behin, hizkeraren aldetik egokitzapena eskatzen die komunikabideei, zuzentasuna kolokan jarri gabe hizkuntza forma hibridoei bide emanez, eta era horretara adierazkortasun molde berriak landuz.
|
Berriz
ere diot: ez da hain fazila.
|
|
|
–Arrazoi duzu, arrazoi duzu. Eta
|
berriz
ere esango dizut: arrazoi duzu?.
|
|
|
Neurri zuzentzaileak gero eztabaidatukodituzue eta segur aski polita izango da zer nolako neurriak planteatzen diren, sekulako lana eginbehar da, baina lehenbiziko azterketa daukagu, eta orain hasi behar gara bai eztabaidatzen. Hau ezdu Foru Aldundiak bakarrik eraman behar,
|
berriz
ere esaten dut. Udalen beharra daukagu, azkeneandenok joan behar gara Foru Aldundira eta esan:
|
|
|
|
Berriz
ere badiogu, Kutxen pribatizazioa mesede tratu hauek izateko baliagarri izan dela, eta aurrerantzean ere horrelakoak gertatuko dira akzioak entitate publiko fundatzaileei bueltatzen ez zaizkien bitartean.
|
|
2016
|
|
|
E.T.A, ez da gaur joera batzutako mogimendu bat, joera marxista leninista bakar batean partidu bat baizik(...) Guk, sozialista izanik ere, marxismo leninismoaren zenbait puntu nagusi ez ditugu onartzen, ez filosofiari buruz eta ez politika jokabideaz ere; eta, hori dala ta, E.T.A. erakundea uztea erabaki dugu(...)
|
Berriz
ere esan nahi dugu bukatu aurretik, Euskal Herria' ren salbabide bakarra euskal erresuma bakar bat eraikitzean, eta euskaldun gizartea gizatar sozialismo baten arabera eratzean dagoela. Helburu horrek zuzendu du gure biziera orain arte; eta helburu horretxek zuzenduko du etorkizunean221.
|
|
|
Nor ote da etxakin hori, ezikasi hori, zaldun ibiltariok, zein nahi den ere, auzibideetatik at gagozela ez dakiena, gure geure foruak edo lege zaharrak geureak ditugula, gure legea geure ezpata dela, gure araua norberaren azkartasuna? Nor ote txoralda, txaldan hori,
|
berriz
ere diot, gapare dena, are zaldun ibiltari izendatuaz geroztik, zalduntza iharduera gogorrean hastetik hara, hainbat eskubide, lehentasun eta nagusigoren jabe egiten delako, ezin inondik inora bahitzeko agindupean ezarri, egun eta eguzki atxilo izaitetik asketsia dela ez dakiena. Zein zaldun ibiltarik inoiz ordaindu ote du zerga, zergera, ariel, legar, bide sari, abari zor, akura, edo petxarik?
|
|
2017
|
|
|
–Ez, zipitzik ere ez. Eta
|
berriz
ere esango diat: Jainkoak begira dezala!
|
|
2018
|
|
|
Mentalitateak dira alde guzietarik aldatu beharrak. Ez dugu lan errexa,
|
berriz
ere diot, luzea izango da, baina hau da bidea!
|
|
|
–Jakina, Kenton andereñoa. Eta
|
berriz
ere diotsut: gau ona izan dezazula.
|
|
|
Entzun behar badut
|
berriz
ere esaten didazula:
|
|
2021
|
|
|
Eta nago (hau nere buruari egiten diotan galdera da, arras pertsonala) ez ote dituen horrek, ondorioz, eraman buru" ahul" zonbait (ohargabean?) kontsideratzera azkenean haur bati hurbiltzea emazte bati hurbiltzea baino huts arinagoa zela. Hau,
|
berriz
ere diot, ene galdera pertsonala da...
|
|
|
Zergatik ez zuen nahi? «Bai,
|
berriz
ere esango dute karlista horiek…». Gero, Andres Urrutia euskaltzainburuak Zavalari hala proposatuta, Euskaltzaindiak kaleratu zuen liburua.
|
|
|
Hortxe dago, eta, hemendik urte batzuetara, agian, garrantzi handiagoa emango diot. Baina
|
berriz
ere diot: badaude garaipen zerrenda bezain garrantzitsuak diren beste gauza batzuk.
|
|
|
" Markel, egin ezazu euskaraz, mesedez!
|
Berriz
ere esaten dizuet, 20 urte baino ez dira, egia da zuek ez zinetela oraindik jaio, baina 40 urteko gatazka armatuak bizitza asko ebaki zituen, ilusio asko hautsi".
|
|
2022
|
|
|
Zeinen gozoa, eta nola kentzen duen egarria gainera!
|
berriz
ere esan zion bere buruari.
|
|
|
Jende asko ari zait galdezka ea sarreraren bat dudan eskura, eta ez da batere gustagarria ezetz esan behar izatea.
|
Berriz
ere diot: oso gaizki iruditzen zait horren sarrera gutxi jaso izana, eta enpresek eta bestelakoek horrenbeste izatea.
|
|
|
Zeren ez dago minak negartu beharrik, barruan eusten bazaie desagertu egiten dira eta, urik ez dagoenean ibaia desagertzen den bezala, eta lurrezko bide sakon bat geratzen, gogorarazten dizuna ezen, han, pena egon zela. Eta Marcok
|
berriz
ere esan zidan niri gertatzen zitzaidana zela negar gutxi egiten nuela. " Ezetz, ezetz, ezetz, niri penak beste modu batera sendatzen zaizkidala", errepikatzen nion nik.
|