|
2000
|
|
|
Leiho aldera bihurtu nuen
|
berriz
burua, emakumearen zorioneko begirada ez berrikustearren. Beroa izaki, zinez, sala tiki horretan!
|
|
2001
|
|
|
Solanazeo ia denek bezala, oso ospe txarra izan zuen mende luzetan eta bere sendagaitasunari esker mantendu da. Hostoen kataplasma erresumin, negal eta legen, odoluzki eta handituetarako erabili izan da; fruitua
|
berriz
burutik beherakoarentzako eta gernua eragiteko. Ingelesek, harritzekoa!, fruitu zuria ematen duen barietatea apaingarri gisa erabiltzen zuten eta «egg plant», arrautzaren landarea, deitzen diote.
|
|
|
Bada behin eta
|
berriz
burura datorkidan amesgaizto bat,
|
|
2003
|
|
|
Gero aurrera begitu ta, ¡ Quieto Lau! esan zion erderaz txakurrari, eta
|
berriz
burua okertu ta: Gure aittek ontasun guztiik imini zituun bere ixeneen, neure anaie zaharreneen ixeneen esan gur" ot, bere partee ta neuree, nik konbentotik urten ezkero nirea neuri emotekotan.
|
|
|
Nahikoa ez, gehiegi, etorri zaio
|
berriz
burura Damiani, baina ez du ezer esan. Hegaberak zer diren ez dakitenekin ezin daitekeela fidatu ere erabaki du.
|
|
2004
|
|
|
Soldata igoeraren kontua bueltatu zitzaion
|
berriz
burura. Igandean Mesoira eramango zuen familia bazkaltzera.
|
|
|
Une honetan eskola eta irakurgaiak datozkit
|
berriz
burura. Eta une honetan eskola irakurgaien etorriarekiko zerikusia badaezpadakoa baino handiagoa dela iruditzen zait.
|
|
2006
|
|
|
Espainiako Armada. Gai hori izan dut behin eta
|
berriz
buruan egunotan, batez ere herenegun helikoptero handi hura San Juandegi gainetik pasatzen ikusi nuenean. Txikitako oroitzapen bat etorri zitzaidan burura:
|
|
2007
|
|
|
Asteburura arte, beraz, bakarrik dago etxean. Hiru egun. Jaki prestatuen hiru kaxa izoztu etorri zaizkio
|
berriz
burura.
|
|
2009
|
|
|
Ez dira plano berean jokatzen lehen paragrafoko gatazkaren kudeaketa eta bigarreneko eguneroko sosena, baina etengabe gurutzatzen dira eta elkar baldintzatzen dute. Lehenengo plano horretan, harrigarria da ikustea legez kanpoko ezker abertzaleak duen ahalmena, lurperatuta dirudienean behin eta
|
berriz
burua atera eta hemen nago esaka, errealismo zentzua eta barrura begirako oreka gaitzak mantentzeko duen abilezia erakutsiz. Bigarrenean EAJren malgutasuna azaleratzen da indarrez, Donostiako manifestazioan abertzaletasunari keinua luzatzeaz batera," ETAren estrategiari men" egiteaz akusatzen duenari eskua luzatzen dio Madrilen.
|
|
|
Nekez jiratu nuen
|
berriz
burua Ugarterengana, zorabioari aurre eginaz. Nik beste inork ez zituen aditu, antza, Eliasen hitzak.
|
|
|
honi bi zeru begien urdintasunean, horri marrubi zelai bat ezpainen gorritasunean, eta hari arriskuz jositako bihurguneak, eskua luzatzeko irrika pizten ziotenak; beste mila lur eta beste mila mundu ezagutzeko asmoarekin joan zen, bai, Domingo, baina lur eme haiek, gozo bezain eztiak behar zutenak, antza, probatu bitartean ezin esan? etortzen zitzaizkion behin eta
|
berriz
burura, beste lurrik ez balego bezala; edo bai, baziren beste lur batzuk, inoiz urratu ez zituenak: goizean goiz itzarri eta ontziaren bizkarrera joaten zenean, adibidez, itsas haizearen laztana sentitu eta, laztanarekin batera, askatasun sentimendu handi bat bereganatzen zuen, are handiago egiten zitzaiona ohartzen zenean ezen alde guztietatik, ipar eta hego, eki eta mendebalde?
|
|
|
Ez zen ihardespenik izan tronuan jarria zegoenaren aldetik. Etorri berriak haren aldera makurtu zuen
|
berriz
burua, eta nire aldera, bigarrenik.
|
|
|
Langileak baiezkoa egiten du
|
berriz
buruarekin. Bien bitartean, JORDI zutitu egin da eta UNAI ren paretik pasatzen da, kasual.
|
|
|
haietako bat Ada eta Maria Bibianarekin noizean behin irteten zèn lagun ilehori bat, Diana; Madrildik itzuli zenetik, armada halabeharrez utzita, Domingok ez zien neskei begia gainetik kentzen, egia esan, gehienei ikusten baitzien merezi zuèn zerbait, itxura batean: honi bi zeru begien urdintasunean, horri marrubi zelai bat ezpainen gorritasunean, eta hari arriskuz jositako bihurguneak, eskua luzatzeko irrika pizten ziotenak; beste mila lur eta beste mila mundu ezagutzeko asmoarekin joan zen, bai, Domingo, baina lur eme haiek –gozo bezain eztiak behar zutenak, antza, probatu bitartean ezin esan– etortzen zitzaizkion behin eta
|
berriz
burura, beste lurrik ez balego bezala; edo bai, baziren beste lur batzuk, inoiz urratu ez zituenak: goizean goiz itzarri eta ontziaren bizkarrera joaten zenean, adibidez, itsas haizearen laztana sentitu eta, laztanarekin batera, askatasun sentimendu handi bat bereganatzen zuen, are handiago egiten zitzaiona ohartzen zenean ezen alde guztietatik –ipar eta hego, eki eta mendebalde– urak inguratuta zegoela –fabrikatik eta aitaren proiektuetatik urrun–, zeru biribila muga; Ianua Coelli –zeruko atea–:
|
|
|
Ongi izagutzen nau Beñatek, zenta egia da momentu
|
hontan
berritz buruan dutela nere haur kontua. Eta nola ez, hola biziz, amodioz eta ongitasunez hastia, urte egingo ditut aurten. Ez da hori berri berria.
|
|
|
Aa, segur, baino hilabete azkenean ekartzen den pagak ematen du aukera handik kanpo
|
berritz
burua zuzendu eta bere gisako bizia moldatzeko.
|
|
2010
|
|
|
Ez zuen begiradak gurutzatzeko adorerik, baina hantxe zeukan gizonaren soa, konplizitatezko enkontru txikiaren zain. Burua biratu eta baietz egin zuen
|
berriz
buruaz.
|
|
|
Onar dezagun, arteak ez du eragin handirik gizartean, ez egoera larriak salatzen dituenean, ez bestetan. Auschwitz ondorengo artea posible ote den behin eta
|
berriz
burura etortzen zaidan galdera da.
|
|
2011
|
|
|
Alta herri abandonatuaren haraindi, mihise baten gisan, goialdeak tapatzen zituen lantzar grisa nabaritu nuen. Bezperatik, zuhaitzak landatzen zituen artzaina zetorkidan
|
berriz
burura. « Hamar mila haritz, pentsatzen nuen, alimaleko zabalgune hartzen ditek».
|
|
|
Annak oihu txiki bat egin zuen, geziek gizonaren gorputza nola zulatzen zuten ikustean. Ikusleetariko batek gora begiratu zuen orduan, biak zeuden tokira; Fran Annaren ahoa estaltzen ari zen eskuarekin, beren ezkutalekua ez salatzeko, eta funtzionatu egin zuen nonbait, izan ere txanodunak agertokira jiratu baitzuen
|
berriz
burua.
|
|
2012
|
|
|
Pijama grisa zeraman hark, hau? esan zuela zetorkion behin eta
|
berriz
burura. Oraindik epel antzean egongo zen hilotza, hau?
|
|
|
Isilik zegoen dena hala zeruan nola lurrean ere, goizeko otoitzen orduan gizakiaren bihotza bezala; noizik behin soilik ekialdeko haize hozkirriak jotzen zuen, zaldien zurda antzigarrez estaliak harrotuz. ...inik geratzen zirenean; bazirudien bideak zerura zeramala, zeren, ikusmenean geneukan tarte guztian, gora eta gora baitzihoan eta, azkenean, harrapakinaren zain dagoen belatzaren antzera, aurreko eguneko arratsetik Guden tontorraren gainean pausaturik ageri zen hodeian galtzen baitzen; elurrak karraska egiten zuen gure oinen azpian; airea urrituz zihoan, eta mingarria zen arnasa hartzea; behin eta
|
berriz
burura biltzen zitzaigun odola, baina, guztiarekin ere, halako sentipen atsegin bat hedatzen zitzaidan zain guztietatik, poz handia sortzen zidan munduaren gainetik hain goian egoteak; sentimendu hori umekeria da, ez dut ukatuko, baina, gizarte arauetatik urrundu eta naturara hurbiltzen garenean, ume bilakatzen gara nahi gabe ere; kanpotik hartutako guztia arimatik bereizten da eta hau behinola i... Niri bezala mendi inorgabeetan barna ibiltzea egokitu zaion orok, luze luze haien irudi bitxiei arretaz erreparatu dienak, hango atakek isuritako aire bizkorgarria gutiziaz barneratu duenak, horrek, jakina, ulertuko du koadro liluragarri horiek zabaltzeko, kontatzeko, pintatzeko dudan irrika.
|
|
2013
|
|
|
Ez zuen penaturik ematen ni hor ikusteaz. Lanean ari zirenen aldera bihurtu zuen
|
berriz
burua.
|
|
2015
|
|
|
Etxetik kafetegirako paseoan gogoan erabili dituzunak etorri zaizkizu
|
berriz
burura. Egin zizkizunak egin eta gero orain elkarrekin bazkalduko duzuela pentsatzean sentitu dituzun haserrea eta jakin min kezkaz betea.
|
|
|
Horma baten aurka jo eta ezertaz gogoratzen ez zela geratu zen gizon bat, izugarri barregarria izan zen. Bukaeran, dena oroitzen du azkenean, baina
|
berriz
buruarekin hormaren aurka jota!
|
|
|
X bizkarka dago ordea leiho aurrean eta Mek ez dio jarraitzeko hizpiderik eman. Horren ordez,
|
berriz
burua burko gainean pausatu eta goiko literaren azpia miatu du nekatuta.
|
|
|
Begira jarraitu zuen bere modu berezi hartan, luzatu ez zuen galdera bat erantzuteko zain balego bezala. Regueirok epailearen txilibitua jo eta
|
berriz
burua partida ikusteko jiratu zuen arte.
|
|
|
1 Jendeari behin iseka egiten uztea nahikoa da ondoren behin eta
|
berriz
burutik behera kaka egin
|
|
|
Gauaren mekanismoek biratu duten norabide bererantz biratu dut
|
berriz
burua. Hankak tenkatu dira, jazarlearen zain dagoen harrapakinaren senak eraginak.
|
|
|
Ezer baino lehen, hitzeman behar didazu ez zarela
|
berriz
buruaz beste egiten saiatuko.
|
|
2016
|
|
|
–Bai, bai, ulertzen dut, esaten dio Joanesek, pentsakor lurrera begira. Eta pare bat pausoren ondoren,
|
berriz
burua jaso eta?: Aizu, zergatik ez dugu horko tabernan trago bat hartzen?
|
|
|
1 Jendeari behin iseka egiten uztea nahikoa da ondoren behin eta
|
berriz
burutik behera kaka egin diezazuten.
|
|
|
Sobera bortitzak izan ziren etsaien kontra, Alemania peko errekara igorriz mendekuz. Nazione hori, umiliatua,
|
berriz
burua altxatzen hasi zen eta gure aurka airez aire oldartu Hitlerren eskutik. Beraz 14ko gerlariek debaldetan beren bizia eman zuten, dolua pisuago bilakaraziz etxekoen bihotzetan.
|
|
2017
|
|
|
Udaberri asko igaro dira aitonaren izterretan esertzen nintzenetik eta gaur egunera, gehiegi agian. Nire bizitzako azken urteotan etortzen zaizkit kontu zahar guztiak
|
berriz
burura, aitonaren hitz goxoak suaren inguruan dantzan ikusten ditudanean, mutiko gaztetxo bat nintzeneko garaietan moduan. Jendeak dio mundu hontan egoten jarraitzeko egunak bukatzear dituzunean agertzen direla zure bizitzako oroitzapenik politenak.
|
|
|
ezin dizut esan! entzuten nuen behin eta
|
berriz
buruan. Hura zen hura jakin mina!
|
|
|
– Mmmm ummm, baietz egin zuen
|
berriz
buruaz?. Ezin dik bera hona etorri denik sinistu, lehendabiziko gauza, eta ezta hemen gertatu dena ere.
|
|
|
Azken esaldi horren aurrean txapela kendu beste erremediorik ez nuen izango, txapelik izan banu. Nik
|
berriz
burua makurtu nuen, eta, ez dakit Sandrarekiko amodioz ala gudari zaharrekiko imitazioz, Nikaraguara joan nintzen ni ere, Sandrarekin batera historiaren lubakian borrokatzera.
|
|
2018
|
|
|
Uste dut geure burua babesteko modu bat ere badela. Aldi oro esperantza handi batekin ibiltzen bazara, bukatzen delarik kolpea biziki gogorra izan daiteke, eta denbora gehiago behar duzu
|
berriz
burua altxatzeko; zutitzeko. Babes bat da.
|
|
|
Egun hauetan anitz aipu da duela 100 urte iragan Gerla Handia, pertsonalki oroit niz ene bi Attattek gerla hori egin zutela. Gogoan dut ere azaroaren 11n egiten ziren oroitzarreak egun ospetsuak zirela heientzat, nola ez bakoitzari hain segur
|
berriz
burura heldu baitzitzaizkion gerla hortan jasan zituen barneko zauriak. Ez zuten gauza handirik kondatzen, dudan oroitzapena haurra nintzala, galdegin nuela etxeko Attattari zergatik ez zituen baratzean egin beterrabak jaten, erantzun zautan gerlan janak zituela eta orain lapinentzat baizik ez zirela onak!
|
|
|
Hura ustekabea! Hala gertatu ere, bat batean haizea ematu, eta, kapelua
|
berriz
buruan jantzirik, Rogelio orga gainera igan zen.
|
|
2019
|
|
|
Eta Eider eta Maialen etorri zaizkizu
|
berriz
burura. Beraiengatik sentitzen duzun beldur hori.
|
|
|
Eta Vidarte etorri zaizu
|
berriz
burura. Zure estudioko paretan euli baten antzera jarrita, gogoratu dizu idazleak ez duela dakienari buruz idatzi behar, deskubritu nahi duenari buruz baizik.
|
|
|
Askotan, psikoanalistek esaten dute emakumeak aitaren irudia aurkitu nahi duela maitalearengan, baina aitak gizon zen aldetik liluratzen zuen neskatoa, ez aita zen aldetik, eta gizon guztiek dute magia hori; emakumeak ez du norbanako bat beste batengan berraragiztatua eduki nahi, baizik egoera bat berpiztu: haurra zenekoa, helduen babesean zegoenekoa; familiaren etxean guztiz txertaturik egon da, eta pasibotasun ia erabatekoaren bakeaz gozatu da; amodioak aita bezainbeste itzuliko dio ama ere, eta haurtzarora eramango du atzera; emakumeak teilatu bat eduki nahi du
|
berriz
buru gainean; horma batzuk eduki nahi ditu, munduaren bihotzean zein abandonaturik dagoen ezkutatzeko, eta lege batzuk ere bai, bere askatasunaren kontra defendatuko dutenak. Emakumezkoen amodio askotan ageri da haur amets hori; emakumea zoriontsua da maitaleak, ene neskatoa, ene haurtxo maitea?
|
|
|
Irteerara joateko eskailerak jaisten ari zela, Garciaren hitzak etorri zitzaizkion
|
berriz
burura. Eta Leire Altuna ez bazen hiltzailea?
|
|
|
Telebistako berri baten aurrean aitak egindako destainazko komentario bat errepikatzen duzu behin eta
|
berriz
buruan, zutaz zebilela eta zutaz zebilela, eta zutaz ez bazen, zu bezalako jendeaz. Zu bezalakoak al ziren duela hilabete batzuk ekaineko egun hartan Teleberrin agertu ziren ostadarrez jantzitako neska horiek?
|
|
2020
|
|
|
Liburua irakurri eta geroko hausnarketetan murgilduta nengoela, bertan irakurritako esaldi bat zetorkidan behin eta
|
berriz
burura, aurretik nituen hainbat pentsamendu bildu eta era biribilean formulatzen zituen esaldi bat, hain zuzen ere. Biolentzia ‘on’ baten aukera fedeak soilik ematen duela dio Azurmendik (1997).
|
|
|
Orduan bueltaka hasi da trapezioaren barra ardatz hartuta, itzuliak banaka eginez hasieran eta gero abiadura areagotuta gurpil baten moduan. Segundo batzuk jiraka ibili ondoren, gelditu eta buruz behera geratu da, oinak barraren ertzetan bermatuta, eta horrela egin ditu kulunka batzuk alde batera eta bestera,
|
berriz
buruz gora jarri, barrari eskuekin heldu eta plataformara itzuli den arte.
|
|
|
|
Berriz
burua atera, eta galdezka segitu zuen: “Esazak, alu horrek, zer agindu dik Ozzetak?
|
|
|
Bai horratio! Eta(
|
berriz
buruari kolpetxoak emanez) honek zerbait nahi duenean... Hiri tira eta niregana ekarri hindudanean bezala.
|
|
2021
|
|
|
Hasieran jendea uzkur baldin bada, baten lekukotasuna entzuteak, bestea ere eleketa artzera behartzen duela erraiten zaukun. Bakoitzak dituen oroitzapenak, nunbait gordeak izanez,
|
berriz
burura heldu zaizkio. Gehienetan oren erdi baten buruan hitza askatua da, haurrak bezala irri karkaila anitz ere eginez.
|
|
|
" Hi erotuta hago" bota zidan Mikelek. " Erotuta hago" esan zuen
|
berriz
buruari eraginez, eta autorantz abiatu zen.
|
|
2022
|
|
|
Astebete pasatu da, eta oraindik sinistu ezinik gaude. Behin eta
|
berriz
burura datorren amesgaiztoa da. 2021a ere ez zen ondo bukatu, taldean egondako koronabirus oldarraldi baten erruz.
|
|
|
Mojek arrosarioa errezatzen bukatzen duten arte itxaron behar badu, patxadaz hartu du. Cestero etorri zaio
|
berriz
burura. Oraingoan, ofizialordearen metodoak aproposagoak direla pentsatu du.
|
|
|
Baina pentsamendua lasaituagatik belarrak ez zion ezabatzen behin eta
|
berriz
burura etortzen zitzaion irudi hori. Zola urdin argiko konketa, Donapaleuko etxekoa.
|
|
|
Arnasa lasaitzen ahalegintzen da. Parisekoa arriskutsuegia ez ote den pasa zaio
|
berriz
burutik, azken batean berea da pinuen etxea, horrela dio legeak, baina ez zaio aski iruditzen. Benetako izenean nahi du etxea, ahal bezain benetakoan.
|
|
2023
|
|
|
Polizia isildu zen. Bizpahiru minutu egon ziren hitzik tartekatu gabe, harik eta Migeltxo
|
berriz
burua goratu eta hizketan jarraitzeko prest zegoela erakutsi zuen arte. Ritxarrek bazekien ordurako akusatua behera etorria zegoela, kartzela zigorraren presioa sentitzen zuela gainean eta errazagoa zela balioko informazioa ematen hastea.
|