|
2002
|
|
|
Halako komunitate argirik ez bada, nondik hasiko gara? Nondik hasiko gara gela batean erdaldunak, euskaldun
|
berrien
seme alabak, hizkera horretakoak ez diren familietakoak eta, azkenean, lekuko euskaldunak ere baldin badira. Zer hizkera mota erabiliko dugu hor?
|
|
2008
|
|
|
Azken urteotan, gainera, ikusten ari gara guraso euskaldun berriak, hau da, euskara etxetik kanpo ikasi dutenak gero eta gehiago ari direla euskara transmititzen, eta familia bidez transmititzen ez den kasuetan, eskola bidez ziurtatzen da, neurri handi batean, seme alaba horiek euskara ikasiko dutela. Izan ere, euskaldun
|
berrien
seme alaben %80tik gora elebidunak dira gaur egun.
|
|
2009
|
|
|
esan ere, halaxe esan zion bere buruari, ausaz: . Dorre handiagoak erori ziren, eta hau ere eroriko da??; Reginak, halere, bazkalorduan eman zien
|
berria
seme alabei:
|
|
|
Reginak bazekien –jakin beharra zuen– marrazki hura mutilaren amorruak eragindako protesta bat zela, mezu kriptikoren bat gordetzen zuena; are gehiago, Gabinori, itxura egiten ari zen arren, zerbait nabaritzen zitzaion aurpegian –begietako distira berezi hura, adibidez–, garaipen hala moduzko batez mintzo zena porrotaren erdian; hala, bada, amak, Gabinoren barrua biluzteko gai zen heinean, semearen zaurian –barru barrukoan– sar zezakeen hatza, edo semea bere galderekin inguratu, baina jakin bazekienez, antza, urak harria higatzen duela –emetasunaren uren jabea zen, azken batean, gizonen harrizko nortasunaren harrizkotasunari mila aldiz aurre egina–, beste bide bati ekin zion –isiltasunarenari–, denborari denbora emanez eta Gabinoren amorruaren harriari bere egonarria kontrajarriz... esan ere, halaxe esan zion bere buruari, ausaz: " Dorre handiagoak erori ziren, eta hau ere eroriko da..."; Reginak, halere, bazkalorduan eman zien
|
berria
seme alabei:
|
|
2010
|
|
|
Euskararen aldeko fenomenoa gertatu da hortaz, itxuraz, Lasarteko familia erdaldun berri ugaritan: umetako lehen hizkuntza ezkontide batek edo biek erdara izana duten gazteez osaturiko bikote
|
berriak
seme alabei euskaraz egiten saiatzen dira hainbat kasutan: beraiek izan zuten baino etxe giro euskaldunagoa eratzen ahalegintzen ari dira.
|
|
2011
|
|
|
Nazkatuta nago Leoren etxean bizitzeaz. Bere bikote
|
berriaren
seme alabak etorri dira eta 6 gara orain. Imajinatu!
|
|
2012
|
|
|
Eta Irrien Lagunek abesti ezagun batean dioten bezala, «Atzerritar bat tokatuz gero, hurbildu euskaraz, behintzat; zeren bestela, ulertuko du euskara ez dela beretzat». Etorri
|
berrien
seme alaba gehienak, A ereduan matrikulatzen dira. 2010/ 2011ko ikasturteko EAEko datuek diotenez, baieztapen hori ez da egia.
|
|
|
Gainera, azken hiru urteetan eredua igo da. Hala ere, harrera herriaren erantzukizuna da guraso etorri
|
berriei
seme alabak ereduan matrikulatzearen abantailez informatzea. Gure seme alaben ikasgeletan haur etorri berriak egoteak, bertakoen euskara mailan eta erabileran eragin negatiboa du.
|
|
|
Bestalde, etxean euskara eta erdara, hau da, bi hizkuntzak batera jaso dituztenak ere gero eta gehiago dira, hau da, jatorrizko elebidunak dira. Bikote mistoen eta bikote euskaldun
|
berrien
seme alabak dira. Horrela, 16 urte tarteko gazte elebidunen %18, 9 jatorrizko elebiduna da dagoeneko.
|
|
|
Era berean, etxean euskara eta erdara batera jaso dituztenak ere gero eta gehiago dira, jatorrizko elebidunak izanik. Bikote mistoen eta bikote euskaldun
|
berrien
seme alabak dira funtsean. Horrela, 16 urte arteko gazte elebidunen %18, 9 jatorrizko elebidunak dira dagoeneko.
|
|
2013
|
|
|
Mutikotan ribalidade puntu bat sentitzen genuen herriko erdaldunekiko. Haiek nagusi ziren linguistikoki, estatu bat zuten, etorkin
|
berrien
seme alabak izan arren udaletxean haien hizkuntza zen ofiziala, gailena... Eta hara, guk haiek baino ‘gehiago’ ginela sentitzen genuen, gure hizkuntzak eta kulturak beste kategoria bat zuela.
|
|
2016
|
|
|
– Guraso hiztun
|
berriek
seme alabekin hitz egiten dute:? % 48,3k euskaraz?
|
|
|
Horregatik, funtsezkoa da haurrei laguntzea bizitzea egokitu zaien errealitate berrira egokitzeko prozesuan. Artikulu honek adituen aholkuak eta gomendioak ematen ditu etapa honetarako behar den zainketari eta ukimenari buruz, noiz komeni den bikote
|
berria
seme alabei aurkeztea eta zer egin horiek onartzen ez badute.
|
|
2017
|
|
|
Hurritzaren adar bustiekin elkar lotutako enborrek kirrika egiten zuten, behin eta berriz, eta bazirudien edozein unetan askatu eta hankapean zuten zurezko zorua ibaian barreiatzeko pronto zegoela. Soinuak, kolpeak, hanka bustiak maiatzeko ur hotzetan, bortu gorenetako elur urtu
|
berrien
seme alabak ziren ur haietan; eta arroilan zehar Aragoitik zetorren haize xafladak, bereziak sentiarazten zituen gizon haiek, gazte urduri haiek.
|
|
2018
|
|
|
Bertzalde, etxe multzotik bereizi nahi izan zuten eta, gobretxeak lur komunalak eskeini zituela baliatuz, lursail bat hautatu zuen Soroan; gauaz landatu zituen lau makila lurrean solairua mugatzeko, lotsa baitzen auzo berri izanen zirenen iritziaz. Hala ere, etxe
|
berritik
seme alabak alde egiten hasiak ziren: Petra alaba nagusia Buenos Airesera, geroago Balentin bezala, Kreszenzio Mexikora eta Leonor Iruñera.
|
|
2021
|
|
|
Nafarroako eskualde bateko harrera programak finantzatzeaz harago, bertzelako inplikazio bat da aitzinera eginen badugu, batetik toki entitateekiko elkarlanean sakontzea, eta, bertzetik, honako ardatz hauetan baliabide askitasuna bermatzea: etorri
|
berrien
seme alabentzako euskara indartzeko programetan, etorri berrientzako harrera programa eta euskara ikastaroetan, eta herritar zein eragileentzako sentsibilizazioan, hizkuntza eta kultura aniztasunari buruz, eta migrazio prozesuek planteatzen dituzten erronkei buruz. •
|
|
|
Aitzinera eginen badugu, ezinbestekoa izango da toki entitateekiko elkarlanean sakontzea, eta, baliabide askitasuna bermatzea etorri
|
berrien
seme alabentzako euskara indartzeko programetan eta hizkuntza eta kultura aniztasunari buruz sentsibilizazioan, besteren artean.
|
|
2022
|
|
|
Hara hor bada, labur marraztuta, Schuchardtek aipatzen duen Sarako alkate zendu
|
berriaren
seme alaba euskaldun motzen testuingurua, hogeitaka urtekoak zirenak hizkuntzalariak ezagutzean. Uste izatekoa da, hala ere, adinaren araberako alde nabaria egongo zela bakoitzaren gaitasun linguistikoan, eta ziurrenez euskal hiztun osasuntsuagoak edo izango zirela zenbat eta gazteagoak izan, kasurako txikiena Albertourte eta erdikoa baitzen Euskal Herrira ekarri zutenean.
|