|
2008
|
|
|
Internet bidez barreiatzen den irratiaren balioetako bat, hedabidearen gestioan interaktibitateak daukan zereginetik at, eskaintzen dituen entretenimendu eta informaziorako aukera indibidual askotarikoak dira, eduki gehigarriak?. Egoera
|
berri
horrek irrati proposamenaren kudeaketa pertsonala errazten du eta erabiltzailea denbora paraleloen, lineal eta ez lineal, antzeztoki batean kokatzen du non eduki indibidualak, asinkronikoak?
|
|
|
Oker ez banago, Eskualduna aldizkariko Goienetxeren lehen aipamena 1887 urteko azaroan agertu da, hau da, astekaria hasi eta handik zortzi hilabetera, baina ordurako Albert Goienetxe alargunduta bide zegoen, ez baita lehen ezkontzaz edota Philomène Londaitz aihertarraren heriotzari buruzko inolako oihartzunik agertzen. Izatez, topatu dugun lehen
|
berri
horretan, dagoenekoz Albert Goienetxe xuri gorrien arteko auzi baten erdian ikusiko dugu. Antza, 1887ko azaroaren hasieran katu batek ausiki zion Maria Umo atso urruñarrari; egin azterketen arabera, katuak ez zuen errabia sintomarik4 Alabaina, Républicain Bayonnaiseko korrespontsalak gertaera hori profitatu zuen Goienetxeren aurka aritzeko, gure mediku donibandarrak Maria Umo delakoa artatu ez zuela argudiatuz, eta EskualdunaÀ Monsieur le Rédacteur du Républicain Bayonnaisko orrialdeetan Albert Goienetxeren erantzun argibideak plazaratu ziren??, azalduz ez zuela ezbeharraren berririk izan5.
|
|
|
284). Elkarte
|
berri
horrek hainbat errepublikazale eta liberal bildu zituen, hala nola Harriaga Morroxko diputatu hazpandarra, Arturo Campion, Salaberri Mauleko notarioa, Duhart Uztaritzeko alkatea eta Haltsuet Ezpeletako alkatea. Ezaguna denez, elkarte hori, izatez, Anton Abadiaren Euskal Jaien joera gero eta erreakzionarioagoari aurre egiteko sortu zen.
|
|
|
Artikuluan barrena, ingurumari horretan liderrak betetzen dituen zenbait funtzio berezi deskribatuko ditugu, baita azaleratzen ari den antolaketa eredu berriaren ezaugarri nagusiak bistaratuko ere. Antolaketa eredu
|
berri
hori ez da zurrun eta itxia, beste hainbat eredu, guztiak ere elkarrekin partekatutako oinarrizko dimentsio edo ezaugarri batzuk dauzkatenak, bere baitan jaso ditzakeen espazio zabala baizik.
|
|
|
18 Hain zuzen ere, baldintza txarretan zeuden eraikinak bota ostean, bertan bizi ziren familia asko Miribila auzora eraman dituzte, Bilbao la Viejatik gora, babestutako etxebizitzak eraikitzen ari diren auzune
|
berri
horretara alegia.
|
|
2009
|
|
|
Hori horrela izanda, esan dezakegu La Baskonia aldizkariak (bertako kazetaria zen Bozas Urrutiaren bidez) partaidetza zuzena izango zuela euskal etxe
|
berri
horren sorreran. Irakurtzen jarraitzen badugu, horrekin zer lortu nahi zuten aurkituko dugu35:
|
|
|
Aurrean aurkitutako errealitatearen ondorioz, batasun kultural hori instituzionalizatzera jo zuten euskaldunek; horrekin batera bertan sortuko zen identitate
|
berri
horri bultzada emateko tresna bezala erabili ahal izateko. Hala ere, batasunerako joera hau ez zen berehala nagusitu; izan ere, Uruguain eratutako lehenengo euskal etxea, 1876 urtean hain zuzen ere, Laurak Bat izenarekin ezagutzen duguna izan zen (Jose de Umaran bizkaitarra lehendakari hautatu zutelarik), zeina Euskal Herri penintsularreko biztanleek soilik eratu baitzuten (Luzuriaga eta Alvarez, 2001; Irigoyen, 1999; Arin, 2000; Irigoyen, 2003b.
|
|
|
Txosten hori interesgarria izango da oso, eta egunkariko
|
berri
horretan esaten denarekin bat nator. Mikel Karreraren hitzalditik abiatuta, gogoratuko nuke finka bat immatrikulatzearen ondorioa bakar bakarrik baliogabetu dezakeela ondorengo sententzia batek.
|
|
2010
|
|
|
Herritarraren ordez gizabanakoa agertu zen. Aldi berean, gizaki
|
berri
hori, gizabanakoa, problema bihurtu zen, eta horrela, gatazka, herri eta estamentu sozialen artekoa izatetik pertsonen artera eta pertsonen barrura lerratu zen. Ondasun ugariagoen eta teknika garatuagoen artean, bizitza gatazkatsuagoa, larriagoa, ezegonkorragoa egin zen, gaur egun bezalatsu2.
|
|
|
Gaur egun, eskolak beste sozializatzen du herritarra gizarte komunikazioak. XXI. mendeak eskatzen duen hezkuntza osatu
|
berri
horri begira, honako hau da alfabetizazio mediatikoa: era desberdineko komunikabideetako edukiak kontsumitzeko, aztertzeko eta sortzeko ahalmen jasoa.
|
|
|
zapore abertsio edo zapore higuin baldintzatuaren orokortze proba. Prozedura
|
berri
horrekin, adibidez, Symonds eta Hall ek (1995) aurre esposizio programaren garrantzia frogatu zuten (ikus 1 taula). Lan horretan, subjektuak bi zapore konplexuren eraginpean jarri ziren (AX eta BX, A eta B zapore gozo eta gaziak ziren, eta X zapore garratza) modu txandakatuan eta bloke separatuetan.
|
|
2011
|
|
|
Oraintxe sartu da euskera gizabidean, Iainkoa ukatzen ikasi baitu. ¡ Zer zadura badura nâsiak ematen ditugun zartari
|
berri
ortan! (Orixe, 1953).
|
|
|
Aurretik egin diren ikerketa horiek oinarritzat hartuta, lan honen helburua da, batetik, aztertzea zein den telebistagintzaren gaur egungo testuingurua, eta bestetik, testuinguru
|
berri
horretan ikertzea Leintz bailarako nerabeen kontsumo erak.
|
|
|
Ikusleari begira aldaketa handia izan zen programazio eskaintza
|
berri
hori, eta zalantza asko sortu zituen audientzietan izango zuen eraginean, baina estrategia aldaketa horrek emaitza onak izan zituen. Izan ere, Goenkale da euskarazko telesailen artean gehien ikusten dena.
|
|
2012
|
|
|
Aurreko etaparen adibidetzat Plaza Nueva lana daukagu, Esperanza 8 edo Estación de Abandorekin batera, noski, beste lan batzuen artean. Etapa
|
berri
horretan, errealitatearen irudikapen garbia erabiltzen du, ametsetako paisaiak sortuz zenbait jatorritako benetako elementuen gainjartzeaz baliatuz. Hori dela-eta, azkenean, joko kontzeptuala gehitu zion arima erromantiko bezain errealistak aldatutako benetako hiperrealismoari.
|
|
|
lekua utzi behar diotela nabarmenduz: «Uste dut askori lehen mailan jokatzeko aukera emateko eta haiek proiektuari egiten dioten ekarpen ederraz ohartzeko eta harrotzeko modu bakarra dela, eta gainera proiektua euren gauzatzat hartzen hasten dira, jarduteko askatasun
|
berri
hori dutenean». Bistan denez, «ilusioa», «proiektu erkide partekatua», «norbere ekarpena», «harrotasuna», «askatasuna» eta gisa horretako kontzeptuak («emozioak», hein handi batean) adimen emozionalaren eta lidergo faktorearen esparruei dagozkie bete betean13.
|
|
|
Abagune
|
berri
horretan, 1976ko hondarraldian gobernuak berreskuratu egin zuen iniziatiba politikoa, eta erreforma politikorako Lege Egitasmoa aitzinera ateratzea erdietsi zuen; lehenik Gorteetan, eta, ondoren, erreferendum bidez. Sufragio unibertsal bidezko hauteskundeekin burutzekoa zen erreforma. Legearen testua anbiguoa zen, eta ez zuen zehazten bozetatik eratuko ziren Gorteak konstituziogile izanen zirenetz.
|
|
|
Bestetik, 1990eko lege aldaketaren ondorioz, Batxilergoa lau urtetik bi urtera igarotzeaz batera, ordura arte ez zegoen etapa berria sortu zen, Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza (DBH), hain zuzen. Etapa
|
berri
horren ezaugarriak, eta dagozkion testuliburuenak ere, hark ordezkatu zituen mailetakoen zordun dira neurri zabal batean. Horiek ez ditugu aztertu, Batxilergoari ez dagozkiolako, ikerketaren koherentzia gordetzeko.
|
|
|
Esandakoaren frogatzat aipatu da hurrengo egunetan aurkeztekoa den sakelakoentzako aplikazio berria. Propio egindako Apps horrekin, herritarrek jaso ahal izango dituzte taldearen eduki guztiak eskuko telefono aurreratuetan [azkenean, aplikazio
|
berri
hori jarri zen abian eztabaida egin eta 20 egunera, hain zuzen ere, 2012ko ekainaren 1ean]. Izan ere, hortxe ikusten dute mahaikideek indarrak metatu beharra:
|
|
2013
|
|
|
Baina horrek nazioarteko ordena ekonomiko berri bat eskatzen du. Ordena
|
berri
horrek nazioarteko merkataritza harreman justuagoa ekarriko luke, eta ez behartsuen aurka?, guztion onura lortzea irizpide izango duena.
|
|
|
Hilabete gutxira, Galdakao Studion lanean ziharduten hainbat bikoizle eta itzultzaile egokitzailek beren enpresa sortu zuten, Edertrack kooperatiba, eta Bilbon jarri zuten egoitza. Hain zuzen, enpresa
|
berri
horren sorrera gertatu zen Galdakao Studio enpresa eraberritze bidean jarri zutenean. Galdakao Studio izateari utzi, eta egoitza berria zabaldu zuen Galdakaon bertan (K2000), garaiko teknologia aurreratuenaz hornituta.
|
|
|
dugula eta egun batean ingurunean eskema horrekin bat ez datorren eta egokiagoa den planteamendu bat ezagutzen dugula. Guk planteamendu
|
berri
hori asimilatu egiten dugu; gure hasierako eskema bertan behera utzi eta berria erabiliz aldatzen, egokitzen dugu. Ideia hori argitzearren, adibide bat erabiliko dugu.
|
|
|
Haien ordez, André Gorz en25 eta Europako ezker berriaren teorietan oinarritutako «erreforma ez erreformistak» kontzeptuan funtsatuta zegoen aukera estrategikoa bultzatu nahi zuten (Bilbao, 1996). Aukera
|
berri
hori, «boterearen mailakako erdiespenean» zetzan26, IV. asanbladak bultzaturiko bide iraultzailea baztertuz. Jokin Apalategik hiru puntu nagusitan laburbiltzen ditu (2006:
|
|
2015
|
|
|
Eskuindar abertzaletasun klasiko hori klandestinitate luzean higatu egin zen eta, aldi berean, ezker abertzale gaztea sortu zen barnealdean. Joera
|
berri
horretan zenbait talde daude (ELA Berri, Enbata, eta abar), baina ETAk hartuko du indar sinboliko handiena.
|
|
|
Campos Freirek (2010), ordea, uste du gakoa gizarte erantzukizunean dagoela eta horrela aholkatzen die komunikazio taldeei. Halaber, kudeaketa eredu berri bat proposatzen du, konfiantza sendotzea helburu duen eredua; jokamolde
|
berri
horretan sormena, berrikuntza, kalitatea eta sinesgarritasuna oinarrizko elementuak izango lirateke. Casero Ripollések (2010) garbi ikusten du eredu berri horrek eragozpen handiak gainditu dituela, besteak beste, Internet sarean zabaldu den doako kultura, kontsumitzaileen artean hedatu diren ohitura berriak edota onlineko zerbitzuetan dagoen lehiakortasuna.
|
|
|
Halaber, kudeaketa eredu berri bat proposatzen du, konfiantza sendotzea helburu duen eredua; jokamolde berri horretan sormena, berrikuntza, kalitatea eta sinesgarritasuna oinarrizko elementuak izango lirateke. Casero Ripollések (2010) garbi ikusten du eredu
|
berri
horrek eragozpen handiak gainditu dituela, besteak beste, Internet sarean zabaldu den doako kultura, kontsumitzaileen artean hedatu diren ohitura berriak edota onlineko zerbitzuetan dagoen lehiakortasuna. Izan ere, egilearen aburuz, gaur egun komunikazio konpainiak gehiago kezkatzen dira gastuak nola edo hala murrizteaz, berrikuntzak diseinatzeaz baino.
|
|
|
sistema
|
berri
horrekin iragarki gehiago lortzen dutela. «Eragileek denbora gehiago irabazten dute:
|
|
|
«bertsolaritza aurrera doa/ emakumeen harira; orduan gaitzat hartzen genitun/ ta orain eurak gai dira» kantatu zuen zarauztarrak. Belaunaldi
|
berri
hori iritsi arte bertsolariak banaka sortzen ziren; haien kasuan, aldiz, talde fenomeno bat gertatu zen, besteak beste bertso eskolei esker. Horrek erraztu egin zuen bertsolari gazteen eta emakumeen oholtzaratzea.
|
|
2016
|
|
|
Etorkizunean beharrezkoa izango den Ongizate Estatu berriak askotariko zerbitzuak eskaini ditu, gizabanakoen diru sarrerak handitzera bideraturiko hezkuntza eta prestakuntza, baita familiaren zaintza eta lana uztartzeko laguntzak ere, besteak beste (Bonoli, 2006; Taylor Gooby, 2004). Ez dago Ongizate Estatu
|
berri
horren «bezero» eredugarririk, gizabanakook Ongizate Estatura jo dezakegu bizitzaren epe ezberdinetan: lanean ari direnen seme alabak, prestakuntza behar duten helduak, haur txikiak dituzten gurasoak edo laguntza behar duten adinduak izan daitezke, adibidez (Huber eta Stephens, 2006).
|
|
2017
|
|
|
Ipar Amerikan, industrializazio gogorreko mementoan, hiritargo zabalari bideratutako merkatu produktuaren askotariko eskaintza ekoizten ari zen. Testuinguru industrial eta kontsumoko panorama
|
berri
horrek ulergaitza eta eroa eman behar zuen orduko biztanleen ikusmoldeetan eta, beraz, Irakasle Lucifer Buttsen pasadizo komiko horien zentzuak, irribarrea ateratzeaz gain, garaiko gizartearen konplexutasunaz eta garapenaren zentzuaz gogoeta egiteko balioko zuen.
|
|
|
Hamarkadaren amaieran (1988) Arrasate Press aldizkariaren agerpenak tokiko aldizkariak modernitatera ekarri zituen. Fokatze berria, diseinu aukera berriak, euskara batuaren erabilera izan ziren aldizkari
|
berri
horren ezaugarriak. Eredua laster zabaldu zen eta tokiko prentsaren hazkundea hasi zen, Mailope, Karkara, eta kitto?
|
|
2018
|
|
|
1995ean, KAS Alternatibaren ordez, «Alternatiba Demokratikoan» finkatzen ziren negoziaketetarako jarraibideak. Fase
|
berri
horretan, bi negoziazio ardatz planteatzen ziren: ETAren eta Espainiako Estatuaren artekoa, gatazkaren ondorio teknikoez hitz egiteko, eta bestea, Euskal Herriko eragile politiko, sozial eta sindikalen artekoa, beste marko demokratiko baterako trantsizio politikoa diseinatzeko (Saratxo eta Zabalo, 2013).
|
|
2019
|
|
|
Nik ikusten dudana da Kriston lana egiten ari direla horren atzean eta belaunaldi
|
berri
hori ere..., zeren bertsolaritzak daukan hori da, gazte jende asko ari dela sartzen edo, behintzat, zaletzen eta, ez dakit, nik uste dut belaunaldi berri horrek badakarrela ere beste pentsatzeko era bat eta azkenean, gizartearen isla bat denez, pentsatu nahi dut ere gazteak ba horren aldetik ba hobera doazela, ez dakit... (150131_ ET2_ E)
|
|
|
Nik ikusten dudana da Kriston lana egiten ari direla horren atzean eta belaunaldi berri hori ere..., zeren bertsolaritzak daukan hori da, gazte jende asko ari dela sartzen edo, behintzat, zaletzen eta, ez dakit, nik uste dut belaunaldi
|
berri
horrek badakarrela ere beste pentsatzeko era bat eta azkenean, gizartearen isla bat denez, pentsatu nahi dut ere gazteak ba horren aldetik ba hobera doazela, ez dakit... (150131_ ET2_ E)
|
|
|
Bai egon dela aldaketa handi bat, azkenean belaunaldi
|
berri
hori sortuta ia aldaketa handi bat dago, gutxienez konturatzen dena eta, gainera, aldaketa bat ere egon da ez bakarrik bertsozaleen aldetik, zeren eta bertsolarien aldetik ere egon da, o sea, bertsolari emakume aldetik eta bertsolari gizon batzuen aldetik ere bai. (150131_ ET2_ E)
|
|
|
Hala, 60 hamarkadetan jendartean gailentzen zen aldaketa nahiak prozesu paraleloa bizi izan zuen musikagintzan; gainontzeko arte adierazpenetan gertatu bezala, kantagintzaren baitan ere aldaketa zein proposamen berriak plazaratuz. Modu horretan, musikagintzak ere «modernismoa» gainditzeko mugimenduan parte hartu zuen, esperimentazioa izanik estetika «postmoderno»
|
berri
horren paradigma.
|
|
2020
|
|
|
Interpretazio
|
berri
horretatik abiatzen da, hain zuzen, Joseph Margolisen erlatibismo filosofiko indartsua. Hirugarren kapituluan(" Erlatibismo garaikidearen labirintoan barrena.
|
|
|
Juaristi liberalak, ETAtik, Euskadiko Ezkerratik, PSOEtik, PPraino xuxen xuxen paseatu ahal izan du, beti triunfalki. Mario Onaindia, bera ere zerbait paseatua eta PSOEko liberala ordurako, Espainia
|
berri
horren imajinariorako historian figura gailen baten bila irten, eta ez da kasualitatez Pi i Margall eta Errepublikaren batekin topatu, ezpada monarka batekin eta absolutista bera: Karlos III.a despota ilustratua, Inperioko zoko guztietan hizkuntza bakarra inposatzen inoiz egon den tematuena8(...).
|
|
2021
|
|
|
Ondoren, BIT hori estatu hartzailearekin zein estatuk sinatu duen begiratu eta pertsona juridiko bat erregistratzen du estatu horretan. Pertsona juridiko
|
berri
horren bidez egiten da inbertsioa eta atzerriko inbertitzailearen nazioarteko babes bera edukiko du. Hau ikusirik, inbertsio tratatuek eta horietatik eratortzen den arbitrajesistemak enpresa multinazionalak eta haien interesak aurrera eramateko gehiegizko edo abusuzko praktikak dakartzatela baiezta genezake, zuzenbide estatuaren dekadentzia ekarriz eta kapital pilaketa oinarri duen sistemaren biziraupena bermatuz42.
|
|
|
Zinema identitate kontuak irudikatzeko tresna paregabea denez, ikerlan honen helburu nagusia da 2005etik aurrerako euskal zinema berrian maiz talkan irudikatzen diren landaeta hiri identitateak aurrez aurre jartzea, eta aztertzea zergatik eta nola egiten duten talka. Izan ere, euskarazko zinemaren loralditxo
|
berri
horretan antzeko pisua daukate bi mundu horiek, eta irudi osoago bat lortuko litzateke bi dimentsio horiek (eta beren arteko pultsuak) aztertuz gero, zinemak euskal kultura eta gizartearekin duen harremana hobeki uler dezagun.
|
|
|
Adibidez, hamarkadetan aldaketarik egin gabe, 1984an" terrorista" terminoak adiera berri bat bereganatu zuen. Adiera
|
berri
horrek aurreko adieren apolitizismoarekin apurtu zuen: " Dcese del gobierno, partido, etc., que practica el terrorismo" (RAE, 1984).
|
|
|
Hala, Covid sorturiko osasun pandemiak ikasleen% 90i eragin dio (UNESCO, 2020), behar sozioedukatibo berriak sortuaz edo bazirenak areagotuaz (Ramon, 2020) Haur Hezkuntzan ere (Trujillo et al., 2020). Egoera
|
berri
horrek irakaskuntza modu berrietara moldatu beharra ekarri du, ezinbertzean. Hori dela eta, desberdindu behar dira Covid baino lehenagoko UH banakakoa, ospitale pedagogiak espresuki aztertu duena, eta Covid geroztik sorturikoa(" larrialdi hezkuntza", Fardoun et al., 2020:
|
|
2023
|
|
|
Izatez, ezkerreko abertzaletasunak beti izan ditu mugimendu sozialekin eta komunitarioekin loturak, eta haiekin batera behin baino gehiagotan gauzatu ditu aliantza kontra hegemonikoak. Norabide feminista
|
berri
horren adibide da Ernai gazte erakundea: autorreflexio eta prestakuntza prozesu luze baten ondoren, independentziarekin eta sozialismoarekin batera feminismoa ere agertzen da bere ildo estrategikoen artean (Galardi, 2017).
|