|
2007
|
|
|
Eskola eskaintzak demanda berriari erantzun behar zion; irakasle eta ikasgela gehiago behar ziren. Hasten ari zen dimentsio honek, ordura arte zeregin horretan arituak ziren taldeen estrukturen ahalmena gainditu zuen, demanda
|
berri
horri nekez erantzungo zion era egokian ordura arteko helduen euskara irakaskuntza sakabanatuak. Batasun maila bat atxiki beharra zegoen, eta ikuspegi berriak ere beharrezkoak ziren; nazio ikuspegia, herri mugimendu izaera, koordinazio beharra...
|
|
|
Demanda
|
berri
horri nekez erantzungo zion era egokian ordura arteko helduen euskara irakaskuntza sakabanatuak. Batasun maila bat atxiki beharra zegoen, eta ikuspegi berriak ere beharrezkoak ziren; nazio ikuspegia, herri mugimendu izaera, koordinazio beharra...
|
|
|
Izan ere, azken urte horietan Euskal Herriak jaso duen immigrazio berriak errealitate soziologikoa aldatu du neurri batean eta herritar berri horien etorrerak egoera soziolinguistikoan zer nolako aldaketak eragin dituen jakin nahi izan dugu. Noski, immigrazio
|
berri
horren eragina ez da Euskal Herriko hizkuntzen aniztasunean bakarrik gertatu. Hizkuntza berriak entzun ez ezik gazteleraren erabilera zertxobait areagotu egin dela pentsa genezake.
|
|
2008
|
|
|
Mundu
|
berri
horri esker, beharrizan berriak sortu dira, neurri handi batean Internetek eraginda, eta, ezinbestez, garapen teknologikoa arlo jakin batean zentratu da bereziki, hizkuntzen garapen teknologikoan hain zuzen ere. Horrela, gaur egun, teknologia horiei" Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologiak (IKTak)" deitzen diegu.
|
|
|
Zorigaitzez, politika
|
berri
horren emaitzak jadanik hor dira. 2008an, hiru lanpostu eta erdi kenduko dituztela jakinarazi dute irakaskuntza elebidunean, bi lanpostu berri sortuz eta bost eta erdi ezabatuz.
|
|
|
Horiek oro esan eta, Euskararen Erakunde Publikoaren politika
|
berri
horren helburua aski aurreikusi, hausnartu, zehaztu ez dela agertzen zaigu.
|
|
|
Esan dugun dena kontuan hartuz, egitura publiko
|
berri
hori eta bere hizkuntza politika proiektua urrats beharrezko eta garrantzitsuak direla agertzen zaigu, baina aldi berean nahikoak ez direla oraino" hizkuntzaren aldaketaren alderantzikatzeko" (ikus I.3). Ikusiz zein den frantsesaren eta euskararen arteko desoreka Ipar Euskal Herrian, badirudi hizkuntza politika proiektua ez dadila behar bezain eraginkorra izango euskararen egoera zinez aldatzeko.
|
|
|
Esan dugun dena kontuan hartuz, egitura publiko
|
berri
hori eta bere hizkuntza politika proiektua urrats beharrezko eta garrantzitsuak direla agertzen zaigu, baina aldi berean nahikoak ez direla oraino" hizkuntzaren aldaketaren alderantzikatzeko". go trukatuak dira, elkarrenganatzen dituzte, hizkuntza plangintzaren alor desberdinetan.
|
|
2009
|
|
|
Microsoftek microsoft.cat atera berri du, eta hark msn.cat iragarri berri du. Hau da, batzuek besteak erakartzen dituzte, eta sistema
|
berri
horretan mundu guztia hasten da esaten: " Hor bada zer edo zer".
|
|
|
Hona etortzera gonbidatu nindutenean ideia zen azaltzea zer nolako eragina izan duen Internetek katalanaren normalizazio prozesuan. Baina ez alderdi praktikoari edo teknikoari begiratuta, baizik eta hizkuntzak mundu global batean ikusiz, eta katalanok prozesu hasi
|
berri
horretan ikasi duguna adieraziz.
|
|
|
Unibertso birtualean, mugak desegin eta beste mundu batzuetako ateak zabaltzen dizkigun jokaleku
|
berri
horretan, hizkuntza aniztasuna da nagusi (ahaztu barik, hori bai, hizkuntza bakoitzaren pisua eta presentzia oso desberdinak direla hor ere). Partalen irudiko, elebitasunak ez bezalako aukerak damaizkigu hizkuntza aniztasunak.
|
|
|
Unibertso birtualean, mugak desegin eta beste mundu batzuetako ateak zabaltzen dizkigun jokaleku
|
berri
horretan, hizkuntza aniztasuna da nagusi (ahaztu barik, hori bai, hizkuntza bakoitzaren pisua eta presentzia oso desberdinak direla hor ere).
|
|
2010
|
|
|
Eremu urriko hizkuntza da katalana, esparru espezifiko batzuetan bereziki. Horrek beste erronka bat gehitzen du unibertsitateak munduaren aurrean aurkeztuko duen irudia apaintzeko testuinguru
|
berri
horretan. Erronka horri aurre egiteko, irtenbide originalak aurkitu dira —agian, inoiz erabili ez direnak—, eta iraunkortasunez lan egin dugu oreka egokia lortzeko beharrezko nazioartekotzearen eta gure nortasun ikurrak zaintzearen artean.
|
|
|
UPFn, 2009tik aurrera ezarri dira titulu horiek. Ekintza plan hori diseinatzeko, bai eta hori eragin zuen testuingurua ere, kontuan hartu dira eleaniztasunari eta Jakintzaren Europa
|
berri
horretako lehiakortasun orokorrari buruzko Europako gomendioak (ikus Europako Batzordea, 1995, 2003; Orban, 2007). Horren xede nagusia da norbanakoen eleaniztasuna bermatzea hezkuntza eleaniztunaren bidez (ikus Cenoz & Genesee, 2002).
|
|
|
" Hizkuntza gutxituaren sustapena ez litzateke beste hizkuntz (ar) en kaltetan egin behar Hizkuntzen arteko bizikidetza, hizkuntzen arteko elkarbizitza litzateke helburua" (Coyos 2009); Mundu osoan zabaldutako estatu nazioaren hizkuntza bakarreko eredua gainditu nahi du hizkuntzaekologiak;"... hizkuntza desberdintasunaren mantentzeaz arduratzen da, hizkuntza guztiek," txiki" ek barne, gizadi osoari aberastasuna ematen diotela argudiatuz" (Coyos 2009). Planteamendu etiko
|
berri
horrekin ikuspuntu zientifiko berria eraikitzen saiatzen da hizkuntza ekologia.
|
|
|
nola eragin euskararen hautematea eta irudikapena gizarteak berak alda ditzan? ...urrengo lerroetan asmo horrekin jardungo dugu; hau da, saiatuko gara kontzeptu horien oinarrizko ezagutza aurkezten eta balizko erabilera iradokitzen. garai gogoangarri hartan, euskara ate handitik sartua zen agenda publikoan eta, nola ez, garaiko komunikabideen agendan ere... agenda horien guztien azpitik loplanta egiten zuen beste errealitate bat egon bazegoen arren. ongi jabetu behar da framing
|
berri
hori sortzeak duen garrantzitaz, izan ere, Canel eta Sanders-ek
|
|
|
2 argi ilunen garaia euskara hizpide zen kalean zein komunikabideetan eta agenda politikoa ere ez zen dinamika
|
berri
horretatik at gelditu. trantsizio politikoak autonomien estatua ekarri zuen eta azken horrek eskuduntzak, hizkuntzari zegozkienak barne. baina, moda guztiekin gertatu ohi den bezala, bolada hura ere agortu zen eta XX. mendeko 80 hamarkadetatik aurrera euskarekiko lilura lurruntzen hasi zen, abertzaletasunaz kanpoko sektoreetan batez ere. hori ez ezik, hizkuntza horren aldeko jarrera eta atxikimen... bigarren hizkuntza gisa ikasita, euskaraz lortutako gaitasunak erabilerarako premia edota aukera egokiekin bat egin ez izana. euskararen defentsan ordura arte gotorleku izan ziren giro politiko abertzaleak autonomiaren hautuak banatu zituen, baita euskalgintzari zein hizkuntza politikari dagokionez ere, biak ala biak banaketa eta liskar politikoen arrazoietako bat bihurtu baitziren. hala ere, estrategia zatitu baten bitartez bazen ere, euskara suspertzearen ardura alderdi politiko abertzaleen agendetan baino ez zen modu sinesgarrian gorde. hori baliatuta, euskararen inguruko hizkuntza politikari kutsu politizatua, ideologikoa eta erabilera partidista atxiki zizkioten indar politiko estatalistek. alegia, errealitatearen hautemate eta irudikatzea gidatzen eta bideratzen zituen egitura kognitibo berria garatu zuten nortasun espainiarduneko giro sozialek eta noranzko bereko alderdiek. edo, bestela esanda, euskararen gaineko framing berria eraiki eta hedatu zuten. ongi jabetu behar da framing berri hori sortzeak duen garrantzitaz, izan ere, Canel eta Sanders-ek (2005) azaldu duten bezala, hizkera politikoaren bitartez egiten den gertaeren edo egoeraren interpretazioa (framinga) errealitatea sortzeko hiru moduotan erabil daiteke:
|
|
|
2 argi ilunen garaia euskara hizpide zen kalean zein komunikabideetan eta agenda politikoa ere ez zen dinamika berri horretatik at gelditu. trantsizio politikoak autonomien estatua ekarri zuen eta azken horrek eskuduntzak, hizkuntzari zegozkienak barne. baina, moda guztiekin gertatu ohi den bezala, bolada hura ere agortu zen eta XX. mendeko 80 hamarkadetatik aurrera euskarekiko lilura lurruntzen hasi zen, abertzaletasunaz kanpoko sektoreetan batez ere. hori ez ezik, hizkuntza horren aldeko jarrera eta atxikimendua zalantzan jartzen hasi ziren. euskara ikasteko ahaleginetan murgilduta ibili ziren asko, frustrazioan erori ziren. horren arrazoietako bat —nagusia, agian— hauxe izan zitekeen: ...kutsu politizatua, ideologikoa eta erabilera partidista atxiki zizkioten indar politiko estatalistek. alegia, errealitatearen hautemate eta irudikatzea gidatzen eta bideratzen zituen egitura kognitibo berria garatu zuten nortasun espainiarduneko giro sozialek eta noranzko bereko alderdiek. edo, bestela esanda, euskararen gaineko framing berria eraiki eta hedatu zuten. ongi jabetu behar da framing
|
berri
hori sortzeak duen garrantzitaz, izan ere, Canel eta Sanders-ek (2005) azaldu duten bezala, hizkera politikoaren bitartez egiten den gertaeren edo egoeraren interpretazioa (framinga) errealitatea sortzeko hiru moduotan erabil daiteke: iraganaren zein etorkizunaren ulermena eraikitzeko, agenda finkatzeko eta jendea jarduerara bultzatzeko. hortaz, urteak joan urteak etorri, euskaren alde eaen hartutako hainbat neurri, framing berri horren araberako hasi ziren ulertzen eta interpretatzen —kritika zorrotzez josia— gizarteko sektore batzuetan; hala nola herri administrazioko langileei hizkuntza eskakizunak ezartzea. horren ondorioz, gaur egungo agenda publikoan dauden euskararen gaineko iritziak mota askotakoak dira eta kontrajarriak. hona hemen horren isla diren bi ikerlan:
|
|
|
bigarren hizkuntza gisa ikasita, euskaraz lortutako gaitasunak erabilerarako premia edota aukera egokiekin bat egin ez izana. euskararen defentsan ordura arte gotorleku izan ziren giro politiko abertzaleak autonomiaren hautuak banatu zituen, baita euskalgintzari zein hizkuntza politikari dagokionez ere, biak ala biak banaketa eta liskar politikoen arrazoietako bat bihurtu baitziren. hala ere, estrategia zatitu baten bitartez bazen ere, euskara suspertzearen ardura alderdi politiko abertzaleen agendetan baino ez zen modu sinesgarrian gorde. hori baliatuta, euskararen inguruko hizkuntza politikari kutsu politizatua, ideologikoa eta erabilera partidista atxiki zizkioten indar politiko estatalistek. alegia, errealitatearen hautemate eta irudikatzea gidatzen eta bideratzen zituen egitura kognitibo berria garatu zuten nortasun espainiarduneko giro sozialek eta noranzko bereko alderdiek. edo, bestela esanda, euskararen gaineko framing berria eraiki eta hedatu zuten. ongi jabetu behar da framing berri hori sortzeak duen garrantzitaz, izan ere, Canel eta Sanders-ek (2005) azaldu duten bezala, hizkera politikoaren bitartez egiten den gertaeren edo egoeraren interpretazioa (framinga) errealitatea sortzeko hiru moduotan erabil daiteke: iraganaren zein etorkizunaren ulermena eraikitzeko, agenda finkatzeko eta jendea jarduerara bultzatzeko. hortaz, urteak joan urteak etorri, euskaren alde eaen hartutako hainbat neurri, framing
|
berri
horren araberako hasi ziren ulertzen eta interpretatzen —kritika zorrotzez josia— gizarteko sektore batzuetan; hala nola herri administrazioko langileei hizkuntza eskakizunak ezartzea. horren ondorioz, gaur egungo agenda publikoan dauden euskararen gaineko iritziak mota askotakoak dira eta kontrajarriak. hona hemen horren isla diren bi ikerlan: IV. Inkesta Soziolinguistikoa eta Erdaldunen euskararekiko aurreiritziak eta jarrerak, hain zuzen:
|
|
|
Sakoneko aldaketa baten aitzinean gaude, populazioaren piramidea irauli egin da zeharo: ...urte barru, erdaldun elebakarrak gutxiengoa izango direla gure artean, eta salbuespen bitxia baino ez gazteen artean. horrek sekulako garrantzia izango du euskararen etorkizunerako. izan ere, elebidunak, 1981ean biztanleriaren gutxiengoa izatetik, 2031n gehiengo zabala izatera pasatuko baita gizartea. esandakoaren argitan uste izatekoa da, euskal gizarteko eliteak elebidunak izango direla. egoera
|
berri
hori gizarte berdinkideagoa eta kohesionatuagoa eraikitzeko lagungarri izango da, nahiz eta ikuskizun geratzen den horrek guztiorrek zenbaterainoko eragina izango duen euskararen erabileran. eta hau ez da bigarren mailako kontua, lehen muturreko kezka baizik, euskararen biziindarrak arduratzen gaituenontzat. elebakartasunak gero eta toki gutxiago du euskal gizartean. elebitasuna zabaltzeko joera ... elebidun guztiak ez dira neurri berean elebidun. elebitasunaren hazkundea fenomeno urbanoa da, batez ere. garai bateko elebidun gehienak herri txikietan bizi ziren (baita orduan oraindik bazeuden euskal elebakarrak ere), euskal hiztunak nagusi ziren guneetan, eta adin guztietako elebidun gehienek euskara zuten lehen hizkuntza. errotik aldatu da hori urte gutxian. egungo elebidun gehienak hamar mila biztanletik gorako hiriguneetan eta hiriburuetan bizi dira, euskara erabiltzeko aukera gutxiago dituzten herrietan, eta, arestian esan bezala, hogeita hamabost urtez behetiko elebidun gehienek gaztelania dute lehen hizkuntza. horrek guztiorrek zuzenean eta modu erabakigarrian eragiten du euskararen erabileran. beste hitzetan esanda:
|
|
|
" Frantsesa, Konstituzioaren aginduz Errepublikaren hizkuntza dena, Frantziaren nortasuna eta ondarearen oinarrizko osagaia da. Horixe da hezkuntzaren, garraioaren, trukeen eta zerbitzu publikoen hizkuntza(...)". legeak frantsesari beharrezkotasuna eta bakartasuna ematen dizkio eta, eskualdetako hizkuntzak 21 artikuluan aipatuak baldin badira ere, legeak legezko ezugatzarik ez die ematen. legezko marko
|
berri
horri esker frantsesa gerizatu behar zezaten ingelesaren eragin eta erasoez. baina geroztik ohartu da erabilia zela bereziki eskualdetako hizkuntzen aldeko aitzinamenduak trabatzeko (bost adibide in Coyos, Bat 70: 49). eta ez duela deus egiten ahal edo ez gauza handirik ingelesaren eraginaren," inbasioa" ren aurka. hamabost bat urte iragan dira, eskualdetako hizkuntzen aldeko lege proiektu batzuk aurkeztu dira, baina batzar nazionalera ez dira heldu legeen batzordeak onartu ez baitzituen, edo laster eztabaidatu eta baztertu. halere, 2008an pentsaezina gertatu da.
|
|
|
3.2 Konstituzioaren 75.1 artikuluaren emendatzearen ondotik zein da edo zein izan daiteke artikulu
|
berri
horren eragina, aplikazio praktikoak zein izan daitezke, adituek, legelariek galdera horiek aztertu dituzte.
|
|
|
adituek, legelariek galdera horiek aztertu dituzte. Carcassonne zuzenbide irakaslearen ustez, artikulu
|
berri
horrek ez du europako gutunaren berrespena baimentzen eta ondorioz ezertarako emendatu da. ornamentuzko elementu bat litzateke. délégation générale à la langue française et aux langues de France erakundearen 2010ko txostenean errana da argiki artikulu horren balioa" deklaratzailea (legezko baliorik gabe)" dela (2010: 63) 5 beste aditu batzuen bidez esperantza legoke heldu den epaileen jurisprudentzian, kontuan hartuz artikulu berri horrek delako permisibitateari bidea idekiko lezaiokeela. eta lehen seinaleak (ezkorrak) etorri zaizgu.
|
|
|
Carcassonne zuzenbide irakaslearen ustez, artikulu berri horrek ez du europako gutunaren berrespena baimentzen eta ondorioz ezertarako emendatu da. ornamentuzko elementu bat litzateke. délégation générale à la langue française et aux langues de France erakundearen 2010ko txostenean errana da argiki artikulu horren balioa" deklaratzailea (legezko baliorik gabe)" dela (2010: 63) 5 beste aditu batzuen bidez esperantza legoke heldu den epaileen jurisprudentzian, kontuan hartuz artikulu
|
berri
horrek delako permisibitateari bidea idekiko lezaiokeela. eta lehen seinaleak (ezkorrak) etorri zaizgu.
|
|
|
2004ko uztailaren 9an estatuak, akitaniako eskualdeak, pirinio atlantikoetako departamenduak, herrien sindikatak eta hautetsien kontseiluak hizkuntza politikarako egitura publiko berri bat sortu dute, euskararen erakunde publikoa (eep, Office Public de la Langue Basque). hitzarmen bereziaren ondotik eta lehen aldikoz egitura publiko batek euskararen aldeko politika bere gain hartzen zuen. .... horietarik nagusiena euskararen eskola irakaskuntza izan da, parekotasun eredu elebidunean eta murgiltze ereduan haurren kopurua azkarki emendatu da, bereziki lehen hezkuntzan. euskara teknikarien sare bat sortu du herri elkargo eta hiri batzuetan, soldaten erdia bere gain hartuz. kolektibitate publikoen eta euskararen elkarte sustatzaile nagusien bilgunea bilakatu da. hizkuntza politika publiko
|
berri
horretan elkarte nagusiak (euskaltzaindia, Seaska, ikas pedagogia zerbitzua, uda leku, euskal irratiak,...) politika berriaren obragileak bilakatu dira, eramaten zituzten jarduerak hizkuntza politika egitasmoan sartu direlarik lankidetza hitzarmenen bitartez. eepren hizkuntza politika proiektuaren helburua" hiztun osoa" da(" Hiztun osoak helburu, haur eta gazteak lehentasun").... euskararen transmisioan eragiteaz gain, eepk hizkuntzaren erabilpena sustatu duela eta ez gazteengan bakarrik.
|
|
|
11 dekretu
|
berri
horrekin, gurasoek haur hezkuntzan bakarrik aukeratu dute seme alabekin zer hizkuntza erabili, eta irakasgaia guraso gehienek erabaki duten hizkuntzan emango da. Sistema gaizto horren bidez, Steg hezkuntza sindikatuaren ustez, hiriko gurasoen %40ak galiziera aukeratu zuen ikasturte honetarako beren seme alabekin irakaskuntzan erabili beharreko hizkuntza modura; baina" galizieraren" aukera hiriko haur eskolen %10ean baino ez zen" aurrera" irten:
|
|
|
Euskal Herrian, zorionez, badugu Euskarak behar zuen diskurtso
|
berri
hori. Duela 30 urte hasi, eta orain arte, eta aurrerantzean ere ekoizpen berriak sortzen ari den ikertzailea baitugu gure artean.
|
|
2011
|
|
|
Gorago hitz egin dugu nerabeengan ematen den imitazio indarraz. Kontua da gaur egungo gazteek sozializazio prozesu
|
berri
horretan, euskararen behar eta bizipen berriak izango dituztela. Galdera, beraz, erraza da:
|
|
|
Honetan guztian, adin tarte horretakoek (12 urte) berentzat erreferente bihurtu direnak imitatuz jokatzen dute sarritan eta, gaur egun, hauetako asko musikaren munduak eskaintzen dizkie. Beraz, musikak gazteentzako eredu izango diren erreferenteak sor ditzake eta sortu lituzke, nerabeek etapa
|
berri
hori euskaraz egin dezaten.
|
|
|
Euskaltzainburua guistika izena duela gizarte aurreratuetan, diziplina
|
berri
horrek barneratu baititu garai bateko jakituria sakabanatuak, hizkuntzaren erabileraren inguruan sortu zirenak. horrexegatik dator era erara BAT aldizkariaren zenbaki honetan ontzen eta moldatzen den elkarlana. Bateko, euskararen zaintzan zereginak eta jarduerak egiten dituen erakunde ofiziala eta besteko, Soziolinguistika klusterra, egungo soziolinguistikaren zehaztapenak eta teknikak erabiltzen dituena, euskararen mesederako, arlo horretako nondik norako ugarietan. zenbakiaren gaia ardatz hartuta, esan dezadan diglosia kontzeptua azaldu zenetik gaur arte, esanguratsu gertatu dela euskararen egoera deskribatzeko eta zehazteko.
|
|
|
Behetik gorako ikuspegiaz jardun liteke erosoen, euskaldungoaren babesgarri eta garapen eragile izango den diglosia molde
|
berri
hori eraikitzeko orduan. Familia har dezakegu, esan bezala, abiaburu. zentrala da familia, orain ere, hizkuntza ahulduaren geroa definitzeko orMikel Zalbide – Diglosiaren purgatorioaz.
|
|
|
gure egoera soziolinguistikoaz hitz egin ahal izateko diglosiaren jatorrizko esanahi teorikotik kanpo aritu bagenu, beste termino berri bat asmatu genuke euskararen kasurako? c) Are gehiago, hizkuntzen hizkuntza guztien, lexiko zati baten gaurko esanahia kasu askotan nabarmen aldendu da jatorrizko esanahitik, kontzeptu horiek herritarrak, jasoak edo zientifikoa izan. zergatik errefusatu, beraz, hain hedatuta dagoen diglosiaren oraingo adiera
|
berri
hori. Noren eta zeren izenean saiatu genuke orden berri bat ezartzen semantikaren legeetan?
|
|
|
etorkizunerako diglosiarik era al daiteke, hemen eta orain? Iraupen iturri izan al liteke diglosia
|
berri
hori, posible al da gizarte moderno mendebaldar globalizatu honetan euskara erdaren konpartimentazio soziofuntzional berririk eratu, behar adinako gizarte adostasunez zabaldu eta belaunez
|
|
|
ez bakarra baina bai, ene ustez, beharrezkoa. Jarraipeniturri izan liteke, kontrakorik frogatzen ez den artean, diglosia
|
berri
hori. Jarraipen hori, berriz, lehentasun bizia du euskal hiztun elkarteak XXI. mendean bizirik aterako bada. euskara jaun eta jabe sentituko den ingurumen trinkoak, menderik mendeko mintzamoldeari eusten diotelarik inork xaxatu eta aztoratuko ez dituenak (nahiz eta, arnasgunetik kanpora bereziki, hainbat jardun gune eta harreman saretan erdaraz jardungo den) ez da a priori baztertzea komeni.
|
|
2012
|
|
|
Are gehiago, urretxu zumarragan euskararen ezagutza azken urteetan bermatzen ari dela diote datuek ikastetxeen lanari esker neurri handi batean. urretxu zumarragako ikastetxeetan Lh eta dBh d ereduan eskaintzen dira3 dena den nago ez ote diren indarrak, hein handi batean, erdaldunak euskalduntzeari edo euskaraz ere egiteari begira egon euskararen eremu diren horiek indartu eta elikatu beharrean. Ikuspegi
|
berri
hori gehitzea dator geure proposamen hau.
|
|
|
Euskalgintza eta euskararen normalizazioa ziklo amaiera batera heldu direla azaldu dut artikuluan, gaur egungo baldintzatan orain arteko estrategiekin goia jo dugula esaten baitigute datuek. Ziklo berri baterako prestatu behar dugu euskalgintza eta ziklo
|
berri
horretako oinarriez zenbait proposamen egiten saiatu naiz, azken urteotan Topaguneak egindako hausnarketa prozesuko ondorioetatik abiatuta. • Hitz gakoak:
|
|
|
Are gehiago hizkuntza minorizatua denean. Transmisio horren sendotasuna ez ote du zalantzan jartzen joera
|
berri
horrek. Ukipenean dauden hizkuntzak erabiltzeko nahaste borraste horrek zer nolako ondorioak izan ditzake transmisio horren zabalean eta sakonean?
|
|
|
Urbanizazio
|
berri
horrek dislokazio soziokulturala ekarri du berekin arnasgune horietara.
|
|
|
Euskaldunen dentsitatean ere nabarmentzen da hori, herri horietan egonkorrago azaltzen da dentsitate hori; beherakada ez da hain bortitza. Kasu gehienetan, urbanizazio
|
berri
horrek immigrazioa areagotu du. Hori garbi ikusten da azken urteetako herri horietako berezko hazkundea eta migrazio saldoak aztertuz gero.
|
|
|
Urbanizazio
|
berri
horrek dislokazio soziokulturala ekarri du berekin arnasgune horietara. Ondo gogoan dut, duela gutxi Orendainen pasieran nenbilela, 85 urteko aitona batekin hitz aspertuan jarri eta nola hemen hizpide ditugun aldaketa soziokultural horiek, zein modu grafikoan adierazi zizkidan.
|
|
|
Antzeko egoera deskriba genezake arnasgune gehienetan. Urbanizazio
|
berri
horrek hizkuntzen jarduera moldaeran eragindako aldaketaz gain, edota hizkuntzari lotuta, aldaketa sozikultural sakona ekarri du. Etnokultura oso baten aldaketa, hain zuzen.
|
|
2013
|
|
|
Gaur eguneko gazteak komunikatzeko bide berri horiek erabiltzen dituzte eta gure ikerketarekin jakin nahi izan duguna da gazte horiek esparru informalean elkarren artean idatziz komunikatzen direnean erabiltzen duten hizkuntzak zein ezaugarri dauzkan. Azkenik, teknologiaren bitartez komunikatzeko erabiltzen den hizkuntza aldaera
|
berri
horrek kezka piztu du zenbaitengan. Beraz, gure ikerketarekin ikusi nahi duguna da gazteak beren idatzizko hizkuntza testuinguru informalera nahiz akademikora egokitzeko gai al diren eta esparru inAzken urteetan teknologia ikaragarri ari da garatzen, eta gure bizitzetan bere tokia hartzen ari da.
|
|
|
Hizkuntzaren aldaera
|
berri
horren ezaugarriak sailkatzeko ahalegin bat baino gehiago egin izan dira. Esaterako, Varnhagen eta bere kideek (2010) berehalako mezuetan (txat) erabiltzen den hizkuntza aztertu dute eta hizkuntza berri horri dagozkion ezaugarrien artean 14 motatakoak aurkitu eta hiru multzotan sailkatu dituzte:
|
|
|
Hizkuntzaren aldaera berri horren ezaugarriak sailkatzeko ahalegin bat baino gehiago egin izan dira. Esaterako, Varnhagen eta bere kideek (2010) berehalako mezuetan (txat) erabiltzen den hizkuntza aztertu dute eta hizkuntza
|
berri
horri dagozkion ezaugarrien artean 14 motatakoak aurkitu eta hiru multzotan sailkatu dituzte: komunikazioa azkartzeko laburdurak, aurrez aurreko komunikazioan hitzak erabili beharrik gabe adierazten diren ñabardurak ordezkatzeko baliabide pragmatikoak eta akats tipografikoak.
|
|
|
Euskal Herriko gazteen idatzizko hizkerak aztertu ondoren, Amonarriz-ek (2008) dio hizkuntza
|
berri
horren ezaugarrietako bat transgresio nahia dela. Dioenez, estandarraren arauak ez dira errespetatzen eta ekonomia eta adierazkortasuna bilatzen dira, ulergarritasuna da arau bakarra.
|
|
|
Beste batzuk, berriz, (Crystal, 2001; Davis & Brewer, 1997) oraindik haratago doaz eta diote kaltegarria ez izateaz gain, onuragarria eta osagarria dela; sarearen bitartez egiten den komunikazioan garatu diren hizkuntza egitura berriek hizkuntzaren aldaera berri bat (new media language) sortu dutela. Eta gainera, hizkuntza
|
berri
horrek ikasleei mesede egin dakiekeela, sormena eta alfabetatzea bultzatuz (Sternberg, Kaplan & Borck, 2007).
|
|
|
Varnhagen eta kideen (2010) ikerketak erakutsi du, prentsak eta gurasoek uste izan dezaketenaren aurka, ortografia gaitasuna (spelling ability) ez dagoela erlazionatuta berehalako mezuetan (txat) erabiltzen duten hizkuntzarekin. Diotenez, oro har ortografia hutsegiteak egiten diren arren, horiek ez daukate zerikusirik berehalako mezularitzan erabiltzen den hizkuntzaren aldaera
|
berri
horrekin.
|
|
|
Galde sortan jasotako eranVarnhagen eta kideen (2010) ikerketak erakutsi du, prentsak eta gurasoek uste izan dezaketenaren aurka, ortografia gaitasuna (spelling ability) ez dagoela erlazionatuta berehalako mezuetan erabiltzen duten hizkuntzarekin. Diotenez, oro har ortografia hutsegiteak egiten diren arren, horiek ez daukate zerikusirik berehalako mezularitzan erabiltzen den hizkuntzaren aldaera
|
berri
horrekin.
|
|
2015
|
|
|
alegia, gizartean, familietan eta hiztunengan gertatutako aldaketak barne bilduko dituen kontzeptuak zein ikuspegiak. Beharrezkoa jotzen den lanketa
|
berri
horri lotuta, testu honen bigarren zatian hainbat elementu jarri nahi dira mahai gainean. Helburua ez da, inola ere, transmisioa ulertzeko edo garatzeko eredu berri bat proposatzea, transmisioaren etorkizunaz burutu beharreko hausnarketan hainbat elementu ekartzea baizik.
|
|
|
Tolosako ikasleentzat eredu onak izan daitezke. Halere, badirudi herri txikietako ikasle batzuek Tolosako errealitate soziolinguistikoarekin topo egitean, errealitate
|
berri
horretara egokitu beharra sentitzen dutela, eta egokitzapen horretan, beraiek etxetik dakarten euskara mailak nolabaiteko kalteak jasan ditzakeela edo etxetik dakarten euskara etxerako soilik gordetzen dutela. b) Arrazoi didaktikoak: izan dezake, bestalde, SDaren egokitasun mailarekin lotura.
|
|
|
Izan ere, egile edo erakunde bakoitzak bere eredua proposatu izan du, bakoitzari iruditzen zitzaizkion irizpideak hobetsiz (Sallabank, 2014: 24), eta eredu
|
berri
hori argitaratzea balioetsi da, eredu berri horren kalitatearen gainetik.
|
|
|
Izan ere, egile edo erakunde bakoitzak bere eredua proposatu izan du, bakoitzari iruditzen zitzaizkion irizpideak hobetsiz (Sallabank, 2014: 24), eta eredu berri hori argitaratzea balioetsi da, eredu
|
berri
horren kalitatearen gainetik.
|
|
2016
|
|
|
Herri gutasunaren eraikuntzan iruditeria eta diskurtso berrituak sartzearen komenentzia azpimarratu nahi dugu. Eta diskurtso edo framing
|
berri
horretan iradokitzailea da oso euskara eta feminismoaren arteko aliantza zibil eta demokratikoaren ideia. nATUrALIzAzIoA, MEnpErAKUnTzA TrESnA nAgUSIA
|
|
|
Herri gutasunaren eraikuntzan iruditeria eta diskurtso berrituak sartzearen komenentzia azpimarratu nahi dugu. Eta diskurtso edo framing
|
berri
horretan iradokitzailea da oso euskara eta feminismoaren arteko aliantza zibil eta demokratikoaren ideia. eta ezaugarri horien arabera betetzen dituzun funtzioek botere sarean menpeko eta bazterreko posizioan jartzen zaituzte. Ezin zara aldatu.
|
|
|
Kataluniako perspektibari dagokionez ikus, adibidez, Jordi Pujol Nadal-en" nuevo discurso normalizador". Edward de Bono-gandik datorren pensamiento lateral kontzeptuan du diskurtso
|
berri
horrek abiaburu: "(..) tenemos que procurar no vender lengua, sino productos en que ésta vaya acompañada de otras cosas(..)" (Pujol Nadal, 2000:
|
|
|
430 Epe zabal horretan funtsezko aztergai dira belaunaldi
|
berri
horrek dituen interazkio sareen nolakoa (etxeaz gainera auzo giro hurbila, kalea, eskolaketa, lagunartea, kulMikel Zalbide – Mintzajardunaren egoera eta azken urteotako bilakaera. Aurrera begirako erronkak tura kontsumoa, gero bikote moldaera eta lan esparrua), orobat jarduera maiztasunaren sendoa eta rol harremanen behar adinako dibertsifikazioa.
|
|
|
hots, auzolanez, taldeospakizunez eta abarrez herri giro bizirik berreraiki gabe. Sozializazio pauta
|
berri
horrek kanpo munduarekiko lotura indartzen du familia berrietan, eta herri giro bizia ahultzen. l) Punturen batean edo bestean, euskararen presentziak gora egin du arnasguneotan: eskola eredukoa dute beti, adin tarte batera (8, 12 edo 16 urtera) arte.
|
|
2017
|
|
|
ez da, ez, eztabaida berria. eusko Jaurlaritzako hizkuntza politikarako Sailburuordetzak eskatuta, Siadeco enpresak 2013 urtean euskal autonomia erkidegoko administrazio orokorrean egindako hizkuntza eskakizunen inguruko ikerketan jasotako honako bi aipu hauek ere aipatuko ditugu jarraian. hain zuzen ere, ikerlanaren 194 orrialdean euskal administrazioko bi langilek esandakoa honela jaso zen: eztabaida zahar
|
berri
horren harira hainbat zalantza etortzen zaizkigu gogora. noraino daude aitortuak hizkuntza eskubideak administrazio publikoan, administrazioan lan egiteko euskararen ezagutza eskatzea zilegi da, ala aukera berdintasunaren aurkakoa da?
|
|
2018
|
|
|
Baina definizioz, hizkuntza politika bat eraldatzailea da, ingurunea bestelakotzea duelako xede. Erresistentziak agertuko direla aurreikus daiteke beraz eta egoera
|
berri
horretara kolektiboki prestatu gara. Momentuz, badirudi ekilibrista baten gisara ibiltzen garela, oreka mantendu nahian:
|
|
|
Datu pozgarria" zailtasun asko izan arren hiztun berri horiek euskara erabiltzeko egiten duten ahalegina" izanik, kezken artean nagusia" agertoki berria, behin eta berriz aipatu den paradigma
|
berri
hori, hiztun berriarena" da Dobaranentzat. " Neronek ikastola batean izan ditudan 2.000 ikasleetan hiztun berriak ziren gehienak.
|
|
|
Hizkuntza politika
|
berri
hori irudikatu eta zehazteko" irudimena eduki behar dugu, eta ikerketa asko egin behar da. Probatu, eta erratzen bagara beste bide batetik jo", adierazi zuen.
|
|
|
Aizpururen hitzetara itzuliz, norberetasun
|
berri
horren muina giza ekintza da, hartatik eratorritako bi ardatzetan: batetik, giza ekintza gai zentrala bihurtzen da, ekintzaren bidez indibiduo bakoitza bere buruaren arduradun bihurtzen baita, delegaziorik gabe –eta, horrenbestez, hor bere herriaren edota nor bere hizkuntzaren arduradun, delegatu ezin diren zereginak horiek ere.
|
|
|
Mundu aldaketa horrek eta subjektibitate
|
berri
horrek dena zeharkatzen du, baita euskaltzaletasunaren ulermena, eta, horrenbestez, euskararen gaineko diskurtsoa bera ere. Aurreneko Euskal Pizkundearen oinordeko den diskurtsoarekin apurtzen du, hain zuzen, pentsamendu lerro haren bi adar nagusietan:
|
|
|
batetik, arestian aipatu dut euskaltasun eta euskaltzaletasun hark iragana zuela miran, galtzen ari zen mundu bati eutsi nahia motibo, nostalgia zela ardatza. Norberetasun
|
berri
horretatik abiatuta, euskaltasun eta euskaltzaletasun berriak, ostera, etorkizunean jarriko du jomuga: etorkizuneko Euskal Herria du desira eta helburu, oraingo, momentuko, ekintzen bidez egiten doan Euskal Herria.
|
|
|
Batetik, utopia kolektiboak amildu dira, hainbat faktore direla tarteko, baina, haien arteko bat da utopia horien saiakera mamituak hertsatzaile gertatu zaizkiola emantzipazio kolektiboan ez ezik, askatze indibiduala ere bere egin duen subjektibitate berriari. Utopia kolektiboen amilduraren heina aztertzeko egungo imajinario kolektibo globala zizelkatzen duten narratiba nagusiei erreparatzea besterik ez dago adibidez, entretenimendu jardun bainoago ariketa intelektual gisa irensten ditugun telesaileiohartzeko distopia beltzek ordezkatu dituztela garai bateko sen utopikoak, eta, harekin batera, baita mundu
|
berri
horren eragile izango zen gizaki berri perfektuaren (ia jainkozko) ametsa ere. Ondorioa da, egungo statu quo globala denik eta onentzat jotzea, eta, halaber, indibidualitatean sakontzea.
|
|
|
Beraz, hizkuntza praktikak aldatzeari begira egiteko modu berriak lortzeko, harreman ekosistema berritu da. Indarra, alaitasuna eta giro erakargarria kutsatu du ekosistema
|
berri
horrek, sustatu nahi ditugun praktika berrien babesle eta legitimatzailea den talde eta
|
|
|
Espero izatekoa da, disonantzia kognitiboaren teoriaren arabera, hizkuntza arau berrira makurtuz berreskuratuko dutela kontsonantzia. Orain" ezin" du kide urratzaileak (eusleak) hizkuntza zaharraz baliatu disonantzia saihesteko, baina gainerako kideek bai erabil dezakete hizkuntza
|
berria
hori lortzeko. Beraz, hizkuntza berria alderdi indartsu
|
|
|
langile sail jakinetan euskaraz gehiago egiteko aukera emango duen dinamika bat sortzea izan da helburua. Dinamika
|
berri
horri erronka kutsua eman zaio, taldeak onartu behar izan duelako kide batzuen euskara hutsezko jokaera" urratzailea" denbora mugatu batez (bi hilabetez). " Posible al litzateke zuen arteko harremanetan kide batzuk euskara hutsez aritzea (euskal elebakar gisa alegia) eta laneko dinamikari kalterik ez egitea?" Horra hor erronka.
|
|
2019
|
|
|
Etorkizuneko erronkak b) Euskarazko bizi giro arruntari bizirik eusteko beregaintasun erronka emozioz kargaturiko Gemeinschaft elkartasuna, ohiko herri giroa, ez du Gesellschaft gizartearen balio sistema arrazionalak bakarrik ahultzen. arnasgunetik kanpora osatzen eta mamitzen den estilo soziokultural supraetniko oso bat da, horrekin batera, arnasguneen orain gutxira arteko herri giroa nabarmen ahultzen, inoiz indargabetzen, duena. Bizimodu
|
Berri
horren ildotik gero eta espazio meharragoa gelditzen da arnasguneko herritarrek beren artean euskaraz jarduteko. Izan ere, gero eta maizago lana herritik kanpora egiten bada, erosketak eskualdeko merkatalgune handietan, edota zuzenean hiriburuan, egiten badira, ikasketak eta hainbat ikastaro (gida-baimena, informatika, ingelesa,..) hiriburuan edo herriburuan izaten badira, aisialdia (kirol eta dantza, gimnasia eta wellness,..), herritik kanpora osatu ohi bada nagusiki, medikutara edo bestelako osasun kontuetara herriburura edo hiriburura joan behar izaten bada normalean, oporrak eta jai zubiak herritik kanpora pasatzen badira, eta interakzio horietan erdara baldin bada oro har nagusi, askotan jaun eta jabe,.... jarduera multzo zabal horrek ahuldu eta murriztu egiten du herri giroa.
|
|
|
c) Konpartimentazio soziolinguistiko eta moldaera soziokultural berria. guztiz bat nator, arnasguneetako etorkizuna bertako biztanleek diseinatu eta garatu behar duten ideiarekin. uste dut gakoetako bat" Moldaera soziokultural berri bat adostu eta aplikatu behar da" esaldia zehaztea dela. hain zuzen ere," gauzak nola egin behar diren hemen eta orain" frogatzeko eta moldaera soziokultural hori zer izan daitekeen usaintzeko, oso informazio iturri interesgarria izango da tolosaldea datozen urteetan. galtzaundi euskara taldea eskualdeko bilakatu da. arnasguneetako gazte talde ekintzaile eta kementsua sartu da bertara lanera, herriz herri batzordeak osatu dituztelarik eta dinamika berriak eragiten ari direlarik. ...da eta udalen eta euskalgintzaren arteko harreman normalizatuak eta aktibaziorako aukerak eta borondateak ikusita, sinistuta nago, esperientzia emankorra eta bide erakuslea gertatuko dela. eta espero dut, urte gutxi barru praktikan ikusi ahal izango dugula, arnasguneen gaur egungo" sabaia" non dagoen eta" moldaera soziokultural" berriak zer eman dezakeen. moldaera soziokultural
|
berri
hori sortuko bada, nolanahi ere, arnasguneetako herritarrak ahaldundu egin dira. gaiaren inguruko informazio zuzena zabaldu da herritarren artean eta formakuntza berezia landu eskoletan (haur irakasle gurasoekin) eta beste eragileekin arnasguneen garrantziaren eta erantzukizunaren kontzientzia errotu eta zabaltzeko eta autoestimua eta harrotasun sanoa indartzeko. motibazioa eta ilusioa erein, kom... Beti ere oso kontutan izanik, arnasgune guztiak ez direla berdinak eta direla erabili kopia mimetikoak guztietarako. eta honekin lotuta dator hurrengo hausnarketa. arnasguneen bideragarritasuna, nire ustez, inguruko herriburuen ardura ere bada, eta oro har, euskal herriko bilakaera soziolinguistikoarekin lotuta egongo da. adibide batekin esateko:
|
|
|
Baina arnasguneak, are babesgune euskaldunak, husten badira zer? euskaldunen dentsitatea euskal herrian gesalduz badoa nola eutsi gizarte eredu
|
berri
horri edota euskarari, arnasguneei dagokienez mikel zalbidek aipatzen dituen mehatxuen artean bat iruditzen zaigu funtsezkoa, atzera bueltarik ez duelako eta historian zehar hizkuntzak desagertzeko arrazoi indartsuenetarikoa izan delako:
|
|
|
Soziolinguistikaren alorrean neurri berezikoa da Mikel Zalbide eta bere iritziak kontu handiz eta kritikoki hartzeko modukoak dira. ikasitako, irentsitako berritasunen arabera gure ikuspuntua zabalduz. ondoren, aberastasun
|
berri
hori kontuan harturik, ekintzetara pasatzea da hurrengo pausoa, edo dagoeneko abiatuta ditugun ekintzak berritasun horien arabera moldatzea edota, are, eraldatzea, beharrezkoa balitz. gure ezagutza teoriko praktikoarekin bat ez datorrena, aldiz, alde batera utzi dugu, baina beti ere zabaltasunez eta ondo aztertu ondoren irakurritakoa edo entzundakoa. Baikortasunez lan egin behar dugu, euskaltzale guztion helburua bera baita:
|
|
|
Lehen ez bezala, gaur egun gehiago egiten da euskara arnasguneetako kaleetan bertako etxeetan baino. Ikerketa eremu zabala irekitzen digu joera
|
berri
horrek. hipotesi gisa berriro ere, esango dugu alde horren arrazoiak bi norabidetan bila ditzakegula nagusiki:
|
|
|
Funtsezko etena izan da" konpartimentaziorik bai/ ez" delakoa, azken 40 urteko gure planteamendu soziolinguistiko eta glotopolitikoen alorrean6 kikeren ekarpen hau ez da, beraz, ezikusia egitekoa. 2) konpartimentazio
|
berri
hori ez da arnasguneetara berez bere etorriko. Neurriak hartu dira, ahalik eta arinen etor dadin.
|
|
|
Beraz, hppa ulertzeko modua irauli zen nazioarteko adituengan tokiko eragileak eguneroko politikaren egile gisa ulertzen hasi zenean. une horretatik aurrera, hizkuntza politikaz hitz egitean arreta handiagoa jarri zen gizarte eragile horiengan erakundeetako plangintzetako arduradunen jardunean baino (kendall, 2019: 54). hppa ulertzeko modu
|
berri
hori partaidetzazko eredu izendatu da batzuetan (Boix eta Vila, 1998; in Larrea eta Bilbao, 2010: 233).
|
|
|
a) Mundu globalizatuak berdinkeriarako joera du, eta bulkada horretan espezie biologiko zein kultural asko (hizkuntzak barne) suntsituak suertatzen dira. korronte orokor horren baitan, kontrako noranzkoari eusten diote hizkuntza gutxituen aldeko mugimenduek. b) Berariazko euskalgintza marka pean koka daitezkeen euskalgintza sozialak eta euskalgintza instituzionalak, partaidetzazko ereduari atxikiz, hainbat hpp mota garatzen dituzte. horrela, euskararentzat kaltegarriak diren globalizazioaren eraginei aurre egiten saiatzen dira. c) Berariazko euskalgintzaren ekarpenari esker euskarak gizartean garrantzia pixkanaka irabazi ahala, bide batezko euskalgintza ere agertu da, oraindik xume bada ere. Berez, bide
|
berri
horretan garatzen diren hppak eredu teknokratikoari dagozkie, baina euskalgintzaren mesedetan suerta daitezke. d) Berriki, Gizarte berrikuntza delakoa gurutzatu da euskalgintzak darraion bidearekin. horren baitan, korronte eta interpretazio ezberdinak agertu dira, botere ekonomiko/ politikoaren mesedetan pentsatutakoak ere barne. horietatik bereizteko Gizarte Berrikuntza Eraldatzailea formulazioa... Bestalde, Gizarte berrikuntzaz planteamendu bikoitza garatzen ari da:
|
|
|
Aldaera horrek, Vanegas en arabera (2014), zenbait ezaugarri ditu, eta hizkien murrizketa edo laburpena du nagusi. Gazteek hizki bat edo gehiago kentzen diete hitzei horiek laburragoak izan daitezen eta azkarrago idazteko. era berean, hizkuntza aldaera
|
berri
horretan irudiak erabili ohi dira sentimenduak adierazteko. hala, hizkuntza idatziari hitzik
|
|
2020
|
|
|
Eraldaketa hori bizkortu egingo da banda zabal –broadband6mugikorraren hedapenarekin, 5Ga ezartzean. Euskadi edo Kataluniako gizarteen modukoentzat, agertoki
|
berri
horretan are erabakigarriagoa izango da ikus entzunezko korporazio publikoen zeregina. Baina ez Euskal Irrati Telebistak (EITB) ez Corporació Catalana de Mitjans Audiovisuals ak (CCMA) dute euskararen edo katalanaren erabilera soziala hedatzearen alde ezer nabarmenik egin ez badute bultzada berri bat jasotzen, aukera emango diena beren posizioa indartzeko, eginkizuna birdefinitu eta berritzeko eta errotik eguneratzeko helburuak, errutinak eta lan moduak, baita enpresaren egitura bera ere.
|
|
2021
|
|
|
Beste batzuk, euskararen egoerari egokitu ahal dira. Kontziliazio
|
berri
horri gorputz emateko, euskararen lege estatus territorializatu bat osatzea izan daiteke pista berri bat. Horretarako, Frantziako Konstituzioak eskaintzen dituen bi tresna erabil daitezke:
|
|
|
Aukera bakarra, hipotesia horretan, euskal elkargoaren eboluzio instituzional bat plantatzea litzateke, azken egitura hori Lurralde Kolektibitate bihurtuz. Kolektibitate
|
berri
horren estatusa lege bidez finkatzeko orduan, euskarari lotutako kapitulu berezi bat negoziatzeko parada legoke.
|
|
|
Agertoki
|
berri
horrek ekimen berriak asmatzera eta sortzera behartzen gaitu. Gure kasuan irakasleen prestakuntzan jarri nahi izan dugu indarra, irakaslea delako ikasleak aurrez aurre duen euskararen erabilerarako eredu garrantzizkoenetakoa, bai euskara lehen hizkuntza denean, baita bigarren hizkuntza denean ere, are gehiago bigarren kasu horretan; eredu horren bidez lagunduko dio ikasleari erabilera egokiak bereganatzen, eta ezagutzak eta askotariko mundu kontzeptualak eskuratzen.
|
|
|
Hots, Europan Frantzia hizkuntza propioei buruzko kudeaketan salbuespen bat egoten da oraino. Iduriz, lege
|
berri
horrek laguntza handirik ez dio ekarriko hizkuntza horien biziberritzeari (Ipar Euskal Herrian adibidez), lurralde batzuetan indarrean diren hizkuntza politika ekintza zenbait bermatzen baldin baditu ere eta, ondorioz, besteetan indarrean jartzeko aukera ematen baldin badu ere.
|
|
2022
|
|
|
Artikulu aitzindari batean Kotler eta Zaltmanek (1971)" marketin soziala" terminoa sortu zuten. Hurbilpen
|
berri
horren bidez argudiatu zuten jendartearen onurarako baliatu daitezkeela marketinaren analisi, plangintza eta kontrol mekanismoak, jarrerak eta portaerak helburu horrekin eraldatu daitezkeen neurrian. Marketin estrategiko eta operatiboaren kontzeptu tradizionalak egokitu zituzten arazo sozialei aurre egiteko, hala nola segmentazioa, xede taldea eta posizionamendua; produktua, prezioa, plaza eta promozioa (marketin mix aren baitako 4 Pak).
|
|
|
Oso kontuan izatekoa da bidaide indartsu bat aurkitu dezakeela euskarak sektore horretan; baina ibilbidea luzea eta geldoa da, eta seme alabengana transferitzen da. Belaunaldi
|
berri
hori guraso estatusera heltzerakoan gertatuko den jauzia garrantzizkoa izango da.
|
|
|
Euskararen berreskuratze prozesua ulertzeko modu
|
berri
hori gizarte berrikuntza eraldatzailearen ikuspegitik etorriko litzateke (Martinez de Luna, 2019), lan moduetan lankidetzaren bidean sakontzeko beharrarekin lotuta, gizarte eragileen eta erakunde publikoen arteko lankidetza, ezagutza eta sareko lana sustatuz. •
|