|
2002
|
|
|
Hogei urte bami, Euskal Herriko gizartea helduagoa izango da, zaharragoa, biztanle askok autonomia ekonomiko handiagoa izango du, horrek emakumezkoeniritziak eragin handiagoa izatea ekarriko du?, eta, seguruenik, heziketa mailahandiagoa izango du. Testuinguru horretan, eta teknologia
|
berrien
hedapen zabalabermaturik, gaur egun ere biztanleen oraingo zein etorkizuneko bizi kalitateanfuntsezkotzat jotzen diren esparruetan iritzi, partaidetza eta presio eremuak sortuko dira: ingurumenaren zainketa, gizartetik baztertutako pertsona ahulenenganako arduraren bermea, adineko pertsonen zainketa...
|
|
2004
|
|
|
Baina Espainiako ekonomiak garapen maila bat lortu du, eta horrek ezin du bere etorkizuneko hazkundea oinarritu beste nazio batzuek egiten duten ahalegin teknologikoan —beraiek baliatzen dira, eta garapen ertaineko herrialdeen eskura ere badago—, bere horretan baizik. Beraz, Miroren iritziz, premiazkoa da “anbizio handiagoko politika teknologiko berri bat, ikerketan eta garapenean inbertitzea ahalbidetuko duena, esparru berrietara zabalduko duena eta ideia eta berrikuntza
|
berrien
hedapena zabalduko duena”. 1985etik 2003ra, Espainiako Barne Produktu Gordina (BPG) urteko batez besteko tasa altuan hazi da,% 3,1ekoa, Europako Batasuneko herrialdeetakoa baino nabarmen handiagoa, eta kanpo lehiarako etengabeko irekieraren esparruan hazi da.
|
|
|
Posta elektronikoaren bidez hedatzen diren beste “zizare” konbentzional batzuek ez bezala (erabiltzaile batek kutsatutako fitxategi erantsia exekutatzea espero dute), “Sasser” gai da sistemei automatikoki eraso egiteko eta, gainera, hirugarren batzuk baimenik gabe sartzeko atzeko ate bat irekita uzteko. Birus
|
berriaren
hedapena esponentzialki handitzen ari da Interneten, eta gutxieneko segurtasun neurririk ez duten etxeko erabiltzaileei eta zerbitzariei eragiten ari zaie, Hispasec enpresaren arabera. Enpresak iragarri du kasu esanguratsuagoak gerta daitezkeela gaurtik aurrera eta hurrengo egunetan.
|
|
2008
|
|
|
Bestalde, Ministro Artekariak nabarmendu zuen erakunde horrekiko lankidetzak “emaitza bikainak eman dituela”, eta, orain, “Eraikuntzaren Kode Teknikoan lortutako arauen bikaintasun maila mantentzeko esperientzia eta gaitasun teknikoa izango dugula berriro”. Zarata eta birgaitze energetikoa Irisgarritasunari buruzko ikerlanaz gain, CSICeko zientzialariek zaratatik babesteko dokumentu
|
berriaren
hedapenarekin eta aplikazioarekin lotutako lanak ere landuko dituzte. Dokumentu hori nahitaez bete da urritik aurrera.
|
|
2009
|
|
|
Beste berrikuntza batzuk gurera berandu samar iritsi ziren arren, ezin dugu gauza bera esan irrati bidezko komunikazioari dagokionez. Egin kontu Guglielmo Marconi-k 1897an patentatu zuela hari gabeko telegrafia (baita Wireless Telegraph Signal Company sortu ere) eta 1920ko hamarraldia hasierarako irrati entzuleen elkarteak sortu zirela Bilbo eta Donostian, Marconiren asmakizuna ezagutarazteko eta komunikabide
|
berriaren
hedapena hauspotu guran. Hamarkada horretan ezarri behar da, beraz, Euskal Herriko irrati hedapenaren abiapuntua.
|
|
|
Ikasleen ia %89 unibertsitate publikoetan matrikulatu ziren 2008an, eta horiek ere ikerketa lana betetzen dute. Teknologia
|
berrien
hedapena gero eta handiagoa da, baina alde handiak daude ikastetxeen artean.
|
|
2010
|
|
|
Horrela, irudikatu ere ezin dugun moldean, lehen kultura iraultza gaitza gertatu zen abeltzaintza eta nekazaritzaren etorrerarekin. Honi estuki loturik jotzen da hizkuntza indoeuroparren zabalpena Europan barna (ikus 5); ekialdetik milaka urtetan gertatu zen bizi molde
|
berrien
hedapen honek suntsitu, desagerrarazi edota guztiz bestelakatu zituen Europako antzinako mintzairak eta kulturak.
|
|
2011
|
|
|
Kontuak kontu, teknologiari buruzko gogoeta orokorra behar beharrezkoa zelakoan nengoen. Izan ere, iruditzen zitzaidan askok eta askok zientzia eta teknologia erlijioaren ordezko gisa bizi zituztela, eta, erlijio orok bezala, haiek ere euren dogmak (asko) eta apostoluak (geroz eta gehiago) zeuzkatela, fede
|
berriaren
hedapenari erabat emanak batzuk zein besteak.
|
|
2014
|
|
|
Denbora hartuko du, baina teknologia horiek guztiak jendartean txertatuko dira; gure eguneroko bizitzarekin lotutakoak badira, errazago. Hori bai, teknologia
|
berrien
hedapen prozesuetan gertatzen diren desorekak ikusteke daude. Are gehiago, gailu horiek dituzten eta ez dituztenen artean sor daitezkeen desberdintasunak inoizko handienetarikoak izan daitezkeelako.
|
|
|
9 arlo finkatu dituzte: goi mailako ikasketak eta ikerketa; biharko ekonomia, mugikortasuna, teknologia
|
berrien
hedapena eta Internet jarioa lurralde osoan bermatzea; trantsizio ekologikoa eta energetikoa; enplegua; prestakuntza. Bereziki Ipar Euskal Herri osoan garatu nahi dituzten lau atal daude:
|
|
2015
|
|
|
Azterketa gehienetan, bazkideen ogibidea zehazten saiatzen badira ere, adinari garrantzi gutxiago ematen zaio eta ikertzaile gutxik erreparatzen diote datu horri. Hala ere, azken ikerketetan, garrantzia hartu du, nagusiki gaztediak indar politiko
|
berrien
hedapenean izan zuen eragina ezagutzen hasi delako3 Kasu honetan, handitu egiten dira oztopoak, 25 urtez azpiko gazteak ez direlako hauteskundeerroldan azaltzen. Zailtasunak zailtasun, 930 lagunen adina ezagutzea lortu dugu.
|
|
|
XIX. mendearen azken urteetako eta XX. mendearen hasierako zenbait gertaerak Otomandar Inperioa are gehiago ahulduko dute. Europar kolonialismo
|
berriaren
hedapenari aurre egiteko sustatutako neurrietako bat Islama indartzea izan zen. Horrek gutxiengo erlijioso gehienen gaitzespena ekarriko du, eta Mendebaldeko potentziengan «babesa» bilatuko dute.
|
|
|
Azken buruan, baliabide sozio semiotiko
|
berrien
hedapenarekin egiten dugu topo: euskal Zereko arituek, adituek, ekintzaileek eta biztanle arruntek ere badakite zer egin behar duten identitate praktika deigarri eta bereizgarriak apailatzeko.
|
|
|
Del Burgo Torresekin beste hainbat eginkizunetan ere ari izan zen, biblioteka
|
berrien
hedapenean adibidez. Urmenetaren jomuga, bai Udaletik, bai Foru Diputaziotik, eta Aurezki Kutxatik ere:
|
|
2017
|
|
|
Diskurtso
|
berriaren
hedapena, batez ere, eliza katolikoaren, komunikabideen, hezkuntza sistemaren, sindikalismo bertikalaren eta politika sozial eta laboralaren bitartez bideratu zen (Ortiz, 2005: 169; Gil, 2004:
|
|
2018
|
|
|
Agerian gelditu denez, erreferente foralista nagusi izan zen XIX. mendeko bilakaera politikoan, baina horrek ez du esan nahi bestelako jokabiderik agertu ez zenik. Iruñera ere, aldaketa sozio-ekonomikoarekin eta ideia
|
berrien
hedapenarekin batera, langileriaren antolaketaren eta demokrazian sakontzearen aldeko aldarriak hedatu ziren. Gutxiengo baten jokabidea da, baina garrantzitsua, horrela jaiotzen baitira XX. mendean gizartean eragin handia izanen duten mugimenduak.
|
|
2020
|
|
|
Gaurko mundu hiperglobalizatuak ere erakutsi du bere hauskortasuna: hiperkonexioak erraztu egiten ditu krisi finantzarioak eta patogeno
|
berrien
hedapena. Hau da, beste lurraldeekiko dependentzia areagotzeak hauskortasuna areagotzen du.
|
|
2021
|
|
|
«Landare inbaditzaile
|
berrien
hedapena eten behar dugu»
|
|
|
Arazoa konpontzea asko eskatzea da. Landare inbaditzaile
|
berrien
hedapena eten behar dugu, indarrak horretara bideratu. Horretarako, ekosistemak ongi kontserbatu behar dira; horrela, askoz zailagoa egingo zaie espezie inbaditzaileei gurean sartu eta hedatzea.
|
|
|
Existentziari zentzua ematen diona etorkizun ireki
|
berrietarako
hedapena izanik, aipatutako lanak ez dira subjektu autonomo gisa berretsi eta bizitzari zentzua emateko gauza:
|
|
2022
|
|
|
Hiria, bilakaera historikoagatik, bi eremu nagusitan banatzen da: ingurabidearen barnealdea, 80ko hamarkadara arte garatua, eta ingurabidearen kanpoaldea, 90eko hamarkadatik aurrera auzo
|
berrien
hedapenarekin sortua. Orotara 31 auzo ditu, oso heterogeneoak, hedadurari zein biztanleen profilari dagokionez.
|
|
|
Bigarren aldia, Eusko Jaurlaritzaren eskutik datorren instituzionalizazio publikoari lotua dago, eta euskara berreskuratzea lehenesten zuen hezkuntza eredu
|
berriaren
hedapena (Martinez de Luna, 2019). Hala ere, identifikatutako narratiben arabera, funtzionamendu eredu horrek ez lituzke espero ziren emaitzak sortzen (Agirrezabal 2015), eta, hirugarren aldi batek, estrategia hori berrasmatzea eskatzen du, euskara erabiltzen ez duten ahotsei erantzuteko (Espiau & Bengoetxea, 2019).
|
|
|
1993 urtean sortu zen, posta bidezko publizitate jazarpena eta, ondoren, telefono bidezkoa saihesteko zerbitzu gisa. Teknologia
|
berrien
hedapenarekin, haien babesa era guztietako publizitatean zabaldu zen: posta, telefonoa, posta elektronikoa, SMS, etab. Robinson Crusoe (Daniel Defoe k idatzitako izen bereko eleberri famatuaren protagonista) naufragoari egiten dio erreferentzia.
|