|
2001
|
|
|
Beraz, badirudi H ren zorrak aldatu gabe segitu duela, zeren lehengo zordunen lekua zordun berriek hartu baitute: zorpeko egoiliarrek
|
beren
zorra 2 HM ko balioan gutxitu dute, beren transferraren kopurua; baina H-ko bankuak orain kopuru berberaz zordunduak dira Iparreko hartzekodunekiko (38 irudia).
|
|
|
H herrialdeko bankuak eramaten ari dira orain bertako egoiliarrek ordaindutako herrialdearen kanpo zorraren zatiaren zama, 2 HM ko sakrifizioaren bidez. Argi ikusten da zer nolako garrantzia daukan zorpeko herrialdearen egoiliarrak herrialdetik bereizteak: hasierako zorpeko egoiliarrak gai dira
|
beren
zorra kitatzeko, beren hartzekodunen onurarako egin duten 2 HM ko transferraren bidez; hala ere, H herrialdeak, multzo osoan harturik, ez du inolako etekinik atera eragiketa horretatik, zeren bertako bankuen kanpo zorra 2 HM ko mailaraino hazi baita. H-ko egoiliarren eta H herrialdearen bereizketa berriro aplikatzen da:
|
|
|
Kanpo zorraren zerbitzu baten arrakasta osoa bermatzen duen printzipio zehatza hauxe da: eragiketa zorpeko herrialdeari zuzena zaio eta gainontzeko munduari ere zordunek egoiliarrak eta beraien herrialdea paraleloki zorretatik beren buruak askatuko dituztelako baldintza beharrezko eta nahikoaren menpe; alderantziz, egoiliarrek beren buruak
|
beren
zorra herrialdeari pasatzeko soilik askatzen badituzte, argi dago herrialdeak atzerapen baliokidea jasaten duela, zeren beraren zorrak aldatu gabe segitzen baitu, nahiz eta egoiliarrek galera erreala izan duten; izan ere, egoiliarren aurrezkiak transferituak izan dira, baina herrialde zordunduarentzako inolako kontrapartidarik egon gabe.
|
|
|
Dena den, 100 miliardo dolar horiek (beraien zorpetze osoaren stockari dagozkionak, berriki eskuratutako zorra barnean egonik) ordaindu eta gero, zailtasunean dauden herrialdeek 82 miliardo dolarreko balio nominaleko zor berria besterik ez dute jasaten, ordainduriko kopurua ez baitago zorpean. Ondorioz,
|
beraien
zor berriaren zama 82 miliardo dolarrekoa da errealki, hau da, 82 miliardo dolarrak konstanteak dira (inflazioak gutxituak izan gabe), zeren dolar horien depreziazioa inflazio tasaren barruan dagoen zama baita.
|
|
|
Demagun, etsenplu modura, herrialdeen zor nominala 900 miliardo dolarretik 1000 miliardo dolarretara igo dela (100 miliardo dolarreko inflazio tasa baten gehiketa dela kausa, adibidez). Baldin eta herrialde horien balantza korronteen batura orekatua izanen balitz,
|
beraien
zorra azkenik 900 miliardo dolarrekoa izatera murriztuko litzateke ordaindutako 100 miliardo dolarreko interesak, izatez, amortizazioak dira?. Beraz, badirudi NMFko autoreek azkenik arrazoia dutela:
|
|
|
Meier ek azpimarratzen duenez, Estatu Batuek promesa baten
|
beren
zorraren ezagutza trukean baliabide errealak bereganatzeko abantaila handia daukate, zeina betetzeko inoiz ez baitiete eskatuko, zeren, izatez, dolarra nazioarteko edozein transakzio iparramerikarrak barne ordaintzeko aukeratu den medioa baita.
|
|
|
Izatez, logikaren arabera, beren egoiliarren zorpetzearen gainean nazioak ezin direla zordunduak izan frogaturik egonda, badirudi ezen, gaur egungo nazioarteko ordainketen ez sistemaren menpean egonik, herrialdeek beren garapen ekonomikoa erabat baldintzaten duten gehiegizko kanpo zorra metatu dutela. Beste hitzez esanda, zorpeko herrialdeek etengabeko galera sufritzen dute, beren zama bikoizten duen sistema baten azpian
|
beren
zorra zerbitzatu behar dutenean.
|
|
|
Sormen horrek ez du eraginik truke tasan eta ez da inflaziogilea, herrialdearen kanpo irabaziaren etxeko monetizazioari baitagokio. Beste aldetik,
|
beren
zorra zerbitzatzearren zorpeko egoiliarrek ordainduriko kopurua, osoki bereganatzen du Bankuak, Altxor Publikoaren izenean. Kopuru hori da sistema berrian martxan jartzeari dagokion irabazia, eta herriak metaturiko kanpo zorraren ordainketa positibotik dator zuzenean, kanpo zorra dolarretan X baliotik (X 2) ra aldatzen delarik; hau da, interesen ordainketak kontuan hartuz gero, (X+ i) baliotik [X+ i i (2 i)] ra.
|
|
|
Zailtasunetan dauden herrialdeei inflazio tasa gutxituko balitzaie,
|
beraien
zorra dolarraren depreziazioak gutxituko luke. Baina, izatez, herrialde horiek 100 miliardo dolarrak ordaindu dituzte, dolarraren erosioa erreparatzearren hain zuzen ere.
|
|
|
|
Beren
zor finantzarioa kitatzearren, A herrialdearen erreserba ofizialek G ren aktibo finantzarioak $ eko balioan eskuratu behar dituzte. A ren esportazioen ordainketa erreal galduak (es1A+ es2A) bere esportazioen ordainketa errealak (es3A, alegia, 3 fluxua) ordezkatu behar ditu.
|
|
2007
|
|
|
Espekulazioan aritzen direnentzat, segurtasun sare moduko bat da mekanismohori. Kasurako, Asiako herrialdeek
|
beren
zor obligazioak estaltzeko behar zituztenfinantza maileguen iturriak, hasieran haien moneta nazionalak porrotera eramanzituzten finantza instituzio berberak izan ziren. Gurpil zoro horren ondorioz, banku komertzial gutxi batzuk aberastu egin dira erabat, gobernuen gainetik etamunduko politikaren gainetik beren eragina handituz (horien artean, hona hemenezagunenak:
|
|
2008
|
|
|
Y respecto de que dichas mis partes no son revendedores ni han sido jamas, sino unos pobres labradores e inquilinos que para pagar las rentas a sus amos suelen en el modo posible, y a costa de mucho travajo, engordar en algunos años, algunas juntas de Bueies, se ben precisados, no teniendo quien las compre, a ser molestados por sus amos y demas acreedores por justicia?». Abeltzainen helburua ez zen inoren izerditik aberastea,
|
beraien
zorrei eta errentei aurre egitea baizik; eta ez ziren Gipuzkoako oligarkiako partaideak Otazuk suposatu zuen bezalaxe, txirotutako maizterrak baizik. Biak funtsezko elikagaien kanporatzaileak baziren ere, alde handia zegoen ganadua eta aleak kanporatzeko, batzuek eta besteek erabiltzen zuten prozedura (azoka/ ezkutuan) eta motibazioetan (bizirautea/ aberastea).
|
|
|
Udalaren bilerak gehiago tartekatu ziren, berriro ere igandeetara pasatuz, meza nagusiaren ostean. Itxura denez, Sustaeta eta Agirregomezkortaren jokabideak kitzikatuta, beste hartzekodun batzuek ere Bergarako epaitegira jo zuten
|
beraien
zorra lehenbailehen kobratzeko xedearekin. Bergarako epaitegia gainezka zegoen, eta epailea bera Eibarrera hurbilduta, udalaren eta hartzekodun nagusien artean akordio bat aurkitzen saiatu zen,«?
|
|
|
alde batetik bere propio eta arielak bahituta zituen, Jose María Alberdiren erreklamazioaren ondorioz; bestetik, Antonio Tapiaren aldeko epaia eman zuen Bergarako auzitegiak, eta udalak 35.360 erreal ordaindu behar zizkion. Baina hori ez zen okerrena, erakunde judizial berriek hartzekodunen alde jotzen zutela ikusirik, beste biztanle batzuk ere Bergarako bidea hartzekotan zebiltzalako
|
beraien
zorrak kobratu nahian. Gainera, auzien bideak udalaren baliabide urriak agortzen zituen (Ziortzako apaizekin zeukaten auzia galdu berriak ziren, 3.000 errealetik gorako zorra sortuz), eta«?
|
|
|
Ibarzabal eta Tapiarekin zeukan zorraren jatorria ez zen gerra garaikoa, geroago egindako maileguen ondorioak baizik. Ziur asko Tapiak eta Ibarzabalek akordioa ez onartzearen arrazoi nagusia da ez zutela nahi
|
beraien
zorra gerra garaiko zorrarekin multzo berean nahastea, gerra egoeran nahitaez emandako horniketak eta bake garaian borondatez egindako maileguen izaera ezberdindu nahian bezala. Eta azkenean beraien helburua lortu zuten.
|
|
2010
|
|
|
doikuntzapolitikan «egiturazko doikuntzaren» alde egiten du eta egiturazko eta epe ertainekoneurriak lehenesten ditu. Birnegoziazio hauen azken helburua zordunek zorraordaintzea zen eta, batez ere, zordun handiek (gehienbat Latinoamerikako herrialdeak)
|
beren
zorra ordaintzea, hauek zirelako benetako arazoa Iparraldeko hartzekodunentzat. Eta zorra ordaintzeko lortu beharrekoa oso sinplea izaten da:
|
|
|
sarreragehiago lortu eta gutxiago gastatu, hau da, austeritate planak ezarri ziren. Hartzekodunak Iparraldeko banku pribatuak, gobernuak eta nazioarteko instituzioak ziren (hauek garrantzitsuak bereziki herrialde pobreenen kasuan) eta zordunak, berriz, herri zordunetako enpresak (nahiz bertakoak nahiz multinazionalak) eta gobernuakizan arren, azken hauek hartu zuten
|
beren gain
zorraren ordainketa.
|
|
2015
|
|
|
7 Egungo belaunaldiek
|
beraiei
zor diete funtzionamendua bermatu, gehienbat etorkizunekoei beste, eta horrek beherakorra belaunaldiarteko ekitatearen inguruko ez den kapital metaketarako bidea ematen ardura asebetetzeko. Etorkizunari begira du.
|