|
2000
|
|
|
Bidean behera errekastoek
|
beren
urak batzen dituzte, eta malda leunduz doan heinean, erreka zabaldu eta korrontea franko moteltzen da. Era berean, urak goitik ekarritako buztin eta harea erreka ertzetan metatzen da, eta materia organikoan aberatsa den lurzorua eratzen da.
|
|
2003
|
|
|
|
Beren
uren azpian herriak, aztarna historiko eta kulturalak uzten dituzte eta paisaia naturalaren itxurari ere erasaten diote.
|
|
|
Arrain freskoa da, printzipioz, denbora gutxien irauten duen elikagaia. Zentzuzkoa da,
|
berez
ur hotzetan bizi dela uste badugu. Produktu honek tenperatura baxuetara egokitutako mikroorganismoak eta entzimak ditu, eta, beraz, hozketak ez du bere bizitza komertziala nabarmen handituko.
|
|
|
Ozeanoak zabortegi handiak dira oraindik ere. Urtero, sei eta hamar milioi tona hidrokarburo artean amaitzen dute
|
beren
uretan, nahita egindako isurketen, ihesen eta %10aren ondorioz, “Prestige” bezalako istripuen ondorioz. Worldwatch Institute ingurumen erakundearen urteko txostenak (“Munduaren egoera 2003”) marea beltzen etengabeko arriskua nabarmentzen du, hala nola azarotik Galiziako eta Kantauriko itsasertza suntsitu zuena, “erregai eta substantzia arriskutsuen itsas trafikoa kontrolatzeko nazioarteko eraginkortasunik eza ikusita, eta itsasoan indarrean dauden merkataritza eta enpresa arauen laxotasuna ikusita”.
|
|
|
Icebergen eta ekaitzen artean 7.000 kilometro baino gehiago egin ondoren, arrantza asteazkenean inguratu zuten Hego Afrikako, Australiako eta Britainia Handiko ontziek, Lurmutur Hiritik 3.700 kilometrora. “Viarsa 1” itsasoari buruzko nazioarteko zuzenbideak eskatzen duen baldintzarekin etengabe harremanetan egon denez, Australiako agintariek uste dute garraiatzen zuen karga legez kanpo egon zela
|
beren
uretan. Tretza ontziaren jazarpena historiako luzeena bihurtu da.
|
|
|
Laku hau lehortzear dago, Asiako eskualde horrek lehorte larria duelako. Egia esan, elkarrekin lotutako 143 lakuk (370 kilometro karratuko azalera dute)
|
beren
uren batez besteko maila 6,5 metroraino jaitsi dute abuztuan, ohikoa baino %60 gutxiago. Laku horrek ura ematen die herrialdeko iparraldeko milioika pertsonari, bereziki Pekin eta Tianjin hiri handietako biztanleei.
|
|
2006
|
|
|
Eskualde berean, badira hiriak beste aldean ere, esate baterako, Blavia/ Tholosa/ Luci/ Cantilia/ Langlo/ Blivida/ Bagaridon. Ibai asko zeharkatzen dute Guaskonia hau, horien artean aipatzekoak direlarik Ligeris (Loira), Galia eta Akitania zatitzen dituena, eta Cares/ Angulis/ Alere/ Icara/ Crosa/ Vicenna/ Bicera/ Dronona/ Ulta/ Garruna (Garona), horietatik batzuk ozeanoan isurtzen dituztelarik
|
beren
urak.
|
|
2007
|
|
|
Hala ere, 118 kanalak eta kale uharteak lotzen dituzten 400 zubiak historiaz beteta daude, eta badirudi bidaiari bitxiaren presentzia eskatzen dutela. Datozen hilabeteetan Venezia bisitatuko duten milioika turistek
|
beren
uretan nabiga dezakete poltsikoak gehiegi sufritu gabe.
|
|
2008
|
|
|
Landare mediterranear peto petoa dugu, eta Quercus sendian haritza, ametza, artea, artelatza, erkametza... berozaleenetakoa izaki, geurean Pirinioen hegoaldean soilik eta beheko lurretan, mendi tontor hotzetara igo gabe bizi da. Nafarroan eta Araban
|
beren
urak Mediterraneora isurtzen dituzten lurretan ezaguna izan da beti. Zuhaixka hau erlikia bat da, ordea, atlantiar isurian.
|
|
|
José Luis Rubio Desertifikazioari buruzko Ikerketen Zentroko zuzendariak duela gutxi esan du Mediterraneoko hegoaldeko 15 milioi pertsona inguru Europara joan daitezkeela hamar urteko epean. Bestalde, Ekologia Politikoa aldizkariko koordinatzaile Miquel Ortegak gogorarazi du dagoeneko badirela Espainiako GKE batzuk lanik gabeko arrantzale afrikarrez arduratzen direnak, Europako arrantza ontziek
|
beren
uretan gehiegizko ustiapena egiten dutelako. Bestalde, biztanleriaren mugimendu masiboek eta errefuxiatu esparruek ere eragiten dute ingurumenean eragina, eta, beraz, ingurunearen degradazioa arazo horren kausa eta ondorioa da.
|
|
|
Uraren jarduera gutxitu ahala, testura gogortu egiten da eta produktua azkarrago lehortzen da. Aitzitik,
|
berez
ur gutxi duten elikagaiak kurruskariagoak dira eta erraz hausten dira. Kasu horretan, uraren jarduera handitzen bada, bigundu egiten dira eta erakargarritasun gutxiko produktuak sortzen dituzte.
|
|
2009
|
|
|
Lan hori nazioarteko dozenaka azterketatan dokumentatuta dago, eta uste du oraindik goiz dela ikusten hasi diren aldaketen benetako irismena ezagutzeko. Hala ere, onartzen du Mediterraneo itsasoa tropikalizatu ez dadin, espezie batzuk desagertu ez daitezen eta agian koralek
|
beren
urak kolonizatu ez ditzaten.
|
|
|
Oso kontzentratuak dira,
|
beraien
ur kopurua% 11,2 delako soilik. Hori dela-eta energetikoak direla esan dezakegu, 338 kcal/ 100 gko eskainiz.
|
|
2010
|
|
|
Etxalde txikiagoak are larriago bizi dira. Askok saldu egin dizkiete
|
beren
ur eskubideak industrialei, eta saldu ez dizkietenek eskasiari egin behar diote aurre. Ura gero eta urriago, gero eta sakonago... eta lurzorua lehen baino azkarrago sekatzen da.
|
|
|
Elementu horiek arriskuan dauden inguruko izaki bizidunentzako etxe bihurtzen dira eta arraste ontzien sare suntsitzaileak erabiltzea eragozten dute. Mundu osoko herrialdeek, Espainiak barne, ehunka egitura sartu dituzte
|
beren
uretan. Kasu batzuetan, erabilera turistikoa ere badu, urpean igeri egitea edo surfa egitea ahalbidetzen baitu.
|
|
2012
|
|
|
Mugarik Gabeko Medikuak (MSF) ohartarazi du Hego Sudaneko errefuxiatu esparruek beren gaitasunaren muga dutela, eta
|
beren
ur iturriak agortzear daudela, azken bi asteetan 30.000 pertsona gehiago jaso ondoren. Hori dela eta, GKEak Nazio Batuen Errefuxiatuentzako Goi Komisarioari (ACNUR) dei egin dio Sudanen Nilo Urdinaren estatutik datozen 30.000 errefuxiatu berrientzat berehalako babesa ezar dezan.
|
|
2013
|
|
|
Lastimagarri da maite direnez ez maitatua izaitea. [?] Bertze gauza bat, gutitu duena Alamanen alderat zuten khar handia, huna; Alaman hoik,
|
beren
ur azpiko untzietarik batekin, itsasoaren erdian zilatu eta suntsitu diote Santanderino izena zuen untzia. Untzi hori Bilbaokoa baitzen, beraz Eskualdunena, Españolen artetik Eskualdunak bereziki hasi dire oihuz tzarkeri horrentzat.
|
|
2014
|
|
|
Bainuko momentua ere kritikoa izaten da, batzuetan ematen duelako haurrari ez zaiola gustatzen. Haurra
|
berez
uretatik datorren izakia da, eta gozatu behar du ematen badizkiogu baliabide horiek. Elikaduraz ere jardungo dugu; edoskitze aldian zentratuko gara.
|
|
|
Nola azaldu milaka palestinarrek beren bizilekuaren eta gertuen duten ospitalearen artean halako horma bat izatea, askotan anbulantziei ere igarobidea ukatuz? Lurpeko ura ateratzeko azpiegiturak beren begien aurrean suntsitu eta
|
beren
ura saltzen dieten herritarrek zertaz hitz egingo ote dute sukaldean. Zer sentituko ote dute" Non jaio zinen zu?" galderari," Qalandiako chekcpointean" erantzuten dioten haurrek?
|
|
2015
|
|
|
Frai Diego Buenaventura, frantziskotarren bisitaria; ez zuen lortu honek frantziskotarrek
|
beren
uretik hargune bat moja karmeldarrentzat uzterik.
|
|
2018
|
|
|
lan horren arabera, herritarren %15 eta %20 artean konketan edo komunean uzten zituzten erabiltzen ez zituztenean. 45 milioi pertsona inguruk erabiltzen dituzte ukipen lenteak Estatu Batuetan, eta horrek esan nahi du, ikertzaile taldearen kalkuluen arabera, urtebetean, sei eta hamar tona lentilladun plastiko artean amaitzen direla
|
beren
uretan. Espainian, 2,5 milioi pertsonak baino gehiagok erabiltzen dituzte ukipen lenteak, Sektore Optikoko Elkarteen Espainiako Federazioa Beraz, datu horiek gure herrialdera eramanez gero, eta baikorrak izanez gero, baliteke:
|
|
2019
|
|
|
335 milioi tona urtean, eta horietatik 8 milioi inguru ozeanoan amaitzen dira. . Mikropartikulek uharte flotatzaileak eratzen dituzte
|
beren
uretan, eta, hitzez hitz, itsas animaliak ito. Izan ere, plastiko horiek gizakiei ere gerta dakizkieke, azterketa duela gutxi egin da Erresuma Batuan, Italian, Errusian eta Japonian, eta plastiko hondarrak aurkitu ditu aztertutako gorotz ia guztietan. Jaten duguna bagara, jaten duguna garena ere adierazten du.
|
|
2020
|
|
|
Ur botila edo kantinplora. Ez da komeni iturritik ura zuzenean edatea; beraz, haurrek
|
beren
ura botiletan edo kantinploretan eramatea gomendatzen da, iturrietan bete ahal izango baitituzte. Eskolako materiala.
|
|
2022
|
|
|
Burua prestatu gabe eta, gainetik, hau lotsa!, urik ez, tantarik ere ez (jatekoa bai, eskerrak, txiripaz hori ere!).
|
Berek
ura bazutela sobera, eta animatzeko berekin joaten, emango ziatela nahi adina. Zalantzak... baina zirt edo zart egin behar, orduantxe.
|
|
2023
|
|
|
Bainatzeko eremu kutsatuak: non dauden eta
|
beren
uretan sartzeak zer arrisku dakartzan
|
|
|
Demagun enpresa horrek kontratuak sinatzen dituela udal eta mankomunitate askorekin. Demagun, epe ertainean, enpresa horrek
|
berak
ur kontsumoaren tasak ezartzeko ahalmena eskuratzen duela.
|