|
2001
|
|
|
H ren kanpo zorraren azken zerbitzua soilik I diruan gauza daiteke; horregatik, Hegoak lehendabizi kanpo irabazi bat lortu behar du, bere kanpo zorra zerbitza dezakeen epealdi bakoitzean; logikoki, irabazi hori (kanpo monetan, hau da, I diruan) bere merkataritza soberakinetik etor daiteke soilik. faktikoak zorpeko herrialdeek (H) aurre egin behar dioten muga egiaztatzen du; izan ere, zorpeko herrialdeek merkataritza ondasunen esportazio netoa gauzatu behar baitute,
|
beren
kanpo zorren zerbitzurako beharrezkoa den kanpo moneten kopurua irabaztearren (puntu hau 4.2 azpiatalean aztertu dugu).
|
|
|
H-ko egoiliarren eta H herrialdearen bereizketa berriro aplikatzen da: H-ko bankuak ez dira batere kaltetuak izan, zeren horien barne zorra
|
beren
kanpo zorra hazten den neurri berberean gutxitzen baita; alta, egia da H herrialdeak, osotasun gisa, H diruko 2 milioi unitateko galera jasaten duela, zeren beraren kanpo zorra ez baita gutxitzen, H diruko 2 milioi unitateko kopuruaren transferra bere kanpo hartzekodunei eman arren. Hots:
|
|
|
Argi dago: zorpeko herrialdeek
|
beren
kanpo zorraren gutxitzeren bat lortuko zuten, baldin eta inflazio tasa haien kontra egongo ez bazen. Baina, de facto, haiek galera hori konpondu behar izan dutenez, beren defizit berriek zor berri bat ekarri diete, eta horren zama erreala 82 miliardo dolarrei gehitu zaie uler bedi 82 miliardo dolar konstanteei, ez dolar depreziatuei.
|
|
|
Bigarren kasuan, azpigaraturiko herrialdeek beren merkataritza inportazioak gehi ditzakete, zorpeko bilakatzeko prezioan. Atzerritar baliabideen kopuru handiagoa edukitzearen abantaila, parekatu baino gehiago egingo du
|
beren
kanpo zorraren gehiketaren desabantailak, eta eragiketa osoak herrialde horiek hasierakoa baino egoera txarrago batean jarriko ditu. Lehengo aukerak hobea dela dirudi.
|
|
|
Iparraren egoiliarrek 8 HM ko kopurua beren mertakaritza inportazio korronteen balioa Iparraren diruan eskatzen dute. Hegoaren egoiliarrek 10 IM ko kopurua eskatzen dute Hegoaren diruan, hau da, 8 IM beren merkataritza inportazioen ordainketarako eta 2 IM
|
beren
kanpo zorraren zerbitzu korronterako. Iparraren egoiliarrek ez dute 10 HM ko kopurua eskatzen, beraien nazioarteko gastu korronteak 8 HM ko kopurura murrizturik baitaude; beste aldetik, Hegoaren egoiliarrek ezin dituzte beren gastuak gelditu 8 IM ko mailan, zeren H ren zorpeko egoiliarrek, merkataritza inportatzaileek bezalaxe, beren kanpo hartzekodunei ordaintzeko beharrezkoak diren kanpo monetak erosi baitituzte.
|
|
|
Erabat egia da, batetik, munduko ezein herrialdetan Banku Zentralak ez dituela monetak dohainik ematen. Beraz, egia ere bada ezen,
|
beren
kanpo zorrak zerbitzatzen dituzten bakoitzean, herrialdeek truke merkatuan galtzen dutela merkataritza merkatuetan irabazten duten kopuru zehatza. Gure etsenpluan, H herrialdeak galera bat jasaten du nazioarteko trukearen terminotan, zeinak merkataritza irabazi netoaren errealitatea irentsi eta truke merkatuan deuseztatzen duen:
|
|
|
(iv) Herrialdearen zorpeko egoiliarrek
|
beren
kanpo zorra zerbitzatzearren egiten duten ordainketa, moneta nazionalean, Banku Zentralaren lehen departamentuak jasotzen du Altxor Publikoaren izenean.
|
|
|
Aurreko bi kasuetan ez bezala, hemen ez da behar inolako mailegurik, herriaren merkataritza esportazio netoek beren inportazioak ordaintzeko eta
|
beren
kanpo zorraren zerbitzua egiteko behar diren atzerritar moneten kopurua ematen baitute. Beste aldetik, herrialdearen kanpo zorraren zorpetzearen gutxitzeak etxeko monetaren barne fluxu baliokidea sortzen du Altxor Publikoan, eta hori Altxor Publikoak herrialdearen zor publikoaren zama arintzeko erabil dezake, adibidez.
|
|
|
Zorpeko herrialdeei beren politika ekonomikoak NMFko adituek plazaraturiko arau hertsiei lotzea eskatzen zaie, beren etxeko diru eskaintza defizit gastuen bidez kontrolatzeko eta beren esportazioak gehitzeko helburuaz. Herrialde horiek beren esportazioak inportazioen parean gehitzeko gai balira ere, oraingoz beharturik egonen lirateke
|
beren
kanpo zorraren zerbitzurako behar den atzerritar moneta erostera; eta beren etxeko diru eskaintzaren maila edozein izanik ere, erosketa horrek eragin negatiboa edukiko luke beren moneta nazionalen truke tasan. Hortaz, presio depreziatzaileak ez dira kudeaketa monetario txar baten ondorioak, dolar (edo beste giltza moneta) estandarraren pean gauzatu behar diren nazioarteko transakzioen bidearenak baizik.
|
|
2022
|
|
|
Funtsak ohartarazi du zabaltzen ari dela zor estresean dauden herrialdeen zerrenda, eta horietako gehienak Afrikan daudela. Zehazki, aipatu du Saharaz hegoaldeko herrialdeen erdiek dituztela arazoak
|
beren
kanpo zorra ordaintzeko. Haietako batek, Zambiak, zorra pagatzeari utzi dio.
|
|
2023
|
|
|
Zorraren arazoa indarrez itzuli da herrialde pobreetara, pandemiaren eta inflazio handiaren eskutik. Saharaz hegoaldeko herrialdeen erdiek dituzte arazoak
|
beren
kanpo zorra ordaintzeko, eta ez dira bakarrak. Auzitan dago ere Pakistan eta Egipto ordaintzeko gai izango diren, baina egoera okerrena Sri Lankak du.
|
|
|
Asteartean Debt Justice taldeak kaleratutako txosten batek dio munduko 91 herrialde pobreenetan beren diru sarreren %16 erabili dituztela aurten
|
beren
kanpo zorra ordaintzeko. Kopururik handiena da 1998az geroztik, eta are handiagoa izango da 2024an, %17ra iritsiko baita.
|