|
2000
|
|
|
Honek, funtsean, arauak eta interbentzio publikoak mugatu etagaur egun dauden mailan gordetzera joko dela esan nahi du, alegia, dagoeneko ezarritako tresnak lortu nahi diren interes orokorra bideratzeko nahikoak direla kontsideratzen dela. Zentzu honetan, autorregulazioa bultzatzera joko da, bai Estatuen zein Europako Batasunaren mailetan, betierezainduz, horrek ez duela ekarriko kudeatzaile nagusiek kudeatzaile txikiagoei
|
beren
interesen araberako joko arauak inposatzea.
|
|
|
truke ekonomikoetan, sistema teknologikoetan, heziketa eta osasun egituretan, hizkuntza eta kulturan, etaabarretan. Eta ugazaba berriek,
|
beren
interes propioak finkatu nahian, antzinakokolonialisten zereginaz jarraitzen dute. Bertako elite berriak zurien ordez ezarriziren.
|
|
|
disfuntzioak kontsideratu eta subjektuen biografiatikerauzten dira.
|
Beren
interesa dela-eta, ondoren fokapen sexologiko posiblearenzenbait kontsiderazio landuko ditugu.
|
|
|
Bazirudien bi mutilek June halako begirunez, edo lotsaz, behinik behin halako distantziaz zerabilkitela; bazirudien Junek, apika bere gaixoberaz, bere melankolikotasunaz, bi mutilak apaldu, apur bat kuxkurtu egiten zituela. Detaile hark pentsarazi zion Xani ez zirela etxekoak izango; baita, inoiz bizkarrak zelan tentetu, begiak zelan alboratzen zituzten, halaber eta guztiz gain, elkarri ahapeka zeukaten hitz egiteko moduak, horrek guzti horrek behintzat erakusten zuen beren eremu propioa,
|
beren
interes partikularrak zituztela, emakume saldotik aparte. Gaineratikoan, familiakoak zirela pentsa zitekeen:
|
|
2001
|
|
|
Nik ez dut sinesten abangoardietan, herritarren partehartze gabe gizartea ezin daiteke aldatu, horretarako herritarrak irabazi behar dira eta bultzatu. Abangoardiak boterea hartzen badu gero badakigu zer gertatzen den, abangoardiak
|
beren
interesak defendatzera doazela, eskuinetik zein ezkerretik. Gizarte berri bat egiteko garaian administrazio edo estatuari mugak jarri behar zaizkio.
|
|
|
Haseran, neronek bilatu behar izaten nuen. Batzuek aldizkaria euskalduna zelako egiten zuten, baina bazen
|
beraien
interesen arabera egiten zuenik ere. Baina publizitate askorik ezin zen egin, eta udako festetaz baliatzen ginen:
|
|
|
|
Beren
interesen defentsa hobetzea dela eta, kontsumitzaileek dituzten itxaropenak ikusita, gaur egun alderdi horri dagokion gogobetetzea eskasa dela esan dezakegu.
|
|
|
Hiru herritarretatik bik uste dute beraiek direla kontsumo alorreko
|
beren
interesak ongien defendatzen dituztenak.
|
|
|
Den moduan, inork ez du ukatzen ezen, nazioarteko ordainketen oraingo eraketaren barnean, zorpeko herrialdeak gainerako munduarekiko transakzioetan merkataritza irabaziak lortu behar dituenik; hori egitean porrot eginen balu, ez litzateke gai izanen bere hartzekodunei zerbitzatzeko, eta hauek
|
beren
interesen ordainketarik ere ez lukete eskuratuko.
|
|
|
Sare hori Espainian Osasun eta Kontsumo Ministerioa da, Osasun Publikoaren Zuzendaritza Nagusiaren eta Kontsumoko Institutu Nazionalaren ardurapean. Produktua erretiratzeko erabakiaren eraginpean dauden aldeek banatzaileek, usurbilek eta kontsumitzaileek agiriak eta frogak aurkez ditzakete, bai eta
|
beren
interesetarako egokien iruditzen zaiena alegatu ere, presako bidetik izapidetu daitekeen prozedura baten bidez. Merkaturatzea Autonomia erkidegoek izendatuko dituzte produktu seguruen komertzializazioa kontrolatzeko agintari eskudunak; larrialdi egoeretan, Osasun eta Kontsumo Ministerioak jardungo du, eta Kontsumoko Konferentzia Sektorialaren eta Osasun Sistema Nazionalaren Lurralde arteko Kontse... Produktuen banaketaren kontrolean toki korporazioek ere jardun dezakete, beren eskumenen esparruan.
|
|
|
Hedabideek gizartean eragin handia dutela esaten dute euskal politikagintzan ari diren egile eta eragile gehientsuenek. Izan ere,
|
beren
interesen aurka doazen gizarte portaeren (manifestazioak, bozketak...) sorburu nagusitzat, errudun nagusitzat, hartzen dituzte, eta herriaren argitasun eta zen  tzu onari egokitzen dizkiote aldeko dituzten portaerak. Nolanahi ere, etengabe azpimarratzen da hedabideek iritzi publikoaren gainean eta zuzenean duten eragina, iritzi publiko horren sozializazio eragile bakarra balira bezala.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, manipulazio politikoaren paradigma indar betean dagoenean ere,
|
beren
interesak dituzte hedabideek eta ezin ekingo zieten haiei Estatuaren eta haren Barne Ministerioaren komunikazioen propaganda aparatu edo publizitate eszenatoki soil balira. Interes horiek babesteko, beren informazio autonomiari eutsi behar diote hedabideek eta hala saiatzen dira.
|
|
2002
|
|
|
XX. mendearen hasieratik aurrera, Espainiako gobernuek politikagero eta biziagoa egin zuten ekonomiaren abian esku hartzeko, hain zuzen ereEspainiako merkatua eta inbertsio arloak kapital espainiarraren esku uzteko etaEstatuan okerren zeuden produkzio sektoreak, besteak beste, siderurgiarena, sustatzeko. Euskal enpresa siderurgikoek, aldi berean,
|
beren
interes ekonomikoakEspainiako leku ezberdinetaraino zabaldu zituzten, batez ere meategien, elektrizitatearen eta bankuen arloetan. Hartara, Euskal Herriko sektore industrial handienenlogika ekonomikoa Espainiako merkatuari eta Estatu Espainiarreko erabaki ekonomikoei lotuta jarri zen geroago eta gehiago; baina beren biztanleentzako elikagai hornidurak behar zituzten, eta Arabatik eta batez ere Nafarroatik eskuratuzituzten horiek.
|
|
|
Azken urteetan Europako Batasunean eztabaidagai izan da erregioen eginkizuna; alegia, Bruselan hartzen diren erabakietan parte har dezaketen, hots: EBrazuzen joan ote daitezkeen
|
beren
interesak defenditzera, Estatua alde batera utziz; zer nolako harreman mota izango diren etorkizunean EBaren, estatuen eta erregioenartean; zein izango diren instituzio desberdinen eskumenak. Horri, gobernantza, deitzen diote, hau da, nola gobernatuko den etorkizuneko EB hurrengo hamarkadetan.
|
|
|
Izan ere, estatuen erregionalizazio prozesuareneskutan geratzen da; estatuek beren deszentralizazio programen arabera ezartzendituzte erregio administratiboak. Beste batzuetan,
|
beren
interesen arabera eta berenlurraldeak kudeatu eta kontrolatzeko autonomia handiagoa eskatzen duten erregioenerregionalismoari aurre egiteko finkatzen dute estatuek eskumenen eredua (Cookeet al., 1997). Hots, EBren barruan erregioek eskumen desberdinak dituzte.
|
|
|
Beraz, hitzarmenen aurka baino,
|
beren
interesen aldera egokitzea nahi zuten.Egokitze horiek askotan ez zetozen bat Euskal Herriko biztanleen interesekin, eta, ondorioz, negoziazio luzeak egin behar izaten ziren bi Gorteetan, denen gustukohitzarmena osatu nahian. Frantziako koroaren aldetik, Conversaren babespeanLapurdiko marinelak Gipuzkoako arrantza ontzietan itsasora zitezen galaraztea zenhelburu garrantzitsuenetako bat.
|
|
|
Gipuzkoari dagokionez, Foruek eta erregeek mendeetan emandakopribilegioek ahalbidetzen zuten beharrezko eta hain beharrezko ez ziren lehengaieta ekoizkin manufakturatuak libreki atzerritik ekartzea, haien ordez dirua ateratzea, kostaldean aduanarik ez egotea, eta abar. Baina, horiez gain, merkatariak etaontzijabeak foru erakundeez baliatzen ziren,
|
beren
interes ekonomikoak babeszitzaten. Estatuen zentralizazioa eta erregeen boterearen absolutizazio prozesuasendotzen ari zen artean, euskal erakundeek gero eta botere eta burujabetza mailahandiagoa eskuratu zuten Aro Berrian zehar8 Eta, noski, ekonomiarekiko foru erakundeek zuten kontrola ere areagotzen joan zen.
|
|
|
Hau da, egitura eta antolakuntza berridun enpresa boteretsu eta baliagarriaksortu beharrean, akziodun konpainiak?,
|
beren
interes ekonomikoak babestenzituzten irtenbide politiko legislatiboetara jo zuten. Gertakari hori ez zen itsasekonomian bakarrik nabaritu, baizik eta Euskal Herriko industria garrantzitsueneanere; hau da, burdinolak, atzerriko konpetentziari aurre egiteko berrikuntza teknikoak eta egitura aldaketak egin beharrean, erakunde politikoen babesaz baliatuziren beren arazoak konpontzeko (X. Alberdi, 1999b).
|
|
|
Dena dela, aldaketa hauetan zeresan handia izan zuten merkatari eta interesek ere. Hau da,
|
beren
interes ekonomikoen arabera, aspalditik zetozenitsas jarduera batzuek bertan behera utzi zituzten (adibidez, itsas garraioa), eta bestebatzuek, berriz, berebiziko gorakada nabaritu zuten (adibidez, arrantzak) (J. Azpiazu, 1990:
|
|
|
Bizitzan eragiten duten politikak, hau da, norbanako guztiok bideratu beharreko eraikuntza erabili genituzkeenak? aktore jakin batzuek
|
beren
intereserako egokia den semantikarekin ordezkatzen dituztenean gertatzen da mugimendu sozialen jaiotza. Horren aurreko erreakzioa dira mugimendu sozialak, eta zentzu honetan, gizarte konplexuetako gatazken adierazle gorenak.
|
|
|
Esate baterako, Estatu Batuetako NBC telebista kateak bertako Defentsa Departamentuarekin zituen harreman kontraktualak, katearen hedapena nazioartera zabaltzeko. Kontratu horien arabera, NBC kateak enpresaren jardueretarako infraegitura bermatzen zuen atzerrian; euren aldetik, militarrek aukera paregabea zeukaten edukietan
|
beren
interes estrategikoak ezartzeko. Globalizazio kulturalaren eta interes militarren bateratzearen adibide bat baino ez da hori.
|
|
|
Informazio igorpen masiboaren kontrol ekonomiko estu horrek kontrol politiko soziokulturala ekarri du, duda barik. Hedabideen jabetza zentralizatua iragazki garrantzitsua da, zeren jabetzaren eliteek ez baitute euren gustukoa ez den informaziorik eskainiko, baldin
|
beren
interes politikoen, ekonomikoen, erlijiosoen, kulturalen eta sozialen kontra badoa.
|
|
|
Mediterraneoa eta Hego Amerika); Reuter(, Paris Londres; beraren estaldura: Britainiar Inperioa eta Ekialde Urruna); Wolf (1849, Berlin; Austria, Errusia eta Eskandinavia); eta Associated Press (1848, New York; Estatu Batuak eta
|
beren
interes kolonialak).
|
|
|
Bestalde, José María Múgica Kontsumitzaile eta Erabiltzaileen Erakundeko (OCU) zuzendari nagusiak isun “irmo” baten alde egin zuen konpainia elektrikoen “abusuak” geldiarazteko. Nahiz eta hasiera batean prezio itun horiek gutxi eragiten dietela etxeko kontsumitzaileei, poolean gertatu baitziren, Muxikak onartezintzat jo zuen “teorian lehiakideak diren” enpresak
|
beren
interesen alde elkarrekin hitzartzea. “Zuzenean eragiten ez digun arren, azkenean beti pikatzen gaitu”, ondorioztatu zuen.
|
|
|
Gero etengabeko soka (circulum vitiosum) gertatu da. Erdal irakasleek, dekanoak barne direla,
|
beren
interesak defendatzeko, beste erdal irakasle kontratatu dituzte.
|
|
|
Datu guztien arabera, Estatu Batuetako egungo buruzagiek munduko ordena" unilateralista" hautatu dute. Bertan,
|
beren
interes ekonomiko edo militarrek bestelako edozein auziren gaineko lehentasuna dute, eta nazioartekolankidetzan oinarritutako" multilateralismo" tradizionalabaztertzen da. Zentzu horretan, iparramerikar buruza giei ez zaizkie gehiegi axola, dirudienez, auzokide musulmanekin haserretzeak europa rrei sor diezazkiekeen arazoak.
|
|
|
Datu guztien arabera, Estatu Batuetako egungo buruzagiek munduko ordena" unilateralista" hautatu dute. Bertan,
|
beren
interes ekonomiko edo militarrek bestelako edozein auziren gaineko lehentasuna dute, eta nazioartekolankidetzan oinarritutako" multilateralismo" tradizionalabaztertzen da. Zentzu horretan, iparramerikar buruza giei ez zaizkie gehiegi axola, dirudienez, auzokide musulmanekin haserretzeak europa rrei sor diezazkiekeen arazoak.
|
|
2003
|
|
|
Hemengo gizartearen gehiengoak kultura propio bat garatu nahi du, eta neurri eta molde berezi batez Hegoaldeko gizartearekin garatu ere. Hegoaldean nahiz Iparraldean gehiengoa molde demokratikoan espresatzen ari da, eta horregatik ez Frantziako ez Espainiako gobernuek ez lukete fenomeno terrorista erabili behar
|
beren
interes politikoen mesedetan. Biek biolentziaren fenomenoa estakuru gisa erabiltzen dute gure aldarrikapenak eragozteko.
|
|
|
Besteek hasierako filosofiarekin segituko lukete. Beraz, hori klub batzuen edo federazio batzuen mentalitatearen aurka doa, biztanleria osoarengan eragingo lukeen sustapena ez bat
|
beraien
interesekin. Interesgarriagoa iruditzen zaie kaptazio adina jaistea eta gutxiengo batekin bakarrik lan egitea.
|
|
|
Horiek aurrerago ikusiko ditugu. Herrialdeen historia, historia profanoa, estamentu eta korporazio publikoei loturik zegoen (noblezia, erregea, herrialdeak, etab.). Historiografia, tresna legitimatzaile gisa, elitez osaturiko korporazio desberdinek erabiltzen zuten
|
beren
interesak defendatzeko. Eta aginte publikoa eliteen esku zegoen heinean, historiografia ere esparru horretan azaltzen zen.
|
|
|
Zergatikbalioetsi behar dira positiboki diferenziazioaren ondorioak? Bestaldetik, aktoreekprozesuan duten zeregina ere ez dago batere argi; ba al daude diferentziazioa helburu duten eragileek?
|
beren
interesengatik edo beren balioengatik, ala prozesuakagente inkontzienteen bitartez funtzionatzen al du?
|
|
|
Estatalizaziotik estatalizaziora. 1978ko Konstituzioaren bidez, udalerriei autonomia nahikoa esleitu zitzaien
|
beren
interesak kudeatzeko. Hala ere, udalen interesak onartzea ez zen berehala eskumen esklusibo bihurtu.
|
|
|
Euskaldunon Egunkariak Afganistango azken gerra zela eta egindako ahalegina ipini zuen adibide. Gerra hasi baino bi hilabete lehenago bidali zuen kazetaria bertara eta hark emandako kronikek(+) taldeko irakurleen txaloak jaso zituzten,() taldekoak ez ziren enteratu ere egin, ez doa hori
|
beren
interesekin. Hurbileko egunkariei begira hasita Diario Vascok adibidez bi bandentzat idazten du eta biekin asmatzen.
|
|
|
Izan ere, Zarauzkoa oso gune interesgarria izan zen, eta garaiko apaiz edo fraide euskaltzale guzti guztiek izan zuten nola edo hala harremana Ikastetxe honekin edo bere misiolariekin. Elizgizon euskaltzale horien lanak orain arte
|
beren
interes filologikoagatik baino ez dira izan aztertuak, eta ez beren eduki moral eta ideologikoagatik. Azken ikuspuntu hori da, ordea, niri interesatzen zaidana.
|
|
|
Maila intelektuala handiagoa izanik ere, argi dago ez dela bertako gizabanakoaren edo taldearen onerako ustezko nagusitasun horren ahalmenak erabili nahi izatea euren kultur koordenatuak inposatzeko. Bertakoek markatu behar dituzte
|
beren
interes ebolutiboak eta ez beste inork, eta kontrakoa oso argi dago naturaren aurkako prozesua dela. Baina eguneroko arriskua ez da horren gordin agertzen.
|
|
|
hiritar guztiei edo zuzenean eragindakoei informatzen zaie, ‘gertakari’ eta aurreiritziak metatzen dira, auzia eztabaidatzen da eta azkenik bozkatzen da. Baina demokrazia saiatzen da prozesua guztiek ulertzeko moduan azaltzen, eta zientzialariek, aldiz, hura ezkutatu edo okertu egiten dute,
|
beren
interes alderdikoietara hobeto egokitu dadin.
|
|
2004
|
|
|
Estatu absolutuen garaian abiatu zen kolonizazioan kokatu genituzke minorizazio eta ukazio politikaren lehen urratsak. Mendebaldeko zibilizazioaren balioetan funtsatu ziren nazio gutxi batzuk beste guztiak mendean hartu eta
|
beren
interesen arabera mundua egituratzeko. Ordutik dabiltza nora ezean eta galbidean aipatuak ditugun herri horiek guztiak Mendebaldeko Nazio estatu inperialisten jostailu gisa.
|
|
|
Egia da, momentu politiko oso konkretu baten ema dela. Beharbada, danak ari dira
|
beren
interes propiei begira; alderdikeria ugari ikusten da. Hauteskundeak hor daude eta horrek asko markatzen du bidea.
|
|
|
Izan ere, Bilbo erori baino lehen ere, saiatua zen gure lehendakaria Ingalaterraren arreta gure auzira ekartzen. Hala ere, laster ikasi genuen herri handietako gobernuek
|
beren
interesa besterik ez dutela begiratzen.
|
|
|
gerra bitartean gure itsas portuek herrialde demokratikoen alde lan eginen lukete, gure burdina, gure wolframioa, gure lehengai guztiak, Alemaniako arma lantegietara joan ordez, Frantzia eta Ingalaterrara joanen lirateke... Lehen erran dizudan bezala, herrialdeak, batez ere herrialde handiak,
|
beren
interesen arabera mugitzen dira. Ekonomia eta estrategia interesen arabera.
|
|
|
–Ulertzen dut –erran nuen– Hala ere, ez dut ezer arrarorik ikusten erakunde horretan. Azken batean, gobernu guztiek erabiltzen dute kultura
|
beren
interesen arabera.
|
|
2005
|
|
|
–Bistan dago, Autoreon euskaraganako interesak beren intentzio nagusiari nobletasuna demostratzeari obeditzen diola.
|
Beren
interesek eskatzen zuten eran, beren ideologiak agintzen zuen gisan, begiratu diote hizkuntzari. Besterik ez zitzaien euskara inporta?
|
|
|
Alardean soldadu gisa desfilatu nahi duten emakumeen parte hartzea oztopatzen jarraitzeko eta epaitegien aurrean etorkizunean sor zitezkeen borroka juridikoen aurrean beraien diskurtsoaren eta
|
beraien
interesen neurriko estalki juridikoaprestatzeko asmoz, tradizionalistek Irungo Kasinoan konferentzia batzuk antolatuzituzten 1999 urteko azaroaren 8tik 11ra. Hitzaldi edo konferentzia horietan, besteak beste, jurista eta epaileek hartu zuten parte.
|
|
|
esparru pribatuan borondatearen autonomia printzipioak hartzen duengarrantzia, zeina KEren 1.1, 10.1 eta beste zenbait ataletan aurrezagutzen den. Izanere, printzipio honen arabera, esparru pribatuan inplikatuta aurkitzen diren pertsonek beren arteko erlazioak zehazteko eta
|
beren
interesak egokien kontsideratzenduten moduan kudeatzeko eskubidea baitaukate.
|
|
|
4 Aukera tentagarria: buruzagiek gatazka ez den egoera batean
|
beren
interesak defendatzeko aukera ikustendutenean.
|
|
|
Horretarako, Zuzendaritza Taldeen diagnostikoa egiteabeharrezkoa da. Formazioaren helburuak, edukiak, lan estrategiak, jarduerak etaebaluazioa
|
beren
interesen baitan diseinatuko ditugu.
|
|
|
Burjassot, 150 zk.) eta eskrituraren, Gardinarekiko salerosketa kontratuaren, maileguaren eta azken urtean ordaindutako ordainagirien kopia eramatea gomendatu die. Erakundeak dio berrogeita hamar bat bezero Gardinako Kaltetuen Plataforman sartu direla dagoeneko, eta
|
beren
interesak taldean defendatzeko gomendatu die. Kontsumitzaileen elkartearentzat “onartezina” da maileguak emateko prest dauden finantza erakunde batzuen portaera, “dirua ematen dieten enpresei gutxieneko kaudimena eskatu gabe”.
|
|
2006
|
|
|
XV. mendearen erdialdean, baina XII. mendeko Aymeric Picaud frantsesaren antzera, lurralde anarkiko bati buruz hitz egiten du: lapurretak, bandolerismoa, etab. Bidaiariekiko euskaldunek erakusten zuten hospitalitatea
|
beraien
interesen araberakoa zela zioen. Euskaldun batzuk gerlari onak zirela idatzia utzi zuen, eta lurralde honetako hizkuntza eta ohiturei buruz ere idatzi zuen61 Euskal lurretan bizitzen ari ziren gatazka eta bando gerrateen inguruan,. Era ya en muchos la queja de los atropellos de vizcaínos y guipuzcoanos?
|
|
|
Haur horiek egonkortasun emozionala mantentzeko, beste baldintza batzuen artean, hauek behar dituzte: komunikazio zintzo bat, beraien neurrira
|
beren
interesei jarraitzeko aukera izatea eta beren inguruko pertsonek onartuak izatea. Gauzak horrela, bake emozionala eta segurtasun giroa dagoenfamilietan, haur supergaituek gizartera egokitzeko gaitasun handiagoa garatukodute, baldin eta bere izaerako beste ezaugarriengatik onartuak badira (eta ez bereadimen gaitasunagatik), ikasteko eskura dituzten baliabideak aprobetxatuz etaemozionalki beste edozein bezala egonkor mantenduz (Freeman, 1994).
|
|
|
Ez ziren, bada, erregeak eta erresumak zuzenbidea markatzen zutenak, baizik eta hiribilduen auzokideen baldintzak edo egoera ekonomikoak, haiek
|
beren
interesentzat egokiena zen foru gutuna eskatzen zutenean236.
|
|
|
Gure iritziz, berriz, engainuzko publizitatea eta publizitate desleiala ezin dira banandurik aztertu, are gehiago, PLOren jarduera desleialaren kontzeptua zabala dela kontuan izanik. Halaber, esan daiteke engainuzko publizitatearen babes araudiak lehiaketa leiala eta merkatuko funtzionamendu ona bermatzen dituela, kontsumitzaile edo hartzaileek
|
beren
interesak asetzen dituzten jokaerak aukeratuko baitituzte beti. Halere, PLOk bereizten ditu aipatutako bi balizko kasu horiek, batetik, engainuzko publizitatea (4 artikuluan) eta, bestetik, publizitate desleiala (6.enean); azken horrek merkatuko lehia leiala babesten du (De la Cuesta, 1995:
|
|
|
Izan ere, autore izaera eta egile eskubidea ezin da eskualdatu, berezko eskubidea baita betiko. Publizitatearen Lege Orokorraren isiltasuna dela bide, profesional horiek publizitate jarduera bat egiten dutenean, araudi berezi horretara jo dute,
|
beren
interesak askoz hobeto defendatuko dituztelako erlazio juridiko guztietan (Santaella, 2003: 146).
|
|
|
Banku, Kutxa eta Aseguruen Erabiltzaileen Elkarteak (Adikae) kontsumitzaile eta erabiltzaileen erakundeak ustezko maula filatelikoak eragindako plataformekin elkartzea sustatuko du,
|
beren
interesak elkarrekin defendatzeko. Adidae ren kalkuluen arabera, Espainiako hamar kontsumitzaile erakunde nagusien artean 400.000 kaltetutakoetatik 90.000 daude, eta, beraz, beharrezkoa da besteei “dei egitea”, prozesuan sar daitezen.
|
|
|
Bide prozesalak Afinsaren eta Formum Filatelicoren ustezko iruzur filatelikoak kaltetutako milaka pertsona agertu dira Espainiako hainbat hiritan
|
beren
interesak ordezkatuko dituen plataforma bateratua eskatzeko eta kalte ordainak bermatuko dizkien funtsa sortzeko. Ia 400.000 kaltetuek behar diren agiriak bildu behar dituzte ekintza judizialak hasteko.
|
|
|
Hala ere, Albaniak independentzia lortu zuenean, Europako estatu boteretsuenak
|
beren
interesak zaindu nahian ibili ziren, eta auzoko Italia, Inperio Austro Hungariarra eta ez oso urrutiko Alemania izan ziren muturra gehien sartu zutenak. Azkenean, gorago aipatutako Wied printze alemana jarri zuten Albaniako erregetzan, gure Aladro jaun erdi euskaldunaren kaltetan –esan beharra dago agintari alemanak ez zituela hilabete batzuk besterik egin tronuan, erregetzako ofizioa ez baita gauza erraza, hala uste baduzue ere, baina horrek ez die ez kentzen ez ematen indarrik gure erregegai dotorearen asmo eta nahiei.
|
|
|
Lerrook idazten ari garenean, argitaletxeek eta liburu dendek agertu dute jada goraki bere iritzia, bere ezezkoa sistema horri. Eta ez dute hitz egin soilki
|
beren
interes legitimo eta partikularretatik, baizik eta kultura osoaren onerako. Oker legoke profesional horien salakuntzari entzungor edo muzin egingo liokeena, Administrazioa izan, politikaria izan edo oinezko iritzi emailea.
|
|
|
Azken batez, egileen arazoa. Badirudi editorearen eta egilearen arteko harreman dialektiko biziagoan egitekoa dela programa editoriala, idazleen
|
beraien
interesak kontuan izanik. Jakinen edizio ildoaren barruan zeuden noski argitaraturikoak, baina gehienbat autoreek beraiek eskainitako obrak izan ziren.
|
|
2007
|
|
|
Euskaldunok izan dugun erakunderik inportanteena armada baten indarrez desegin zuten. Harrezkero izan diren paktuak, bateko Gaztelarekin eta, jauntxoek egin dituzte beti,
|
beren
interesen alde, ez herriaren interesen alde. Hortaz, nik paktu eta kontu zahar horiek ez ditut neure egiten.
|
|
|
Khomeiniren garaian Iranek eskualde horretan indartu zuen jokabide anti inperialista, eta alde horretatik Yazdik aldarrikatutako" iraultza iraunkorrak" bazeukan logika. Baina irandarrek egin dutena izan da Hallidayren iritzian munduko xiitak
|
beren
interes geopolitikorako erabiltzea, komeni izan denean suniten kontra jazarraraziz.
|
|
|
Aurkituko ote dute Alan Ebringerren ikerketetan
|
beren
intereserako pista berririk behi eroen gaixotasunaz edo ardien Scrapiez kezka duten laborariek. Eta Creutzfeldt Jakob Gaixotasuna edo Esklerosi Anizkoitza dauzkaten pertsonek?
|
|
|
Lurraldeari dagokionez, estatua udalerri, probintzia eta sortzeko diren autonomia erkidegoetan antolatzen da. Erakunde horiek guztiek autonomia dute
|
beren
interesak kudeatzeko.
|
|
|
«Borondatez» dio eta, beraz, legeak ez du agintzen, ez du esaten «hau eginbehar duzu esparru honetan»; borondatezko konpromisoak dira. Enpresek, berenegituretan sartzen dituzte
|
beren
interes taldeen kezkak; eta interes taldeakenpresarekin zerikusia duten talde guztiak dira. Zein dira interes taldeak, ordea. Lehenengoa, giza taldeak, enpresan lan egiten duten gizon eta emakumeak.
|
|
|
Mailaintelektual handiagoa izanik ere, argi dago ez dela onuragarria jatorrizko bizilagunarentzat edo taldearentzat ustezko nagusitasun horren ahalmenak erabiltzeabere kultur koordenatuak inposatzeko. Hori bai, jatorrizko bizilagunek markatubehar dituzte
|
beren
interes ebolutiboak eta ez beste inork, eta kontrakoa oso argidago naturaren aurkako prozesua dela.
|
|
|
Masa kulturaren benetako arriskua politikatik edo botere gizarte multzoindartsuenetatik
|
beren
interesen arabera asmatua izatea da. Politikariek onartubeharko lukete kultura berez autonomoa dela, aske behar duela izan, justizia edokontzientziaren eremuak bezala; horren alde zerbait egitekotan, politikak kulturaindartu, inoiz ez bideratu, egin behar duela.
|
|
|
Ildohorretatik, haurrek adiskidetasun harremanak laburrak direla uste dute. Bestetik, adiskidetasunaren ikusmolde egozentrikoa dute (Selman, 1981); hau da, adinhorretako haurrek lagunak
|
beren
interesetan oinarrituz deskribatzen dituzte. Hala, haur batek honako hau esan dezake:
|
|
|
Alderdi politikoak dira bakerako heziketaren prozesuan parte har dezaketenbeste agente bat. Izan ere,
|
beren
interesak alde batera utzi, eta bake kulturarekinbat datozen jarrerak eta balioak bultza ditzakete.
|
|
|
Sozietateen gaineko Zergaren hiru Foru Lurraldeetako Foru Araudiak indarrean sartu eta gero, Errioxako Enpresarien Federazioak arau haien hogeita sei artikulu errekurritu zituen,
|
beraien
interesak urratuta geratzen zirelako. Horrek, zalantzarik gabe, egoera juridiko zalantzagarria sortzen du EAEn, zerga hau ordaindu behar dutenek ez baitakite zenbat diru sartu behar duten Foru Ogasunetan.
|
|
|
Tilman Borsche k erakutsi zigun175 nola horregatik Humboldt-en intepreteek, aldezleenek ere, XIX. mendean (H. Steinthal, etab.), baina XX.ean halaber (Chomsky) berriki arte, jakin ez zekiten zer egin haren filosofiarekin, edo hura
|
beren
interesen arabera itxuragaldu baino egiten ez zuten. Filologia historiko konparatiboan adina estrukturalismoan, hizkuntzalaritza zientzia positibo gisa finkatu da.
|
|
|
Espainiako kontsumitzaileak gutxi erreklamatzen du (bostetik batek bakarrik), eta telefoniak erreklamatzen duenean (erreklamazioen %27), elikagaiak (%11) eta aseguruak (%10) dira kexa batzuen xede nagusiak. Kexa horiek, gehienetan, ez dira behar bezala konpontzen
|
beren
interesetarako (%43k hala dio). Hauek dira Eroski Fundazioaren 2007ko Kontsumo Barometroak marrazten dituen zertzeladetako batzuk.
|
|
|
Herriko elkarte, emakumeen kooperatiba, medina eta meskita, basamortu eta haranetara bisitak antolatu dira. Non bilatu bidaiak Aurreko proposamenez gain, hainbat elkartek antolatzen dituzte bidaia horiek, edo interesa dutenek
|
beren
interesetara egokitzen diren beste aukera batzuk azter ditzakete. Bidaiari solidarioek turismo solidarioko eta boluntarioen programak prestatzen dituzte.
|
|
|
Salatu du Israelgo agintariek
|
beren
interesen alde egiten dutela, edo beren biztanleen interesen alde, okupatutako lurraldeko biztanleen kaltetan.
|
|
|
Arau eta egitura aniztasun horrek justifikatu egin zuen Europar Batasunean politika bat egitea, kontsumitzaileek merkatu bakarrean eginkizun aktiboa izateko behar adinako konfiantza izan zezaten, babes maila handia izateari utzi gabe. Babes komunitarioaren maila Gaur egun, EBko Itunak Erkidegoaren esku uzten du kontsumitzaileei babes maila handia bermatzea, bai eta informazioa jasotzeko eta
|
beren
interesak babesteko antolatzeko duten eskubidea sustatzea ere. Gainera, erkidegoko beste politika eta ekintza batzuk definitu eta gauzatzean, funtsezko arauak kontsumitzaileen babeserako eskakizunak kontuan hartzera behartzen du.
|
|
|
Amsterdamgo Itunaren bidez, beste bultzada bat eman zaio kontsumitzaileen politikari. Helburu nagusien artean daude, besteak beste, kontsumitzaileen osasuna, segurtasuna eta interes ekonomikoak babestea, eta kontsumitzaileek informazioa, hezkuntza eta antolatzeko duten eskubidea sustatzea,
|
beren
interesak babesteko. Gainera, ezartzen du kontsumitzaileen interesak kontuan hartu behar direla Erkidegoko gainerako politikak definitzean eta gauzatzean.
|
|
|
Gobernuak soldaten igoera esanguratsua onartu zuen baina, denbora berean, enpresa handienetako langileen artean borroka antolatzeko modu berriak sortu ziren. Enpresa haietan ‘enpresa batzorde bat’ eratu zen; gero, beste maila altuago batean, lantegiko batzorde horien beste batzorde bat izendatu zen
|
beraien
interesak defendatzeko, botere politikoaren nahiz enpresetako ordezkarien aurrean negoziazioei ekiteko, langile jarduerari egitura bat emanez. Borroka zortzi astetan zehar luzatu zen; gero errepresioa ederra izan zen, ehunka langile bere bizitokitik deserriratuz eta ‘Batzorde Gorena’ desagerraraziz.
|
|
2008
|
|
|
Marko politikoa berregituratzeko oposizio ahulena behar dute, oposiziorik eza. Alderdi bi hauek
|
beren
interes eta kalkulu elektoralen ikuspuntutik posizioak hartzen ari dira hauteskundeetan gertatuko denaren arabera jokatzeko.
|
|
|
Ez nuen nik beraien piztea lortzen inondik ere. Aurreko ikasturtearen helburua EGA ateratzea izanik, behin bide hori sakonki landuta, eta kontuan izanda hautaprobetan ez direla eduki bereziak eskatzen, izugarri kostatzen zitzaidan
|
beraien
interesa neureganatzea. Zertarako ikasi behar dugu hau ez bada Hautaprobetan sartzen?
|
|
|
Udalez gain, honako hauek ere dute Nafarroako toki entitate izaera: Kontzejuak udalaren dermioaren barrenean kokaturiko toki entitateak dira, hark baino biztanleria eta lurralde esparru gutxiago dutenak, ondasun eta nortasun juridikoaren jabe direnak
|
beren
interesak kudeatu eta administratzeko.
|
|
|
Entitate lokalak berak burutzen duenean kudeaketa, bere ohiko organoen nahiz horretarako bereziki sortutako organoen bidez —izaera juridiko propioa ez dutenak— egin dezake. Tokiko erakunde autonomoa. Erakunde autonomoek, toki entitateek
|
beren
interesen kudeaketa deszentralizaturako sortzen dituztenak, berezko nortasun juridikoa eta ondare berezia dute. Beren estatutuen bidez arautzen dira. Tokiko enpresa entitate publikoa.
|
|
|
1970 eta 1980ko hamarkadetan ikasleen gertuko izan zitezkeen liburuak hobetsi ziren,
|
beren
interesetatik gertu zeudenak. Irakurgaiak aukeratzeko irizpideak aldatu egin ziren, eta meritu literarioaren arabera soilik aukeratu beharrean, ikasleen komunikazio gaitasuna lantzen lagunduko zutenak lehenetsi ziren.
|
|
|
Era berean, NBEk mundu mailan duen lidergoak behera egiten badu herrialde bakoitzak bere interesei soilik begiratzeko arriskua dagoela azaldu du Banek. Hori dela eta, etorkizun partekatu baten aldeko apustua egiteko eskatu die estatu guztiei, nahiz eta onartu gaur egun herrialdeek ezin dituztela
|
beren
interesak bultzatu gainerakoekin elkartu gabe.
|
|
|
Egia da: gure arteko batzuek desitxuratu egin dute Nafarroaren historia,
|
beren
interesen arabera aurkeztuz. Horrek ez du inola ere justifikatzen gauza bera egitea.
|
|
|
Baldintza hauetan, hau gertatu behar da: alde batetik, disidentzia handiagoa eta, bestetik, disidenteek enpresa erabakiak
|
beren
interesen aldekoak izateko borrokatzea. Horren ondorioz, kooperatiben erabaki eginbideak bi motatako funtsezko arazook ditu:
|
|
|
ahal den bezain iraunkorra da?
|
beraien
interesa epe luzekoa da, korporazioaren epe luzeko interesak barneratzeko nahikoa eta (interes horien osagarri funtsezko gisa) langile, bezero, hornitzaile eta gizartearen interesak barneratzeko ere» (Monks eta Minow, 1995: 154).
|
|
|
Adibidez, zuzendaritzak lotzen badu, alde batetik, bazkideentzat erakargarria den erabaki bat, erretornoen banaketa, adibidez?
|
beraien
interesen aurkakoa den beste batekin.
|
|
|
Hamar balio horien balioa handitzeko itxaropenak izugarriak izan daitezke, baina baita balioa galtzeko aukera ere; beraz, horien kontratazioa profil oldarkorra duten inbertitzaileentzat soilik da egokia. Ekintza gehiago prezio berean Likidezia gutxi dute, oso hegazkorrak dira, eta merkatuko esku indartsuek mugi ditzakete, broker ek, zeinek ekintzaren kotizazioa norabide batean edo bestean mugitzen baitute,
|
beren
interesen arabera. Hauek dira euroaren azpitik kotizatzen duten balioen ezaugarri nagusiak, eta burtsako erabiltzaileak erraz hauteman ditzakeenak.
|
|
|
Ikasle guztiek
|
beren
intereseko ikasketak aukeratutako unibertsitatean egin ahal izan ditzaten, urtero, Espainiako unibertsitateek ikasle onarpenaren muga duten titulazioetan plaza kopuru jakin bat erreserbatu behar dute hainbat talderentzat: Lanbide Heziketako tituludunak, Europar Batasunetik kanpoko herrialdeetako ikasleak, goi mailako kirolariak, ikasle ezgaituak, unibertsitateko tituludunak eta 25 urtetik gorakoentzako sarbide proba gainditu duten ikasleak.
|
|
|
Egoera horren aurrean, dirua entitateari ordaintzeari utzi, berankorren zerrendetan sartu eta etxebizitza galtzeko arriskatu baino lehen, kontuan hartu beharreko beste aukera batzuk daude. Adituek diotenez, bankuek eta aurrezki kutxek ez dute interesik bezeroen pisuak erosteko, nahiago baitute bezeroek mailegua
|
beren
interesekin ordaintzen jarraitzea. Hori dela eta, kuotak ordaintzeko gaitasuna gutxitu duenak bere sukurtsalera jo dezake eta kontratuan sinatutako baldintzak birnegoziatzen saiatu.
|
|
|
Alderdi positiboak Nazionalizazioen helburua sistemari egonkortasuna ematea eta aurreztailearen mesfidantza eta ardura gutxitzea da. Nazionalizazioak kontsumitzaileentzako neurri positibotzat hartu behar dira,
|
beren
interesen kalterako izango litzatekeen porrota saihesteko egiten baitira. Josep Monsó Gaesoko analistak dioenez, nazionalizazioen helburua da kreditu emakidak ongi funtzionatzea eta erakundeen artean birfinantzatzea.
|
|
|
Udalaren bederatzi Sailek parte hartzen dute deialdi horretan, guztira, 23 programak. Udaletik emandako informazioaren arabera, adibidez," kirola eta kultura sustatzen, irakaskuntzaren kalitatea hobetzen, euskararen erabilera bultzatzen, herritarren parte hartzea udal kudeaketan, boluntarioak sustatzen, garatu gabeko herrialdeen lankidetza proiektu solidarioak egiten, hirugarren adinekoak
|
beren
interesen kudeaketan dinamizatu eta inplikatzen, kohesio soziala sustatzen eta hobetzen" laguntzen duten elkarte, talde edo entitateei zuzendutako laguntzak dira.
|
|
|
Bizitza profesional duin baterako prestakuntza emateaz gain, askoz orokorragoa (eta garrantzitsuagoa) den bizitza intelektual, estetiko eta sozial egoki baterako oinarriak finkatu behar ditu. Mendeetan zehar boteredunek
|
beraien
interesak mantendu eta defendatu dituzte hezkuntzaren bitartez. Ikuspegi ezkertiar batetik, berriz, hezkuntzak funtzio askatzailea izan behar du.
|
|
|
Alde batetik, euskal unibertsitariook ez dugu parte hartu prozesuaren diseinuan, baina herri modura ere ez dugu ordezkaritzarik eduki. Estatu espainolak eta frantsesak parte hartu dute gure izenean,
|
beraien
interesak defendatzeko.
|
|
|
Baieztapen hori indargabetu nahi dugu, ez baitauka arrazoirik, Eusko Jaurlaritzaren aldetik zein unibertsitate aldetik garatzen ari diren politikek bermatu egiten baitute ikasketa prozesu osoa euskaraz egiteko aukera. Hori ezkutatzen dutenen arrazoi bakarra da alderdikeria eta
|
beren
interes propioa.
|
|
|
Egia erran, nik haurtzaroan irakurri nuenean ez nuen holakorik susmatu, baina idazki hori doi bat barnatzen baldin badugu gure heldu begiekin, akats horiek guziak salatuak direla argi eta garbi ohartuko gara. Eta, gainera ikusiko ere, gaurkoari begira, antzekotasun anitz kausi daitekeela. Euskal literaturan ez bada haurrei buruz argitaratu kondaira eta ipuin eskasik, uste dut erdal hizkuntzetako obrek ere badutela
|
beren
interesa eta beren lekua, euskarazkoek erdarazkoetan behar luketen bera funtsean, eta gisa horretan" le Roman de Renard" ipuin bildumaren euskaraz plazaratzeak irakur gura bultza lezakeela, euskal literatura ahultzeko partez aberastuz, euskarazkoak erdarazkoa egin lezaken bezala, funtsean! Erdi aroko idazkiak izangatik, Gorrailen ibilerak ez dira istorio serio eta tristeak, irri eta tru... Egitate edo elkarrizketetan fartsa, ironia, trufa, engainuak ugari dira, baita ere egoera eta jarreretan borroka, erailtze, kolpe eta truka bitxiak zehazki deskribatuak.
|
|
2009
|
|
|
Txosten honetan, libreta solidario honen bezeroek
|
beren
interesak emanez sustatzen dituzten hainbat proiektu jaso nahi ditugu. Askotarikoak eta zehatzak dira, eta horietako batzuk, oso hurbilekoak euskal inbertitzaile solidarioentzat.
|
|
|
Obama ordea, aldeen aniztasunean oinarrituko da: horrek ez du esan nahi AEBek
|
beren
interesak defendituko ez dituztenik, baina onartzen du, potentzia erregionalak badaudela eta horiekin tratua egin duela. Gainera, zantzu guztien arabera, abenturatan sartu aurretikaliatuak beti kontuan izango ditu.
|
|
|
Beraz, memoria kolektiboa egitate historikoenbelaunaldi arteko helarazpena litzateke, askotan ahoz eta modu informalezbururatua. Halbwachs en ustez, memoria kolektiboa talde bateko kideen memoriada, zeinek
|
beraien
interesetatik eta orainaldiko erreferentzia markotik abiatutairagana berreraikitzen baitute.
|
|
|
Adam Smith-en garaietatik, guztiz onartua izan da Zientzia Ekonomikoan eragile pribatuek
|
beren
interes partikularren alde egiteko asmoz, interes orokorraren alde jokatzen dutela aldi berean. Eta hori ekonomia eragileen artean merkatuan gertatzen den lehiaren bitartez.
|
|
|
Kontsumitzaileen eskubideak babesteko elkarteek ez dute indar politiko handiagoa hartu, ziur asko,
|
beraien
interesak eta biztanleria osoaren interes orokorrak bat datozelako. Horren ondorioz, neurri handi batean, alderdi politikoek beraiek, eta gobernuek ere, onartu eta bereganatu egin dute kontsumitzaileen babesa.
|
|
|
Orokorra da euskal jendartean politikarekiko interes urria, eta horren arrazoiei buruz galdetuta, arrazoi hauek gailendu ohi dira (ikus 36 Euskal Soziometroa): «politikariek agindutakoa ez betetzea; faltsukeria; gezurrak»(% 35); «alderdiek boterea eta aberastea bakarrik bilatzen dute,
|
beren
interesari begiratzen diote»(% 18). Gainerakoan, frogatua dago proiektu baten inguruan erakundeen ikusminak beti izaten direla handiak (promesak, alegia), baina horien esangura erreala denboran ahuldu egiten dela.
|
|
|
Era berean, Lehen Hezkuntzako medikuen %87k nutrizio gomendioak egiten dizkie adineko pazienteei, besteak beste, esnekiak hartzea. Izan ere, gehienen ustez (%80), populazioaren sektore horrek ez ditu behar adina kontsumitzen produktu horiek, nahiz eta elikagai dentsitateagatik
|
beraientzat
interes berezia duten elikagaiak izan.
|