|
2002
|
|
|
Egiaztagiria eskuratu nahi duten enpresek oinarrizko hamar baldintza bete behar izaten dituzte: Dekalogo Berde ezagunean baso tropikalak, epelak, borealak eta arbola sailak sartzen direlarik, herri indigenek
|
beren
eskualde, lursail eta baliabideak eduki, erabili eta antolatzeko eskubideen lehentasuna aldarrikatzen da.
|
|
2004
|
|
|
Alergikoek
|
beren
eskualdeko polenen kontzentrazioa kontsulta dezakete sarean
|
|
|
Espainian dauden sei milioi alergikoek dagoeneko kontsulta dezakete Interneten
|
beren
eskualdeko polenen kontzentrazioa, Alergologia eta Immunologia Klinikoko Espainiako Elkarteko (SEAIC) Aerobiologia Batzordearen web orriaren bidez. Entitateak aste honetan berritu du bere orria, lurralde osoko polenen kontzentrazioari buruzko informazio zehatza, datu numeriko eta grafikoekin, dohainik emateko. SEAICek espero du 50.000 eta 60.000 bisita jasotzea egunero, eta, beraz, handitu egin da webgunea ostatatuta dagoen zerbitzariaren ahalmena.
|
|
2008
|
|
|
Exogamiak edo hizkuntza desberdinak hitz egiten dituzten senar emazteen indizeak hizkuntza gutxiengoen bizindarrari eragiten dio. Izan ere, guraso horiek, askotan, seme alabekin hitz egiterakoan
|
beren
eskualdeko hizkuntza menderatzailea erabiltzeko joera izatean dute, eta hizkuntza hori hautatzen dute seme alaben ikasketetarako ere (Landry, 2003). Esaterako, ikusi ahal izan zen Ontarioko frantses hiztunak ingelestu izanaren faktore nagusietako bat zela frantseshiztun batez eta ingeles hiztun batez osatutako bikote (exogamia) ugari zeudela zela (Mougeon eta Beniak, 1994).
|
|
|
Konstituzio espainolak Espainiako herritar guztiak espainiera ezagutzera eta jendaurrean espainiera erabiltzera behartzen ditu, baita administrazio nazionalarekin komunikatzeko ere. Hala ere, 1978 urtean autonomia erkidego elebidunak sortu izanak, aukera eman zien Katalunia, Valentzia, Balear Uharte, Galizia eta Euskadiko herritarrei
|
beren
eskualdeetako arbasoen hizkuntza ikasteko, eta hura erabiltzeko zenbait esparru publikotan, baita hezkuntzan eta administrazio publikoan ere. Beraz, Espainiako egoera Kanadakoaren desberdina da; izan ere, Kanadan hizkuntza gutxiengo ofizialek frantses edo ingeles elebakar izaten jarraitzeko aukera dute, eta, Espainian, berriz, konstituzioak espainiera ezartzen du hizkuntza nazionaltzat eta hura ezagutzera derrigortzen ditu herritarrak, nahiz eta gero eskualde bakoitzari elebidun izateko aukera ematen dion.
|
|
|
Etzuen ez horrek ekartzen berekin" Urka bulur bat altzopin", bainan bazeukan, altzopean gorderik, hiru zehe luzeko marraza latzgarri bat!.. Trenkatzeko punduan zegoen sokari hurbildu zen, bi eskuez tinkan eta gora altxatu zuen marraza erailea, zeiharrean sokaren gainera aurdiki zuen burdinki zorrotza, seko eta garbiki moztu bi alderdiek baitezpada
|
beren
eskualdera ereman nahi zuten estekagailua!
|
|
2009
|
|
|
Erakunde publiko eta pribatuen eskura jarri zuten amabitxi/ aitabitxi izateko aukera, eta haurren elikadura hobetzeko modua eskaini zien:
|
beren
eskualdeko zenbait ikastetxe diruz lagunduko zituzten heziketa programan parte har zezaten eta haurrek fruta eta barazkiak jateko ohitura barnera zezaten.
|
|
|
– Krisiaren karietara, afera lagunak salbatu eta herritarrak duintasunez biluziz, uztarripean garamatzatenek amets obsezional bat badute, gauza bera da mundu osoan, estatuak mafiak edo camorrak
|
beraien
eskualdeak kudeatzen dituzten moldean eramatea, ezagutu duzun El Ejido sufrituko edo Scampioko workshopetakoen maneran lanean hiltzea onartu dezaguntzat. Errumaniarrak eta txinatarrak dauzkate eredu.
|
|
2010
|
|
|
Bestalde, gazteen% 35ek esan du ikasketak jatorrizko komunitatean egingo dituela. Kordobako ia erdiek
|
beren
eskualdea ez uztea erabakiko dute, valentziarren %46k eta sevillarren %44k bezala, ez baitute urrutira joan nahi. Atzerriko prestakuntzari dagokionez,% 20k dio Espainiatik kanpo ikasi nahi lukeela.
|
|
|
Sistema hau arazorik gabe dabil. Hala ere, une batean eta dena delako arrazoiengatik, gune atzeratuko pertsona batzuk
|
beren
eskualdea aurrerabidean jartzeko ekintzak burutzen hasten dira, hola bertako biztanleek inora emigratu beharrik eduki ez dezaten. Hasieran jende gutxik heltzen dio aukera honi, ez baitute argi ikusten beren eskualdearen garapena posible denik.
|
|
|
Hala ere, une batean eta dena delako arrazoiengatik, gune atzeratuko pertsona batzuk beren eskualdea aurrerabidean jartzeko ekintzak burutzen hasten dira, hola bertako biztanleek inora emigratu beharrik eduki ez dezaten. Hasieran jende gutxik heltzen dio aukera honi, ez baitute argi ikusten
|
beren
eskualdearen garapena posible denik. Baina apurka apurka gero eta gehiago dira beren herrialdean geratu eta horretarako behar den eskualde garapena lortzeko presio egingo dutenak.
|
|
|
Aukera berri honek lehendik bazebilen sistema bati desorekak sortarazi dizkio. Alta, uste dut mundu guztiak onartuko duela emigratu barik
|
beren
eskualdean gelditu eta hura sustatzeko hautua egin zutenek eskubide osoa zutela horretarako. Eskubidea ez ezik, justiziazkotzat ere har daiteke.
|
|
2011
|
|
|
Hotzeriak lehenago pasatuko dira eta gutxiago hartuko dira. Gainera,
|
beren
eskualdeko erlezain profesionalak mantentzen lagunduko dute. “Erleei laguntzeko egin ditzakezun hamar gauzak” irakurtzea ere gomendatuko nuke.
|
|
2012
|
|
|
Gainera, presidentea hautatzen duen hauteskunde sisteman diputatu bakoitzak hautagai baten baino gehiagoren aldeko botoa eman dezake, betiere, lehentasun hurrenkera markatuz. Horrez gain, diputatu nazionalen botoak eskualdeetakoenak baino balio handiagoa du, eta eskualdeetako diputatuen botoaren balioa
|
beren
eskualdeko hautesle kopuruaren araberakoa da. Indiako Gobernuko iturrien arabera, aldagai horiek guztiak kontuan izanda, diputatuen %67k babesten du Mukherjeere.
|
|
|
Hala ere, Merikek argi hitz egin du Siriako matxinoen talde nagusiaz: «Ez dugu deus FSA Siriako Armada Askearen kontra, baina
|
beren
eskualdean borrokatu behar dute, eta ez hemen». Yeketi 2000 urtean sortu zen, eta, egun, KNC Kontseilu Nazional Kurduan dauden hamabost alderdietako bat da.
|
|
|
Zenbait bihotz hautsduran zeuden, begietarik malko batzuk eusten zizkietela. Hor barreatu ziren zoin
|
beren
eskualdetara. Bakoitxak bere birla, ohizko sinboloa soldadogoatik askatzekoa, beren kesatxoaren gainean finkaturik.
|
|
2013
|
|
|
Jaurlaritzak eta Eroskik lankidetza ituna izenpetu dute Araba, Bizkai eta Gipuzkoako tokiko nekazaritzako elikagaien industria hauspotzeko. Hogei programa jasotzen ditu hitzarmenak, hazkundea, ekoizleen iraunkortasuna eta enpleguaren sorkuntza sustatzeko, betiere kontsumitzaileek
|
beren
eskualdeko produktuak errazago eskuratzeko xede nagusiarekin. Eroskik konpromisoa hartu du bertako lehengaiei balio erantsia emango dieten produktu berriak merkaturatzeko; beraz, baita nekazaritzako elikagaien sektoreko enpresa traktoreei laguntzeko ere.
|
|
|
Haientzat, Ipar Euskal Herria Frantziako eskuald bat gehiago zen. Frantziaz mintzatzean, pluraleko lehen pertsona erabiltzen zuten, Frantziako eskualdeak
|
beren
eskualde gisa ikusten zituzten, Alsazia adibidez. Etengabe Frantzia goraipatzen zuten, eta agintari militarrak laudatzen zituzten.
|
|
|
Jean Claude Caron eta Michel Vernusen arabera, XIX. mendean Europan nazionalismoa sortzeko eta zabaltzeko arrazoiak nagusiki hiru esparrutakoak ziren: batetik, industriaren garapenak eta aldaketa ekonomikoek lurralde batasun baten beharra piztu zuten; giza taldeak ez ziren gehiago
|
beren
eskualdeetan bakartuak izan, eta hori areagotu zuen garraioaren garapenak. Aldaketa horrek baserri munduaren beherakada eta hirien garapena eragin zuen, eta ondorioz gizakiak beren erroetatik urrun ziren.
|
|
|
Apez anitz ez ziren mugatzen beren predikua «eskualde» hizkuntzan egitera. Gérard Chlovyrenarabera,
|
beren
eskualdeko folklorearen historia eta kultura sustatzen zituzten, eta eskualdeetako kulturan «apezen eragina» sentitu zen. Zentralismoak beste balio batzuk zekartzan berekin, eta beraz ez zen on giristinotasunarentzat.
|
|
|
Anne Sohierikerlariak, Bretainiako kasutik abiaturik, ongi aztertu du eskolako haurrak bere burua Frantziaren parte senti zezan erabiltzen zuten mekanismoa: haurrak ezagutzen zuen eremutik, eremu geografikotik, abiatu behar ziren, eremu hori eremu zabalago baten parte zela ulertarazteko, hala nola
|
beren
eskualdea Frantziako beste eskualde bat zela azaltzeko. Eta horretarako erabili zuten teknika, geografia haur ipuinen bidez esplikatzea izan zen, Le Tour de France de deux enfants liburuaren bidez hain zuzen.
|
|
|
Bakoitza bere eskualdekoekin egoteak edo beren buruzagia
|
beren
eskualdekoa izateak gerlan parte hartzeko motibazioa handitzen zuela dio Cochetek. Honen arabera, soldaduek gerla egitea onartzen zuten, baina ez arrazoi ideologikoengatik, baizik eta gizonen arteko loturak bultzaturik.
|
|
|
Gizon guztiek bozkatzeko eskubidea zuten puntutik, egunkariak irakurtzeko interes gero eta handiagoa nabaritu zen. Eta Annie Moulinenarabera, laborariak bereziki astekariak?
|
beren
eskualdeko astekariak, erosten hasi ziren.
|
|
|
Geroago aipatuko dugu Eskualduna astekariaren kasua zehazkiago, baina baieztapen horrek jadanik pista batzuk ematen dizkigu: itxura guztien arabera Euskal Herri barnealdeko laborariek ere
|
beren
eskualde astekari bat erosten zuten. Eskualduna ez zen bakarra, baina inportanteenetarikoa bai.
|
|
|
Ekuadorren, gaztelaniaz gainera, hizkuntza asko mintzatzen dira, eta gaurko gobernuaren eraginez, haietako asko ofizialkideak dira
|
beren
eskualdeetan, kitxua batez ere. Hizkuntza hori tipologiaz eranskaria da, eta bere deklinabide eta gramatikan euskararekin antz handia dauka.
|
|
2015
|
|
|
– Irati Irratiak eta Xorroxin Irratiak astean 15 minutuko saio bat egiten dute
|
beren
eskualdeko berriak kontatuz, bakoitzak bestearen irratian.
|
|
|
Euskarazko tokiko komunikabideak aipatzean, gehienetan Gipuzkoako eta Bizkaiko aldizkarietan jartzen da arreta, kantitatez han direlako gehienak, eta han dauzkatelako irakurle gehienak. Bizkitartean, ezin baztertuzkoak dira Ipar Euskal Herriko eta Nafarroa iparraldeko tokiko komunikabideak, Euskal Herriko zaharrenak direlako eta eragin handikoak direlako,
|
beren
eskualdean. Ikerketa honen helburua da euskal Pirinioetako euskarazko komunikabideen egoera aztertzea, ikusteko zein iritzi eta jarrera daukaten eremu horretarako balizko plataforma digital bat sortzeari begira.
|
|
2016
|
|
|
Kurdistanen ezaguna zen Erdoganen alde autoritarioena agerian gelditu zen Istanbul erdian. Eta, hala ere, PKKrekin bake prozesu bati ekiteko gai izan zen, trukean aspaldi desiratutako sistema presidentzialista lortuko zuelakoan.Mugaz beste aldean, Sirian kurduek
|
beren
eskualdeak askatu zituzten, eta, feminismoan, ekologismoan eta herri eta sinesmen guztien elkarlanean oinarritutako egitura sortzen ari zirela, Estatu Islamikoak Mosul hartu eta bi hilera Kobaniko atarira iritsi zen. ISISen konplize izatea leporatu zioten Erdogani.
|
|
2017
|
|
|
Hala ere, ordezkari horrek argi hitz egin zuen Siriako matxinoen talde nagusiaz: . Ez dugu deus Siriako Armada Askearen kontra [SAA, matxino arabiarren indar armatu nagusia], baina
|
beren
eskualdean borrokatu behar dute, eta ez hemen?.
|
|
|
Kurduak
|
beren
eskualdearen jabe bilakatu eta bi urtera, tankera bereko hamasei gune zeuden Rojavan. Gune horietan, hizkuntz irakasle ari ziren emakume boluntarioak ez ezik, baziren kazetariak, erizainak eta politikariak ere, bai eta Asayix sortu berriko polizia uniformea eta YPG Herri Babeserako Unitateen kamuflaje berdea janzten zutenak ere.
|
|
2018
|
|
|
Hain zuzen ere, haien aurreramenduak eragin zuen, nik uste, gure taldeari hainbesteko hondamendia ekarriko zion migrazioa. Suaren Gizonak hainbesteraino ugaldu ziren, izan ere, non
|
beren
eskualdearen mugak zabaltzera beharturik aurkitu baitziren. Hedatuz eta hedatuz joan ziren, eta hedapen horretan aurrean zeramaten gure taldea, eta beraiek kokatu ziren lehen gureak izandako haitzuloetan eta lurraldeetan.
|
|
2019
|
|
|
Ondorioz, Iruñetik kanpoko herritarrentzat zailagoa da baliatu ahal izatea. Beren proiektuaren bidez, hain zuzen, zerbitzu bat jarri nahi dute kolektiboko kideen esku,
|
beren
eskualdeetan. Tuteran eginen duten lehendabiziko tailerraren asmoa da Erriberako biztanleak hartzea; Estellerrian, Baztanen, Sakanan, Iruñean, Zangoza eta Tafalla aldean ere egin nahi dituzte, bertzeak bertze.
|
|
|
Eremu horretan ari den taldearen desafioa handia da. Lurraldea zentralizatua behar delako, eta aldi berean, eskualdeko hautetsi guztiak inplikatu behar direlako politika berrian, bai aritzeko bai erabakiak hartzeko,
|
beren
eskualdean, baita lurralde osoan ere.
|
|
|
tokiko hautetsiak baztertuak izaten ahal zirelako. Elkargoaren politika berriak abiatu zirelarik abantaila batzuk ikusi ziren, baina aldi berean tokiko hautetsiek
|
beren
eskualdean ez zuten aski erabaki ahal, edo ez dute debate politikoa aski sustatu. Guk debatean ari izan diren guztiei, eskualdean zutik ezarri diren gai eta ekipamendu bakoitzean ea erabaki nahi zuten galdetu diegu.
|
|
2020
|
|
|
Baina konfiantza falta zaie, eta idazteko zailtasunak dituzte, are gehiago euskara jatorrean. Dakitena da, nolabait esanda, kaleko euskara eta
|
beraien
eskualdekoa", dio Odiagak. Bi pertsona hauen presentzia gainontzeko hiru klasekideentzat" oso aberasgarria" dela uste du, era batean edo bestean, euskalki bat baino gehiago ezagutu eta ikasten dituztelako.
|
|
2021
|
|
|
Astekari huntan, herrietako berri emaileek
|
beren
eskualdeetako Gau Eskolek izen emaiteak hasi dituztela, berria zabaldu dute. Herriak euskarari buruz atxikimendu azkarra ukanez, lehen orria eskaintzen diogu.
|
|
|
Lehiaketa horretan emazteak behar dira elkarte kide izan. Dudarik ez Aldude ibarrean baserritarrak erresistentzian direla
|
beren
eskualdea biziarazteko, emazteek rol handia dutela!
|
|
|
SESB 1922an sortu eta hurrengo bi hamarkadetan Errusiar Inperioaren ia lur guztiak barnean gelditu ziren, Finlandia eta Polonia kenduta; herrialde Baltikoak eta Moldaviako SES batu zirenetatik azkenekoetarikoak izan ziren. Lurralde bakoitzaren autonomia mailak eragina izan zuen tokiko hizkuntzen garapenean; adibidez,
|
beren
eskualderik lortu ez zuten Azerbaijango eta Armeniako kurduek edo Ipar Kaukasoko nogaiarrek beren hizkuntzen ezagutza maila baxuagoa izan zuten 1989an 1926an baino (Belikov eta Krysin, 2001).
|
|
2022
|
|
|
Korsika uhartea da, eta ahalmen gehiago kausitzen dute frantses estatuaren partetik. Bretainia
|
berez
eskualde bat da, nahiz Nanteseko aldea (Loira Atlantikoko departamendua) bereiz den Petainen garaitik. Okzitanieraren eremua, berriz, izigarri zabala da:
|
|
|
Hizkuntza egoera denetan hitsa dela, desafioak berdintsuak dituzte euskaldun, bretoi, korsikar eta okzitaniarrek: neke zaie haurrei lehen mailaren hondarrean aise aritzea
|
beren
eskualdeko mintzairan; sail elebiduneko anitzek ez dute segitzen kolegioan. Horregatik, baitezpadakoa iduritzen zaie ikasmaterialaren hizkuntza maila ikasleen maila apalari egokitzea, edukian deus galdu gabe.
|
|
|
Azkoitia, Errezil, Zestoa eta Azpeitiko bizilagunak biltzen dituzten" Sañu bizirik" eta" Oletan ere ez" taldeetako kideek prentsaurrekoa egin dute
|
beren
eskualdean eraiki nahi diren parke eolikoen kontra protestatzeko. Hala ere, argi utzi dute klima larrialdiari buru egiteko trantsizio energetikoa ezinbestekoa dela.
|
|
|
Zalloren arabera, «anomalia bat» da Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan zein Nafarroan ikus entzunezko kontseilurik ez egotea. Euskaldunek, bestalde, ikus dezakete egun batean Badok atariko bideoklip bat, ondotik dokumental bat Kanalduden, elkarrizketa bat Hamaikan, websail bat sakelako telefonoan Ttap aldizkarian edo bideo bat
|
beren
eskualdeko herri aldizkariaren webgunean —edo sare sozialen profilean— Ikus dezakete euskal zinemaren azken estreinaldia Filmin ordainezko plataforman. Edo diasporako euskaldun batek aktore baten lanekin ondutako ordu erdiko bideo bat Youtuben.
|
|
|
Zayzaouik nabarmendu du
|
beren
eskualdean hizkuntzarekin duten aferan arazoa ez dela estatua, eta ez dela politika: «Arazoa geu gara, eta geure jarrera.
|
|
|
Salvadortarrak, lanerako senik ez duen jendea. Gazteek ez dute
|
beren
eskualdea hobetzen; horren ordez, hiriburura edo Estatu Batuetara alde egiten dute. Eta, bitartean, etxera bidaltzen duten diruari esker beren familiek utzikerian bizitzea erabakitzen dute.
|
|
|
Moskuk okupatuak dituen lurrak anexionatzeko urratsa egin du, Ukraina ekialdeko lau eskualdetan babestu dituen erreferendumekin. Bozketa horietan, herritarrei galdetu diete
|
beren
eskualdea Errusiako Federazioaren parte bihurtzea nahi duten ala ez. Emaitza baiezkoa bada, eta Errusiak eskualde horien anexioa gauzatzen badu, gatazkak jauzi kualitatibo bat egingo du, zeren Kremlinek, bere legediaren arabera, arma nuklearrak erabili baititu eremu hori defendatzeko.
|
|
|
Aipagarria da sektoreak daukan dibertsifikazioa. Askotan ekintzailetza proiektuetan pentsatzen dugunean okurritzen zaizkigu lehen sektorearekin lotutako esplotazioak edo baita turismoa ere, etxebizitza bat egokitu turismorako eta abar; baina guk hemen identifikatu ditugun kasuetan, asko dira zerbitzu eta produktu oso elaboratuak eskaintzen dituztenak, hirugarren sektorekoak, eta oso bideratuak
|
beren
eskualdeetako merkatuan dauden hutsuneak identifikatzera. Lehen sektoretik eta turismotik harago, era guztietako ekintzaileak daude.
|
|
|
Edo Jainkoa gizakiarena, gauza bera dena, azken finean. Hori, alde batera utzi gabe badagoela esaten duenik, historiaren alderdi horretan itzalak oraindik nagusi badira ere klandestinitate arrazoiengatik, roboten kontzientzia hartze prozesua hackeatze baten ondorioz hasi zela, hori izan zela aldaketa piztu zuena, eta ekintza horren erantzuleak, zer esanik ez,
|
beren
eskualdeetan –Araban, kasurako– arma industria debekatzea lortu zuten talde antimilitaristak izan zirela. Beraz...
|
|
|
Herrialde hauetan, ordea, alde dialektalak gaindiezinezko oztopo bihurtzen dira hizkuntza minorizatu asko eta askotan. Agurtu berri ditugun Cuetzalango nahuatlen kasuak ilustratzen duen moduan, hiztunen artean, beren geruza antolatuetan,
|
beren
eskualdeaz gaindiko ikuspegi linguistiko" nazionalak" indarrik ez duelako; estandarizazioa adostu, garatu eta hedatzeko eragile, hizkuntzalari eta erakundeen dentsitate nahikorik ez dagoelako, ez eta komunitateak norabide berean jarriko dituen autoritate aitorturik ere.
|
|
|
Bigarren galdera hau ez dut egin, baina nire golkorako adierazgarria egiten zait. Interes edo joera eskasa dute
|
beren
eskualdeko identitatea defendatzetik harago joateko, nahuatl hiztun komunitate moduan pentsatzeko, bisualizatzeko, identifikatzeko. Baina identitate kolektiboaren bideak ez dira sinpleak.
|
|
|
Thibaud/ Teobaldo I eta II aita semeak, gero Henri II semearen anaie gaztea. Nahiz urrundik gobernatzen duten, oroitzapen ona utziko dute, harremanetan jendetasun handia erakutsiz eta
|
beren
eskualdetik laborantzako teknika batzuk erakarriz.
|
|
|
Ekainaren hamarrean 4 Wilaiako hiru aitzindari bere bulegoan errezebitzen ditu de Gaullek isilka. Errendatzeko prestik daude
|
beren
eskualde osoarekin. Haatik beste eskualdeak ere horretara bildu nahi dituzte.
|
|
2023
|
|
|
Human Rights Watchen arabera, litekeena da 400.000 lagun inguru izatea konstituzioak diskriminatutakoak; hots, biztanleen %12 Bitxia badirudi ere, horietako gehienak lurraldean gailen diren hiru etnietako batekoak dira, baina gutxiengoa dira
|
beren
eskualdean. Daytongo Akordioak bi erakunde azpiestatal sortu zituen, erregimen autonomikodunak:
|
|
|
(...) Maroc bazterreko
|
beren
eskualdean Españolak zafratuak izan dire(...). Egia erran, ministroek ez zakiten zer egin horko etsaieri buruz, eta behar zuten hoieri jazarri, ala, galduak galdu, geldirik egon.
|