|
2006
|
|
|
Ekitatezko laudoa denean,
|
beren
erabakia hartzeko izan dituzten arrazoien berri eman beharrik ez dute.
|
|
2007
|
|
|
Alderdi horiek ez dira saiakuntza klinikoen diseinuaren parte izaten. Agian, ikerketak demokratizatu egin lirateke, pazienteak
|
beren
erabakiak hartzeko organoetan sartu. Ideia zentzuzkoa iruditzen zait, baina baliteke ikerketa zientifiko handien dinamika oztopatzea, diseinatzerakoan nolabaiteko bikaintasun teknikoa behar baitute.
|
|
2009
|
|
|
Bereizkeria identifikatzea CERMIren gidan, Ana Sastre autoreak azpimarratzen du nork bere burua defendatzea dela, norbanakoen eskubideak eta diskriminazioaren aurka hitz egitea. Hortik aurrera, ezgaitasuna duten pertsonek
|
beren
erabakiak hartu ahal izango dituzte, beren bizi baldintzak eta kalitatea zuzendu eta kontrolatu, eta “balio bereko, duintasun eta eskubide bereko pertsona gisa” sinetsi. Beste pertsona batzuen iritziak errespetatu behar dira, horiekin ados egon ez arren.
|
|
|
Presoen senitartekoek garai bateko estrategiari arnasa emango baliote, kartzelatik ateratzea oztopatu egingo lukete. Presoek erabat libreak izan behar dute, beren egoera ikusi, hobebideak aztertu eta inolako ezarketa inposaketarik gabe,
|
beren
erabakia hartzeko. Eta berdin berdin beren familiartekoek ere.
|
|
|
Halaber, ez gaude ados berarekin herriari hitza aldarrikatzen geundenoi fanatiko deitzen gaituenean. Herri honetako biztanleen iritzia kontuan hartu eta errespeta dadila, eskenatoki politiko guztiak onar daitezela eta
|
beraien gainean
erabakiak hartzea ahalbidetu dadila, pareko baldintzetan. Horixe zen han aldarrikatu genuena eta kalean eta erakundeetan aldarrikatzen jarraituko duguna.
|
|
2010
|
|
|
Baina lehen korapilo hark beste korapilo batzuk ekarri zituen; izan ere, hilzorian zegoena ez zen hiltzen, eta halaxe ibili ginen denbora batean, eguna joan eta eguna etorri, orduz ordu eta minutuz minutu? estutasun batean, harik eta gurasoek eta izeba Ernestinak
|
beren
erabakia hartu zuten arte, izeba eta Rakel neskamea haurraz arduratzen zirela, hura Regina enearen, beste aldera? –gonbidatuen etxera?
|
|
|
Senideek eta hurbileko beste kide batzuek
|
beren
erabakiak hartzeko eta bizimodu normalizatua izateko behar adinako independentzia maila lor dezaten lagundu behar dute.
|
|
|
Haurrak babesteko joera dago, baina bai adin txikikoek bai Down sindromea duten helduek, bereziki azken horiek, kontrakoa eskatzen dute: bizitza normalizatua izateko laguntzak,
|
beren
erabakiak hartzeko. Prozesu horretan, senideek eta lagunek zeregin erabakigarria dute, haien jarreraren araberakoa izango baita lortzen duten independentzia maila.
|
|
|
Hezkuntza nazioartean onartutako eskubidea den arren, praktikan ezin da beti erabili. Egoera horren ondorioz, ikasketarik ez duten haurrak eta gazteak daude, eta, ondorioz,
|
beren
erabakiak hartzeko beharrezkoak diren ezagutzak eta prestakuntza. “Hezkuntzarako eskubidearen urraketa horrek beste eskubide batzuk betetzea zailtzen du”, dio Entreculturasek.
|
|
|
Baina lehen korapilo hark beste korapilo batzuk ekarri zituen; izan ere, hilzorian zegoena ez zen hiltzen, eta halaxe ibili ginen denbora batean —eguna joan eta eguna etorri, orduz ordu eta minutuz minutu— estutasun batean, harik eta gurasoek eta izeba Ernestinak
|
beren
erabakia hartu zuten arte, izeba eta Rakel neskamea haurraz arduratzen zirela, hura Regina enearen" beste aldera" —gonbidatuen etxera— eramanda.
|
|
|
Zergatik egundoko hutsegite historikoa? Eskumenetatik datorkien boterea eta botere politikoa ematen dielako euskal herriari eta euskal instituzioei
|
beren
erabakiak hartzeko garaian.
|
|
2011
|
|
|
Antolatzaileak dira, azkar igartzen zaie, ahots tonuagatik, begien goiko ertzera begiratzen dizutelako beren behekoarekin, irribarre egiten dutelako testuinguruak eskatzen ez duenean batik bat, eta ingurua barre algaraka ari denean irribarreari eusten diotelako, herria pozik dakusan enperadorearen kondeszendentziaz.
|
Beren
erabakiak hartzeko erritmoa inposatzen dizutenetakoak dira, benga, erabaki; inork ezer esaten ez badu, lehenengo manifara eta gero bokata jatera eta zuk denbora pixka bat bakarrik behar zenuen erabakitzeko ez zenuela ez bata ez bestea egiteko gogorik.
|
|
2012
|
|
|
Euskal Estatua izango bada euskal herritarrek hala nahi dutelako izango da, etahelburu hori prozesu demokratiko baten bidez lortuko da, hau da, herritarrenborondate askean oinarrituta egongo den prozesuaren bidez. Gizarte demokratikobatean herriak du subiranotasuna eta herritarrek beren giza eskubide guztiakbermatuta eduki behar dituzte askatasunez
|
beren
erabakiak hartzeko aukera izateko.Horrenbestez, berezko Euskal Estatuaren aldeko prozesuak euskal herritarrenborondate askean egon behar du oinarrituta eta juridikoki behar bezala babestuta, beste edozein aukera demokratiko bezala. Guk Euskal Estatuaren aldeko hautuarenbabes juridikoa, hain zuzen, demokraziaren balioan eta barne kohesioaren aldekoauzolanean oinarritu nahi dugu.
|
|
2014
|
|
|
Alemanak direla pentsarazten da beti, behin eta berriro; esan, inoiz ez da esaten1797. Teoria horren arabera, esaterako, darraigu irakurtzen?, germaniar sendiak germanismotik sakabanatutako kideak berriro biltzeko eskubidea izango luke, baita kide haiek elkartzeko eskaria egingo ez balute ere. Germanismoak probintziaren baten gain daukan eskubidea, probintzia horretako biztanleek
|
beren
erabakiak hartzeko daukatena baino indartsuagoa da. Horrela, jainko eskubideko erregeek zeukatenaren antzeko oinarrizko eskubide bat sortu da; etnografiaren printzipioak nazioen printzipioa ordezkatu du.
|
|
2015
|
|
|
idazkari bat eta herriko mutila. Denbora heietan, herriko hautetsiak, etxetako nagusi eta etxekandereak,
|
beren
erabakien hartzeko, igande goizetan, mezaren ondotik, eliza kalostra azpian elgarretaratzen ziren, salbu zerbeit larri zelarik, iraultza aroan edo bertze; orduan, Herriko Etxean biltzen ziren. Hazparneko Herriko Etxea, paper zaharretan ikusten ahal daitekenaz, oraiko toki berean zen jadanik 1650ean.
|
|
2017
|
|
|
Eta hartan luzatu zen: ez zutela erabaki behar, eztabaida baino ez zela, gero erakundeek
|
beren
erabakiak hartuko zituztela, eta COFLHEEk hemengo eztabaida kontuan harturik erabakiko zuela zer bultzatu, “eta hala ere erakunde bakoitza autonomoa da! ”. Esku erraldoien mugimendu eme batekin mintzaldia bukatu zuenean txalo zaparrada jaso zuen.
|
|
2019
|
|
|
Trumoiaren ondotik, isilunea? udaltzainek profitatu zutena, ahopeka hitz egiteko eta
|
beren
erabakia hartzeko: ordu arte istiluan parte hartutako alde bakarrarekin egon ziren eta garaia zen delituaren beste partea ere ezagutzeko, ikerketa zenbat eta osoagoa izan, orduan eta osoagoak izango baitziren emaitzak.
|
|
|
Pediatriako gaixo terminalen kasuak badu berezitasunik. Izan ere, haurren eta nerabeen adina eta erabakitzeko gaitasuna kontuan izanik, beren zainketez arduratu eta kasu askotan
|
berentzat
erabakiak hartuko dituen heldu baten beharra dute (4).
|
|
2020
|
|
|
Badira pertsona batzuk urteak eta urteak daramatzatenak gaixotasun kroniko batekin eta bizitza nahiko normala egiten dutenak horrekin ere. Jakina, osasun egoera horretan oinarrituta, egon daitezke irizpide objektiboak osasun arloko profesionalek erabil ditzaketenak
|
beren
erabakiak hartuz joateko.
|
|
2022
|
|
|
Emakumezkoak dira bi bietako protagonistak, landa aldekoa bata, hiri girokoa bestea; txiroa bata, aberatsa bestea. Biek ala biek adierazten dute
|
beren
erabakiak hartzeko asmoa, beren buruen jabe izatekoa, eta ezarritako ordena hausten duen une horrexek markatzen du bi narrazioen gakoa. Zeren, Emilia Pardo Bazánen idazlanetan behin eta berriro agertzen den gaia baita bi kontakizun hauetakoa ere, gordinki erakutsia batean, iradokia baino ez bestean:
|
|
|
Emakumezkoak dira bi bietako protagonistak, landa aldekoa bata, hiri girokoa bestea; txiroa bata, aberatsa bestea. Biek ala biek adierazten dute
|
beren
erabakiak hartzeko asmoa, beren buruen jabe izatekoa, eta ezarritako ordena hausten duen une horrexek markatzen du bi narrazioen gakoa. Zeren, Emilia Pardo Bazánen idazlanetan behin eta berriro agertzen den gaia baita bi kontakizun hauetakoa ere, gordinki erakutsia batean, iradokia baino ez bestean:
|
|
|
Bazkide eta lankide dira. Era berean, argi dugu haiek direla autonomo
|
beren
erabakiak hartzeko. Elkarrekin gehiago gara.
|
|
2023
|
|
|
Ordu litaike zentuzko neurriak lehenestea, eta Euskal Herrian segurik, bertako jendeak uztea
|
beren lekuko
erabakien hartzera.
|
|
|
«Laguntzaile pertsonala» bezalako figurak zehazten dira, eta laguntza baliabide berriak sortzen dira, hainbat ikuspuntutatik, pertsonei beren bizi proiektuen jabe eraginkor izatetik urruntzen dituzten oztopoak gainditzen laguntzeko. Gizarte inklusiboan modu autonomoan bizitzea lortzea, pertsona guztiek beren bizi proiektua askatasunez eta autodeterminazioz garatzeko aukera izan dezaten,
|
beren
erabakiak hartuta, ezgaitasunaren inguruko programa eta politika publiko guztien helburu nagusia izan behar du. Hala, Europako funtsen laguntzari esker, ezgaitasun mota desberdinak ordezkatzen dituzten konfederazioen elkarte batek arreta soziosanitarioa, autonomia pertsonalerako laguntza eta era guztietako oztopoak, lurraldekoak barne, hausteko proiektua lantzen du, segurtasun, irisgarritasun eta ongizate baldintzetan bizimodu inklusiboak errazteko.
|
|
|
Bitartekaritzan, inplikatuak dira protagonistak:
|
beren
erabakiak hartuko dituzte, beraiek izango baitira gatazkari aurre egin eta akordioak lortuko dituztenak, bitartekaritzako profesionalaren laguntzarekin, inpartziala eta neutrala baita. Zubiak eraikitzea, aholkurik ez ematea eta gatazka ikuspuntu guztietatik ikustea da bere lana.
|