|
2000
|
|
|
—Ez dira Frantziarat joan, beraz... Baina nola erran dezakezu
|
beren
burua hil dutela, baldin aitzinetik hilik bazeuden. Izan ere...
|
|
2002
|
|
|
Gainera, «eskaintza hiru egoitza plaza inguru dago 65 urtetik gorako ehun pertsonako, Ebko batezbestekoa ia bikoitza denean», elbarrien Ordezkarien Espainiako Batzordeak (Cermi) salatutakoaren arabera. Gauzak horrela, egoitza batean sartzea bideraezina bihurtzen denean, boluntarioen lana funtsezko bihurtzen da, baina «batzuetan ez du ezertarako balio, zaharrek
|
beren
burua hil nahi dutela eta aurrera egiteko inolako onurarik ez dutelako», dio «Solidarioak». Hala ere, kasurik gehienetan, etxeko laguntza edo etxebizitza partekatua bezalako programak dira bakardadeari eta tristurari aurre egiteko eta bizi kalitatea hobetzeko aukerarik onena.
|
|
2003
|
|
|
Medikuek, hala ere, gaixo espainiarren bi “akats” handi nabarmentzen dituzte:
|
beren
burua hiltzeko eta agindutako baino lehen tratamendua kentzeko joera. “Autodiagnostikoaren eta kasurako egokienak iruditzen zaizkigun botikak geure buruari ematearen oso lagunak gara”, salatu du Separ ek.
|
|
2004
|
|
|
Esklabismoaren garaian herrialde honetako biztanleria izugarri jaitsi zen: gizon eta emakume askok nahiago zuten
|
beren
buruak hiltzea harrapatzen uztea baino, haurren jaiotza asko jaitsi zen esklabo eramango zituzten beldurrez, antzinako tribuen sisteman oinarritutako erresistentziak izan ziren...
|
|
2007
|
|
|
Birmoldaketa basatia jasan zuen Britainia Handiko nekazaritzak 1990eko hamarkadan, eta ez ziren gutxi izan desesperatuta
|
beren
buruak hil zituzten laborariak. Gaur egun laborari eta albaitero militante batzuek segitzen dute aldarrikatzen alferrik akabatu zituela estatuak haien aziendak, prioiaren teoria ez dela oraindik erabat demostratu, eta aldiz behien gaixotasunaren bestelako ikuspegia defendatzen duen mediku baten ikerketari finantziazio publikoa lehenik eman eta gero ukatu egin zitzaiola.
|
|
|
Bigarren Mundu Gerrako heroia eta mikrobiologian aitzindaria zen Pirt egun batean bere sorterri Galestik atsekabetuta itzuli omen zen Londresera, oharturik han laborari batzuk desesperatuta
|
beren
buruak hiltzen ari zirela, bizi osoan landutako ukuiluak hondatu eta hain maite zituzten aziendak akabatzen ari zitzaizkielako. Bi ikerlarien artean lehen ere hitz egina zuten behi eroen gaixotasunak eta ardikien Scrapie delakoak badutela gizakiaren Esklerosi Anizkoitzaren antza, Pirt doktoreak Ebringerri erregutu omen zion sakontzeko gai horretan, baserritar masakratuekiko errukiz.
|
|
|
Imipraminaren haritik etorri ziren talde bereko antidepresiboak aurrekoak baino eraginkorragoak ziren, baina albo ondorio ezatseginak zituzten (ahoa lehortu, bista lausotu, burua moteldu...); eta bai haiek eta bai hauek arriskutsuak ziren gaixoak dosi handietan hartuz gero edo beste botika batzuekin nahasiz gero; eta kontuan izanda depresioa duten gaixo batzuek
|
beren
burua hiltzeko burutazioak izaten dituztela, garrantzi handikoa zen botika seguruak izatea.
|
|
|
untxiek eta, behar beste marraskatuko ez balute, ez litzaizkiekeela hortzak gastatuko, eta haien hortzek beti hazten jarraitzen dutenez, azkenerako beren gorputzean iltzatuko litzaizkiekeela.
|
Beren
burua hilko luketela beren hortz propioekin, alegia. Bazuen antzik eskorpioiaren istorioarekin.
|
|
2008
|
|
|
Baina alarma piztu zuen arren, ez zen antzeko zerbait gertatu zen azken aldia. Azken urteetan Japoniako Poliziak
|
beren
burua hiltzeko elkartzen diren taldeak desegin baditu ere, XX. mendekoek beste helburu bat zuten heriotza kolektibo horiek, gehienetan munduaren amaierarekin edo bizitza hobe baten esperantzarekin lotua.
|
|
2010
|
|
|
Are gehiago: konstituzio guztietan aldarrikatuko nuke pertsona heldu guztiek
|
beren
burua hiltzeko duten eskubidea. Izan ere, halabeharrez etorri ginen mundu honetara, gu libre ez ginela, eta hori ontzat hartzen dugu; eta orain zer, erabaki libre batean bere buruaz beste egiten duenari jarrera itsustu eta traba eta oztopoak jarri behar ote dizkiogu?
|
|
|
Are gehiago: konstituzio guztietan aldarrikatuko nuke pertsona heldu guztiek
|
beren
burua hiltzeko duten eskubidea. Izan ere, halabeharrez etorri ginen mundu honetara, gu libre ez ginela, eta hori ontzat hartzen dugu; eta orain zer, erabaki libre batean bere buruaz beste egiten duenari jarrera itsustu eta traba eta oztopoak jarri behar ote dizkiogu?
|
|
|
Lotsatik heriotzaren hautua egin zuen, Jesus de Sarriak Bilboko Hermes aldizkariaren bultzatzaile nagusiak, 1922an, egin zuen bezala, eta, urte asko geroago, Jon Mirandek ere, seguru asko gure adibiderik ezagunenak, 1972an egingo zuen bezalaxe. Hirurek hartu zuten adore etsigarria
|
beren
buruak hiltzeko, orain haiekiko arreta berezia pitzarazten diguna. Horrela, Jon Aranok [1] aipatzen zuen moduan, euskal literaturak badauka (beren burua) Hildako Olerkarien Klub bat, oraingoz bazkide gutxirekin, baina beste literatura batzuen zoritxarreko konbentzionalismoekiko parekatzen gaituena.
|
|
2011
|
|
|
–Sektak pertsona ospetsuak akabatzeko erabiltzen baditu martiriak, zer gertatzen da komentuko zeremonian
|
beren
burua hil zuen azken gizonarekin edo Alexandrarekin edo beste bi emakumeekin. Horiek ere zuriz jantzita zeuden, martiriak ziren, baina ez ziren hil" istripu" batean, baizik eta beste era batera:
|
|
2013
|
|
|
|
Beren
burua hil bezate lerro gorri zabala iragan duten guztiek. Agur eta ohore.
|
|
|
Ur ertzetik, berriz, itzultzeko erregutzen hasi zitzaizkidan bi begiraleak, nola halako larritasunez. Gisa bereko doinuan mintzatzen zaie
|
beren
burua hiltzera abiatu direnei. Entzungor, bertze alderaino egin nuen.
|
|
|
|
Beren
burua hiltzea erabakitzen dutenen ustezko heriotza eskubideari dagokionez, Mercedes-ek, zainketa aringarrien unitate batean lan egiten duen medikuak, suizidari ez zaiola laguntzarik eman behar uste du: «Kontziente bazara, orientaturik bazaude, eta hil nahi baduzu, bada nahi duzuna egin dezakezu».
|
|
2015
|
|
|
7 Arima hauek egiten dituzten penitentziak beraien bizitza bezain eratsuak dira; egiaz estimatzen dute bizitza gure Jaunaren zerbitzurako, eta hau guztiau ez da txarra, eta horrela, zuhurtasun handiz jarduten dute haietan osasunari kalterik egin ez diezaioten. Ez izan
|
beren
burua hilko duten beldurrik, haien arrazoia oso bere lekuan baitago; maitasuna ez dago oraindik arrazoitik aterarazteko eran; nik nahiago nuke arrazoiaz baliatzea, Jainkoa zerbitzatzeko era honekin ez kontentatzeko, beti pausoz pauso, sekula ez baikara bide honen amaierara iritsiko. Eta gure iritziz beti ibiliz goazenez eta nekatu egiten garenez (bada, sinetsi bide itogarria dela), onik nahikoa izango ez galtzea.
|
|
|
Handia izan zen neskatxoak bere buruaren kontra ez egitea hain oinaze gogorretik libratzearren; baina Jainkoak eutsi zion, errugabea zenez gero, beti egia esan zezan. Eta errugabeen alde irteten den Haren Maiestateak haietako biri hain gaitz handia eman zien, non errabia zutela baitzirudien, eta ezkutuan bidali zuten izeba neskatxoaren bila eta barkamena eskatu zioten, eta
|
beren
burua hil zorian ikusirik, esandakoa gezurtatu egin zuten; eta besteak ere beste horrenbeste egin zuen; hau erditzean hil zen. Azken batean, hirurak hil ziren oinaze artean, errugabeko hari sufriarazi ziotenaren ordainez.
|
|
2016
|
|
|
Gisa horretan, prekaritatea dateke deslotzea, funtsezko beldur menderaezinean iragaitea, konfiantza errotik galtzea besteengan, bere buruarengan eta erakunde publikoengan, eta ondorioz bere burua denetarik bazterreratzea. Ba omen dira jendeak horrela definitutako prekaritatean hain barna murgilduak non ez daitezkeen beren etxetik gehiago jalgi,
|
beren
burua hiltzera utziz horrela, beren hondakinen artean!
|
|
|
Stoker Balybough eko hilerriaren ondoan jaio zen. Hilerri horretan bakarrik lurpera zitezkeen garai hartan
|
beren
burua hiltzen zuten katolikoak. Gosearen ondorioz etorri ziren izurriteetan gaixoak erabat hil baino lehen lurperatzen hasi ziren, undead (hil hurren) egoeran alegia, eta auzoko batzuek, beste jakirik ez eta, horien odola edaten omen zuten.
|
|
2017
|
|
|
Agiri askotan [dio Barstowk bere idatzietan], ez dira zerrendatzen epaiketa haietako epaiak[...] [edo] ez dira jasotzen kartzelan hil zirenak[...] Beste batzuek, torturek eragindako etsipenaren ondorioz,
|
beren
burua hil zuten[...] Sorgin izateaz akusatutako asko erail zituzten kartzelan[...] Beste batzuk torturatuta hil ziren espetxean (Barstow: 22).
|
|
|
Bukaera bat, ordea, mezu bat eta klabe bat da. Atxagaren bukaeran, trenaren aurrean jarri eta,
|
beren
buruak hiltzen dituzte bi anaiek. Gero:
|
|
2018
|
|
|
Baader eta Rasp tiro batekin hil ziren; Ensslin, berriz, urkatuta. Gobernuak hasitako ikerketaren arabera, presoek
|
beren
burua hil zuten, baina ez zegoen argi armak nola iritsi ziren haien eskuetara. Azken batean, segurtasun handiko presondegia zen hura.
|
|
2019
|
|
|
Izutu ziren.
|
Beren
burua hilda lepoa odolduta zegoen lurrean. Indioek beldur larri hartan, batzuek bere burua hil zuten geziz eta lantzaz, besteak Bucken hortz errukigabeen artean hil ziren, puskatuak.
|
|
2021
|
|
|
Faxisten eta ezker hegaleko militanteen artean... Exekutiboak
|
beren
burua hiltzen ari dira... eta IRA kristo guztia akabatzen. Ez izutu, ez galdu kontrola, eutsi zeure buruari, lasai jokatu, normal, ezer ez dago gaizki, pozari eutsi eta segi aurrera...".
|
|
|
Donitz amirala, Hitler-en ondokoa, 3 Reich eko azken buruzagia (Hitler-ek bere burua hil zuelarik geroz), akusatuetan zen, Hess, Ribbentrop, Jodl eta Keitel (kapitulazioa sinatu zuenak) bezala. Baina, auziko nazi buruzagi garrantzitsuena Hermann Goring zen (Goebbels ek eta Himmler ek, Hitler-ek bezala,
|
beren
burua hil zuten), Gestapoko sortzailea. Nazioarteko auzitegi militarraren agintepean, lau juje eta lau prokuradorekin, auziak 11 hilabete iraun zuen.
|
|
|
Eta zure burua kontzientziaz defendatu nahi baduzu, ez izan dudarik ezen, amodioaren indarrak gorputz bihotzak behartzen dituelarik, ez dela sekula bekatutzat jotzen. Suminak jorik
|
beren
burua hiltzeko gai direnek ezin dute bekaturik egin, egiten dutena egiten dutela; pasioak ez baitio lekurik uzten arrazoiari. Eta amodio grina bertze guzien artean jasangaitzena eta zentzumen guziak itsutzen dituena baldin bada, zer bekatu egotzi behar diozu ahalmen garaiezin baten indarpean jokatzen duenari?
|
|
|
" Berriketan jarduteko gustua" esatean, ez dugu bizitzeko lagungarri zaigun ezer aipatzen: izan ere, gizakien arteko harreman askea eta normala izateko aukera da zinez falta zaiguna, hainbesteraino, non gutako batzuek
|
beren
burua hil baitute gabezia horretaz jakitun. Isiltasunak segaz jotzen du bere biktimen bizia egunik egun. Isiltasuna gaixotasun hilgarria da.
|
|
|
Nun gelditzen dira goizaldera arte idazten zuten poetak eta horiek? ⣠Zer bukatu zuten?,
|
beren
burua hiltzen guztiek? â Biziarekiko deskonexio perfektuan, jakina, kar!...
|
|
2022
|
|
|
Heriotza horrek eragindako minak eraman zuen, ia berehala, Besarkada elkartearekin bat egitera.
|
Beren
burua hil dutenen senideek eta lagunek osatzen dute elkartea, eta han aurkitu zuen Carcavillak behar zuen babesa.
|
|
|
Talde industrial batek erraten badu Ukrainia edo Poloniatik ekarriko duela esnea,... dena hilko dut, homogeneizatuko dut, aterako ditut proteinak eta alde batetik saldu eta koipea bertzetik, homogeneizatuko dut eta kimika eginen dut esnearekin. Urtean
|
beren
burua hiltzen duten ekoizle frantziar horiengan ez dute pentsatzen, bat hiltzen da astero.
|
|
|
Pelikula bat egiteko erraztasunak eta xehetasunak ematen ariko balitz bezala kontatzen ditu Jake Barnes narratzaileak bere lagun amerikar kazetarien zurrutak eta festa gogoak. Beti zurrutean dira, ez dago edari alkoholdunik dastatzen ez dutenik sanferminetan eta sanferminetatik kanpo; bitalismoa, besteak beste, alkoholarekin lotzen dute, eta festarekin, jakina; eta, narratzaileak, Hemingway pertsonak bezala, heriotzarekiko,
|
beren
burua hiltzeko arriskuan jartzen duten toreroen alderako interes eta miresmen berezia erakusten du, eta korridako zenbait trantze; batez ere, zezenak pikadorearen zaldia erasotzen duenekoa (zaldiaren heriotza arriskua), eta zezenketaria zezena hiltzera doanekoa (toreroarena), konkretutasun osoz eta karga emotibo handiz kontatzen ditu.
|
|
|
Heriotza horrek eragindako minak eraman zuen, ia berehala, Besarkada elkartearekin bat egitera.
|
Beren
burua hil dutenen senideek eta lagunek osatzen dute elkartea, eta han aurkitu zuen Carcavillak behar zuen babesa.
|
|
|
Besarkada. Protokoloa onartu zuten urte berean, Besarkada elkartea jarri zuten martxan
|
beren
burua hil dutenen senide ek eta lagunek herrialdean. Suizidioaren inguruko estigmari egin nahi diote aurre, bertzeak bertze, eta senide eta lagunei behar duten laguntza eta babesa eskaini.
|
|
|
Suizidioari Aurrea Hartzeko Plana, Espainiako Gobernuarena.
|
Beren
burua hil dutenen senideak aspalditik ari dira Espainiako estatu mailako plan bat eskatzeko lanean, auzi horri are baliabide gehiagorekin aurre egin ahal izateko. Besarkadako kideak Espainiako Kon gresuan eta Senatuan izan dira, plan horren beharra nabarmen tzeko, hain zuzen ere.
|
|
2023
|
|
|
Martà biak eta Guilla geroago, etxetik urrundu behar ez zutenak. Behin eta berriro esan zien ttikitatik Margaridak etxetik ez urruntzeko, eta hala eta guztiz ere hain urrun ziren etxetik
|
beren
burua hiltzen utzi zutelarik non hil ondoan ezin jakin izan zuten nola itzuli. Ãngela gero, urdaiazpiko zati gazi baten antzera, barrena idor eta elkor, negar egiten ez zekielako.
|