|
2000
|
|
|
Ezdakit, bada, oso ondo nola esan, ugari baino ugariago baitira burura datozkidan kontuak:
|
beren
buruaz beste egiten dutenak, erasotuak, legearen izenean birrindutakogazteak, emakumeekin egiten dituzten basakeriak, etengabea da laztura... Esateko baino ez naiz gauza; izan ere, larritasuna handitzen zait ohartzean neure ingurumarikoek, gutarrek, harreman sozialetan gaitzesten dutena edo gaitzetsi bide dutena, gero lagunarteko harremanetan berrekoizten dutela.
|
|
|
Baina aurre egin behar nion egoerari, duintasunez, gogor, etsi gabe, eta neurri horretan nire bizitzaz dena zekitela jabetu izanak eta zekiten hura nola erabilia izango zen ulertzeak, bada, asko lagundu zidan arerioei benetako neurria hartzen jakiteko. Neure onera etorri aurretik, baina, beste bi aurkezleek nire zazpi andregaien aipamen burlatia egin zuten, esanez zazpiak
|
beren
buruaz beste egin zutela, nik, atsekabeak jota, beren lore ezkutua urratu nahi izan ez nuelako. Halako infamiarik!
|
|
|
Eta zinez, hala zela ikusi dugu, eta are gehiago zubira abailtzen zen laino oro irenslearekin; eta are gehiago, behin ibiltzen hasirik, burdinazko armiarma sare erraldoiak sentiarazten zizun dardarizo fin zorabiagarriarekin. ...na horrekin batera, nahiz eta Rubenen alboan joan, Gran Canyon edo Zion Canyonen bezala, zubiak bertigoa sentiarazi dit, eta Niagarako urjauzietan edo Death Valleyn bezala, halako erakarpen hipnotizagarria (Niagaran, urjauzietan zeuden krisi telefonoen antzera, ez naiz harritu hemen ere EMERGENCY PHONE AND CRISIS COUNSELING gorriak ikusirik; Preteritok adierazi digunez, urtean zehar asko omen dira
|
beren
buruaz beste egiteko toki hau hautatzen dutenak).
|
|
2001
|
|
|
Urtero 3.000 emakumek
|
beren
buruez beste egiten dute Indiako herrixketan.
|
|
|
Beste lau alabek
|
beren
buruez beste egin zuten. Shantha k (25 urte), Sumati k (23), Anaka-k (21) eta Sashinakala k (18), gurasoei gutuna idatzi eta gero, gelako zurrunetik urkatu zituzten beren buruak.
|
|
|
Gujaraten ezkontzako doteagatik emakume asko hil egiten dituzte edo emaztekiek beraiek
|
beren
buruez beste egiten dute, senarraren eta beraren familiaren egoera nazkagarria eraman ezinik.
|
|
|
Anitzek beren senarrak, haurrak edo errainak hil dituzte. Beste batzuek lapurretan edo
|
beren
buruez beste egin nahi izan dute.
|
|
|
Tigre abertzaleok badute askatasunaren alde
|
beren
buruez beste egiteko gerturik dagoen talde berezi bat.
|
|
2003
|
|
|
Inork ez daki oraindik zer den funtsean batzuetan etorkizunaren grina bihurtzen den iragan min, xangrin edo dena delako gaitz hori. Dakitena da guztiak literatura zaleak direla, Pessoaren miresle itsuak eta askok bidaia luzeak egiten dituztela
|
beren
buruaz beste leku horretan egiteko. Baina nik ez nuen horrelako asmorik, Pessoaren miresle itsua banaiz ere.
|
|
2004
|
|
|
Ohar horren ondorioz, hilabete bat geroago, Britainia Handiak debekatu egin zituen umeei serotonina berriz hartzeko inhibitzaile selektibo batzuk. Gregorio Marañón Ospitaleko (Madril) Psikiatria Nerabearen Unitateko Celso Arango doktoreak atzo esan zuen Sendagaiak Ebaluatzeko Europako Agentzia (EMEA) antidepresiboei buruzko alerta bat planteatzen ari dela, eta horrek esan nahi duela laborategiek ontzien prospektuetan
|
beren
buruaz beste egiteko zer arrisku izan dezaketen adierazi behar dutela. Londresko erakundearen bozeramaile batek ohartarazi zuen Agentzia une honetan paroxetinaren albo ondorioak ebaluatzen ari dela —depresio ez malenkonikoaren, izuaren eta gizarte fobiaren kontrako substantzia eraginkorra—, eta gutxienez sei medikamentutan dagoela:
|
|
|
(FDA, ingelesez) agindu du antidepresiboek azpil beltzak dituen etiketa bat izan dezatela, erabileraren arriskuez ohartarazteko. Botika horiek hartzen dituzten adingabeen %2 eta %3k
|
beren
buruaz beste egiteko gogoa dute, Columbiako Unibertsitateko ikerketa baten arabera. Gaur egun, AEBetan adingabeei onartzen zaien antidepresibo bakarra da.
|
|
|
“Ohar berriek gertaera hori onartzen dute, eta gaixoen zaintza estua gomendatzen dute suizidio arriskua kontrolatzeko modu gisa”, adierazi zuen Agentziak. “Ez dute debekatzen haur eta nerabeek antidepresiboak erabiltzea, baizik eta
|
beren
buruaz beste egiteko arriskuaz ohartarazten dute eta arrisku hori beharrizan klinikoarekin orekatzeko eskatzen diete medikuei”, gehitu zuen. Informazio gidak seme alabengan arrisku seinaleak jartzeko eskatuko die gurasoei, hala nola depresioa okertzea, aztoramena, suminkortasuna eta beren portaeran izandako aldaketa arraroak.
|
|
|
egiak
|
beren
buruaz beste egiten
|
|
2005
|
|
|
Eta jende asko dabil erantzun bila. Depresioak, antsietateak,
|
beren
buruaz beste egiten dutenen kopuruak… izugarri gora egin dute Mendebaldean. Zenbat eta garapen ekonomiko handiagoa, orduan eta psikologia arazo gehiago.
|
|
|
Gose horrekin dago gaurko gizona eta gose horretatik datoz mundu honetako miseria gehienak. Bestalde erraten dugun bezala, gose horren ezin aseak ditu hoinbeste jende ekartzen
|
beren
buruaz beste egitera. Gorago erran bezala" sea, sex and sun" baino gehiago baita gizona.
|
|
|
25 urteko gazteetan hiltzen direnen %15 drogak ditu hiltzen. Zenbatek ez dute
|
beren
buruaz beste egiten, jadanik erran dugun bezala, etsituak, ustez eta gose hori ezin asea den!
|
|
|
Barnetik sofritzen duten gehienak ez ote litzateke osagarri onean? Zenbatek ez dute
|
beren
buruaz beste egiten, osagarri onean direlarik, berdin oso gazterik, baina ezin jasanezko har batek barnetik jaten dituelakotz.
|
|
|
Han egon naizen 12 urteetan suprefetura osoan ez dut bi aldiz baizik entzun norbaitek bere buruaz beste eginik. Gure asurantza, bankoko txartela, RMI eta gainerakoekin, dotzena bat ehun gaztek
|
beren
buruaz beste egiten dute Frantzian, urte bakotx, 15 urtekoetan. Gazte eta beste, dotzena bat milak urtean orotara.
|
|
|
160.000!
|
Beren
buruaz beste egiten dutenen kopurua hamar mila jenderentzat %1, 73tarik 2,13tara igo da hogeita hamar urtez. %23ko gorakada, 12 urteko neskatxetan %4 saiatuak ziren beren buruaz beste egitera 1993an, %8k hamar urte geroago:
|
|
|
Beren buruaz beste egiten dutenen kopurua hamar mila jenderentzat %1, 73tarik 2,13tara igo da hogeita hamar urtez. %23ko gorakada, 12 urteko neskatxetan %4 saiatuak ziren
|
beren
buruaz beste egitera 1993an, %8k hamar urte geroago: doblea.
|
|
|
Ez dut hegoaldeko datu zuzenik baina badakit 2002 urtean 194 jendek
|
beren
buruaz beste egin zutela, bideko istripuetan 170 hil izan zirelarik. Hor ere bidetan baino gehiago hil, biziaz etsiturik.
|
|
|
Mende erdia du doi doia
|
beren
burua beste egiten zutenen ehorzketak ez zirela elizan egiten. Afrikan ikusi dut, gaur egun oraino, zakurrrak bezala lurperatzen dituztela paganoek:
|
|
|
Horietako asko atxilotuak, bortxatuak eta torturatuak izan ziren. Agoarras txertoak jartzen zizkieten, orratzekin gorputz osoa ziztatzen zieten, aulki elektrikoan esertzen zituzten, etab. Emakume batzuk hil egin ziren eta beste batzuek
|
beraien
buruaz beste egitea erabaki zuten, sufrimendu horiekin amaitzeko.
|
|
|
âCarrero Blancoren kastako odolzaleei babesik gabe gera  tzeak egiten die minik handiena; hortxe dute ahuleziarik behinena. Jokatzen duten moduan jokatzen dute, atzetik indarra dutelako eta ahaltsu sentitzen direlako; babesik gabe geratzen direnean, gainbehera etortzen dira, eta
|
beren
buruaz beste egitera ere iristen dira. Zergatik uste duzu ari dela irauten Franco hainbeste denbora boterean?
|
|
|
Hilkutxa elizan sartu zenean, gerlari ohien bandera gorarik eta medailak putzuka gorri hertsi batean xintxo, jendalde bilduarekin, ahoak eman ahala betiereko zoriona hil huni eman otoi jauna kantatzen zuen, bizkitartean bezperagoko bilkuraren harat honatekiko hausnar tematsuan zebilela. Barne burrunba dorpeari ihes egiteko nolabait, ebanjelio denboran
|
beren
buruaz beste ziren herritar adinduen zerrenda osatu zuen: Mananek negu minean Uharane handi zela zubitik jautz egin zuen, Kaietek ere ura eduki zuen azken egoitzatzat Nazaren aldean, Manezen moldean Periku selauruko sunpurretan zintzilikatu zen, Augustek ihiziko fusilarekin kokotxa zitzifrikatu zuen, eta Maijanek hirurogeita zazpi bedatsetan satorkako pozoia irentsi zuen.
|
|
2006
|
|
|
Eta nahi bada, nolabait esatearren, amildegian behera gatoz gu ere, baina nola daude besteak? Gurea erraztasun faltagatik izan da, egurtu egin gaituztelako, baina besteek
|
beraien
buruaz beste egin dute ideologikoki. Eta horren eraginez, sindikalismoa, bere kontzepzio klasikoan, alegia, langile klasea elkartzea gizartea aldatzeko, ez da existitzen.
|
|
|
Heikeek galdu zuten borroka, eta gerlari asko hil ziren. Bizirik geratu zirenek
|
beren
buruaz beste egin zuten itsasora salto eginda. Antoku borrokaren erdian zen, Nii bere amonarekin, eta honek erabaki zuen ez berak ez enperadore txikiak ez zutela gengi anker haien eskuetan erori behar.
|
|
2008
|
|
|
Hiriko gidak eskuetan zituztela hilotzaren zapata beltzei begira egon omen ziren, harik eta udaltzainak etorri eta lekua hesitu zuten arte. Erori zen lekuan harlauza zenbait pitzaturik omen daude, gehiagok ere
|
beren
buruaz beste egiteko plaza bazter eder hori aukeratu izan duten seinale. Lekukoren batzuek diotenez, emakume gazte batek hautsi omen zuen begira zeudenen hesia, eta, hilotzaren ondoan belauniko jarririk, azken besarkada bat eman omen zion mahai zapiaren gainetik.
|
|
|
NARRATZAILEA Gure kulturan, suizidioa beti existitu izan da, baina gizon zaharrek, gaixoek eta komunitatearentzat ezertarako balio ez zutela uste zutenek egiten zuten
|
beren
buruaz beste.
|
|
|
“Bizitzeko zentzua galtzen dute, ez diote zentzurik aurkitzen beren bizitzari. Horregatik, herri aborigenetako haur askok
|
beren
buruaz beste egiten dute”. Indizeak kezkagarriak dira, Amazonasen, Brasilen edo Kanadan antzinako lurretan bizi ez diren indigenen suizidioak “nazioko suizidio tasak baino hamar aldiz handiagoak dira”.
|
|
|
Neurri gabeko edateak, berriz, kalte kognitiboak, zirrosia, psikosia eta errudun izateko sentimendua sortzen ditu beste eritasun larri batzuen artean. Orobat frogatutzat ematen da alkoholaren eraginarengatik, pertsona batzuek
|
beren
buruarekin beste egiteko joera garatzen dutela. Hori, ahaztu barik alkohol zaleak ohiko izan daitekeena baino gutxiago bizi direla.
|
|
|
«Jendeak esaten digu beraiei laguntzeko, ez Wall Streeti», esan zuen Jim McDermont diputatu demokratak. «Japonian gertatu balitz, [enpresetako arduradunek]
|
beren
buruaz beste egingo lukete».
|
|
|
Horrelakoek beti funtzionatzen zuten Londresen, ez dut sekula ezagutu Ingalaterrak adina tren arazo dituen lurralderik. Atzerapenak, arazo teknikoak, ekaitzarengatik eroritako zuhaitzek trenbidea blokeatu zutela (behin baino gehiagotan gertatu zen, ni han nengoela), edo
|
beren
buruaz beste egiten saiatu ziren tipoak (sinesgaitza bada ere, aurreko urtean hamabostek galdu omen zuten bizia horrela. Bitxia... nolabait esatearren).
|
|
2009
|
|
|
Frantzian urtean errepide istripuetan 3.500 pertsona inguru hiltzen dira. Baina, era berean, urtero 12.000 pertsonak egiten dute
|
beren
buruaz beste. Gainera, 150.000 pertsona horretan saiatu dira, eta bi milioi pertsonak lo egiteko pilulak hartu behar izaten dituzte.
|
|
|
Erresuma Batuan Stonewall taldeak egindako ikerketan agertzen da nerabeen %17k hiltzeko mehatxuak jaso dituztela, eta %12 sexu abusuak izan dituztela. Frantzian 20 urtez azpiko gayen %27
|
beren
buruaz beste egiten saiatu dira. Alemanian, 15 eta 27 urteko gayen %66k tratu txar fisiko edo psikikoak izan dituzte senideen partetik, eta %27k irakasleen irainak ere jasan behar izan dituzte.
|
|
|
Uhartearen ekialdeko egoerak okerrera egin du azken urteetan. Ugaritu egin dira sexu gehiegikerien inguruko salaketak, alkoholismo kasuak eta
|
beren
buruaz beste egin dutenak. Duela bi urte 58 lagunek hil zuten beren burua, 15 eta 16 urte bitarteko neskak horietatik %20 Hori guztia langabeziari zor zaio, adituen arabera.
|
|
|
Oroitzapenak tristeak eta mingotsak dira oso: torturak etengabeak izan ziren urte horietan guztietan eta nirekin preso zeuden lagun askok
|
beren
buruaz beste egin zuten. Oroitzapenen zerrenda amaigabea da eta ezinezkoa da bizi izandako samin guztia hitzetan jartzea.
|
|
|
Europa irentsi behar zuen arrano hegozabalaren habia zen tokian, txinatar jatetxe bat dago egun, Peking Ente. Hitlerrek eta Eva Braunek
|
beren
buruaz beste egin zuten bunkerraren ordez, berriz, zabalgune bat, hesi gorri batez zarratua. Itxitura barrenean, umeentzako jolas parkea.
|
|
|
Haize boladaz jolas eta jauzi bezala, barealdian, biak elkarren ondoan, kuxumuxu ixilean, mokoak elkarri laztanduz... Baina leihoan
|
beren
burua beste bikian ikusten, bertatik erasotzen zioten leihoko lehiakideari mokoka haserre. Haiek mokotazoak beira gordinari talka.
|
|
2010
|
|
|
Jendeak, izan ere, gure etxean berdin?, maitasunaz hitz egiterakoan, noiznahi zituen ahotan Romeo eta Julieta, maitasun sutsuaren eredu gisa, eta nengoen bezala nengoelako edo, entziklopedian kontsultatu eta berandu gabe jakin nuen haien gutxi gorabeherako historia: elkarri gorroto ziotèn familia bitako kideak zirela, bata montescotarra eta bestea capuletotarra, elkarrekin maitemindu eta, familien arteko liskarrengatik, mila oztopo eta beste hainbat traba izan zituztenak, harik eta
|
beren
buruaz beste egin zuten arte, lehenik Romeok eta gero Julietak; egia da, bai, suizidioa bekatu larria zela, baina nola hunkitu ninduen haien historiak, eta nola piztu zitzaidan bihotzean haienganako sinpatia?!; baita haiei buruz zerbait gehiago jakiteko grina ere, eta hala, egun batean, etxera etortzen zèn fraide debozionistari isil gordeka bezala galdetu nion: –Ezer idatzi al zuen Bécquerrek Romeo eta Julietari buruz???;. Zergatik galdetzen didazu??, harritu zitzaidan fraidea;. Bécquer askotan aritzen da maitasunaz eta??;. Bécquerrek ez baina idazle ezin handiago batek idatzi zuen haietaz:
|
|
|
Baina Shakespeareren lanak irakurtzeko beste prestakuntza eta beste heldutasun bat behar da, eta aurrerago irakurriko dituzu. Orain nahikoa duzu Bécquerrekin??; baina nik zerbait gehiago jakin nahi nuen, ezin ahaztu bainuen biek ala biek egin zutela
|
beren
buruaz beste, eta orduan galdetu nion: –Zuk zer uste duzu, Romeo eta Julieta infernuan daudela???; fraide debozionistak, bere denbora hartu ondoren, monosilabo batekin ihardetsi zidan:
|
|
|
Jendeak, izan ere —gure etxean berdin—, maitasunaz hitz egiterakoan, noiznahi zituen ahotan Romeo eta Julieta, maitasun sutsuaren eredu gisa, eta nengoen bezala nengoelako edo, entziklopedian kontsultatu eta berandu gabe jakin nuen haien gutxi gorabeherako historia: elkarri gorroto ziotèn familia bitako kideak zirela, bata montescotarra eta bestea capuletotarra, elkarrekin maitemindu eta, familien arteko liskarrengatik, mila oztopo eta beste hainbat traba izan zituztenak, harik eta
|
beren
buruaz beste egin zuten arte, lehenik Romeok eta gero Julietak; egia da, bai, suizidioa bekatu larria zela, baina nola hunkitu ninduen haien historiak, eta nola piztu zitzaidan bihotzean haienganako sinpatia...!; baita haiei buruz zerbait gehiago jakiteko grina ere, eta hala, egun batean, etxera etortzen zèn fraide debozionistari isil gordeka bezala galdetu nion:... " Ezer idatzi al zuen Bécquerrek Romeo eta Julietari buruz...?";" Zergatik galdetzen didazu?", harritu zitzaidan fraidea;" Bécquer askotan aritzen da maitasunaz eta...";" Bécquerrek ez baina idazle ezin handiago batek idatzi zuen haietaz:
|
|
|
Baina Shakespeareren lanak irakurtzeko beste prestakuntza eta beste heldutasun bat behar da, eta aurrerago irakurriko dituzu. Orain nahikoa duzu Bécquerrekin..."; baina nik zerbait gehiago jakin nahi nuen, ezin ahaztu bainuen biek ala biek egin zutela
|
beren
buruaz beste, eta orduan galdetu nion: " Zuk zer uste duzu, Romeo eta Julieta infernuan daudela...?"; fraide debozionistak, bere denbora hartu ondoren, monosilabo batekin ihardetsi zidan:
|
|
|
Zeintzuk dira ikuspegi horren aldeko arrazoiak? (Diotenez, Agustinen garaian, Erroman zenbait moja bortxatu zituzten, eta moja horietako batzuek
|
beren
buruaz beste egin zuten. Agustinek barkamena merezi zutela esan omen zuen.
|
|
2011
|
|
|
Sindikatuek emandako datuen arabera, bi urtean enpresako 60 langilek egin dute
|
beren
buruaz beste
|
|
|
Suizidioen enpresa ere deitzen diote France Telecom Orangeri, aurreko bi urteetan konpainiako 60 langilek egin zutelako
|
beren
buruaz beste. Zuzendaritzan aldaketak egon dira ordutik, eta giroa lasaitzeko hainbat neurri hartu ditu, Frantziako Gobernuak estututa.
|
|
|
22.000 langile kaleratu nahi zituen, eta lortu ezinezko helburuak jartzen zizkien horretarako. Halaber, behartuta zeuden mugikortasun neurriak onartzera, bai geografikoak, bai lanpostuei lotutakoak.Presio horrek ekarri zuen suizidio kopuruaren gorakada, eta langile askok lantokia bera aukeratu zuten
|
beren
buruaz beste egiteko. Besteak beste, bosgarren solairuko bulegoko leihotik salto egin zuen batek, nagusi berria izango zuela jakindakoan.
|
|
|
(3) Gizonek
|
beraien
buruaz beste egiten dute, emakumeak saiatu egiten dira artikulutik (http://blog.gizonduz.euskadi.net,)
|
|
|
" Espainiako kasuak bai Hagan bai Genevan sinatzaileetako izan zen hala erakusten du: 1920 eta 1930 artean, bertako farmazietan opioa, morfina eta kokaina errezetarekin edo errezeta gabe ematen zirenean, sei pertsona baino ez ziren hil droga horien gaindosiagatik; horietatik bost,
|
beren
buruaz beste eginda". Nolanahi ere, Genevako Hitzarmenaren onarpenak purutasun txikiko drogen merkatu beltz bat sorrarazi zuen, nola hamar urte lehenago AEBetan.
|
|
|
Bien bitartean, munduko marrazoak gure gain dirutzak egiten ari dira. Historiak esaten digu Depresio Handiaren garaian (1929), errudun ugarik
|
beren
buruaz beste egin zutela, aldiz, oraingo krisiaren arduradunak sarituak izaten ari dira: Draghi Europako Banku Zentraleko buru, Monti eta Papademus Italia eta Greziako lehen ministroak.
|
|
|
Esate baterako, Carmenen etxetik atera eta poliziaren furgonetan beste espetxe bati buruz kulunka daramatelarik, begitanduko zaio Bizkaia bou zaharrean Alejo Bilbao komandantearekin Cerveraren kanoikadei aurre egiten dabilela:
|
beren
buruaz beste egitea erabakiko dute etsaiaren atzaparretan jausi barik, aurretik, hori bai, mezu politiko bat itsasoratuz, munduak jakin dezan gure aberriaren patu dohakabea? (197 or.), loak hartu baino lehen ere Metxa mezuak jaurtikiz ari baitzen botilatxoetan furgonako leihotik laguntza eske.
|
|
|
Fantasietan murgiltzeko joera dute, baina denborarekin fantasiek indarra galtzen dute, eta beren buruak gero eta gutxiago onartzen dituzte. Horrela,
|
beren
buruaz beste egiteraino hel daitezke.
|
|
|
Fobia sozialaren nahastea pairatzen duten pertsonen garapenak okerrera egin ohi du sarritan, aurkezten duten sintomatologia dela-eta, hainbat zailtasunekin topo egiten dutelako: ikasketak amaitu gabe utz ditzakete, lagunik gabe gera daitezke, bikotea topatzeko zailtasunak izan ditzakete, lan elkarrizketa batera joateko gai ez direla senti dezakete, etab. Hori guztia gutxi balitz,
|
beren
buruaz beste egiteko saiakerak, alkohola eta bestelako substantzia toxikoen gehiegizko kontsumoa edota depresio nagusiaren agerraldia ohikoak izaten dira fobia soziala duten pertsonengan (Vallejo eta Bataller, 1999).
|
|
|
Alemanek eliza ortodoxo baten barruan inguratu zituzten gerrillari biak, baina harrapatuak izan baino lehenago, nahiago izan zuten
|
beren
buruaz beste egin. Ondorengo asteetan, hiru mila judu bidali zituzten gas ganbaretara, eta hamar mila txekiar inguru izan ziren atxilotuak eta torturatuak.
|
|
|
Nire aitak txikitan entzuna omen zuen, trena zetorrenean, hainbat amak beren umetxoekin
|
beren
buruaz beste egiteko asmotan trenbidera jotzen zutela. Oso barruan gelditutako komentarioa du hau.
|
|
|
Eta, hala ere, gazte hiltzeak izan ditzakeen balizko abantailetan pentsatzera behartzen zuen batzuetan Lazkanok bere burua, nahiz eta ez zen gauza bera, inondik inora ere ez, trafiko istripua edo suizidioa edo tortura.
|
Beren
buruaz beste egiten zutenen kasuan beti zegoen haien eskubide baten egikaritzaren kontsolamendua, frogatuta ei dagoen arren beren buruaz beste egiten saiatu eta bizirik atera diren haien gehiengo zabala damutu egiten dela saiakeraz: " Ongi pentsatuko ahal zuen, pisatuko ahal zituen balantzaren alde bietan aldekoak eta kontrakoak, ez ote da agian arrazoizkoa izan bere erabakia, eskuzabala, neurtua, errepikapenaren errepikapenari alto esan eta planto egitea erabaki duenaren zentzuzko deliberoa?".
|
|
|
Eta, hala ere, gazte hiltzeak izan ditzakeen balizko abantailetan pentsatzera behartzen zuen batzuetan Lazkanok bere burua, nahiz eta ez zen gauza bera, inondik inora ere ez, trafiko istripua edo suizidioa edo tortura. Beren buruaz beste egiten zutenen kasuan beti zegoen haien eskubide baten egikaritzaren kontsolamendua, frogatuta ei dagoen arren
|
beren
buruaz beste egiten saiatu eta bizirik atera diren haien gehiengo zabala damutu egiten dela saiakeraz: " Ongi pentsatuko ahal zuen, pisatuko ahal zituen balantzaren alde bietan aldekoak eta kontrakoak, ez ote da agian arrazoizkoa izan bere erabakia, eskuzabala, neurtua, errepikapenaren errepikapenari alto esan eta planto egitea erabaki duenaren zentzuzko deliberoa?".
|
|
2012
|
|
|
Velasquezek aitortu du zaila izan zela andreak deklaratzeko konbentzitzea, gatazkak utzitako «haustura» oso nabaria delako egun ere: «Bortxaketen ondorioz jaiotako gazte asko
|
beren
buruaz beste egiten ari dira». Beraz, salatzeaz haratago doaz epaitegiok.
|
|
|
Salhaketaren arabera, emakume preso hauek ez dute beharrezko mediku arreta jasotzen, medikuak ez baitira egunero pasatzen euren zigor geletatik, eta hau oso larritzat jotzen du elkarteak, kontuan izanda, preso gehienek gaixotasun psikikoak dituztela eta
|
beraien
buruaz beste egiteko arriskua dutela.
|
|
|
Adibide bat aipatzearren, aldera ditzagun arte postmodernoa eta literatura postmodernoa. Lehenengoa elementu narratiboen berreskurapenak ezaugarrituko luke; izan ere, pintura eta arkitektura modernoek
|
beren
buruak beste diziplina kulturaletatik, eremu literariotik batez ere, bereiztearren, narratiba orori uko egin zioten, pinturarenak eta artearenak soilik ziren elementu formaletara mugatuz eta purutasun burujabe batera hurbilduz.15 Arte postmodernoa, beraz, arte modernoak ukatutako narratiba piktoriko horretara itzultzen da, historiaren eta arte herrikoiaren osagaiak berriro ere bere egin arte.
|
|
|
Del Barrio k (1990) dioenez, haur eta nerabeen depresioari buruzko ikerketak egin dituzten autore gehienak bat datoz haur eta nerabeen depresio sintoma tipikoenak autoestimu baxua, loaren asaldurak, gosearen eta pisuaren galera edo gehitzea, gizarte isolamendua, hiperaktibitatea, disforia eta
|
beren
buruaz beste egiteko ideiak direla. Sintoma horiek, batez ere behagarriak ez direnak (autoestimu baxua, tristura?), helduek aurkezten dituzten sintomen antzekoak dira, baina, haur eta nerabeen depresioan ageri diren zenbait sintoma espezifikoak dira adin tarte horietan, adibidez, jokabide arazoak, suminkortasuna, kasketaldiak edo desobedientzia (Figueras, 2006).
|
|
|
Beren mundua erortzear ikusita, Zweig senar emazteek
|
beren
buruaz beste egitea erabaki zuten Veronal hartuta. Biharamunean, ohean aurkitu zituzten, Stefan sabaira begira, eta Lotte Stefani besarkatuta.
|
|
|
* Kontakizun hau datorren urtean argitaratuko den Kristalezko begi bat liburuaren parte da. lepo bueltako soka. Emakume horien heriotzek harribitxiek lez egiten dute diz diz,
|
beren
buruaz beste egin izanak azaleko eranskinez gabetzen ditu beren bizitzak. Guztiak hartzen du garrantzia.
|
|
2013
|
|
|
«Kontrol hori andreengan egiten dute, baina, batzuetan, andreen ingurukoen aurka ere jotzen dute; adibidez, seme alaben edo bikotekideen kontra». Hiru erasotzaile suizidatuta Azken hiru hilketetako erantzuleek, berriz,
|
beren
buruaz beste egin zuten. Ekainaren 29an, Binta Keita hil zuen ustez senarrak, eta ondoren bere buruari tiro egin zion, Senperen (Lapurdi).
|
|
|
Temelek azaldu zuen gatazkak zauri larriak eragin dituela Batmanen. Eta bereziki hildakoak izan zituen gogoan, atentatuetan hildakoak eta horien ondorioz
|
beren
buruaz beste egindako emakumeak. Hainbat ikerketa sustatu dituzte heriotza horiek eragindako ondorioei buelta emateko, eta hainbat proiektu jarri dituzte abian.
|
|
|
–Eliza Bennet, esan zuen Bingley andereñoak atea Elizabethen atzean itxi zenean? dama gazte horietako bat da, alegia,
|
beren
burua beste sexukoen aurrean erakargarri egiteko euren sexukoak gutxiesten dituzten horietakoa; eta gizon askorekin ondo ateratzen dela ausartuko nintzateke esatera. Baina, nire iritzian, trikimailu sastarra da hori, oso amarru petrala.
|
|
|
Aurretik, maiatzaren 9an, Maria Angeles M. eta Agustin G. senar emazteen gorpuak aurkitu zituzten Gasteizko Lakua auzoko etxebizitza batean. Zenbait egun zeramatzaten hilda eta Segurtasun Sailak ezin izan zuen baieztatu genero indarkeria kasua izan ote zen edo bikoteak
|
beren
buruaz beste egin zuen. Andrak 53 urte zituen eta gizonak 61.
|
|
|
Emakume horien heriotzek harribitxiek bezala egiten dute diz diz:
|
beren
buruaz beste egin izanak gainezko eranskinez gabetzen ditu beren biografiak. Ondorioz, zertzelada orok hartzen du garrantzia.
|
|
2014
|
|
|
Hondamendi edo istripuetan. Batzuk mendi batera joaten dira
|
beren
buruaz beste egiteko. Batzuk nahita hiltzen dira.
|
|
|
Korapiloek lekua kentzen diote burmuinari, bultza egiten, burmuina bihurguneetan tolesten; korapiloak bihurguneetatik korrika doaz, Ferrari batean bezala, eta istripuak daude; korapiloek eztanda egiten dute, eta beste batzuek belarriko amildegitik egiten dute
|
beren
buruaz beste: gorria, dardara, elefanteak, ikara, itotzen, arropak txizaz bustirik, oihuak, taupadak eztarrian eta lixiba usaineko argi zuri garbia.
|
|
|
–Nik ez dut uste, ezin dut sinetsi gizon horiek
|
beren
buruaz beste egin zutenik. Suizidioak izan ez badira, norbaitek akabatu egin ditu Alex eta Alberto.
|
|
|
Eskizofrenia dutenen bizi itxaropena gainerako biztanleriarena baino laburragoa izaten da, besteak beste suizidioa dela-eta. Eskizofrenia dutenen% 10ek
|
beren
buruaz beste egiten du, eta% 20 gutxienez suizidio saiakera bat egiten du nahastearen bilakabidean zehar (APA, 2000). Substantzien kontsumoagatik nahasteak ere tipikoak izaten dira eskizofrenia dutenengan, eta bereziki deigarria izaten da nikotinarekiko duten mendekotasuna.
|
|
|
Psikiatren eta psikologoen elkarte batzuk (AEBko Psikiatria Elkartea edo AEBko Psikologia Elkartea) saiatzen dira
|
beren
buruaz beste egin nahi dutenak babesten. Pertsona horiek babestearren terapeutaren eta pazientearen arteko konfidentzialtasuna hausteraino heltzen dira.
|
|
|
Hamar urtean zehar gaixotasun sendaezinak zituzten ehun laguni baino gehiagori lagundu zien Kevorkian k
|
beren
buruaz beste egiten. 1999an hilketaz akusatuta presondegira eraman zuten Kevorkian.
|
|
|
leher eginak eta oraino ari behar. Ainitzek
|
beren
buruaz beste egiten zuten edo beren burua gosez hiltzerat uzten.
|
|
|
Mozkor mozkor egin eta
|
beren
buruaz beste egin dute.
|
|
2015
|
|
|
Europa ia osoa hartu zuen asaldura erreformistaren ondoren, Herbehereetako eliza erreformatuarentzat suizidioa delitu larrienetakoa zen, deabruaren tentaldian erori izana adierazten baitzuen. Eta, jakina,
|
beren
buruaz beste egin zutenei heriotza zigorra ezartzen zieten.
|
|
|
Ehunen bat soldadu ditugu zain, hor kanpoan, baina koldarrek baino ez dute
|
beren
buruaz beste egiten, bulartsuak borrokan hiltzen dira. Mendi tontorren batera igo nahi genuke Wakan Tankari azken eskaintzak egitera, baina kobazulo honetan egingo dizkiogu.
|
|
|
Zergatik horiek denak? Nolaz dira gazte horiek horretaratu,
|
beren
buruaz beste egiterainokoan, jendeen hiltzeko. Urteak eta urteak, Frantziako eskoletan, Frantziako baloreetan, egunez egun gure irakasleek formatuak izan eta?
|
|
|
Langabezia osoki desagertarazteko nahikoa. Oroit horren ondorioz etsiturik,
|
beren
buruaz beste egiterat ekarriak badirela. Frantziako laborarietan beretan 600 badira kasu horretan urte oroz.
|
|
|
Egia, Bataclan hortan bertzela pasako zela... Bainan, Estatu Batuetan, ez ote dira, urtero, 30 000 presuna armaz hiltzen (itxtripuz, erailtzez,
|
beren
buruaz beste eginez). Aurten, orai arte 294" mass shootings" (jendea itsura tirokatze) izan dira, jadanik badirela 380 molde hortan hilak eta 2002 zaurituak.
|
|
2016
|
|
|
DICKENS.. Garagardo bat eta ginebra bikoitz bat eskatu nituen, nahasketa hori gomendatzen baitu Dickensek
|
beren
buruaz beste egiteko zorian daudenentzat?. (Piglia, Respiración artificial)
|
|
|
Eta, azkenik, arratsaldeari amaiera emateko literaturak eragin dituen hondamendi eta triskantzei buruzko hitzaldia eman digu adineko irakasle batek. Idatzitako obra ezabatzeko ahaleginak egin dituzten idazleak, blokeoa dela tarteko
|
beren
buruaz beste egiten saiatu direnak, beren borondatez desagertu edo isiltasun erabatekoaren bila ibilitakoak desfilarazi dituzte gure begien aurretik, eta deskribatu duen panorama edozein izutzeko modukoa izan dela esan dezaket. Nik, behinik behin, buruko minarekin bukatu dut.
|
|
|
ditu protagonista nagusiak. Txalupan ur handietara joan eta
|
beren
buruaz beste egitea erabakitzen
|
|
|
Aokigahara basoan sartu zen, suizidek
|
beren
buruaz beste egiteko aukeratzen duten lekuan.
|
|
|
Gaur, meza denboran,
|
beren
buruaz beste egin duten alde otoitzak zuzentzen ditugunean, bai eta ere beren bizia ez hain" katolikoa" ukan duten alde ere, beti heldu zait burura elizaren sartze aitzinean, karrika bazterrean, euri pean, bakar bakarrik gelditu zen hilkutxaren irudia. Batzuk nahi lukete omen Eliza hortara itzuli. beren hilkutxa ikusteko arriskuan, kanpoan, karrika bazterrean, euri pean, bakar bakarrik, apezak kasualitatez ez badu nahi izan elizan sartzen utzi.
|
|
2017
|
|
|
Gizakiak arrazoimenaren kontrola galdu du, baita sentitzen duen enpatia ere. Eta guk hor darraigu, erresistentzian, harri horren gainean zutik egoteko saiakeran, baina arima sentibera askok ezin jasan, oin azpian behar lukeen harriak poltsikoan hartu eta azkenean
|
beren
buruaz beste
|
|
|
uholdeak, zikloiak eta, gehienbat, lehorteak, epe luzeko eta kroniko bihurtzen ari direnak. Indiako eskualde handiek ur gabezia sufritu dute azken urteetan; toki horietan
|
beren
buruaz beste egiten dutenen kopurua ohikoa baino altuagoa da. Baina Indiako Gobernuak hartutako erabakiek ez dute sustatzen berotegi efektua gutxituko duen nekazaritza eredu bat.
|
|
|
Konpainia handien menpe ez daudenek prezio hobean ekoizten dute, ez dute zorrik eta ez dute
|
beren
buruaz beste egiten, La Via Campesinaren esanetan
|
|
|
Chukki Nanjundaswamyren hitzetan," itxaropena nekazaritza alternatiboa da, ekonomia alternatibo baten barruan. Hori da gure apustua; horretan dabiltzanek ez dute
|
beren
buruaz beste egiten". La Via Campesinak zabaldutako datuen arabera, konpainia handien menpeko ez direnek askoz prezio hobean ekoizten dute eta bizitza kalitate handiagoa dute, zorrik gabe.
|
|
|
Merkataritza askeko nazioarteko itunek eta estatuko politikek milaka nekazari hiltzen dituzte urtero Indian,
|
beren
buruaz beste egitera bultzatuz, laborari elkarte ugarik salatzen dutenez. Egoerak okerrera egin dezakeela ohartarazi dute, sektoreko krisia areagotu eta nekazaritza industrialak ezarritako eredua indartu ahala.
|
|
|
Kazetariekin egindako formazio saio batean" merkataritza askerako itunek nekazariak erailtzen dituzte" oihukatu zuenean isiltasuna nagusitu zen. Baina datuak ikusita, ez dago zalantzarik, azken hamarkadan Indiako 250.000 gizonezko nekazarik
|
beren
buruaz beste egin dute (emakumeak ez dira nekazaritzat hartzen, ezta lurgabeak ere). Aurten kopuruek gora egin dezakete, nekazaritza krisia hedatzen ari den heinean.
|
|
|
La Via Campesinaren hitzetan," Indiako Gobernuak eta beste erakunde publiko batzuek ondorioei begiratzen diete arrazoiei begiratu ordez, euren ardura politikoa ezkutatuta". 2015ean
|
beren
buruaz beste egin zuten 8.000 laborariak depresioak jota zeudela esaten du gobernuak.
|
|
|
Itzelezko liskarrak bizi izan ziren Espainiako parlamentuan eta Kopenhage Unibertsitateak urrezko domina oparitu zion aditu alemaniarri, nahiz eta, gerora, batzorde bat eratu zuen frogak tokian bertan aztertzeko. Parisen, bestalde, bi ikasle poloniarrek
|
beren
buruaz beste egin zuten gertakariaz zuten iritzia plazaratzeko.
|
|
|
Beste hiru kidekorekin batera, kritikariek" La Generación Decapitada" izenez deitu duten literatur taldeko kidea. Zenbait urteren buruan, denek
|
beren
buruez beste eginez amaitu zuten; horregatik, aipatu deitura.
|
|
|
Herriko sarreran dagoen edaritegi batean gelditu ginen eta ordu erdi luzea eman genuen han. Berak whiski bat eskatu zuen eta nik ginebra garagardoarekin, ez dakit zein idazlek
|
beren
buruaz beste egitera doazenentzat edari hori gomendatzen duelako. Gidariak bere emazteari buruz jarraitzen zuen hizketan.
|
|
|
–Ni ez naiz hain garrantzitsua izango inoiz zuretzat?, esan zuen berriro ere bere broma ukituarekin. . Zure patua hain tragikoa ez izatea espero dut?, erantzun nion, hiru horietatik bik
|
beren
buruaz beste egiten zutelako, Anaïs Nin zahartu eta gero hil bazen ere.
|
|
|
Urtero 1.100 bisitari inguru hiltzen dira Las Vegasen: %15 suizidioak, %11 homizidioak, sarritan lehenik bikotekidea hil, eta gero
|
beren
buruaz beste egin?. Azken txanpan dena eman, dena irabazi ala galtzeko erabakia kasinoko erruletari utzi, eta ohiko galtzearen ondoren, akabo.
|
|
|
Osatu taula hau eta adierazi biktima oldarkorrekin edo
|
beren
buruaz beste egiteko arriskua dutenekin antzemate, planifikazio eta ekintza faseetan zer egin behar den.
|
|
|
Zenbatek egin dute
|
beren
buruaz beste, edo zenbat saiatu dira?
|