|
2010
|
|
|
[IV 136]. Jesu Cristoc bere guerrariaquin Confirmacioco Sacramentuaren bidez, ipintzen die animan
|
bere
soldaduen marca. (A 94)
|
|
2013
|
|
|
Zenbait aldizkari desagertu baziren ere, euskarazko astekari horrek aitzina segitu zuen, orrialde gutxiagorekin eta erredakzio talde murriztuago batekin bazen ere. Erredaktoreak gerlara joan zirenez, idazle gutxiago zeukaten Baionan berean; baina ororen buru, hainbat erredaktore gazte gerlara joan izana aukera ona izan zen Eskualduna rentzat, gerlako lekuetatik
|
beretik
soldaduen bizipenak kontatzeko, erredaktore horiek ia astero igortzen baitzuten beren kronika. Jean Saint Pierre, Jean Elizalde Zerbitzari eta Jean Etxepare berriemaile erregularrak ziren, ia astero idazten baitzuten.
|
|
|
Bi hitzetan, zergatik inplikatu zen Eskualduna gerlan? Informazio iturri urriek eta zentsurak beste gisako hautuak egiteko zailtasunak ematen zituztelako; Eskualduna ko berriketariak
|
berak
soldaduak zirelako; Ipar Euskal Herrian euskal abertzaletasunik ez zelako garatu, eta Frantziaren nazio eraikuntza prozesua errotzen ari zelako; Eskualduna Frantziako joera politiko orokorragoekin identifikatzen zelako, eta haiek bete betean inplikatu zirelako Frantziaren alde, batasun sakratuaren giroan.
|
|
|
Bigarren osagai bat ere bazuen plan hark: Frantziak
|
bere
soldadu zaharrenak gerla tokietatik produkziora igorri behar zituen, Frantzian ez zedin janari eskasik izan. Gauzak horrela eginez, gerlaren bukaera laster izanen zela iragarri zuen.
|
|
|
Euskaldunen artean egonez, gerlan zirela ahanzten zutela idatzi du. Gehienetan eskualde
|
bereko
soldaduen artean osatzen ziren erregimentuak, eta eskualde bereko erregimentuek gune berean egiten zuten gerla. Hala zen Baiona eta Paueko erregimentuentzat, Ansoborlok zehaztu bezala.
|
|
|
Soldaduek Frantziarengan zuten abertzaletasuna ez zela ahuldu azpimarratu du. 1914ko abuztuan sentitu zen oldar abertzale hura desagertzen joan balitz, soldaduen egunerokoetan nabarituko zela dio; baina soldaduen egunerokoak aztertu dituen ikerlari honek ukatu du abertzaletasunaren agerraldiak ahuldu zirenik, 1918ko udaberrian salbu, eta
|
beraz
soldaduek abertzale izaten segitu zutela baieztatu du. Jean Jacques Beckerren eta Stéphane Audoin Rouzeauren ustez, gerla egitea onartzea frantses nazioan inplikatzearen froga zen.Urtez urteko Eskualduna ko artikuluak irakurriz ere ez dugu ikusi Frantziarenganako atxikimenduaren adierazpena desagertu edo ahuldu zenik.
|
|
|
Bulgariarren kontra irabazteaz espantu egiteko ordez,
|
beren arteko
soldaduen heriotzak ikustea «bihotz erdiragarria» zela idatziz eta zaurituen bide gogorra aipatuz, aitzinamendua ez zuen ederretsi; alderantziz, Saint Pierrek halako berri bati kutsu baikorra ematen zion bezala, A.I.k kutsu ezkorrera bideratu zuen gertakari hura.
|
|
|
Zehazki, «Crapouillots» izeneko lehergailuen deskribapena egin zuenean, lehergailu horiek gero eta kalte gutxiago egiten zutela erran zuen, eta zergatia ere esplikatu. Metro bateko goratasuna eta 30 zentimetroko zabalera zuen lehergailu hori berant lehertzen zen, eta
|
beraz
soldaduek ikasi omen zuten hura lehertu aitzin ihes egiten.
|
|
2023
|
|
|
Elizak, kaperak, komentuak bisitatzen zituen, laguntzen, pobreak ere bi sitatzen zituen, edozein aristokrataren ariketak ziren bereak. Herriz herri ibiltzen zen, eta
|
berarekin
soldaduak ere eramaten zituen, bideak ez baitziren beti se guruak, Mont de Marsan, Bigorra, Tarbe, Condom, Cauterets, herri ho riek denak ziren bere senarraren lurretan. Han ibiltzea zuen gogoko.
|
|
|
Horrez gain, usaiakoa ez zen gertakaria izan zen. Erregeak ez zuen parte hartzerik borrokatan, baina urtarrilaren 25 ho rretan Frantzisko I.a borrokatu zen
|
bere
soldaduekin. Borroka ez zen joan bere aldera, eta preso altxatua izan zen.
|