|
2002
|
|
|
Horren antzeko egoera laidogarria gertatu zitzaigun Andolin Eguzkitza [19] euskaltzainak
|
bere
sarrera hitzaldi ederra eman zuen egunean ere, Santurtzin, 2002ko otsailean. Han zituen zain, han genituen guztiok zain, Urtsuak eta Agirrek Amazonasen bezala guk Ibaizabalgo ibaiertzetik goiti egin genuenean, euskararen funtsa eta muina salbatu nahian edo, pankarta handi baten azpian:
|
|
2008
|
|
|
Oso antzeko argudioak erabili zituen 1928ko abenduan, Espainiako hizkuntza akademiako sarrera egin zuenean. Izan ere, akademiko karguak eman ziezaiokeen ospea baliatu guran,
|
bere
sarrera hitzaldiaren amaieran honako eskaria egin zuen:
|
|
2009
|
|
|
Jendea mintzea ere bai. Manuel Lekuonak
|
berak
sarrera hitzaldian esan zuen batasunak agian beso bat moztea eskatuko zuela bizia salbatzeko. Besoa mozteak min ematen du, jakina.
|
|
|
Etxaide 1942an izendatu zuten euskaltzain, Juan Carlos Guerrak utzitako hutsunea betetzeko.
|
Bere
sarrera hitzaldiaren izenburua. Jatorrizko euskeraren azterpenaldia (ensayo sobre el primitivo euskera), izan zen.
|
|
|
–Euskal Toki izenetan Kurutzearen izena? izan zen
|
bere
sarrera hitzaldiaren izenburua?, eta garai hartan prestatu zuen Gero liburuaren argitalpena, Akademiaren babesean.
|
|
2011
|
|
|
Arrakasta txikia lortu arren, saiakera gisa oso interesgarria izan zen, hasteko eta behin elkartearen lan hizkuntza euskara izatea planteatzen zelako. Halaxe kontatu zuen proiektuarekin harremana izan zuen Villasantek,
|
bere
sarrera hitzaldian (1952). Bertan zehazten zuen elkargoaren euskara moldea lapurtera klasikoa zela eta zeintzuk arau ortografiko, morfologiko, sintaktiko eta lexiko hobesten zituen.
|
|
|
Institutu edo elkargo honek ez zuen aurrera egin, nahiz eta aipatutako asmoetako batzuk bertako kideek beren aldetik segitu zituzten (adibidez Villasantek Axularren hiztegia egin zuen). Proiektu honen aurretik, jada, Krutwig-ek
|
bere
sarrera hitzaldian (1950) lapurtera klasikoaren aldeko proposamena egina zuen, hau da, lapurtera klasikoaren gainean euskararen batasuna eraikitzea. Lapurtera aukeratu zuen tradizio idatzi zabalena zuelako eta literatura zelako hizkuntzari prestigioa ematen ziona.
|
|
|
Laster, Villasante euskaltzain oso izendatua izan zen (1952).
|
Bere
sarrera hitzaldian nagusiki euskararen batasunaz aritu zen, baina hasierako tartean kultur hitzen gainean bere iritzia eman zuen:
|
|
2014
|
|
|
Euskaltzaindiko kideen bereizgarriak azaldu ondoren, eskaini nahi izan dizuet J.A. Arana Martijak
|
bere
sarrera hitzaldian aurkeztutako euskaltzain osoen koadroa. Ordutik hona izan dituen aldaketak ere bertaratu dira.
|
|
2015
|
|
|
Testuan, fraide frantziskotarrak Angeles Sorazuren zenbait ezaugarri, dohain eta bertute aipatzen ditu. Hona, Andolinen komentarioa,
|
bere
sarrera hitzaldian: –Sorazuri buruz ari da, baina ez dago zalantzarik bere buruaz ere badabilela?
|
|
|
Xalotasun frantziskotar eta gizatiar hori jorratu zuen Andolinek
|
bere
sarrera hitzaldian, eta bertandauzkazue Villasantez esandakoak. Guk, oraingoan, Andolinengan aztertu gura genuke xalotasun bikoitz hori.
|
|
|
Ikasiago eta xaloago, adituago eta mazalago, jakintsuago eta apalago? Esanda utzi zigun, Santurtzin,
|
bere
sarrera hitzaldiaren azken lerroetan:
|
|
|
Hamabost urteko gaztea genuen Andolin, Kepa Mallearen klaseetara hurreratu zenean; eta, berak zioenez, euskararenganako maitasuna kutsatu ez ezik, injektatu ere egin zion munitibartarrak. Euskaltzaindiaren egoitza nagusian gaudenez, Andolinek
|
bere
sarrera hitzaldian, Malleagaz batera, beren beregi aipaturiko Juan Jose Zearreta irakaslea ere gomutatu beharra daukagu; baita Amorotoko Juan eta Milagros, eta Ondarroako Ixidor eta Olga irakasle anonimo parebakoak ere, aparteko samurtasunez aipatu zituen-eta Andolinek Santurtziko ospakizunean.
|
|
|
Esana zeukan Andolinek, berari gerta zekiokeen gauzarik pozgarriena, berak jaso zezakeen ohorerikhandiena, euskaltzain oso izatea izan zitekeela.
|
Bere
sarrera hitzaldian, behin baino gehiagotan heldu zion Andolinek ideia horri: –ezin igar diezaiokezue zer nolako ohorea den niretzat, hemen neure herrian[?] Euskaltzaindirako sarrera hitzaldi hau egitea?.
|
|
|
Prosa estandar eta moderno hori sortzeko ahaleginean, Andolinek kontrajarri egiten ditu Villasanteren sarrera hitzaldiko prosa axulartarra (1952), eta handik urte batzuetara argitaratutako Euskararen auziaz (1988) edota Angeles Sorazu, bizia eta mezua (1990) liburuetako prosa arin eta modernoa. Bada, Andolinen bilakaerari bagagoz kio, mutatis mutandi, antzeko zerbait esan dezakegu, abiapuntutzat Lehen orenean liburua hartuz, eta jomugatzat
|
bere
sarrera hitzaldia.
|
|
|
Ondoren, Correaren" herritarren iraultzak" zekarren belaunaldi aldaketaren adierazgarri, parlamentuko lehendakaritzara iritsi den lehen emakumea izan da. Bere oratoria gaitasunak harritu egin ninduen, duela urte pare bat Saurok parlamentuko
|
bere
sarrera hitzaldiaren bideoa bidali zidanean.
|
|
2016
|
|
|
1 or. Berez, denbora tarte zabalagoan txertatu behar da Altuberen gerra aurreko eta gerra osteko saio sorta hori: ikus, batetik, 1920ko
|
bere
sarrera hitzaldia(" Izkuntz jakintzia ta euskeriaren bizitzia", in EUSKERA 1921 II, 3 or.); ikus, orobat, 1959ko" Euskaltzaindiari" (EUSKERA, 1959 IV: 43 or).
|
|
2018
|
|
|
Bestalde, Alemanian alemana hizkuntza ofiziala zen bitartean, Euskal Herrian mintzaira ofizial bakarrak espainola eta frantsesa ziren soil soilik. 1952 urteko maiatzaren 23an Luis Villasante Kortabitartek, jada euskaltzain oso izendatua baitzen,
|
bere
sarrera hitzaldia egin behar izan zuen Bizkaiko Diputazioaren jauregian. Erantzuna Federiko Krutwigek eman zion, eta hartan Eliza katolikoak euskararekiko zerabilen arduragabekeria azpimarratu zuen, bere hitzei enfasi handia emanez.
|
|
2019
|
|
|
Bertan izan ziren P. Sainz Rodríguez, Conde de Rodezno Justizia ministroa, J. M. Pemán edota Italiako enbaxadorea. A. Gregorio Rocasolano kimikariak (Real Academia de Ciencias Exactas, Físicas y Naturales)
|
bere
sarrera hitzaldia egin zuen eta erakundearen lerrokatze faxistarekin jarraituta, E. Ors idazkariak martxoaren 1ean hildako G. Annunzio poeta militarrari omenaldia eskaini zion (La Voz de España).
|
|
2020
|
|
|
Euskaltzain oso berriak zortzi hilabeteko tartea dauka
|
bere
sarrera hitzaldia paratzeko; horren buruan harrera ekitaldia egingo da.
|
|
2021
|
|
|
Hizkuntzak, 291 Honela kontatzen du Xabier Kintanak: " 1952.eko maiatzean Luis Villasante Kortabitarte jaunak
|
bere
sarrera hitzaldia egin zuen Bizkaiko Diputazioaren Jauregian[...] harrera hitzaldia Federikok egin zion. Hartan, Krutwigek, garai hartarako ezin sinetsizko ausartziarekin, Franco pean Eliza Katolikoak euskararekiko zerabilen zabarkeria salatu zuen gogorki, hargatik kritika bortitza eginez[...] bertan zeuden agintari faxistetako batek, susmo txarrez, euskarazko hitzaldi hura eskuetatik kendu zion eta itzularazi, Krutwigen aurka kartzela neurriak hartzeko asmoz.
|
|
|
Euskaltzain oso berriak zortzi hilabeteko tartea dauka
|
bere
sarrera hitzaldia paratzeko; horren buruan, harrera ekitaldia egingo da.
|
|
2023
|
|
|
Zein izan zen prozesua. Abantaila izan nuen nire aurretik Miren Agur Meabe euskaltzain oso sartu zela, eta
|
bere
Sarrera hitzaldiari erantzuna ematea tokatu zitzaidala. Orduan, egoera horretan jarria nengoen, gutxi gora behera banekien nondik jo behar nuen.
|