|
2001
|
|
|
Eta zubi horiek berriro altxatzeko hitzak destoxikatu egin behar ditugu, garbitu, errealitatearen hondamendiak eta zatiketak hizkuntzaren hondamendia eta zatiketa ekarri digulako ezinbestez. Egiten ditugunak saiakerak baino ez dira, baina bizitza
|
bera
saiakera baino ez da. Inoiz ez dira hain loturik egon idaztea eta bizitzea.
|
|
2005
|
|
|
Alonso-k gai enigmatikoak ditu gogoko, hau da, oraindik guztiz ebatsi gabe dauden gaiak, (agian gaiok publikoarentzat oso erakargarriak izan daitezkeelako, edota ospea lortzeko?). Horren adibide dira hizkuntza ezezagunak deszifratzeko
|
bere
saiakerak: iberiera, tartesiera, etruskoa zein minoera; edo gai misteriotsuak argitzeko gogoa:
|
|
|
Honengatik, bada, hartzen du Humboldtek hizkuntz aniztasuna bere lan antropologiko pedagogikoen erreferente garrantzitsu bezala eta, zentzu honetan, adierazgarriak dira oso euskarari edota zein Ekialdeko zenbait hizkuntzari buruzko bere ikerketak.
|
Bere
saiakera linguistiko guztiek, beti ere, ezaugarri garbi eta komun bat dute: hizkuntzaren estudio teoriko filosofikoaren eta hizkuntzen ikerketa praktiko enpirikoen arteko elkarlana bilatzen eta aldarrikatzen dute beti.
|
|
2006
|
|
|
Behmer ek landare almidoi oso aberatsak zituen ingurune batean belatzak kokatu zituenean ere, dentsitate txikienekoak aukeratzen jarraitu zuten, bere seme alaben biziraupena behar bezala bideratzeko. Entomologo estatubatuarrak
|
bere
saiakeraren emaitzak Proceedings of the National Academy of Sciences aldizkarian argitaratu ditu, eta Oxford (Erresuma Batua), Sidney (Australia) eta Auckland (Zeelanda Berria) unibertsitateetako ikertzaile medikoekin harremanetan jarri da, giza naturan intsektu jakintza horrek izan dezakeen aplikagarritasuna ezagutzeko. Azterketa eremu berria Hemolinfa, gure odolaren baliokidea intsektuetan, zehatz mehatz aztertzen da gaur egun. Fluido likatsu horrek proteinen, kitinaren, katekolaminen eta lipidoen sintesia, deposizioa eta gurutzatze molekularra gordetzen ditu.
|
|
2007
|
|
|
Arrakasta handia eduki genuen. Era berean, Bigarren Hezkuntzako ikasleak ekarri izan ditugu EHUra,
|
bertan
saiakera batzuk egitera. Baina beharbada irudimen handiagoa dugu, bide berriak asmatze aldera".
|
|
|
Pedro Alberdi eibartarrak irabazi du Bilboko Udalak antolatzen duen Miguel Unamuno saiakera saria, Carlos esaten zioten gizona lanarekin. Alberdik 50 eta 60ko hamarkadetako Eibarko gizartea berregin du
|
bere
saiakeran, Mario Onaindia politiko eta idazlearen bizitzaren bitartez. Gaztelaniazko lanen artean, Lorenzo Alvarez de Toledo madrildarrak jaso du lehen saria, De manzanas y serpientes lanagatik.
|
|
2008
|
|
|
|
Bere
saiakera egin zuen atzo Arrietak
|
|
2009
|
|
|
Erakusketa dela eta, katalogo ilustratu bat argitaratu da. Erakusketaren komisario Alexandra Munroe arduratu da katalogoaren edizioaz, eta bertan Munroeren
|
beraren
saiakeraz gainera nazioartean ospea duten kritikari hauenak ere bildu dira: David Joselit, Yale Unibertsitateko Artearen Historia saileko burua; Miwon Kwon, Kaliforniako Unibertsitateko Artearen Historiako irakaslea Los Angelesen, eta Wang Hui, Tsinghua Unibertsitateko Txinako Historia Intelektual Modernoaren ikerlari irakaslea, Beijingen.
|
|
|
Baina hala eta guztiz ere, ihesaldiaz pentsatzea ez zen ergelkeria. Kaputxinoa
|
bera
saiakera baten lekuko zuzena izan zen handik aste batzuetara.
|
|
|
Hain zuzen ere, testuinguruaren mugak eta sistemaren ahuleziak gainditzeko ahaleginak seinalatu ditu Kintanak
|
bere
saiakeran, Azkueri eskainiriko ikerlan sakonak ekarri dion ezagutzan zimendaturik, eta Pizkundea deritzogun aldi luze horretako alde aski ezezagun zenbait argitan ezartzen dituelako egin zait interesgarri.
|
|
|
Eta
|
bere
saiakera gogotsuek irudi adierazgarria ekarri zioten berotze globalari buruzko eztabaidari: grafiko bat.
|
|
2010
|
|
|
Lerro hauek idaztean sei egun iragan dira Andu Lertxundik Espainiako Literatur Sari Nazionala irabazi zuenetik Eskarmentuaren paperak
|
bere
saiakerari esker. Sei egun, eta oraino ez dut lanturik entzun gure literatur kanona behin berriz Madrilen erabaki izanaz.
|
|
|
Auzi honen inguruan udaberri honetan
|
bertan
saiakera bat aterako du. «Euskarari buruzko saiakera bat izango da.
|
|
2011
|
|
|
Hamarkada
|
berean
saiakeraren bidetik, Pentsamenduaren Historiatzat har daitekeen Salbatore Mitxelenaren Unamuno ta Abendats: bilbo, tar filosofuaren eta euskal anima, ren jokerei antzemate batzuk (1960) eta Txillardegiren Huntaz eta hartaz (1965) publikatu ziren.
|
|
|
Selektah Kolektiboak egin zuen
|
bere
saiakera, arrakastarekin, eta gero ere MAK taldea etorri zen, baina askoz gehiagorik ez. Gaztelaniaz aritzen direnak badaude, Kodigo Norte, Fenómenos de la Naturaleza edo Bad Sound System, eta entzute gutxiagoko beste asko ere, eta guzti horietatik norbaitek hartu luke euskararen ikurrina.
|
|
2012
|
|
|
«Unamuno da Oteizak sakonen ezagutu zuen filosofoa. Haren liburu mordoa zuen etxean, behin eta berriro irakurtzen zituen, eta
|
bere
saiakera nagusietan beti agertzen da haren pentsamendua. Nire ustez, Oteizaren pentsamendua ulertzeko behar beharrezkoa da Unamuno irakurtzea».
|
|
|
egin izan ditu, hau da, genero bakar baten barruan sailkatu ezin litezkeen lanak. Halakoak dira, esate baterako,
|
bere
saiakera lan gehienak: Ni ez naiz hemengoa, Marginalia eta Hitzen ondoeza liburuetan, adibidez, gai jakin baten inguruko gogoeta landu eta egituratua eskaini beharrean, gai anitzen inguruan egiten dituen hausnarketak biltzen ditu, hainbat istorio, poesia, anekdota eta itzulpen ere tartekatuz.
|
|
|
Gauzak horrela, morroiak lanean jarraitu dezake bere askatasunaren bidea perfekzionatuz, azkenik, uneren batean herritar askea izatea lortu arte. Nagusiak, bere aldetik, kale egin du
|
bere
saiakeran lortu duen aitorpena morroiarena baita, gauza batena, animalia batena. Nagusiak baliorik ez duen aitorpena lortu du.
|
|
2013
|
|
|
Europako erresuma gehienetan egin zen bezala XIX. mendekobigarren partean, Euskal Herrian (Hegoaldean) ere industrializazioak garrantzi handiko aldaketak eragin zituen. Haien erregulatzeko euskal nazionalismoak eraiki zituen antolaketa eta sistema ideologikoa aipatzen ditu Sarasolak
|
bere
saiakeran. Euskal literaturaren sorkuntzari nola egokitu ziren eta zer eragin ukan zuten ere aztertzen du, besteak beste Txomin Agirreren adibidea emanez.
|
|
|
Horren aurrekaria XVIII. mendeko Frantzia ilustratuan gertatu zen hilerri iraultza izan zen eta Père Lachaise (Brongniart, 1804) izan zen hilerriaren (eta heriotzaren) ikuskera modernoaren paradigma. Hiriaren bere berezko gailutzat hartu zuen, Parisen erreformari eta Monumentaltasun berriari buruzko
|
bere
saiakerari atxikitakoa eta, hein batean, Blondel ek Frantziako Académie d, architecture akademian antolatu zuen Prix d? émulation sariketan aurkeztutako proiektuen bitartez garatu zuen bere programa; horren ondorioz,. Hileta arkitektura, kategoria sortu zen (Boulle (3)).
|
|
|
Galibierren erasoa jo zuen Samuel Sanchez liderrak, etapa garaipena lortzeko borrokan sartuz, eta tartetxoa atera zuen, baina Nibali liderrak erasoa zapuztu zuen. Aurretik
|
bere
saiakera egin zuen ere Egoi Martinez etxarriarrak, Telegraphe mendian, gero Samuel Sanchez laguntzeko. Atzoko etapan 36.a sartu zen Egoi Martinez, 2:58ra; Gorka Verdugo 43.a, 3:41era; eta Jorge Azanza 57.a, 9:53ra.
|
|
2014
|
|
|
3 Tamalez, ezin da gauza bera esan azken mugimendu infameari buruz.
|
Bere
saiakeretako batean, Adornok aipatu zuen Halbbildung aren arrunkeriaren adibide bat: AEBetako eskuliburu bat zen, musika klasikoko atal ezagunenak ezagutu eta, horrela, jendaurre intelektualean ezeroso sentitzea ekiditeko.
|
|
|
Lan horien oihartzunetan dago 1848ko Karl Marx eta Friedrich Engelsen Manifestu komunista. Mageek dio ezin dela demostratu Wagnerrek Marx irakurri ote zuen baina
|
bere
saiakeretan oso Marxen antzeko estiloa daukala, eta Bakunin gertu izanda arraroa litzatekeela ez irakurri izana. Mageek dio, ordea, froga dokumentalek nabarmentzen dutela Wagner gaztea pasioz zela" sozialista anarkista edo komunista anarkista", eta hori Nibelungoaren eraztuna ren libretoraino nabarmenduko zela.
|
|
2015
|
|
|
4.2 Komunikabide bakoitzak prozesu horretan bide batetik jotzen du; ez dago eredu bakar bat. Komunikabide bakoitzak, gehiago edo gutxiago,
|
bere
saiakerak egiten ditu bideogintza berria lantzen. Hala, bada, Berria egunkariak esaterako, kazetariak ia presentziarik ez duen bideoak lehenesten ditu eta El Correok, berriz, gizarte gaiak bultzatzen ditu gertuko estilo batean aurkezteko.
|
|
|
Saizarbitoriak 1999ko uztailean hitzaldi bat eman zuen UEUn; Aberriaren alde (eta kontra) liburuaren ernamuina izan zen,
|
bere
saiakera pertsonal luze samar bakarra. Egun hartaz oroitzen naiz:
|
|
2016
|
|
|
Pako Aristik
|
bere
saiakera liburua, Euskararen Isobarak, aurkeztu eta gaiaren inguruko hitzaldia eskainiko du eguazten honetan, hilak 8, Elgoibarko Kultur Etxeko hitzaldi gelan. Euskararen inguruko diskurtsoa kutsatzen duten gezurrak detektatzen saiatu da Pako Aristi liburu honetan:
|
|
2017
|
|
|
Negoziatzen segitu zuen, etsi gabe. Momentu askotan pentsatu zuen ez zuela ezer onik lortuko,
|
bere
saiakera guztiak antzuak suertatuko zirela, hainbeste jenderekin adostu beharreko ituna ez zela posible izango...
|
|
|
Ez naiz hemen luzatuko aipatzen ordutik eta gaur arte noraino gozagarri suertatu zaidan haren hogeitaka liburuak leitzea: Gouldek idazle bikainaren fama du, eta
|
bere
saiakera zientifikoekin hainbat distintzio eta sari irabazi ditu. Zer irakurri asko eduki dugu hari esker, eta bai, horrenbestez, zer pentsatu ere.
|
|
2018
|
|
|
Zaharrak berri esaten dugu, oso aspaldikoa baita euskara biziberritzeko lana euskalgintzaren alorrean, terminologia eta saiakera mota ezberdinekin izan bada ere. Hala ere, errealitate soziala etenik gabe aldatzen dela jakinik, momentu eta testuinguru bakoitzak
|
bere
saiakera propioak eskatzen ditu.
|
|
|
Nik lo, baita aduanako kabinan ere! Bat batean gure maskota ezkutu bihurtua zen gizon hark aurretik ere okupatua zuen gure gogoa, iratxo laguntzaile,
|
bere
saiakera guretzat bereziki zirraragarri bat gertatu zenetik. Albistea jada preso geundela iritsi zitzaigun.
|
|
|
1960ko hamarkadatik hasita euskaldunen imajinario kolektiboan eragin handiena izan zuen kantagintzak ezaugarri berdintsuak dituela dio Bioscak
|
bere
saiakeran: alde batetik, kantu herrikoien berreskurapena eta hedatzea; eta bestetik, idazleen eta musikarien elkarreraginetik sortutako kantagintza propioa.
|
|
2019
|
|
|
Gabilondok ordea,
|
bere
saiakera lanean (2016) sakonki aztertzen du Juliaren mintzoa eta, aipatzen duenez, nahiz eta idazlearen nahia hori izan, Juliaren ahotsa ez da egoki transmititu eleberrian. Gabilondoren hitzetan," Gizonezko idazlearen (Martin/ Saizarbitoria) emakumezko bentrilokuoa dugu Julia, ez emakumezko ahotsa" eta" eleberri honetan emakumearen ahotsa negatiboa da, ezezkako presentzia du" (154).
|
|
|
Zapiainek
|
bere
saiakeran dio," Saizarbitoriaren gizon protagonisten jelosia nagusia amorruzkoa ez ezik afrodisiakoa" dela (135), galtzeko mementoa ikusten duenean, sexu grina pizten baitzaio. Hala ere, amorantea duela jakin baino lehen, haserrealdietan Senarrak aipatzen du Flora desio zuela:
|
|
|
Dena den, azpimarratu behar da gutxiespen konplexu hori, Adolforen aurrean sentitzen duela batez ere, aurretik esan bezala, bera baino gazteagoa, finagoa, jantziagoa eta ederragoa baita. Bestalde, Markos Zapiainek (2015)
|
bere
saiakeran dioen bezala," Entziklopedistak ez du harremanik bere adinkideekin. Soilik sentitzen da indartsu eta erakargarri zaharren artean, edota Bioleta bezalako bera baino askoz ere gazteagoekin.
|
|
|
Badago defendatzen duenik gatazka politikoen edo belikoen testuinguruan idatzitako literatur lanek, garaiko tirabiren eta jarrera hartzeko premien ondorioz, kalitate eskasa izateko joera daukatela, edo bizkorregi iristen dutela iraungitze data; ondoren idatzitako fikzioa izan ohi dela hobea, hots, denborak perspektiba pixka bat eman duelarik. Hori defendatzen du, zeharka bada ere, Andrés Trapiellok Espainiako Gerra Zibilaren inguruko Las armas y las letras
|
bere
saiakera klasikoan, edo Ricardo Menéndez Salmón idazleak El corrector nobelan, aldarrikatzean" literatura ona ekaitzaren ostean idazten dela beti". Ipuinok irakurtzea nahikoa da iritzi zabaldu hori zalantzan jartzeko, pixka bat gutxienez.
|
|
|
Lortua zuen Imanolek bere zorroa ohearen gainean ez uztea, edo harraskara ezer ez botatzea, ezta ustez onak diren kafe kondarrak ere, ziur zegoen hori asmakeria hutsa zela?. Eta ordainetan
|
berak
saiakera egiten zuen arrainontzira ohitzeko, arrainontzia zegoen zulo inozora, hari begiratzen zioten sofa are inozoagoetara. Arrain urdinaren sekretua berarentzat gorde zuen, psikologoari aitortu zion arte, behintzat; baina, antza, orain Imanolek uste zuen berak ere maite zuela arrainontzia, zutabe sasi erromatar eta koloretako landare horiekin guztiekin.
|
|
|
Politika egiteko ezintasunaz mintzo da idazle durangarra, “baina aldi berean politika egiteko obligazioaz. Hori bai, politika beste gisa batera obratzeko deia egiten du”. Ezberdin pentsatzen duenari zor zaion errespetua azpimarratzen du Joseba Sarrionandiak
|
bere
saiakera liburuan: “Errepublika sanoena eratuta ere, hurkoarekiko errespeturik ezean politikak ez du izaterik”.
|
|
|
Trikotatzea du baretzeko modua egun osoan
|
bere
saiakera testuekin borrokan aritu eta gero. Atzo pozarren azaldu zidan iloba jaioberriarentzako manta izatekoa zen prenda hori maitale berriarentzako tapauka bihurtzen ari dela.
|
|
2020
|
|
|
Haren aberria, bera hazi zen nazioko kultura baita, eta haren beharra nabarmendu nahi izan zuen Azurmendik
|
bere
saiakeretan. Kolakowskik ingelesez idatzi zuen filosofia baina polonieraz narrazioak.
|
|
|
Joxeren kezkak kulturalak izan dira, noski, baina haietaz hausnartzeko bidea hizkuntza izan da, euskara zentzu hertsian. Ez edozein euskara, ordea, euskara literarioa eta, esan daiteke, batua avant la lettre, izan dela
|
bere
saiakerak bilakarazteko oinarrizko tresna. Erreferentziak, aldiz, mundutarrak:
|
|
|
Berriagoen artean, Sarrionandia. Azurmendik berak jakin du
|
bere
saiakeretatik estilo bat aurkitzen euskararentzat.
|
|
|
Josu venezuelar mexikarrak, euskaldunen zortzigarren probintziako filosofo, narratzaile eta poetarik behinenak, horixe hartu du
|
bere
saiakera gaitzat, munduan ohikoa den batak bestea jatean oinarritzen den bizimodua:
|
|
2021
|
|
|
Ordurako elkarte asko zebilen zubigintzan, pertsona asko zubigile. Hasier Arraizek Maitasun keinu bat besterik ez
|
bere
saiakeran aipatutako lubakiak desagerrarazteko bidean (edo gerturatzeko, behintzat), asko izan dira euskal gatazkaren ur nahasietan igerian urte luzetan lanean aritutakoak.
|
|
|
Rubert de Ventósek
|
bere
saiakera argitaratu zuenetik erruki gabe egin du aurrera herritarren programatzeak. Bitartean, informatikaren itzala eta birtualtasun digitala hedatu dira, eta alienazioa ere areagotu da.
|
|
|
1 Friedrich Schillerrek 1788an argitaratu zuen
|
bere
saiakeraren lehen atala Espainiaren eta Herbeheren arteko borrokari buruz, Jena hirian Filosofia katedraduna zela: Geschichte des Abfalls der Vereinigten Niederlande (gazteleraz, Historia de la separación de las Provincias Unidas de los PaÃses Bajos del gobierno español).
|
|
|
Liburu dendak laster desagertzen dira, denboran uzten dituzten arrastoak liburutegi handien aztarnak baino arinagoak dira. Jorge Carrionek,
|
bere
saiakera ezinbestekoan —bibliofiloen bidaietarako ibilbidea ere bada—, aditzera ematen du ezen, bilduma pribatuen eta bilduma publikoen arteko elkarrizketa, liburu dendaren eta liburutegiaren artekoa, zibilizazioa bezain zaharra dela; balantza historikoak, ordea, bigarrenaren alde egiten du beti. Liburuzainak salgaiak pilatzen, gordetzen eta, gehienez ere, aldi baterako uzten ditu maileguan; liburu saltzaileak, berriz, erositakotik libratzeko asmotan erosten du, erosi eta saldu egiten du, liburuak zirkulazioan jarri.
|
|
|
Didimok bi goitizen zituen: Brontzerrai (Chalkenteros), metalezko barrenak behar zirelako literaturari buruzko hainbeste iruzkin luze idazteko, ezin konta ahala iruzkin; eta Liburu ahazle (Biblioldthas), behin, jendaurrean, teoria bat zentzugabea zela esan zuenean horixe bera defendatzen zuen
|
bere
saiakera bat erakutsi ziotelako. Didimoren semeak —Apion deitua— aitaren ofiziorako izaera nekaezina heredatu zuen, eta Tiberio enperadoreak Munduko Ipurdi deitzen omen zion.
|
|
2022
|
|
|
Nolanahi ere, saiakerak eta pentsamenduari lotutako lanak argitaratzeagatik egin zen ezagun batez ere. Hain zuzen ere,
|
bere
saiakeretan Europaren historia eta egoera soziala aztertu zituen, besteak beste.
|
|
|
Hogei urte geroago, Godenzi soziologo suitzarrak (2000) gizonak eta genero berdintasuna ardatz zituen beste saiakera esanguratsu bat argitaratu zuen, eta berebat nabarmendu zuen dimentsio ekonomikoa.
|
Bere
saiakera ilunagoa da: tarte horretan gertatutako historiaren isla da akaso, baita gizonen indarkeriaren gaineko arduraren isla ere.
|
|
|
" Hondamenaren zentzu partekatutik sortzen den unibertsal bat da[...] Behin behinean, historia unibertsal ezkorra dei geniezaioke". Hitz horiekin bukatzen du Chakrabartyk
|
bere
saiakera. Eta horiekin hel geniezaioke filosofiaren egungo egoerari eta haren historiari buruzko galderari, mendearen biraketak, amaiera baten itzala medio, mehatxupean duen horri.
|
|
2023
|
|
|
Pentsamendu heterozuzena osatzen duten diskurtso multzo bati esker bideraturiko" heterosexualitatearen erregimena" sistema unibertsala dela dio. Talde sozial ezberdinduei ezberdin bezala ikusitakoei bideratzen zaizkien jokaera konkretuei begiratzera gomitatzen gaitu
|
bere
saiakeren bidez. Elkar-bizitzarako modu berrien imajinazioa alde batera ez uzteko deia luzatzen digu. Ez zituen onartzen aldaketa utopikoa dela dioen ideia orokortua eta dagoena onartu beharra daukagula dioen mezua.
|
|
|
– Euskaraz hitz egiteko zailtasunak dituztenei eta saiakera egiten dutenei errefortzu positiboak emango dizkiegu. Adibidez,
|
bere
saiakera goraipatuz edo egiten duen ekarpena besteen aurrean berretsiz.
|
|
|
Txina hamabi puntu hauetan saiatu da azaltzen zuri beltzetik irteteko
|
bere
saiakera.
|
|
|
Gainera, NATOk
|
bere
saiakeretarako Europa osoan daukan eremu bakarra, Bardeako eremu militarra alegia, NATOri ezetza eman zion herrialde batean dago, Nafarroan alegia, nahiz eta 2003az geroztik ongi baino hobeki lubrifikatuak, blaituak eta koipeztatuak dauden garai baten kongozanteak eta orain ustez jabeak diren herriak eta Olibako fraideak.
|
|
|
Parlamentuaren erabakia adierazpen politiko bat da, eta PSOEri zuzendutako seinale bat ere bai, hari argi uzteko Kataluniako independentisten botoak lortu nahi baditu, hurrengo legealdian erreferendum bati buruz hitz egin duela Kataluniaren eta Espainiaren arteko elkarrizketa mahaian. Ebazpena onartu dute, hain justu, PPko buru Alberto Nuñez Feijook bere inbestidura ahaleginean porrot egin duen egun berean, eta Sanchez
|
bere
saiakera hasteko zorian dagoenean.
|
|
|
Bertan Venus ikusten dugu, ezkerreko eskuan sagarra duela eta burua jiraturik Kupidori musu emateko. John Bergerrek, Ikusteko moduak
|
bere
saiakeran margolan hau aipatzen du koadrotik kanpo baina Venusen keinuan presente dagoen gizonezkoaren begiradaz hitz egiteko. Venusek Kupidori musu emateko duen moduaz Bergerrek dio:
|