|
2006
|
|
|
1011 urtean Antso Gaztelako kondeak eta bere emazte Urrakak Oñako San Salbatore fundatu zuten eta monasterio fundatu berriari emana izan zen Tobillasko San Erroman57. Tobillas errenta oso aberatsa izan zen harentzat?. 1082an Fanio Tobillasko abadeak berretsi zuen Oñari eman izana, sarrera garrantzitsuak zituen monasterio gisa, eta
|
bere mendeko
monasterio txikiagoekin58 Hala ere, nahiko independentzia mantendu zuen. Horrela, 1129an Alfontso I.a Borrokalariak edo Gudulariak bere serna baten ekarpen ona egin zion Tobillasi Flosiela izenekoa, gaur egun Losilla? 59 (Ruiz de Loizaga, 1982:
|
|
2009
|
|
|
Artean ez zen Botere Beltza mugimendua existitzen, eta Martin E. Marty historialari ospetsuak gogor eraso zion Mertoni: . Nola da posible fraide bat,
|
bere
monasterioko hormen babesean gozo eserita, profeta lanetan hasten ausartzea eta biolentzia aroa iragartzea??.
|
|
|
Martin E. Martyk gutun bat idatzi zion Mertoni barkamen eske, egunkarietan publiko egin zuena: bertan onartzen zuen Merton lekaideak,
|
bere
monasterioko itxialditik, hobeto ulertzen zuela nazioaren egoera Martyk berak baino, egunero kalean ibiliagatik eta historia ikasketa izugarriak edukiagatik ere.
|
|
2012
|
|
|
Eta Sadar errekaren bazterrean justa eta zaldun guduetan aritzen zen taldearen ordezkariak ere joan ziren tenplura, eta hitz eman zuten ezen orduz geroztik, jendetasunezko halako erakustaldia aintzat hartuta, ez zutela beste inoiz luzituko Nafarroako erregearen garaipen koloreak besterik. Bertaratzen azkenak Iratxeko eta Leireko fraideak izan ziren, zeremonia zeruaren faborearekin berretsi nahi balute bezala, eta botila ipurzabal bana ekarri zuten, nork
|
bere
monasteriotik, liburuak eskribitzeko eta beatoak marrazteko erabiltzen zuten tinta kobre koloreaz betea
|
|
2013
|
|
|
Teresa bizi zela Bizitza Liburua Inkisizioak bahitu zuen 1575ean. Haren biografo eta adituek diotenez, Eboliko Printzesaren mendekua izan zen bahitze hori, Teresak
|
bere
monasterioetan muturra sartzen utzi ez ziolako. Dena dela, Inkisizioak bahiturik izan zuen, autorea hil ondoren argitaratzea erabaki zen arte.
|
|
|
Ez du idatziko bi aholkulari haientzat, ezta aitor entzuleentzat ere Bizitza Liburua idatzi zuenez,
|
bere
monasterioetako moja karmeldar oinutsentzat baizik. Hauek jende xumea ziren, Teresaren lumatik sorturiko guztia esker oneko begiez eta maitasunez hartuko zutenak:
|
|
2015
|
|
|
Teresa bizi zela Bizitza Liburua Inkisizioak bahitu zuen 1575ean. Haren biografo eta adituek diotenez, Eboliko Printzesaren mendekua izan zen bahitze hori, Teresak
|
bere
monasterioetan muturra sartzen utzi ez ziolako. Dena dela, Inkisizioak bahiturik izan zuen, autorea hil ondoren argitaratzea erabaki zen arte.
|
|
|
Ez du idatziko bi aholkulari haientzat, ezta aitor entzuleentzat ere Bizitza Liburua idatzi zuenez,
|
bere
monasterioetako moja karmeldar oinutsentzat baizik. Hauek jende xumea ziren, Teresaren lumatik sorturiko guztia esker oneko begiez eta maitasunez hartuko zutenak:
|
|
|
32 Hemendik, Pastranatik, hasi zen Cardona santua
|
bere
monasterio nola egin pentsatzen, eta horretarako Gortera itzuli zen, hain gar biziaz alde batera utzi zuen lekura; horregatik ez zitzaion oinaze txikia gertatuko; han ez zitzaizkion falta izan gaizki esate ugari eta nekeak; izan ere, etxetik irteten zenean, ezin zuen ondotik kendu jendea. Joan zen leku guztietan berdin.
|
|
|
33 Gortean eta beste leku batzuetan
|
bere
monasterioa egin ahal izateko baliabideak eman zizkioten eta, baimena lorturik, egin zen fundazioa. Beraren haitzuloa zen tokian eraiki zen eliza, eta berari beste haitzulo bat egin zioten alboan; bertan zuen hilobi handi bat eta han ematen zuen gau eta eguneko tarterik gehiena.
|
|
|
Beatriz Beamonte andreak eskuzabaltasunez lagundu zuen Iruñeko Karmelen fundaziorako, 1583an, eta urte berean sartu zen
|
bera
monasterio horretan, izena Beatriz Kristorena hartuz; 1600ean hil zen.
|
|
|
Egun honetatik, monasterioa ezergatik ere egin gabe ez uzteko erabakia hartu zuen, eta haren senarrak ere gauza bera, nola gauzatu ez bazekiten ere. Izan ere, badirudi emazteari orain eginik dagoena jartzen ziola Jainkoak bihotzean, eta
|
berak
monasterioa nola nahi zuen esaten eta irudikatzen zien pertsona haiek barre egiten zuten, berak eskatzen zituen gauzak ez zituela aurkituko iruditzen zitzaielako; iritzi horretakoa zen batez ere berak zuen aitor entzuleetako bat, san Frantziskoren fraidea, gizon jakintsua eta maila handikoa. Bera [emakumea] nahigabe handiak harturik zebilen.
|
|
|
Hark agiraka egin eta adore gutxikoa zela esan zion; erregeari guztiaren kontu ematera joateko; eta hark, nuntzioaganako begiruneagatik, zeuden eragozpenak agertu zizkionean, nagusiagana denak joan zitezkeela erantzun zion; eta joanarazi egin zuen. Erregeak
|
beraren
monasteriora joateko, eta aztertuko zuela esan zion.
|
|
|
Haren Maiestateak nahi beza buka daitezela bere aintzarako eta arima horien onerako. Mesede handia egingo du berorren aitatasunak,
|
bere
monasteriotik, egin behar dudana agintzen badit, eta ez dute begiratu beharrik izango korura doan edo ez doan; gauza guztiak hobeki egin daitezen esaten diot. Hemen ez da otoitzik falta, aita horiek erabiltzen dituztenak baino arma hobeak baitira.
|
|
|
5 Eta orain dela gutxi mojei eskumikua kentzera etorri zen fraide batek neke handiak pasarazi dizkie eta oso desegoki eta bidegabeki tratatu; horrela, guztiz nahigabeturik daude eta ez lehengo penetatik aske, esan didatenez. Eta batez ere lehen zituzten aitor entzuleak kendu dizkie honek (izan ere, probintzialaren ordezko izendatu dutela diote; martiriak egiteko besteak baino trebeagoa delako izango da) eta preso dauzka
|
bere
monasterioan, eta geletako ate sarrailak hautsi, eta zituzten paperak hartu zizkieten.
|
|
|
8 Gero Isabel San Paulorenak aholkuak ematen dizkiola jakin dut, barre eragin baitit
|
bere
monasterioekin. Adorea ematen dit gaixotasun honetan, beraren izaerak eta pozak alaitu egin nautelako, eta errezatzen laguntzeko adorea eman dit.
|
|
|
Berorri idazteko esan zidan nola agindu zidan San Joserenean egoteko. Baita esan zidan, Atotxako prioreak idatzi ziola, nuntzioak zioela, haren aitatasunari ongi bazeritzan,
|
berak
monasterioa egiteko baimena emango zuela. Hau ez zidan esan berorren jauntasunari idazteko; nuntzioagandik jakinean egongo zela uste izango zuen, beharbada.
|
|
|
Andrea alarguna da, hirurogei urtekoa eta seme alabarik gabea. Gaitz batek jo zuen eta, egintza on bat egin nahirik bere ogasunaz (seiehun dukateko errenta, eta gainera etxe ona eta soroa),
|
berak
monasterio hauetaz hitz egin zion. Bere gogo betekoa gertatu zitzaion eta testamentuan guztia uzten zuen horretarako.
|
|
|
Eta hau egiten den bitartean, Jainkoaren laguntzaz, ez izan etxe honetako erlijioa eroriko den beldurrik; izan ere, santa Klarak zioenez, harresi sendoak dira pobretasunarenak. Harresi hauekin, eta apaltasunaren harresiekin, esaten zuen, inguratu nahi lituzkeela
|
bere
monasterioak. Eta ziurrenik, benetan gordetzen bada, onestasuna eta gainerako guztia hobeki babestua egongo da eraikin eder aberatsetan baino.
|
|
2018
|
|
|
San Peterburgo hiri militarra ordena gris batean zetzan,
|
bere
monasterioekin, bere ibaiekin eta bere zubi begi lausoekin; guztiz ezezaguna iruditzen zitzaion hiri bat.
|
|
2021
|
|
|
Bidasoan ere aldaketa garaia izan zen XIX. mendea. Zubernoako nasa izen
|
bereko
monasterioa desegitearekin batera galdu zen, Frantziako Iraultzaren ondoren. Handik gutxira, 1856an, Espainiak eta Frantziak Baionako Tratatua sinatu zuten, eta horren arabera Bidasoaren erdian finkatuta gelditu zen bi estatuen arteko muga.
|
|
2022
|
|
|
Pauline, ikusi zuenean gizona abitua jauntzirik, zeinak haren edertasun eta grazia areagotu egiten baitzituen gutitu baino, hain gelditu zen hunki eta nahasirik, non eztulka hasi baitzen begitartera heldu zitzaion kolorea estaltzeko. Eta haren maitatzaile gaixoa, zeinak hobeki aditzen baitzuen hots hura
|
bere
monasterioko ezkilena baino, ez zen menturatu burua itzultzera, baina, emaztekiaren aitzinetik iragatean, ezin izan zien galarazi bere begiei hain luzaz hartu ohi zuten bidea har zezaten. Eta, Paulineri begira tristeki, halako gisan hartu zuen ia iraungia uste zuen suak, ezen, nahi baino gehiago estali nahirik, zerraldo erori baitzen haren aitzinean.
|