|
2001
|
|
|
Hau da, zu erabiltzen denean, testua irakurtzen duenari zuzentzen zaion elea dugu. Hurbiltasuna bilatzen duela espresabide honek aitortu behar, baina, era berean, kronika zaharren dei funtzioaren errepikazioa litzateke,
|
bere
lurrean geratu denaren irudimena pizteko elementua genuke hau, egunerokotasunak ikusten uzten ez duen berritasuna adierazten dio bidaiari nomadak lurrean erroturik dagoenari. Hona hemen horrenbestez euskal kanta ezaguna gogorarazten duen erabilpenaren adibide zolia:
|
|
2002
|
|
|
Bostehundik gora orrialdeko eleberri luzea da, 1998an Kritika Saria lortu zuena. Estatu Batuetatik Euskal Herrira
|
bertako
lurra, biztanleak eta ohiturak ezagutzera etorritako gazte baten istorioa kontatzen zaigu. Erdi euskaldun, erdi iparramerikar, protagonista hunkitu egiten du trantsizio garaian gure herrian bizi zen giro sozio-politiko nahasiak.
|
|
|
Bizkaiko Foru Aldundi helburuak hauteskunde demokraziz gaur darabilenek, aspaldion izan dabe liburu bat argitaratzeko asmoa. Liburu horrek gure Lurralde Historiko honen irudia izango dau,
|
bere
lurrak gizonak, edestia, erakundeak, arazoak, saminak, lilurak eta itxaropenak agertuz. " Gura izango genduke liburu hori esaten eben izten dogun txartela lakoa izatea, gure bisitea adierazoten dogunean aina, gu ikustera datorrenari doaneango opari".
|
|
|
Baina goiz haretan, ohi neban zarrada hari, beste gehitu jakozan. Bata," Bizkaia sakona", edo" Bizkaia barru barrutik" izentzat aukeratzean artez genbiltzalakoa, bada han aldiak aldi bizkai gizonaren sakontasuna susmetan gendualako; hantxe, bitarte haundi hori, Joxe Migel Barandiaran jaunak hara heldu eta
|
bere
lur zulatzeak, bederatzi metro goitik behera sakonduak, 30.000 urte baino gehiago adierazoten ditue ta.
|
|
2003
|
|
|
" O Euskalerri eder maitea, ara emen zure semea,
|
bere
lurrari muin ematera beste gabe etorria..."
|
|
|
" gizona ta olerkaria ez dagoala zertan banandu bata besteagandik; olerkaria, besteentzat bitarteko dala, agertzaile, sarri askotan iragarle; ez gauzen asmatzaile, erakusle baino; poesia ez dala kanpoko musika soila, barrutikoa dala: " arimearen dinamika ta eragina, espirituaren dardara ta indarra, ibilia, kemena, goratasuna ta goragurea; mundukoa izan behar dauala olerkariak, bere aldikoa,
|
bere
lurrekoa ta arokoa, inguruan jazoten danaren barri jakin behar dauana;" ta bere sentimena ez gorde ta ez saldu, agertu egin behar dauana, lagun urkoentzat argi ta itxaropen emoile izan dedin"; erantzupena, eta ez urria, dauala poeta batek, bai Jaunaren aurrean eta bai gizartearen aurrean, eta, horregaitik, olerkariaren lana" zintzoa ta arteza izan bedi, ez zurikerizkoa, ez guzurrez... lekukotasuna emotea dagokiolako, testigantza ziurra."" Zer kantauko leukee gazteek, umeek, herriek, olerkaririk ez baldin balitz, eta izan ez baldin balitz?
|
|
2009
|
|
|
Izan zitekeen auzoan guztiok garai berean ateratzea karkabak, ugarrainak; bide eta soro ertzetako ubideak garbitzea, soro bazterreko errekatxoetan pilatutako orbelak batzea... neguko euriteetan urak ezbeharrik sortu barik korri zezan. Baina bakoitzak
|
bere
lur eremua, eta eremutik igarotzen zen erreka zatia, garbitzen zuen. Behar horretan aparteko ardura izaten zuten errotariek.
|
|
|
Zelai, sastegi edo portalaurre esaten zaio etxeko atariaren aurreko lur zatiari.
|
Bertan
lurra laiatzeko erremintak edukitzen ziren eta abereak uztartzeko lekua ere bazen.
|
|
|
Eta ondorioz, ezin izaten zen soro moduan landu edo ustiakuntzarako erabili. Hori hala izaten zen, baldin lurraren jabeak berak eroaten ez bazuen
|
bere
lurretatik. Gorpua bidez aldatzeko tratuak egin dira inoiz Jataben, euren basoetatik erabiltzeko baimena eman zieten batzuek beste batzuei eta, lekukoek esan digutenez, handik denboragarrenera erreklamazioak egon ziren, handik gorpua igaro zela, eta ordutik aurrera pasoa eta bidea zegoela.
|
|
2011
|
|
|
Gaurko berbaz esanda, lehenagoko" fisioterapeutak" zirala esango genduke. Bizkaiko herri askotan hazur ipintzaileok denpora
|
berean
lur emoile beharra be egiten eben. Axpen mediku egoniko batek be hazur ipintzaileen teknika an tzekoak erabilten ei ebazan.
|
|
2019
|
|
|
Abestiaren letrari begiratzen badiogu, batez ere bigarren eta hirugarren bertsoak irakurtzen baditugu, konturatuko gara berriro ere Saizarbitoriak ez duela ausaz aipatu abesti hau. Izan ere, gauean Flora lotan dagoen bitartean etortzen baitzaizkio protagonistari ere kezkak eta oroitzapenak burura (Memories always start" round midnight) eta Flora ohean dagoen bitartean,
|
bera
lurrean pasabidean eserita dago eta negar egiten du maiz (114), beharbada beren maitasuna amaitu ote den beren buruari galdezka (Does it mean that our love is ending?). Nahiz eta galdera horren erantzuna aspaldi dakien, ezin dio egoerari aurre egin eta egunak eta gauak pasatzen dira, baina beren maitasun istorioak ez du konponbiderik (Till our love is safe and sound).
|
|
2021
|
|
|
Orduan
|
berak
lurrera begiratu, gorputzari astinaldi bat emon, eta makilea nire oinen bitartean ipini eta gero, jaurtiten dau:
|