|
2004
|
|
|
Auzitegi Gorenak ezarri duenez, aldi
|
berean
lanaldi partzialeko bi kontratu dituzten langileek eskubidea dute langabeziako sorospena kobratzeko horietako bat uzten dutenean, nahiz eta besteak indarrean jarraitu. Horrela, Goi Auzitegiak huts egin du Ataungo (Gipuzkoa) Udaleko langile baten kasuan, zeinarekin emakumeak lanaldi partzialeko bi kontratu itundu baitzituen:
|
|
|
Jesusen Bihotza Udal Egoitzak 67 langile ditu eta horietatik 50ek harreman zuzena dute edadetuekin, nork
|
bere
lanaldian. Berezko zerbitzuez gain, egoiliarrei beste era bateko zerbitzuak ere eskaintzen zaizkie, hala nola, eta podologiarena.
|
|
2006
|
|
|
Lan arauak kontuan izatendituen egoerak honako hauek dira, kronologikoki ordenatuta: a) amak eskubideadauka jaio aurreko azterketak egiteko eta erditzea prestatzeko teknikak ikasteko, horretarako behar duen denbora
|
bere
lanaldiaren barruan dagoenean, eta lanarauak ulertzen du bidezko kausa dela lanetik alde egiteko ordainsarirako eskubidea mantenduz; b) gerta daiteke haurdun dagoen langilearen lana arriskutsuaizatea berarentzat edo bere umekiaren osasunarentzat. Egoera honek enpresariarenzuzendaritza boterea muga dezake edota lan kontratuaren etendurari bide emandiezaioke; c) azkenik, erditzeak amarengan atseden hartzeko beharra sortzen dueta, beraz, lan kontratua eteteko bidezko kausa dela ulertzen da.
|
|
|
Ordubeteko baimena bi zatitan banadezakete. Emakumeak, bere borondatez eta helburu berdinarekin, ordubetekobaimena izan beharrean,
|
bere
lanaldia ordu erdi murritz dezake. Baimen hau amakedo aitak berdin izan dezakete biek lan egiten badute.
|
|
|
Langileari dagokio zehaztea baimena noiz gozatuko duen. Langileak enpresariari hamabost eguneko aurrerapenarekin esan behar dio zer egunetatik aurrerahasiko den berriro
|
bere
lanaldi arrunta betetzen. (LE 37.6 art.)
|
|
|
Seme alaba goiztiarren jaiotzaren kasuan edo beste edozein arrazoirengatikhaurra erditu ondoren ospitalean geratu behar bada, amak edo aitak ordubetezlanera ez joateko eskubidea izango dute. Beraiek zehaztuko dute lanera ez joatekounea
|
bere
lanaldi arruntaren barruan. Halaber, bere lanaldia gehienez bi orduzmurrizteko eskubidea izango dute, soldataren murrizketa lanaldiaren araberakoaizango delarik.
|
|
|
Beraiek zehaztuko dute lanera ez joatekounea bere lanaldi arruntaren barruan. Halaber,
|
bere
lanaldia gehienez bi orduzmurrizteko eskubidea izango dute, soldataren murrizketa lanaldiaren araberakoaizango delarik. (LE 37.4 bis eta 37.6 art.)
|
|
|
Legezko zaintzaren ondorioz bere ardurapean sei urte baino txikiagoa denadingabea daukan langileak
|
bere
lanaldia murrizteko eskubidea izango du. Lanaldiaren murrizketak soldatarena ekarriko du.
|
|
2007
|
|
|
4 Emakume diren langileek, bederatzi hilabete baino gutxiagoko semea edo alaba edoskitzea dela eta, eskubidea izango dute lanean ordubetez absente izateko; ordubete hori bi zatitan bana dezakete. Emakumeak, bere borondatez, eskubide horren ordez ordu erdi gutxitu dezake
|
bere
lanaldia helburu berberarekin. Gurasoetarik edonor balia daiteke baimen horretaz, baldin eta biek lan egiten badute.
|
|
|
6 Langileari dagokio zehaztea,
|
bere
lanaldi arruntaren barruan, zein ordutan eta alditan baliatuko duen artikulu honen 4 eta 5 idatz zatietako edoskitze baimena eta lanaldia murrizteko baimena. Langileak bere lanaldi arruntean noiz hasiko den berriro lanean abisatu behar dio enpresaburuari, hamabost egun lehenago.
|
|
|
6 Langileari dagokio zehaztea, bere lanaldi arruntaren barruan, zein ordutan eta alditan baliatuko duen artikulu honen 4 eta 5 idatz zatietako edoskitze baimena eta lanaldia murrizteko baimena. Langileak
|
bere
lanaldi arruntean noiz hasiko den berriro lanean abisatu behar dio enpresaburuari, hamabost egun lehenago.
|
|
2009
|
|
|
Goizeko lauretatik nabil Pikeorekin.
|
Berarentzat
lanaldia hasi baino ez da egin, gaueko hamarrak arte ibili baitu bere thai pastak eta beste saltzen. â?. Chapeauâ??
|
|
|
11 Lanaldi partzialean ari direnak 4 orduko dedikazioa dutela aurreikusi da,
|
beraz
lanaldi osoko langileen% 50 izango balitz bezala konputatu dira.
|
|
|
Gakoa, esango digu, produkzio tresnen jabegoan datza. Baina gizakia alienatua dago,
|
bere
lanaldira dago alienatua, produktua arrotza baitzaio. Horrela, laburbilduz, historiaren esentzia lana izatetik kapitala izatera pasatu da.
|
|
2011
|
|
|
Langileak
|
bere
lanaldian dituen eskakizun fisikoen multzoa.
|
|
2012
|
|
|
Hurrengo jarraibideek aldaketa hain zakarra ez izaten lagunduko dute: Ikasturtea hasi baino lehen, komeni da haurrarekin ikastetxeko instalazioak bisitatzea,
|
bere
lanaldia egingo den gelak bisitatzea, eta gogoz eta alaitasunez azaltzea leku berri horretan gozatu eta beste haur batzuekin ondo pasatuko duela. Bisita berean, gomendagarria da hezitzailea ezagutzea eta haren eta gurasoen artean lotura eta konplizitate ona dagoela egiaztatzea.
|
|
2013
|
|
|
Xedea da laneko giroa, eta, horrenbestez, langilearen errendimendua hobetzea, esaterako: Casual day: langileak arropa informalarekin joan daitezke lanera.Ordutegi malgua: langileak askatasunez maneiatzen du
|
bere
lanaldia, betiere marjina batzuen barruan.Zainketa eta osasuna: beherapenak gimnasioetan, bainuetxeetan, etab.Lanaldi murriztua:
|
|
|
Orain arte beharrezkoa zen lanaldi osoan 15 urtez lan egitea, eta horrek berarekin zekarren askoz urte gehiagotan kotizatzea lanaldi partzialean. Zehaztuko da langile bakoitzari bere «partzialitate orokorreko koefizientea», lanaldi osoan nahiz lanaldi partzialean kotizatutako aldi guztiak batuz lortzen dena, kontratu bakoitza
|
bere
lanaldi portzentajearekin haztatuz; horrela, lan bizitza osoari lotutako koefizientea lortzen da. Honi dagokionez:
|
|
|
Felidoak beren lanaldiaren zati handi bat beren garbitasunarekin aritzen dira. «Katua da
|
bere
lanaldia hiru lan nagusitan banatzen duen animalia bakarra: zortzi orduko lo felinoa, zortzi orduko jolas eta elikadura eta zortzi ordu akuratzea», laburbildu du Sara Bruisek, txakurren eta katuen garbiketa profesionalean espezializatutako albaitari laguntzaileak.
|
|
|
Langileak kobratzen duen erretiro pentsioaren zenbatekoa murriztu egiten da lanaldia handitu ahala. . Bestalde, erretiro malguari heltzen dion pentsiodunak kobratzen duen soldata lanaldi osoko langile alderagarri batekin lotuta dago, hau da, enpresa
|
bereko
lanaldi osoko langile batekin, antzeko lana egiten duena eta mota berekoa. lan kontratua. Enpresan lanaldi osoarekin aldera daitekeen langilerik ez badago, hitzarmen kolektibo aplikagarrian aurreikusitako lanaldi osoa hartuko da kontuan, edo, bestela, legezko gehieneko lanaldia.
|
|
2014
|
|
|
Nola egin Etxean lan egitea eta haurrak haztea, erronka? Etxean lan egitea eta haur edo haur baten hazkuntza aldi
|
berean
lanaldi malgua egitea eta beste gurasoekin egoera berean antolatzea eskatzen du Lan zaila da etxean lan egitea eta, aldi berean, seme alabak zaintzea. Haurrak haurtzaindegira edo eskolara joaten ez badira, eta pertsona baten laguntzarik ez badago (senide bat edo laguntzaile bat), pazientziaz, malgutasunez, maitasunez eta baikortasunez jokatu behar da erronkari aurre egiteko.
|
|
2015
|
|
|
Entitate finantzarioak zeuzkan lokal nasaietan kokatu zen, erretiratuen klubaren ondoan. Jose Maria Jimeno Juriok zuen zuzentzen, Jose Los Arcosen sokorriz, eta hala osatzen zuen
|
bere
lanaldia azken honek. Bibliotekako arduradunak oroitarazi zuenez:
|
|
2017
|
|
|
Afari soil bat baino askoz garestiago ateratzen zait, baina merezi du. Arratsero, zain egoten naiz harek
|
bere
lanaldia bukatu arte; gero, nire aurrean eserarazten dut, elkarrekin jaten dugu, heltzen zaio noizbait ordaintzeko tenorea, eta orduan esaten diot: –Konta zadak!?.
|
|
2018
|
|
|
Horiek ateratzen dute aurrera, batez ere, euskarazko kultura digitala,, askotan, euskal kulturari prisma komertzialetik bakarrik begiratuz gero, enpresa askorentzat ez bailitzateke interesgarria izango?. Horrenbestez,, pisu handiena dute, zorionez edo zoritxarrez, jendarte antolatuak, zale antolatuek,
|
bere
lanaldiei orduak kentzen dizkieten militanteek, profesional oso kontzientziatuek, software librearen aldeko jendeak... Horiei guztiei atea zabalik utzi behar diegu?. Zazpi urte beteko ditu aurten Kabi@k.
|
|
|
Presio administratibo horrek eragin zuzena du irakaslearen eta ikaslearen arteko harremanean. Ikuskari administratiboen bitartez, irakasleari agindu egiten zaizkio inork irakurriko ez dituen dokumentu, memoria eta balorazio orriak betetzea, eta honela, denbora kentzen zaio
|
bere
lanaldiaren barnean gurasoekin bilerak egin ditzan, edota ikasleekin egin beharreko esku hartze pedagogikoak prestatu ditzan. Irakasleak, ordea, bere lanean lagunduko dioten aholkulari pedagogikoak behar ditu, ikuskari administratiboen ordez.
|
|
2019
|
|
|
" Profesional Independenteak onartzen eta bere gain hartzen ditu eskaerak edo mikro atazak dakartzan arrisku zein mentura. (...) [Glovok] halaber, ez du bere gain hartuko Profesional Independenteak
|
bere
lanaldian jasan lezakeen kalte material edo pertsonalik. Horrek erantzukizun zibileko asegurua kontratatu du...".
|
|
|
Ogibidez funtzionarioa,
|
bere
lanaldia Eusko Jaurlaritzako giza baliabideetara bideratuta dago.
|
|
2020
|
|
|
Urriaren 1az geroztik hainbat lanpostu hutsik dituztela jakinarazi dute: Lesakan mediku baten plaza, larrialdietako lantaldean mediku baten plaza,
|
Beran
lanaldiaren %40 edukiko lukeen pediatra baten plaza, Beran administrari baten plaza, Arantzan %50ean aritzeko administrari baten plaza (baita larunbat goizetan ere) eta Lesakako kontsultan 2020ko otsailaz geroztik hutsik dagoen mediku errehabilitatzaile baten plaza.
|
|
2021
|
|
|
Goizean, bainu bata jantzita, bainuko urez tantaka, irratia piztu, idazmakinaren aurrean eseri, eta ekin egiten dio
|
bere
lanaldi neketsu, asaldatu eta zaratatsuari. Neurriz gainekoa da denetan:
|
|
|
Eta araudi horretan azpimarratzen denez, kotizazioek indarrean jarraitu behar zuten, inolako salbuespenik barik, nahiz eta ERTEan egon. Eta salbuespenik ez dagoenez, ulertzen duguna da langabeziagaitiko prestazioa hartzea zegokiola Izagirreri, nahiz eta
|
bere
lanaldi tarte horretan ERTEan egoniko hileak konputatuta dauden". Orain, Mendoza abokatuak honelakoak salatu daitezen bultzatu gura du," asko izan daitezkeelako egoera berean dauden beharginak".
|
|
2022
|
|
|
Gaur zuen azkeneko lan eguna
|
Beran
lanaldi erdian ari zen pediatrak. Orain erizaina bakarrik gelditu da Beran eta Ruth Gonzalez Santo Tomás Bortzirietako Osasun Eremuko zuzendariak TTIPI TTAPAri adierazi dionez, «oraingoz ez dago inolako aurreikuspenik Berako pediatra ordezkatzeko, Nafarroako Gobernuak ez baitu oposizio deialdirik egin lanpostu hori betetzeko».
|
|
2023
|
|
|
Edonola ere, proiektu pilotu bat egiteko asmoari eutsi dio. Zubirik uste du negoziazio kolektiboaren bidea dela Euskal Herrian
|
bertan
lanaldia murrizteko benetako aukera: «Negoziazio kolektiboaren bitartez lor daiteke gehienezko lan astea aldatzea, nahiz eta pixka bat utopikoa izan; patronala aurka dago.
|
|
|
Orduko hartan, Ignacio Sanchez Moran epaileak adierazi zuen Tubacex enpresak langile baten oinarrizko giza eskubideak urratu zituela. Hori, aldi berean, genero diskriminazioan oinarritu zen, emakumezkoak
|
bere
lanaldia erdira murriztu baitzuen hiru seme alabak zaintzeko.
|
|
|
Emakumeak
|
bere
lanaldia %49, 45ra murriztu zuen 2021eko azaroaren eta 2022ko martxoaren artean, enplegua aldi baterako erregulatzeko espedientearen ondorioz. Bere lankideek, ordea, %83, 38ko lanaldiak izan zituzten tarte berean.
|
|
|
Bestetik, foru administrazioak zehaztu duenez, lanaldi partziala duten langileen kasuan haien lanaldia ohikoa baino laburragoa baldin bada, baimenaren iraupena murriztuko da langileak duen lanaldiaren eta enpresa
|
berean
lanaldi osorako kontratatuta dauden langileen ohiko lanaldiaren arteko proportzioaren arabera. Enpresari dagokio, lanaren antolamenduaren arabera, langileek botoa ematera joateko dituzten baimenak banatzea egunean zehar.
|
|
|
Lanaldi murrizketarako baimenaldia noiz eta zein ordutegitan izan langileak erabakiko du,
|
bere
lanaldi arruntaren baitan. Nolanahi ere, hitzarmen kolektiboek irizpideak ezarri ahal izango dituzte lanaldi murrizketa zein ordutegitan gauzatu behar den zehazteko, aintzat hartuz, dela norberaren, familiaren eta laneko bizitza uztartzeko eskubideak, dela enpresaren ekoizpeneta antolaketa beharrizanak.
|
|
|
Halaber, gaueko langileek ezin dute aparteko ordurik egin. Kontuan hartu behar da lanaldiaren inguruko muga horiek gaueko langileari aplikatzen zaizkiola nahiz eta
|
bere
lanaldi osoa gauez ez egin.
|
|
|
Langileari oporraldian ez zaizkio murriztu behar
|
bere
lanaldi arruntean jaso ohi dituen diru sarrerak; bestela, oporrei uko egingo lieke [ikusi 2006ko martxoaren 16ko EBAE, C/ 04 eta C/ 04 pilatutako gaiak; 2007ko urtarrilaren 26ko (4284/ 2005 db. errek. zk.) AGE, 4 Salakoa; 2007ko urriaren 3ko (2083/ 2006 db. errek. zk.) AGE, 4 Salakoa].
|
|
|
Esklusibotasunaz landa, eta beren
|
beregi
lanaldiari helduz, nahiz eta 1331/ 2006 Errege Dekretuaren 14 artikuluak LELTBk ezarri mugetara igorri, arazorik handiena lanaldi hori zehaztean datza.
|
|
|
Eskubide hori egikaritzen duenak, bere borondatez, eskubide horren ordez ordu erdi gutxitu ahal izango du
|
bere
lanaldia helburu berberarekin, edo eskubide horren araberako denbora lanaldi osoetan pilatu ahal izango du, negoziazio kolektiboan ezarritakoaren arabera, edo enpresaburuarekin egindako akordioan ezarritakoaren arabera; azken kasu horretan, hala denean, errespetatuko da negoziazio kolektiboan jasotakoa.
|
|
|
Edoskitzailea zaintzeko baimenaldia eta lanaldi murrizketa zein ordutegitan eta zein alditan izango den langileak erabakiko du,
|
bere
lanaldi arruntaren baitan. Baina langileak, ezinbesteko kasua dagoenean izan ezik, enpresaburuari aurreabisua eman dio, 15 egunekoa edo hitzarmen kolektibo aplikagarriak ezarritakoa; bada aurreabisu horretan zehaztu da edoskitzailea zaintzeko baimenaldia eta lanaldi murrizketa zein datatan hasi eta amaituko den.
|
|
|
Orobat, eskubidea izango dute lanaldia gehienez 2 ordu murrizteko, nahiz eta alokairua ere modu proportzionalean gutxitu (ikusi LELTBren 37.5 artikulua). Absente egoteko baimenaldia eta lanaldi murrizketarako aldia zein ordutegitan eta noiz gauzatuko diren langileak erabakiko du,
|
bere
lanaldi arruntaren baitan. Baina langileak, ezinbesteko kasua dagoenean izan ezik, enpresaburuari aurreabisua eman dio, 15 egunekoa edo hitzarmen kolektibo aplikagarriak ezarritakoa; bada, aurreabisu horretan zehaztu da absente egoteko baimenaldia eta lanaldi murrizketa zein datatan hasi eta amaituko den.
|
|
|
Bi kasu horietan, lanaldi murrizketarako aldia zein ordutegitan eta noiz gauzatuko den langileak erabakiko du,
|
bere
lanaldi arruntaren baitan. Nolanahi ere, hitzarmen kolektiboek irizpideak ezarri ahal izango dituzte lanaldi murrizketa zein ordutegitan gauzatu behar den zehazteko, aintzat hartuz, dela norberaren, familiaren eta laneko bizitza uztartzeko eskubideak, dela enpresaren ekoizpeneta antolaketa beharrizanak.
|
|
|
Alokairua finkatzeko sistema honek kontuan hartzen du langileak lan egiten duen denbora (eguneko, hilabeteko eta urteko alokairu erreferentziak jaso ohi dira hitzarmen kolektiboetan). Denbora unitatearen arabera ezarritako zenbatekoa handitu ahal da, baldin eta langileak
|
bere
lanaldia luzatzen badu aparteko orduak eginez. Baina baliteke alokairu zenbatekoa murriztea ere, lanaldi partzialeko lan kontratua egiten bada edo LETLBren 47 eta 47bis artikuluetako arrazoien ondorioz lanaldia murrizten bada.
|