|
2000
|
|
|
Izan ere, liburuaren bertze parte batean aipatu dizut, hitzen erabilpenaz ari nin tzaizula eta sagar hitzaz zehazki, ezen bakoitza bere sagarrak bizi duela, zeren eta bat bederak bere gisarat eta bere molderat ulertzen baititu hitzak, eta bat bederak
|
bere
kutsua emaiten baitio nola honako hitz honi hala harakoari, halako moldez, non berdinzki erran baitezakegu, honelatan, ezen, nola bakoitza bere sagarrak bizi duen, bere paradisuak ere bizi duela.
|
|
2001
|
|
|
Garbi ikus dezakegu periferiatik irteteko xedea1989z geroztikako Atxagaren estrategian. Obabako mundua,
|
bere
kutsu erruralistagatik batik bat, desperiferizaziorako oztopo gisa dakusa Atxagak, eta Gizona bere bakardadean bezalako thrillerhiritarrak arazo honi erantzun bat ematen dio. Bestalde, Horas extras gogoeta liburuxka, gaztelaniaden hizkuntza ez periferikoan baino ez da argitaratu?
|
|
|
Eraginok, jakina, ez zuten beti nondik norako berdina izango: babesle gotorrak dituen iritzi zabalak dioenez, euskarak
|
bere
kutsua utzi du gaztelaniaren eta gaskoiaren fonetika bilakaeran, hizkuntza erromanikoen familian duten berezitasunean9.
|
|
|
Lehenengo ohar honekin amaitzeko: Josu Zabaletarena rtikuluan deigarri gertatu zitzaidan gauza bat tonua izan zen,
|
bere
kutsu samindua: Pruden Gartziarena, esan bezala, polemikoa zen, ironia erabiltzen zuen, baina, ene ustez, gutxieneko errespetu maila batetik abiatzen zen.
|
|
|
Orduan aitona amona asko zen erdaraz tutik ere ez zekiena. Euskal giro hori arnastu egiten zenuen; eta hartarako sentsibilitatea izanez gero, zure barrenean
|
bere
kutsua uzten zizun. Niri behintzat horixe gertatu zitzaidan Loiolan pasatu nituen urteetan:
|
|
2002
|
|
|
Euskal ekologismoaren aparteko bereizgarri gisa,
|
bere
kutsu abertzalea azpimarra genezake (garapen jasangarri komunitarioa edo etnoekologismoa deritzona). Gizartearen sentimendu nazional eta abertzaleak isla nabarmena du lurrarendefentsan, hots,, gure?
|
|
2007
|
|
|
Gure esku eta buru lanak, alemanez esku eta izpiritu lanak da (eta < langile izpiritualak> dago); apezak, izpiritualak dira (< geistliche>); autorearen jabego intelektuala, izpirituala da (< geistig>); distraiturik egotea, < izpiritu absente> egotea; gaixo mentalak, gaixo izpiritualak dira; adimenezko edo adimentsu oro, gogozko, etab., berdin, izpirituala da; animatu, entusiasmatu, < izpiritu tu> da (< begeistern>; desanimatu, < izpiritugabetu>), etc., etc. < Geist> ek jatorrian esanahi zuena, iratxoak ziren (ingl. ghost), andre gizonak ikaratzen, arbintzen, durduzarazten,, sorgintzen?, edo miraritsuki laguntzen dituztenak, beraz nolabait pertsonalak diren izakiak (latinezko < spiritus> en justu alderantziz, jatorrian ezpertsonala dena, eta teologiak eta filosofiak pertsonalizatu eta substantzializatuko dutena? inork ez, ordea, gehiago, Descartes razionalista modernoak baino); kristautasunarekin < spiritus> latinoaren esanahiak bereganatu ditu (jatorrizkoa galdu gabe), munduaren kreazio uneko Jainkoaren arnasatik Izpiritu Santuraino, arimaren esanahia ere barnebilduz; eta XVII XVIII. mendeetan < esprit> frantsesak
|
bere
kutsua erantsi zion, oraindik gehiago konplikatzeko. Eta filosofian are gehiago konplikatu da, tradizio grekoko < nous>, < logos> eta < pneuma> bezalakoak ere jaso behar izan dituenean, polisemia zorabiagarri bateraino.
|
|
|
Gure esku eta buru lanak, alemanez esku eta izpiritu lanak da (eta langile izpiritualak dago); apezak, izpiritualak dira (geistliche); autorearen jabego intelektuala, izpirituala da (geistig); distraiturik egotea, izpiritu absente egotea; gaixo mentalak, gaixo izpiritualak dira; adimenezko edo adimentsu oro, gogozko, eta abar, berdin, izpirituala da; animatu, entusiasmatu, izpiritu tu da (begeistern; desanimatu, izpiritugabetu), eta abar, Geistek jatorrian esanahi zuena, iratxoak ziren (ingl. ghost), andre gizonak ikaratzen, armintzen, durduzarazten, «sorgintzen», edo miraritsuki laguntzen dituztenak, beraz nolabait pertsonalak izakiak (latinezko spiritusen justu alderantziz, jatorrian ezpertsonala dena, eta teologiak eta filosofiak pertsonalizatu eta substantzializatuko dutena? inork ez, ordea, gehiago, Descartes razionalista modernoak baino); kristautasunarekin spiritus latinoaren esanahiak bereganatu ditu (jatorrizkoa galdu gabe), munduaren kreazio uneko Jainkoaren arnasatik Izpiritu Santuraino, arimaren esanahia ere barnebilduz; eta XVII XVIII. mendeetan esprit frantsesak
|
bere
kutsua erantsi zion, oraindik gehiago konplikatzeko. Eta filosofian are gehiago konplikatu da, tradizio grekoko nous, logos eta pneuma ere jaso behar izan dituenean, polisemia zorabiagarri bateraino.
|
|
|
Egur beltzez egindako altzari ederrak eta beso baten tamainako banbu sendoz apaindurik, lekuak Afrikari zor zion
|
bere
kutsua. Ispiluek, hormako barrandari, esparruaren giroa biderkatzen zuten, eta sabaian malkoz betetako lanparak zeuden zintzilik.
|
|
2008
|
|
|
Beatriz Olazabalek, aste honetan Gasteizko Ibiltariren estatua jantzi duen diseinatzailea izateaz gain, diseinu erromantikoak eta abangoardistak tartekatzen ditu. Beti
|
bere
kutsu propioa azpimarratu nahi izan du diseinuetan. XIX. mendeko arropetan oinarritu da lan egiteko orduan, Bomantica markaren pean.
|
|
2009
|
|
|
Distantziak libreago egiten du Batxi idazlea. Abertzale sutsua eta maiz topikoa baldin bada ere, Bilbaok lortzen du
|
bere
kutsu militantea eta bere proselitismoa arintzea munduan barrena dabilenean"
|
|
2010
|
|
|
Espainiako estatuak beti izan du bokazio kolonialista. Hori horrela, Konstituzioak
|
bere
kutsu, ukitu eta mehatxu militarra darama bere edukian. Jakin behar dugu Euskal Herriaren konkista (1512) eta ondorengo Espainiaren batasuna militarki egindako ondorio bat dela, indarkeria bortitzak erabiliz herritarren borondatearen kontra.
|
|
2011
|
|
|
Ikus Orotariko Euskal Hiztegian «1 moni» edo «monitu» aditza». Eta erne, testubarren honetan maiz ageri den Ani sorgin eta
|
bere
kutsukoekin ere: Anikote, ondoko Anikeko....
|
|
|
Rutek otoitzaren bidez emozioen askabidea lortzen zuen bitartean, Pattiren poemak eskuztatu nituen, tartean Rimbaudekiko fantasia bat, ahozko sexua egiten dutenekoa eta «aleluia, o, Jesus, zeurea naiz osorik» dioena. Kontuan hartzeko moduko paradoxa bat, duda barik, zein kontrajarria gertatzen zen hitz berdintsuen zentzua halako bi testuinguru antagoniko baina aldi
|
berean
kutsu erotikoz tindaturikoetan.
|
|
2015
|
|
|
Bide paraleloa da, sentimenduetarako lasterbidea. Zinema europarrean filmeko pertsonaia da musika, sekuentziak eraldatzeko dago, istorioari
|
bere
kutsua emateko. Hollywoodeko film gehienetan, aldiz, komentarista hutsa da, irudiek erakusten dutena azpimarratu baizik ez du egiten.
|
|
2016
|
|
|
Pop elektronikoaren eta dantzatzeko musikaren aldeko apustuari eusten dio taldeak. Hala ere,
|
bertako
kutsua ematen dieten tresna eta baliabideak darabiltzate abestietan; besteak beste, txalaparta eta alboka.
|
|
|
Identitatearen gaineko ikuspegi eta diskurtsoak nabarmen birformulatu dira azkenengo hamarkadetan. Identitateak
|
bere
kutsu esentzialista galtzen du eta norbanakoak bere identitatea eraikitzerakoan duen partaidetza azpimarratzen da, hiztunak eginkizun honetan azaltzen duen grina eta inplikazioa nabarmenduz.
|
|
|
Hauek, hiztunen kasuan aplikatzen badira, proposamen berriak ekartzen dituzte: identitateak
|
bere
kutsu esentzialista galtzen du eta norbanakoak bere identitatea eraikitzerakoan duen partaidetza azpimarratzen da, hiztunak eginkizun honetan azaltzen duen grina eta inplikazioa nabarmenduz. Hurrengo atalean, honetaz hitz egingo da zehaztasun gehiagorekin.
|
|
|
Piazza Travagliotik bastioi gainera zeramaten eskailerak atzean utzi bezain azkar, tiro postu batean geratzera gonbidatu gintuzten lehia handiz, eta zalantzarik gabe, gizon sendo eta garaia izanik, dotorea uda hasieratik janzten ikusia nion krema koloreko jaka saharatar ondo lisatuarekin, patxada osoz apuntatzen zuelarik kontxazko betaurrekoetan barrena, zirrara eragin zion postu hartako neska toskanar pintatu eta lotsagabeari, lekuko erregina edo zen?. Malnatek tiro egiten zuen bitartean, neskak ez zuen beldurrik izan
|
berari
kutsu lizuneko lausengu ziriak esateko, bai eta berak ateraldi onekin erantzun ere, gaztaroko lehen urteetako hainbat ordu burdeletan igaro dituenak izan ohi duen patxada lasaiaz.
|
|
2017
|
|
|
Bien adiskidetasunari buruzko erakusketa bat dago Berlinen.
|
Bere
kutsu fantasmagorikoagatik, zentzu onean, burutik kendu ezinik dut eta, pertsona errealekin izandako elkarrizketen erdian haien bien arteko harremanaren inguruko gogoetak zeharkatzen zaizkidan bezala, hemen ere sartu zaizkit zirrikituren batetik. Leku piska piska bat egingo diet.
|
|
2018
|
|
|
Milaka garagardozale elkartzen dira, udazkenero, Portugaleteko kuadrillek antolatzen duten. BeerNikolas? Garagardo Azokan.Siriako errefuxiatuentzako materialen bilketan lortutako arrakastak haien aldeko lana handitzeko motibazioa areagotu zuen.Mugimendu Feminista indartu egin da, eta Merkatuari
|
bere
kutsua ekarri dio, prestakuntza eta tailerrak eskainita. Batukada feminista taldea ere sortu dute:
|
|
|
Horrez gain, Bilboren eraldaketak badu
|
bere
kutsu tristea. Ederra da orain, edonork ikustekoa, sare sozialetan like asko izango dituen argazkiak atera daitezke edonon.
|
|
|
Pena da eskolan erakusten den ereduak
|
bertakoaren
kutsurik ez izatea; batua izanik ere, izan zezakeen lotura nimiño bat ezaguna den mintzoarekin, hiztegian bederen. Eskolako egoera, jakina, den bezalakoa da.
|
|
2019
|
|
|
Ametsetako destinua zuen Lalek bere playboy garaian. Izenak
|
berak
kutsu erromantikoa du, estiloz eta aukeraz betea. Baina badaki, egoera kontuan hartuz, bere bizimodua ez dela pertzepzio horren araberakoa izango.
|
|
2020
|
|
|
Eguberriek paganismoan ospatzen ziren neguko solstizioko jaietan dute jatorria, izenak berak dioen bezala, Eguberrietan hasten baita egunak luzatzeko zikloa. Eguzkiaren jaitsieraren amaierarekin batera, antzinatik ospatzen da eguna luzatzearen hasiera, eta ospakizun hori Kristo aurreko sineskerietan errotuta badago ere, kristautasunak
|
bere
kutsua erantsiz bereganatu du, eta horren ondorioz, gaur egun kristauen ospakizun propioa bailitzan ezagutzen dugu.
|
|
|
Halako batean unibertsitatean agertzen zaio haurtzaroko lagun bat, bertze batean etxean dago baina etxe hori ez dago bizi den herrian, elkarrekin zerikusirik ez duten lagunak ikusten ditu elkarrekin... Piezak bata bertzearen gainean, era desordenatuan, baina aldi
|
berean
kutsu erreal handiz, ernatu eta minutu luze batzuk behar izateraino dena gezurra dela ohartzeko. Baina ez ote da existitu bere pentsamenduan bada ere?
|
|
2021
|
|
|
Hizkuntza gaitasunak arloko gaitasunekin uztartu daitezkeela jabetzeko, alegia. Dekalogo hitza
|
bere
kutsu preskriptiboagatik oso gustuko ez, eta nahiago izan dugu, baina, hamaikako bihurtu.
|
|
|
Aspaldiko eztabaida da gizakia ote den mintzatzeko ahalmena duen espezie bakarra. Galderak
|
berak
kutsu antropozentriko nabarmena du, baina, eztabaida horretan sartu gabe, ukaezina da bizidun askok komunikazio sistema konplexuak dituztela, eta haiek ikertzen eta ulertzeko ahaleginetan dabiltza zientzialari asko.
|
|
2022
|
|
|
Hasierako taldearekin zerikusi txikia du egungoak, halere. Jesus Mari Beltza zuzendariak 2010ean hartu zuen abesbatzaren behin betiko ardura, eta, geroztik, gai izan da taldeari
|
bere
kutsua emateko. Elizetatik eta errepertorio klasikoetatik urrundu, eta lan molde berriak probatu ditu abesbatzak azken hamarkadetan.
|
|
2023
|
|
|
Probokazio bat da, norberak bere bizitzako esparru ezberdinetan galdera hori planteatu eta solasaldia gara dezan. Horren helburua ez da erantzun bateratu edo zehatz bat bilatzea; akordiorik bilatzen ez duen haur filosofiaren metodologia baliatu dut hemen, eta asmoa da, hausnarketan, ikusi eta entzundakoarekin geratzea, prozesuak
|
berak
kutsu bat uzten duelako beti.
|