|
2000
|
|
|
—eta, bere teoria hura azaldu ondoren, bere ondoreak atera zituen—: Ez, Pedro, libertatea ez duk ilusione hutsa, are gutiago Urbiain bezalako toki batean, non
|
bere
kabuz pentsatzen duen gizonak nekez hats har dezakeen... Izan ere, Urbiainen Aristotelesen filosofia duk oraino nagusi, zeinari Erromako elizak sostengua emaiten dion —eta, handik aitzina, Aristotelesen filosofiaren hutsen berri eman zion eta aita Bartolome Ziaurrizkoaren etortzearena... eta erran zion, halaber, gezur haien aurka ukoa baizik ez zitzaiela geratzen, ukoaren egia; eta, isilune labur baten ondoren, basoan zituen arno hondarrei azken kurka emaiten ziela, akabatu zuen—:
|
|
2004
|
|
|
Euskararen nortasun eginkizuna bera auzipean jarriko duenik ez baita falta gure artean. Zernahi dela ere, bidezkoa da, iritziak iritzi, nork
|
bere
kabuz pentsatzea, euskalgintzaren mundua ez delako mundu itxia, zenbaiten kritika eta arrangurak gorabehera. Horretara, gure orain arteko arrazoibideak irauli nahi dizkigu Lourdes Oñederrak, hankaz gora irauli ere.
|
|
|
Etnozidioaren bilakaeran ordezkatzen diren gizarte eta nazio osagaiak ez dira soil soilik hizkuntza eta kultura. Horrekin batera, eta horren oinarrian, mendeko herri nazioaren baliabide ideologikoak ere ordezkatzen dira, bestelakotze prozesu bortitz horren ondotik delako komunitate hori
|
bere
kabuz pentsatzeko gaitasunik gabe gelditu baita. Berariazko pentsaeraren kategoria eta adigaiak ordezkatuta, nola ekin hizkuntza ordezkatuaren berreskurapenari, etsaiaren beraren galbahetik igarotako irizpenak baldin badira errealitate soziolinguistikoa hautemateko darabiltzagunak?
|
|
|
Kontua ez da ikusmira absolutua lortzea, bakartua esan nahi badu, baizik eta oroko rra lortzea, osatuagoa, beteagoa. Ju zgamena ren kritika n norberak
|
bere
kabuz pentsatu behar duela esan ondoren pentsaera horrek zabala izan behar duela gaineratzen du, besteen ikuspuntua hartu ahal eta behar duela, horrela bere judizioaren baldintza pribatuak gainditzeko eta norberaren judizioei buruz hausnartzeko ikuspuntu oroko rrago batetik. Hori sen on edo sen komunaren gaiari lotzen zaio (Gemeinsin n), subjektu guztiek komunean duten oinarrizko egitura.
|
|
2008
|
|
|
–Bueno, azkenean konpondu zarete, eta hori da garrantzitsuena, esan zion egun haietako batean kontsulak; baina nola kontsula baitzen
|
bere
kabuz pentsatzen zuèn gizona, bere baratzeko baratxuririk exhibitu gabe geldi ezin zitekeena, beti eransten zion zerbait, auskalo zer arrazoik bultzatuta, hain da txikia eta ezdeusa sarri askotan esplikaziotik zuribidera dagoen tartea?: Aitor dezagun, markes jauna:
|
|
|
Europatik hezkuntza mailan bi ildo kontrajarri daudela uste du Txapartegik. Bata, Urbietaren ildokoa, haurrari
|
bere
kabuz pentsatzen, ezagutzen, egiten, elkarrekin bizitzen eta norbera izaten irakastearen aldekoa. Eta bestea, berriz, liberalismotik datorren ildo «oso kaltegarria, haurrak txiki txikitatik merkatuaren beharretara» bideratzen dituena.
|
|
|
–Bueno, azkenean konpondu zarete, eta hori da garrantzitsuena –esan zion egun haietako batean kontsulak; baina nola kontsula baitzen
|
bere
kabuz pentsatzen zuèn gizona, bere baratzeko baratxuririk exhibitu gabe geldi ezin zitekeena, beti eransten zion zerbait, auskalo zer arrazoik bultzatuta, hain da txikia eta ezdeusa sarri askotan esplikaziotik zuribidera dagoen tartea–: Aitor dezagun, markes jauna:
|
|
|
Kant izan zen Frantziako Iraultzaren filosofoa; filosofia berri horren pentsaera osatzea zen bete beharreko eginkizuna, Kantek Ilustrazioko idealekin konpromisoa zuela sentitu baitzuen. " Zer da Ilustrazioa?" testu txiki baina oso esanguratsu batean, Kantek galdera horri erantzun zion, gizakiak
|
bere
kabuz pentsatzea besterik ez dela Ilustrazioa. Eta hori, azken batean, askatasunaren mamia da.
|
|
2009
|
|
|
Horrexegatik gustatzen zait François Begaudeauren pertsonaia azaldu du Cantet zuzendariak, ikasleek nor
|
bere
kabuz pentsatzen ohitura daitezen lan egiten duelako. Metodoak baditu bere arriskuak, noski, eta hori oso garbi geratzen da filmean.
|
|
2010
|
|
|
Zizek ez da nazionalista; hain zuzen, Esloveniako politikan engaiatu zen Titoren osteko aroan hango botere osoa gera ez zedin nazionalisten esku. Hala ere,
|
bere
kabuz pentsatzen duen marxista kritikoa den neurrian, gogor kritikatu die mendebaldeko hainbat ezkertiarri, Kosovoko ezkerrari aurpegiratu izana independentzia lortzeko lanetan bere bihotz kolektibista traizionatu eta AEBen esku jartzea; Esloveniaren eta Kosovoren independentziaren alde egon da Zizek. Edozein gisaz, Slavojen aholkua:
|
|
|
Dena dela, hurrengo robota ez da
|
bere
kabuz pentsatzeko gai izango.
|
|
|
Badirudi kristaua fededuna gai dela, baduela ikuspuntu bat, eta, orobat, gaitasuna duela nolabaiteko diskurtsoa sortzeko eta burutzeko,
|
bere
kabuz pentsatzeko. Baina, argi dago, ez da kristau fededuna diskurtso horren kontzeptuen ekoizlea, horiek denak kanpotik ezartzen zaizkio-eta.
|
|
|
Zer gizarte dugu?
|
Bere
kabuz pentsatu ezin duen gizartea, eta estereotipoak erreproduzitzen dituena. Inori ez zaio axola nola dagoen alboko auzokidea, eta denek dakite zer egin duen Athleticek.
|
|
|
Gainera, ongi jokatu beharra zegoen ongi jokatu behar hutsarengatik, ez beste ezergatik. Gizakia, hortaz, erlijioak atxilo zeukan kaiolatik atera zen eta
|
bere
kabuz pentsatzen hasi. Bidea zabalik zegoen arrazoimen horren erabilpenak ekar zezakeen aniztasuna onartzeko.
|
|
2012
|
|
|
Baina Brockek
|
bere
kabuz pentsatzen hasi behar du.
|
|
|
Inguruneak pentsatzera bultzatu behar du, eta bakoitzari
|
bere
kabuz pentsatzen lagundu behar dio. Pentsatzeko eta sentitzeko moduak errespetatuz, ideien trukea bultzatu behar du.
|
|
2014
|
|
|
Horregatik ezartzen diogu gauza, une, ideia eta sentipen bakoitzari, BEZ halako bat bailitzan, bere zentzu erantsia, inor ez dadin deskuidatu, gero, interpretazio okerrik egitera, edo, bestela esanda, inor ez dadin
|
bere
kabuz pentsatzera ausartu.
|
|
2015
|
|
|
Iñigoren ustetan, Anjelek gehiegi babestutako haurtzaroa izan zuen eta gehiegizko babes hari egozten zion hogeita hamabost urterekin oraindik
|
bere
kabuz pentsatu eta deliberoak hartzeko gauza ez izatea; bere anaiaren babes gehiegizkoari ondo ez bazeritzon ere, Iñigo ez zen sekula ulertzera heldu amak zergatik ez zuen maite. Amak Anjelen alde borrokatzen zuela ikusten zuen, bere anaia norbait izan zedin, bere anaiak arrakasta ezagut zezan, bere anaiak hau edo bestea lortuko bazuen... beti anaiaren txanda zen.
|
|
|
–bere begirada tristurak lausotua ageri zen?. Bakotxak
|
bere
kabuz pentsatzen ez duenean, aise paratzen da otsoa artzain.
|
|
|
–Morroi hori, behintzat, gai zen
|
bere
kabuz pentsatzeko, galdera berriak egiteko eta bere kasa aritzeko. Irakaskuntzaren premiazko erreformarako gidaliburuaren arabera, horiexek dira ikasleen buruetan sartu behar ditugun, baliozko jokabiderik behinenetako?
|
|
|
Frommen esanetan, haatik, gizabanako berezia suspertzeak, taldearen kontrol mekanismoak ahulduz, urrundu egiten du Luis Berrizbeitiak aipatu, odolaren sinfonia okre, aren arriskua. Hedabideen erabileraren ondorioz, ordea, dagoeneko, norbera?,
|
bere
kabuz pentsatzen ari dela uste duelarik, gero eta nabariago da, edonor?.
|
|
|
Hori dela-eta, antropozentrismo berri bat hedatu zen, eta aurrerantzean, gizakiak izango zuen
|
bere
kabuz pentsatzeko, erabakitzeko eta bizitza antolatzeko ahalmena. Lehen, Elizari (edo Jainkoari) zegokion erabakizuna; Errenazimentutik aurrera, ordea, gizakiari berari.
|
|
|
Teologiaren eta beste morrontzen sarepetik ateratzea aurrerapen itzela izan zen. Baina bakoitzak
|
bere
kabuz pentsatzeko eta erabakitzeko gauza izateko asmo kantianoa besteen argudioak ere haintzat hartzen diren elkarrizketa espazio publikoan baizik ezin da gertatu, eta hitz egindakoa gero gauzatzeko moduan.
|
|
2016
|
|
|
Eztabaida librea eta nork
|
bere
kabuz pentsatzen ikastea aldarrikatzen dituzu. Faltan sumatzen duzu?
|
|
2018
|
|
|
Eta, gainera, ez zeukan irakurri beharrik, ez zen idatziaren esklabo. Gizon aske baten itxura ematen zuen,
|
bere
kabuz pentsatzen zuenarena, eta bere gobernu, alderdi eta ideologiaren ardura bere gain hartzen zuenarena. Bazituen etsai ikaragarriak ere Madrilen, El Alcázar egunkaria, adibidez; ABC k, berriz, sinpatia zion, Erregearekin ondo moldatzen baitzen.
|
|
2021
|
|
|
Sakelako berriek, adibidez, gero eta aukera gehiago eskaintzen dute, adimena dela medio; are gehiago bertsio berriak merkaturatu ahala. Ez da, ordea,
|
bere
kabuz pentsatzeko gai den gailu teknologiko bakarra. Hor sortzen da galdera:
|
|
|
Iraultza digitalak eta teknologikoak baldintzatutako gizartean bizi garen neurrian, hezkuntzak tresnak eskaini behar dizkie umeei nahiz nerabeei dagoeneko euren ingurune naturala den horretan autonomiaz baina ikuspegi kritikoz eta sormenez maneiatzeko. Eta, irakasbide emantzipatzaile horiei heltzeko ezinbesteko osagaia da kritikotasuna, besteen aurrean nork
|
bere
kabuz pentsatzeko duen gaitasun gisa definitzen baitu Garcés ek (2020) emantzipazio pertsonala. Bide beretik, sormenerako trebetasuna inteligentziarekin, adimenarekin lotuko dugu, eta hori, halaber, ikuspegi kritikoarekin, inguru aldakorretan arazoak ebazteko gaitasun legez ulertzen dugulako guk ere inteligentzia (Garcés, 2020).
|
|
|
Hala ere, anbiguotasuna da nagusi egilearen lanetan, gizabanakoaren itxaropena eta herriarena kontrajartzen dira beti, bizi izandako esperientzia ez dator bat taldearen asmoekin, eta gizakiaren ahaleginak hustasun sentimendua dakar berekin. Beauvoirrek
|
bere
kabuz pentsatzeko aukera ematen dio irakurleari, ikuspuntu ezberdinak aurkeztuz.
|
|
|
Hain neurri handian, non lor daitekeen entzuleak irentsitako hitzak bikaintasunez ere ahotik jaurtitzea ere, tutik digeritu edo ulertu ez duten arren. Oso bestelakoa da bakoitza
|
bere
kabuz pentsatzeko eta galderak egiteko gauza izatea; hau da, bere jatorriarekin zerikusia duten galderak, bere bereak direnak, ez beste nonbaitetik bere baitara landatuak.
|
|
|
Ildo beretik, Kantek ere Zer da Ilustrazioa? testuan kanpoko autoritatearekiko siniste itsua ekidin litzatekeela aldarrikatu zuen, nork
|
bere
kabuz pentsa zezan, ilustratua den orok iluntasunari beldurrik ez ziola izan behar adieraziz (2005: 13).
|
|
|
Orain,
|
bere
kabuz pentsatzen du.
|
|
2022
|
|
|
«Jendeak erreakziona dezan egin dugu performance hau, jendeak
|
bere
kabuz pentsa dezan eta ez ditzan sinetsi hedabide ofizialisten gezurrak. Bada garaia erregimen ustel hau deuseztatzeko», adierazi du Janos Matzikek, taldeko liderrak, zeina barne diseinatzaile baita ofizioz.
|
|
|
Filosofia moraletik egindako galdera hori dago filosofia ororen bihotzean, orokorrean jarrera gisa. Zergatik fidatzen gara beste batzuengan norberak
|
bere
kabuz pentsatu behar duena elkarrekin pentsatzeko. Ez dago batentzat bakarrik balio duen filosofiarik.
|
|
2023
|
|
|
Protestantismoan gizakiak bakarrik egin behar zion aurre Jainkoari, sinesmen esperientzia guztiz subjektibo batekin. Bakardade horretan
|
bere
kabuz pentsatu eta jokatzeko gaitasuna lortu behar zuen; modu askean jokatzen eta kritiko izaten ikasi behar zuen. Jainkoaren aurrean sentitzen zuen bakardade bera sentitzen zuen egitura ekonomikoaren aurrean ere.
|