|
2021
|
|
|
Diogun, hala ere, B. Etxeparek ez darabilela beraz behin ere (agertzen diren biak
|
bera
izenordainaren instrumental kasuak dira).
|
|
|
izenordainekin (ene baitan, zure baitan, gure baitan, norbaiten baitan, zeinaren baitan, bere baitan; en marka gabe ere anitzetan: zu baitan, ni baitarik);
|
bere
izenordainak errazten du erabilera (landare hori bere baitarik sortu da; nola diren gauzak beren baitan; substantzia dei lezakete bere baitan existitzen den...; substantzia bakoitzak bere baitan behar du); izen bereziekin (Jainkoaren baitan/ Jainkoa baitan; Anttonen baitan/ Antton baitan; Israelgo erregearen baitan) edo haiei egiten zaien erreferentzietan (bekatorea garbitzen duenaren baitan; guz...
|
|
|
Guztiak dira nahi izan aditzaren erabilera gramatikalizatuak; gramatikalizatuak diren bezala beste kontzesio molde batean erabiltzen diren oinarri
|
bereko
izenordain zehaztugabe batzuk: nornahi, zernahi eta abar (ยง 39.3.11).
|
|
|
Hori da orain arte aztertu dugun bere hori. Baina bada beste bere bat ere euskaraz,
|
bera
izenordain indartuaren genitiboa edo izango litzatekeena. Esan nahi baita, bera izenordaina (izenordaina, zeren determinatzailearen kasuan ez du balio honek) erabiliko dugun egoera beretan erabiliko dugu bere kasu horretan.
|
|
|
Baina bada beste bere bat ere euskaraz, bera izenordain indartuaren genitiboa edo izango litzatekeena. Esan nahi baita,
|
bera
izenordaina (izenordaina, zeren determinatzailearen kasuan ez du balio honek) erabiliko dugun egoera beretan erabiliko dugu bere kasu horretan. Hortaz, bigarren bere hau beraren parekoa litzateke.
|
|
|
Aski da lehenago noizbait aipatua izatea, perpaus berean ez bada ere.
|
Bera
izenordain gisa erabilitakoaren genitiboak, hartara, bi aldaera izango lituzke: beraren eta bere.
|
|
|
Zerbait sinpleagoa gertatzen da: bere izanik
|
bera
izenordain gisakoaren genitibo bihurkaria, beste eremu batzuk hartuz joan da, eta aldi berean, eta neurri batean, bere bihurkaritasuna galdu egin du. Neurri batean, diogu, esan nahi baita, bihurkariaren gunean aldaera horrek bakarrik duela tokia (Mikeleki berei etxea erre du/* Mikeleki hareni etxea erre du), baina beste toki batzuetan ere agertzen ahal dela (Mikeleki berei/ j etxea erre du).
|
|
|
13.5b
|
Bera
izenordain gisakoarekin baditugu arazo batzuk. Hasteko, lehen esan dugunez, bera hori ez da beti izenordaina.
|
|
|
Azken honek beti uzten du atzean, lehenago zegoen lekuan, izenordainen bat ordezkari gisa. Baina euskaraz ezinezkoa zaigu* Sendagile horrekin, behintzat, ez dut uste berarekin inoiz mendira joango naizenik esatea (adibide honetan
|
berarekin
izenordaina litzateke aurreratutako sendagile horrekin postposizioaren aztarnari dagokiona). Bestalde, ezkerreko dislokazioan sintagmak beti determinatuak izaten dira, baina euskaraz sintagma zehaztugabeak ere izan daitezke mintzagai aurreratu:
|