|
2000
|
|
|
Nazka ematen zidan; gainera,
|
bere aldean
isurtzen zen esnerik gehiena. Ama ez zen nonbait Migelen erruaz konturatzen, eta bioi esa  ten zigun Migeli esan beharrekoa:
|
|
2001
|
|
|
Besterik behar galduen truk eta besterik sartu zen. Ongi nabaritu zen Azkue horretaz, baina, hitz sorketa biziro gogoko izan arren, ez zion ate zulorik ireki
|
bere
isuriari: zer esanen ihes, etsai  tasunen beldur, bake bila?
|
|
2006
|
|
|
|
bere gain
isuriz doa,
|
|
2007
|
|
|
eta, hizkuntza? bere baitan sakonago hondoratuz bakarrik ateratzen da izpiritua hizkuntzatik harago) 387, «zenbat eta gehiago han
|
berak
isuria duen, hainbat gehiago ahal duela berak handik zurgatu»388.
|
|
2008
|
|
|
Arto espezie hori esperimentalki lantzen ari dira Europako hamar herrialdetan, batez ere errekuntzarako biomasaren ekoizle gisa. Lehortu ondoren, zurtoinak erregai solido bikaina dira, eta laborean kanporatu duen karbono dioxidoaren kantitate
|
bera
isurtzen dute. Erregai garbi, eraginkor eta berriztagarria izateaz gain, “Miscanthus x giganteus” ere erraz lantzen da.
|
|
2010
|
|
|
|
bere
isuria gugan eragozteko
|
|
|
Ez zuela hartu, berri izugarria jaso zuenetik, nire tokian jartzeko astia. Ordura arte inoiz
|
bere aurrean
isuri ez nituen ezusteko malkoak ikustean aldatu zitzaion, baina, bisaia. Gogortasuna galdu zuen bere begiradak eta esango niona entzuteko prest sentitu nuen, berria jaso genuenetik lehenengoz.
|
|
2011
|
|
|
Nik ez nuen goiko etxebizitzako umeen beldurrik, sabaian teilatua bainuen,
|
bere
isuri eta guzti. Eserita nengoen lekutik, ordea, begiak altxatu eta itsasoaren zati bat ikus nezakeen eta horrek harrotzen ninduen, itsasoaren zati bat ikustea itsaso osoa ikustea bezala baita.
|
|
2012
|
|
|
Bladien poemak pertsonaia sinesgaitzez beteta zeuden: eskale filosofoak edo prostituta intelektualak, esaterako; batzuetan
|
bere
isuriak glosatzen zituen: hazia edo izerdia, kasu.
|
|
|
Donatienek
|
bere
isuria sentitu zuen galtzetan. Bihotzaren taupadek min egiten zioten zintzurrean.
|
|
2013
|
|
|
Makila sortu ahal izateko, egurrari hainbat zauri egiten zaizkio azalean labana batez. Sendatzean, zuhaitzak
|
berak
isuritako izerdiak forma ikusgarriz hornitzen du egurra. Moztutako adar hori lantzen du gero artisauak.
|
|
2014
|
|
|
Urak husteko barruko sareetan ura aurrezte aldera alda edo erabil daitekeen elementu nagusia komunontziaren tanga da, higiene ontzi hori baita
|
bertara
isuritako urak husteko ur gehien behar duena. Pixatokietarako, berriz, badira fluxumetro elektronikoak ere, eta horrelakoekin ere ur kontsumoa optimizatzen da tanga hustean eta pixatokia erabili ondo ren garbitzean.
|
|
|
Horre lako andelak obrako materialez egin daitezke, edo aurrefabrikatuak jarri. Baina edonola ere, erabat bermatuta egon behar du, batetik, andela guztiz egokia dela
|
bertara
isuritako urak xurgatzeko nahiz bulkatzeko ekipoen funtzionamendurako, eta bestetik, guztiz segu rua dela estankotasunaren eta aireztatze mailaren aldetik, bai eta andelean jasotzen diren uren efektu korrosibo nahiz urratzaileekiko erresistentziaren aldetik ere; eta horregatik, hori guztia bermatzeko elementu guztiak eduki behar dituzte andelek.
|
|
|
Proiektu aski zaharra da emakume hori, eta harenetengabeko porrotek erakusten dute ezinekoa dela espazio zinez errotikako batzizelkatzea. Emakumearen kategorizatzetik
|
beretik
isurtzen da kaltea, emakumearenkategoria da kategoria bat zeina beti mugatzen baita, aurretiaz, alderdi batetik edobestetik; ondorioz, sinesgaitza da autoerrepresentazio hutsezko «feminitate» batenideala. Kasu honetan, zinezko independentzia bat posible izango litzateke soilikdiferentzia sexualari buruz exisititzen diren ideia guztiak desagertuko balira, baina, hori hala balitz, «emakume»aren ideia ere lurperatuta egongo litzateke.
|
|
2015
|
|
|
Izan ere, honako ideia hau kuantifikatzeko baliagarria da: hiri, eskualde zein herrialde askoren jarduera ez da inolaz ere iraunkorra, bizitzeko darabilten espazioa okupatzen dutena baino askoz ere handiagoa baita (espazio «gaineratiko» horretatik datoz erabiltzen dituzten baliabideak eta
|
bertara
isurtzen dituzte hondakinak); alegia, haien bizi maila ez da mundu osora estrapolagarria, ez baitago espazio nahikorik planetan.
|
|
|
Mapa hura herrialdeena zen.
|
Bertara
isuri zituen herria, hizkuntza, kultura, arraza eta aipatu kontzeptu horiek. Baina, lurralde horietako bat ere ez zen antolatu hizkuntza edo kultura irizpide zituztela; eta, aitzitik, handik jaio zen lurralde horien arteko batasun kontzientzia.
|
|
|
Epel egon behar du zertzerakoan Jar ezazu gorputzaren kontra edo kamisetaren azpian eta hazia
|
bertara
isuri.
|
|
2016
|
|
|
Geroz eta gehiago, hobe. . Argentinan indio batek eginak, negar malko bat
|
bera
isuri gabe? (hori denek esaten zuten).
|
|
|
–Hamaseigarren arrondissement eko kaligrafista batek egina, negar malko bat
|
bera
isuri gabe, erantzun zion Janinek. Eta, atzera, alkondara jantzi zuen?.
|
|
|
Ber haizeak dabiltza ordokietan gaindi, euri xehe edota erauntsi berberak goian behean. Ibai eta erreka guztiak bat dira, eta den denek itsaso
|
berean
isurtzen dute ura.
|
|
|
Gero Carlosengana hurbildu eta besotik heldu zion. Ez didak sinistuko, baina gasolina guztia
|
berak
isuri dik. Amona hau izugarria duk.
|
|
|
Ez omen dute isla
|
bera
isurtzen eskuko ispiluek.
|
|
2019
|
|
|
Behialako irribarre libertarioa erabat ezabatua zen haren ezpainetatik. Ez zen hura uztarpean, eta
|
berak
isuritako hats bakoitzari benetako bizi tristura zerion.
|
|
|
Horretarako ezinbestekoa da datuen iturriak ezin hobeto ezagutzen dituzten profesionalek ikerketa prozesuan hasieratik parte hartzea. Datu base guztiak dituzte
|
bere
isuriak, berezitasunak eta aldakortasuna. Hau dela eta, akatsak egon daitezke, adibidez, populazioa definitzeko orduan, interbentzioak edo gertaerak (outcome) definitzeko orduan, erabilitako irizpideekin.
|
|
2020
|
|
|
Aurreikuspenen arabera, tenperaturek gora egiten duten heinean, lurpean bildutako metano hori errazago askatuko da, eta horrek beroketa globala indartuko du, berrelikadura bat abiaraziz.Orain, zientzialari talde batek duela 18.000 urte inguru azken glaziazioaren amaieran eta Holozenoaren hasieran Antartikako izotzetako aire burbuiletan bildutako metanoa aztertu du. Ondorioztatu dutenez, garaiko atmosferan zegoen metano gehiena garai horretan
|
bertan
isuritakoa zen, materiaren deskonposaketaren eta material organikoaren errekuntzaren bitartez. Aspaldian metatutako metano zaharra, berriz, askoz urriagoa zen orduko atmosferan.
|
|
|
egunero 230 tona biomasa erretzen dutela esan du, orduko 5,2 megawatt ekoizten dituztela, eta horrekin 26.000 pertsona horni daitezkeela, «Zallako biztanleria halako hiru». Enpresak nabarmendu du
|
bere
isuriak «legearen barruan» daudela.
|
|
|
Hori dela eta, Covid ak lehen aipaturiko hazkunde esponentzial horietako batzuk eten ditu. Txinan, aurreneko gaixoak agertu eta hilabetera baino gutxiagora,
|
bertako
isuriak hiru laurdenera jaitsi ziren. Mundu mailako petrolio eskaria ere nabarmen jaitsi da:
|
|
|
Duela gutxi, hondamendi humano, sozial eta ekologikoa izan dugu, eta oraindik ezin diogu gertatutakoari tamaina hartu. Aurtengo otsailaren 6an, mende bat igaro dela dirudien arren, Zaldibarko zabortegiak Joaquin Beltran eta Alberto Sololuze irentsi zituen, eta enpresa pribatu batek urteetan
|
bertan
isuritakoa biluzi zuen.
|
|
|
Ibaiak, eroritako euria non gorde ez eta eskuzabal zabaldu zituen
|
bere
isuriak. Hasierako arrangurak alde batera utzita, botak jantzi eta urak aurretik eramandakoa atontzen saiatu ziren.
|
|
|
Ura ihesi dabil denbora horretatik. Urak ez du nahi markarik
|
bere
isurian. Agian begitantzen du ez daukala hain urruti bere askatasuna, benetan ez dagoela ustezko denboraren sareetan.
|
|
2021
|
|
|
Hori dela eta, baliteke ordu guztiok nolabait betetzeko edo, musika betidanik ezinbesteko euskarri begitandu egin zait, gure aitak txikitan erositako pianoari ekinaren ekinez eta ia beti erauzitako musika. Izarra mendiaren magalean eta itsaso zabalera begira ere dagoen gurasoen etxeko egongelatik Steinwick piano handi eta eder horretan joka jarduten nuen aldiro, erauzitako notak itsasora
|
bertara
isuri nahian edo, egunen batean zeharkatuko nuen itsaso zabalera jaurtikitako soinuzko mezuak izan balira bezala. Gaur egun, orain dela urte pila atzerrian bizi naizela, edozein hiritako kontzertu batean nire painoa joka, sarri askotan ere nire gurasoen etxe aurrean entzule bakarra nuen itsaso zabal eta goxoa gogora ekarri ohi dut.
|
|
|
Basamorturik idorrenean, lorea. Dokumentalean sinesgarritasun
|
bera
isurtzen zuten Mikel Zabalzaren amak, arrebak, bere ilobek eta haren bikotekide Idoia Aierbek. Zoritxarrez, ez amak, ez Idoiak, ezta Ionek ere ez zuten dokumentala ikusterik izan, lehenago hil baitziren.
|
|
|
Hala, Bilbon kokatuta dagoen errausketa labe bakarra da Funeraria Bilbaina enpresarena. Gasaren plaza gainean kokatuta dago, Zumalakarregi kaleko 10 zenbakian eta hau zabaldu zenetik asko izan dira honen aurka auzokideek egindako elkarretaratzeak,
|
bertako
isuriak “osasunerako zein ingurumenerako kutsatzaileak” direla arrazoituz eta 25.000 biztanleko hiri baten erdigunean kokatuta dagoela gogoratuz. Enpresak bere aldetik, partikula toxiko horiek ahalik eta gehien murrizteko sistema tekniko bereziak izango zituela azaldu zuen bere garaian.
|
|
|
edateko ura, larreak, klima atsegina, lur marroi aberatsezko hegiak fruitu bikainak ematen zituzten zuhaixken multzoekin, eta alde batean pinudi handiak zintzilik, goiko elur oldeen euskarri. Askoz gorago, hiru haizetara, harkaitz eskerga gris berdeak, izotz kapelez koroatuak; baina glaziarretik zetorren erreka ez zen
|
bertara
isurtzen, ezpada urrunagoko mendi hegaletan behera; oso noizbehinka jausten ziren haranera izotz masa itzelak. Haran hartan ez zuen egiten ez euririk ez elurrik, baina iturburu oparoak zeuden, eta inguruan larre berde aberatsak, haran osora zabaldutako ureztatze sare baten bitartez.
|
|
|
Itsasora doanik ere ez dakien ibaiaren pare, baina ibilian dabilena, besterik gabe aurrerantz, bidea eginez. Sentitzeko modu bat izan da umekiaren eta
|
beraren arteko
isuri hori. Ezer esan edo egin gabe elkar ulertzen dutela jakite bat.
|
|
|
Barru barrutik irteten zait, gora doala nabari dezaket, baina ez dago gelditzerik. Hasi orduko badago kanpoan, eta
|
bere gainera
isurtzen dut kaka oldea.
|
|
2022
|
|
|
Tamaina ertaineko pintura bat dugu, beltza, zikina, eta aldi berean leuna, zeinaren gainean dirdiradun triangelu bat aurkezten den, zientzia fikzioa gogora ekartzen duena. Pinturak mihisetik ihes egin nahi du,
|
bertatik
isuri, desagertu... Bada, ihes hori muturrera doa erakusketa espazioan aurkeztuko diren beste zenbait piezatan, artistak erabilitako beira urtuarekin:
|
|
|
Urdaibaiko estuarioko uretako fitoplanktona ikertu du: Gernikako araztegiak urak
|
bertara
isurtzen zituen garaiko fitoplanktona eta isurtzeari utzi ostekoa alderatu ditu. Uraren Agentzia, Busturialdeko Ur Partzuergoa eta AZTI izan ditu babesle.
|
|
|
Urdaibai entzunda, altxor naturala dator burura. Nola da posible 2021 arte Gernikako araztegiak urak
|
bertara
isurtzea?
|
|
|
Amonioa eta fosfatoa dira fitoplanktonaren hazkundea eragiten duten mantenugai nagusiak, eta araztegiak oso kontzentrazio altuetan isurtzen zituen. Urak
|
bertara
isurtzeari utzi eta hurrengo egunean bertan ikusi genuen kontzentrazioak askoz ere apalagoak zirela.
|
|
|
Gehiago izerdiarena. Eta
|
berak
isuri ondoreneko oharkabeko lo kuluxkan begira gelditzen nintzaion tuntun aurpegiz. Jendea haurtzarora itzularazten duen lo goxoan ere begi bat badaezpada erdi irekirik zuela zirudien, eta nik bertze aldera begiratzen nuenean irekitzen zituen biak, nion maitasunaz ohartua zela kontura ez nendin.
|
|
2023
|
|
|
Azpimarratu du Nord Stream gasbidearen leherketa ere ez dela aitzakia: «Metano kantitate handia igorri zen orduan, bai, baina gasa eta petrolioa lortzeko egunero egiten diren operazioek kantitate
|
bera
isurtzen dute».
|
|
|
Logikoena ihesarekin amaitzea da, GHK k bere hobi pitzatuen matxura eta erraustegiko ur sarearen estankotasunaren galera konpontzera behartuz". Baikortzat jotzen du" gizarte zibilaren erreklamazio eta errekurtsoen ondorioz agintariek atzerapausoa eman behar izana, baina kezkatuta agertu da gaur egun Oria ibaiaren lixibiatu kutsatzaileekiko etengabeko kutsadurak eta horren zati bat Zurriolara bideratzeko arriskuak badirautelako". Horregatik GuraSOSek dioenez," Oria eta Zurriola arriskuan daude oraindik". Onartezintzat jotzen dute gainera," GHKren esku utzi nahi izatea, delitu ekologikoagatik ikertuta, hain zuzen ere errekara egindako isuriengatik, Monpasen Zurriola ondoan isurtzen den saneamendu sarera edo errekastora
|
bertara
isurtzen den erabakitzea. Alternatiba horiek desagertu egin behar dira ingurumena (itsasoa eta ibaia, fauna eta flora) eta hondartzetako eta itsasadarreko erabiltzaileen osasuna babesteko.
|
|
|
Harentzat, hezkuntza eta bizitza" kalkulu arazo hutsa" dira," oinarrizko aritmetikako kontua". Era berean, ikasle gazteak ontzi txikitzat hartzen dira, prest daudenak" datuen kopuru itzelak
|
beren baitara
isurtzeko" (i, 2).
|
|
|
Kartzelan egon zen bitartean kontaktua erabat galdu ez bazuten ere, beren arteko komunikazioa ez zen erraza izan, Carvalhok ez zuelako nahi izan besteak, egoera horretan ikusita, errukia senti zezan. Ezin izango zuen eraman Charok
|
beregan
isuriko zukeen gupida guztiaren zama.
|