|
2001
|
|
|
Ni isilik geratu nintzen kaialdera begira, eta
|
bera
iparraldeko itsasoari buruz hasi zen hizketan.
|
|
2007
|
|
|
Gatazka armatuei dagokienez, kantonalismoa behin betiko suntsitu zen (Cartagenako kantoia 1874an hartu zen mendean), baina gerra karlista areagotu egin zen Bizkaian, Gipuzkoan, Araban eta Nafarroan. Hori dela eta, Serranok
|
berak
Iparraldeko armadaren zuzeneko agintea bere esku hartu zuen. Serranok Juan de Zabala Ministroen Kontseiluko lehendakari izendatu zuen, eta azken hori Isabel II.a erregina ohiaren semearen, Alfontso Borboikoaren, aldekoa zen.
|
|
2010
|
|
|
Mende erdi geroago, 1986ko maiatzaren 17 eta 18an, Senpere herriak handikiro omendu zuen bere seme Matxin. Ospakizunen artean, bertso saio bat ere egon zen, eta
|
bertan
Iparraldeko bertsolariekin batera (Ezponda, Mihura eta Xanpun), Hegoaldekoek ere abestu zuten (Argiñarena, Eguzkitze eta Gorrotxategi). 1935eko txapelketan Matxinekin kantatu zuen Basarri txapelduna ere egon zen omenaldian, hizlari joan baitzen Senperera, 74 urte beterik zeuzkalarik.
|
|
|
Nazioarteko merkataritzaren eredua ere eraldatuz joan da azkenaldion. II. MunduGerraren ostean oraindik oso bistakoa zen kolonialismoaren osteko merkataritza klasikoaren eredua,
|
bertan
Iparraldeko manufakturek eta Hegoaldeko oinarrizko ondasunekmerkataritza fluxu gurutzatuak sortzen zituztela. Eredu horren eraldaketa nagusiak izandira, batetik oinarrizko ondasunen presentzia oso eskasa dela gaurko merkataritzan eta, aldiz, manufaktura gaiak eta zerbitzuak direla truke gai nagusiak diferentzia handiz.Bestalde, merkataritzaren kontzentrazio geografikoa oso indartsua den arren, herrialdeemergente batzuek gero eta presentzia handiagoa dute esportazio eta inportaziogintzan.Azkenik, azpimarratzekoa da industria barneko merkataritzaren garrantzi hazkorra.
|
|
|
Hara joaten ziren herriko batzuk eta auzokoak. Eta, bien bitartean,
|
bera
iparraldeko mendiotara. Batzuetan, berak bentaja... besteetan, hegoaldera bidali zituen lagunak.
|
|
2011
|
|
|
Ipar Euskal Herriko panorama musikala ere goitik behera ezagutzen du Anauze ko (Nafarroa Beherea) musikariak, eta horregatik sortu zuen 2006an Kalapitaria bloga.
|
Bertan
Iparraldeko hiru lurraldeetako euskal musikari gehienen kontaktuak biltzen ditu; Kalapita izenekoan berriz, frantsesez aritzen direnak ere bai.
|
|
|
Bertakoak batzuentzat biscayens (Bizkaia, Araba eta Gipuzkoa) ziren, beste batzuentzat basques edo cantabres.
|
Beretzat
iparraldeko eta hegoaldeko lau herrialdeetakoak baskoak ziren. Humboldtek hizkuntza guztietarako nahi zuen izendapen komuna, eta beharbada euskarazkoa ez zuen bidezko ikusten.
|
|
2012
|
|
|
Jarraian, Maddalen Iriartek eguneko gaiak aztertuko ditu bere tertuliakideekin. Eguneroko tarte horretan
|
bertan
Iparraldeko albisteen berri ere emango da Iparraldearen Orena ren eskutik. Eguraldiaren ostean, azkenik, Gaur Egun a hasiko da, beti bezala 20:00etan.
|
|
2013
|
|
|
Klandestinitateak modu askotara mozorrotzen zituen bere izen abizenak, baina izanak Larresoro, Goienetxe, Usako, Begiko, Aztabizkar ezizenen atzean ezkutaezina zen baten luma salatzen zuen. Hasieran bera Belgikan eta ni Parisen, gero
|
bera
Iparraldeko kostaldean eta ni barrualdeko Hazparnen, erbestealdian beste hirugarren Txillar bat aurkitu nuen. Oraingoa hurbilagoa egiten zitzaidan, ezagunagoa.
|
|
2015
|
|
|
Behin hona iritsita, argigarri ditugu Erramun Baxoken eleak. Le Journal jaio zeneko garai
|
berean
Iparraldeko euskalgintzaz ziharduela, zera zioen berak (2001: 14):
|
|
|
Gure garaian propaganda ere egin nuen Iruñeko beste ez hainbesteadiskiderekin batera. Gogoan daukat Bermeon ukan genuen batzarrea,
|
bertan
Iparraldeko gazte bat mintzatu zela. Ikusia nuen Elizako Unibertsitateak ez zuela idealismo hura gogobeteko Nafarroan, baina haren ernamuina izan zitekeen.
|
|
2017
|
|
|
1. Ikusirik euskara hizkuntza ofiziala dela Hegoaldean, galdegiten dio frantses gobernuari euskarak ukan dezan Euskal Komunitate Autonomoan duen ko-ofizialtasun
|
bera
Iparraldeko hiru probintzietan.
|
|
|
Aspalditik Tandilen bizi zirenak ez ziren joak izan. Horiek berek zioten Tandileko Euskaldunek talde bat muntatu zutela eta
|
beren artean
Iparraldekoa zen presuna bat izendatu Tata Dios kartzelan hil zezan. Funtsean, gau hartan Euskalduna zen kartzela zaindaria eta ez omen zuen deus entzun ez eta ikusi.
|
|
2020
|
|
|
kontsumitu diren informazio, agindu zein aholkuak, neurri handi batean, Espainiatik etorriak izan dira, Euskal Herriko erakundeek protagonismo handia galdu baitute. Gauza
|
bera
Iparraldeko Euskal Herriarekin.
|
|
|
(hala ere Angeluko Udalak badu bildumatxo bat eta Miarritzek arte eskola ona dauka).
|
Beraz
Iparraldeko artistak ez badu Iparraldean aterabiderik atzematen eta Hegoaldean ere ez (dakidanez Iparraldeko artisten lanak ez dira agertzen inongo Hegoaldeko bildumetan, ez Artiumen, ez inon...), Bordelera joan da haren lana FRACeko (Fonds Regional d’Art Contemporain) bilduman sarrarazteko edo Parisera FNACekoan (Fond National d’Art Contemporain). Horrek esan nahi du gaur egun Iparraldean sortua eta ekoiztua izan den artea modu batez edo bestez Iparraldetik betirako desagertuko dela.
|
|
2022
|
|
|
IPARRALDEKO EUSKAL ETXEA. Buenos Aires
|
bereko
Iparraldeko Euskal Etxea Centro Vasco Frances elkarteak hitzaldia bururatu du aste huntako asteazkenean Antton D' Abbadieri buruz, Luis Lahittek emana EEaren egoitzan. Emeki abiada berreskuratzeari ekin dio elkartea koronabirusaren geldialdiaren ondotik, eta hau bigarren hitzaldia
|
|
|
Protagonista dolu da,
|
bere
Iparraldeko euskara hilzorian dago eta Hegoaldekoek ez dute ulertzen. Hegoaldekoekin komunikatzeko euskalkiak erabiltzea posible ez denean, euskara batua dugu, baina Amaia Ezpeldoik erdararako nagusitzen den joera salatzen du.
|
|
2023
|
|
|
Iparraldeko kostaldeko hirietatik zetozen trenak eta lautadako hirietatik iparraldera zihoazenak bertan gurutzatzen omen ziren. Ondo zekien Aranek,
|
berak
iparraldeko herriren batean igarotzen baitzituen udak, baina ez zekien tren geltoki hartan jendea bizi zenik.
|