|
2008
|
|
|
Nik erran nezake Nafarroa garaian eta Iparralde osoan ezagunak direla. Bai, garaiko ustekizunen ara
|
bera
zebilen. Bai, zuberera begitan zuen, manexek baizioten «euskara zikina» zela.
|
|
|
Bide asko urratu ziren, batzuetan asmatu zen, beste batzuetan ez. Bakoitza
|
bere aldetik
ibili zen, eta hori da, batez ere, garai honen ezaugarria, lankidetza falta.
|
|
|
opicialuri>, ofizial (adj.)? / araopicialuri>??; ing. no man, s> land, > no good, > non arrival, > > non fiction, > non smoker, > non stop, > non union, > non > violence,... > gurea ere bide
|
beretik
ibilia da aspaldidanik bide hori: ezgauza, > > ezordu, > ezteus, > ezgarai... > eta horrek etorkizunean ere era horretako hitz berriak nondik itzul geni tzakeen erakusten digu.
|
|
|
Azken biek (hots, te> eta eria> atzizkiek) ez dute (oro har) > di2 ren pareko adiera hori berekin98 Beste zenbait kontutan ere, multzo atziz ki batzuetatik besteetara alderik badagoela ikusiko genuke, banan banan eta xehetasun osoz arakatzen hasi orduko. Funtsezko hainbat gauzatan bide
|
beretik
dabiltza, ordea, di> atzizkia eta gainerako multzo eta aniztasun atziz kiak. Hainbat ezaugarriri bere osoan eusten zaiola antzemango genuke, har tara jarriz gero.
|
|
|
Hola bada, Navas eko kondeak zezenketen inguruko bere liburuari El espectáculo más nacional (1900) izenburua jartzean espainiartasunaren inguruko topiko bat berretsi baino ez zuen egin. Peña y Goñi kazetari garaian entzutetsua ere ildo
|
berean
zebilen: «veía en la zarzuela, como en los toros, una expresión genuina del pueblo español»384.
|
|
|
Haiekin harremana izan zuen Azkuek. Ezin dokumentatu izan dut, ordea, eremu
|
berean
zebilen. Xabier Lizardirekin, tratatu ote zuen euskaltzainburuak.
|
|
|
Hamalau urte zituen Azkuek Bilboko institutu probintzialean izena eman zuenean. Ikastetxe
|
berean
zebilen estudiatzen Miguel Unamuno gaztetxoa(). Biak adin berekoak izan arren ez zen suertatu gela berean egoterik.
|
|
2009
|
|
|
Baiña agi danez, saiaketa guzti oiek ba dute utsune agiri bat, gaitz ezagun bat: bakoitza
|
bere aldetik
ibiltzea, alegia. Bakoitza, bizi dan txokoan sarturik ari da lanean, albokoaren berri jakin gabe.
|
|
2010
|
|
|
Ikusi dugu gorago, etxeko hizkuntzak zer eragin duen: eredu
|
berean
dabiltzan ikasleek arras euskara maila diferentea dute, etxeko hizkuntzaren arabera. ereduari dagokionez, etxean euskaraz egiten ez duten ikasleen artean %26, 6k gainditzen du B2; etxean euskaraz egiten dutenen artean, aldiz, %47, 6k.
|
|
2012
|
|
|
Bere bürüa ahül eta igarankor senditzen düala eta, arte batez, indartsü eta iraünkor bilakatzen da. Holatan,
|
bera
ebiliko da aldien lüzean: lehenaldian, oraialdian, geroaldian.
|
|
2013
|
|
|
Zerbitzari ere ildo
|
beretik
ibili zen. Maiz mintzo zen euskal soldaduez, eta argi uzten zuen horiek frantses soldaduak zirela, haren iritziz, anekdota batzuk kontatzean, adibidez:
|
|
|
Monumentu horren harira, euskaldunak, Frantziako leku guztietako jendeak bezala, borroka
|
berean
ibili zirela eta beraz denak berdin zirela azpimarratu nahi zuen. Eskualduna ren mezua ere bide beretik ari zen, ongi azpimarratu nahi baitzuen euskaldunak, edozein frantsesen gisan, soldadu onak zirela eta beren betekizuna ederki bete zutela.
|
|
2019
|
|
|
Irtenbide orokorren bila nor
|
bere aldetik
ibiltzea okerreko bidea litzatekeela aipatu zen, bide horretatik jotzeak elkarren kontra jokatzea lekarkeelako. Hortaz, aurreko arloetako ordezkari gehientsuenak bezala, euskarazko hedabideen arteko estrategia partekatua aldarrikatu zen, betiere erakunde publikoen aldetik tamaina egokiko babesa ezinbestekoa dela ahaztu gabe.
|
|
2021
|
|
|
Adiera bat baino gehiago du bide izenak (ikus Euskaltzaindiaren Hiztegia): benetako bide fisikoa (‘lur zerrenda,
|
bertatik
ibiltzeko prestatua dena’), ‘bitartekoa’, ‘aukera, abagunea’.. Esanahi horiek guztiak ikus daitezke bide mugakizun duten izen elkartuetan ere.
|
|
|
Berez bere lokuzioa, ordea, batez ere Iparraldekoa da: Lehengo konfesioak gaizki egin badira aurkitzeko salbazioko bide berez bakarra, zeina den konfesio ona (Mogel); Gizonari berez edo bere naturalezaz datorkio gurasoak amatu eta honratzea (Astarloa); Hizkuntza hori berez baitzetorren ahora batarekin eta bestearekin mintzatzeko (Mitxelena); Zeren hazi humanoa bere berez korronpitua baita (Leizarraga); Espainiaren meneko izanagatik, berez
|
bere
dabil asko zeretan (J. Etxepare).
|