|
2002
|
|
|
1981eko urtarrileko goiz hotz hartan, Altzako anbulatorioko egongela batean zegoen Sara Huarte, medikua noiz itzuliko zain, bere iragana oroitzen zuen bitartean:
|
bere
haurtzaroko egun zoriontsuak, jaiotetxean, aita Jaxinto eta ama Pantxikerekin, amona Doloresekin eta bere ahizpa gazte Karmelerekin, baina baita egun zoritxarrekoak ere, edozein gaitzen eraginpean egin zituenak bereziki, baita griperik arinenarekin ere, gaitzak sortzen zion egoera orokor tamalgarriaz gain, Erramun Ibargoien herriko medikuaren injekzioen beldur izaten zelako; auzoan igarotako esko... Edurekin... baina batez ere Sergiorekin eta Emmanuelekin, Granadako Alpujarretan, harik eta zorabio batean sartu zen arte, drogaz drogarako ibilaldian murgildurik.
|
|
2005
|
|
|
Zer susto handiagoa Inesentzat, suge batek eragin ziezaiokeena baino? Izan ere, hainbesterainokoa zen Inesek ofidioei zien beldurra, non amona isilarazten baitzuen, honek
|
bere
haurtzaroko balentria hura kontatzen zuen bakoitzean, bi metroko suge bat laztantzera eraman zuenekoa, osabaren baserrian; eta hainbeste izutzen zuten, era berean, kobrek, sugegorriek, kriskitin sugeek eta gainerako sugeek, non Inesek zappinga egiten baitzuen, haietako bat, denik txikiena ere, telebistan agertu orduko.
|
|
|
Honek, izan ere, ongi oroitzen zuen haurtzaroan?
|
bere
haurtzaroan, pasatutako gabezia eta eskasia, 1950eko hamarkadan:
|
|
|
" Asko estimatzen du don Isidrok Julian Maldas." Eta esplikatu zien ingelesei Julianen amaren lagun handia izan zela bera umetan. Gero
|
bere
haurtzaroaren erdia baino gehiago kontatu zien, eta ingelesek interes apur bat simulatu zuten. Esan zien don Isidrok Saldisu kalean bizi izan zela bera umetan, eta etxe bi baino ez zeudela Saldisun bera umea zenean:
|
|
2007
|
|
|
Azalpen handirik gabe, horrela, Teresa Martínez izebarekin Ortoñoko etxe ederrean pasa zituen
|
bere
haurtzaroko urte batzuk (Amesen, A Coruña).
|
|
2008
|
|
|
Nazario Orbek guztia zuen, bai, eta, hala ere, zerbait gehiago nahi zuen, Nazario Orbek beti nahi izaten zuen zerbait gehiago, ume bat zenean zer esanik ez. Nazariok, izan ere,
|
bere
haurtzaroa oroitzen zuen une hartan, ausaz. Nazariok, izan ere, azken irria egin ondoren, beste puntu batean finkatu zituen begiak; gero, beste batean, eta beste batean?
|
|
|
Nazario Orbek guztia zuen, bai, eta, hala ere, zerbait gehiago nahi zuen, Nazario Orbek beti nahi izaten zuen zerbait gehiago, ume bat zenean zer esanik ez. Nazariok, izan ere,
|
bere
haurtzaroa oroitzen zuen une hartan, ausaz. Nazariok, izan ere, azken irria egin ondoren, beste puntu batean finkatu zituen begiak; gero, beste batean, eta beste batean...
|
|
2009
|
|
|
Txikiak ginenean, amonak gu entretenitzeko
|
bere
haurtzaroko istorioak kontatzen zizkigun, asmatutakoak batzuk, entzundakoak beste batzuk eta baita berak bizitakoak ere. Marinel ihar, bihotz oneko marrazo, eskale herren, itoen istorioak.
|
|
|
denaren lehena ez da izaten lehengoa. Orain
|
bere
haurtzaroa eta mutikotako lotsak eta penak, bere herriaren lakatza, euskararen landugabea, euskal literaturaren miseria, denak onartu eta, hautatu, egiten ditu, bere askatasuna hautu horretantxe gauzatzeko.
|
|
|
askoz hurbilagoa seguru asko filosofiko teologikoa baino, irekiagoa delako Harenganako. Hau idatzi duena, ez da filosofo eta idazle ateista arrakastatsuak a posteriori elizarentzat apropiatu gura izaten dituen Elizako eliztarren bat, baizik
|
bere
haurtzaroko katolizismotik urrundua eta elizen Jainkoaren jainkozkoa ukatzen ari den norbait. Beharbada norabide berean seinalatzen du Ken Wilberren ebazpenak ere:
|
|
|
(ABG, 27). Naturako fenomenoek Orbelaun eta Arantzazu nola lotzen duten. Gandiaga nola lotzen duten
|
bere
haurtzaroari?,. Ta ume nintzanetik,/ ta Ariztileun eko arruan,/ urtara niñoian bakoitzez?, poesian adierazen da, ezin dugu dena aipatu orain (E, 180 zenb.). 60ko lehen urteetan, Kolegioko irakasleen udako opor egunak igarotzera Bermeoko Anaidira joaten zen.
|
|
|
Shakespearek Ingalaterrako historiaren hautemate bat sortu digu, eraginkorra eta arrakastatsua, Salbatorek Arantzazu eta euskal historiarena). Bitorianok,
|
bere
haurtzaroko ipuinetakoa ez zen Arantzazuko paisaia, esanahiz berak jantzi du, ahaleginduz, eskuak Orbelaunera luzatuz?, komentu razional eta kultoko tradizioak hori ukatua zionez: gizon emakume apalaren presentziaz, dolmenen mitoz, artzain bideen historiaz, bere poesiaz.
|
|
|
Han barruan bere haur baserritar maspildua deskubritu du, bere lotsak, beldurrak; eta orain harrotasunez eta setaz asumitu egingo du. Eta
|
bere
haurtzaroa berriro bizitzen hasiko da, baina orain hura etengabeko bilaketan bilatzen, kasik berrikasten?, erroak zaindu nahita.
|
|
|
Maitasunez eginak beti, bizitzako erreferentzia positiboena beti Orbelaungo sendian aurkitzen duela.
|
Bere
haurtzaroari omenaldi zoragarri bat da, Sabinari egiten diona: –Hamar urterekin Sabina gustatzen zitzaion.
|
|
|
D ENBORA GALDU ALDE Bitoriano, zintzoaren? desmuntaia gupidagabe bat da, askatasun bila (beharbada orain Miranderekin hurbiltasun min bat sentitu du);
|
bere
haurtzaro, zintzoarena, ere bai, hortaz.
|
|
|
Arruti gazteak giro hori ezagutu du komentuan nahiz komentutik kanpo. Hasieran euskara
|
bere
haurtzaroko memoria izango da, dotrina buruz ikasi duen Oikiako mutiko azkarraren lehenengo arrakastatxoen oroipen harro gozoa 28. Fraide karrera ikasten etxetik kanpo urteak egon eta Oikiara berriro itzultzen denean, mezako eginda, euskara, bera maitatzen eta errespetatzen duten, berak maite dituen eta errespetatzen dituen herrikide baserritarren hizkuntza da 29. Baina ikasketak jarraitzeko Eusk... libre), askatu egin da eta poesiak euskaraz idazten hasi da, Erroman.
|
|
|
Ez da, beraz, sistema ona. (Pertsona larri asko ikusten da
|
bere
haurtzaroko Jainkoarekin zalantzatan, edo borrokan! Beste edozertan hazi dira, haurretako ideiak problemarik gabe abandonatuz, baina justu kapitulu horretan, edo infantilak izatea edo ezer ez izatea dute alternatiba bakarra nonbait).
|
|
|
Adak batean Txarori so egiten zion eta bestean eskuan zuèn zigarretari, orain Txarori, orain zigarretari, une hartan, ausaz, Txarok esan berri zituèn hitzak gogoan: ?, eta gizon hura ere gai bada, zu zergatik ez??, Adaren oroimenak atzera egin zuen,
|
bere
haurtzaroraino, noiz eta mutil izatea desiratzen baitzuen?, Txarori, zigarretari, harik eta zigarreta ezpainetaratu, xurgada bat eman, eta berriro eztulka hasi zen arte.
|
|
|
...zen, beraz, bere errudun ustearen eta Albertori egindako promesaren artean zatikatua; bakardade hark, gainera, gorputz arimetako hoztasuna zekarkion, eta ez hozpera zelako; Domingok sentitzen zuèn hotz hura, ondorioz, beste hotz bat zen, barrukoagoa eta sakonagoa, gaixotasun existentzial bat balitz bezala, beste azal batek baizik ezin erremedia zezakeena, menturaz; Domingok garbi gogora zezakeen
|
bere
haurtzaroa, noiz eta amaren edo izebaren magalean beste norbait sentitzen baitzen, existentziaren behin behinekotasunetik babestuta, gabezia orotatik at, halako moduan, non, haur koskortua zenean ere, berdin segitu baitzuen bolada batean, magal batetik bestera, emakumearen magalak paradisu galduaren oihartzunak balekarzkio bezala, edo magal hura paradisuaren lurra bera balitz bezala, hobeto, non ... Horregatik egiten zuen Domingok, beharbada, gauero edo ia gauero amets Brigitterekin:
|
|
|
Adak batean Txarori so egiten zion eta bestean eskuan zuèn zigarretari, orain Txarori, orain zigarretari –une hartan, ausaz, Txarok esan berri zituèn hitzak gogoan: "... eta gizon hura ere gai bada, zu zergatik ez?", Adaren oroimenak atzera egin zuen,
|
bere
haurtzaroraino, noiz eta mutil izatea desiratzen baitzuen–, Txarori, zigarretari... harik eta zigarreta ezpainetaratu, xurgada bat eman, eta berriro eztulka hasi zen arte.
|
|
|
...zen, beraz, bere errudun ustearen eta Albertori egindako promesaren artean zatikatua; bakardade hark, gainera, gorputz arimetako hoztasuna zekarkion, eta ez hozpera zelako; Domingok sentitzen zuèn hotz hura, ondorioz, beste hotz bat zen, barrukoagoa eta sakonagoa, gaixotasun existentzial bat balitz bezala, beste azal batek baizik ezin erremedia zezakeena, menturaz; Domingok garbi gogora zezakeen
|
bere
haurtzaroa, noiz eta amaren edo izebaren magalean beste norbait sentitzen baitzen, existentziaren behin behinekotasunetik babestuta, gabezia orotatik at, halako moduan, non, haur koskortua zenean ere, berdin segitu baitzuen bolada batean, magal batetik bestera, emakumearen magalak paradisu galduaren oihartzunak balekarzkio bezala, edo magal hura paradisuaren lurra bera balitz bezala, hobeto, non ... Horregatik egiten zuen Domingok, beharbada, gauero edo ia gauero amets Brigitterekin:
|
|
2012
|
|
|
Umetan bagenekiena, maitatzen, alegia, ahaztu zaigu helduarora iritsitakoan. Bakoitzak
|
bere
haurtzaroa gogoratuko balu, ez al luke oroituko benetan modu natural batean maitatzen zuela, baldintzarik gabe, taburik gabe?
|
|
|
Zer nola entzun izan zuen, lehenengo aldietan, lurreko eta betikotasuneko oihartzun guztietan errepikatzen, malenkonia erromantikoen auhendura ozena!
|
Bere
haurtzaroa merkatari auzalde bateko denda zoko batean iragana izan balitz, agian bere barnea zabalduko zitzaien naturaren eraso lirikoei, zeinak, komunzki, idazleen azalpenen bidez besterik ez baitzaizkigu heltzen. Baina berak gehiegi ezagutzen zuen landa; artaldeen marrakak, esnekenteak, goldeak ezagunak zituen.
|
|
2013
|
|
|
Ilunabar hartan, izan ere, Hamzak betean bereganatu nahi zuen, min orotarik ihes?
|
bere
haurtzaroko usain hura, bertze hamaika usainez osatua, bai, baina osotasun bati uko egin gabe?, usain hura zelakoan betikotasuneko atearen giltza?
|
|
|
Dionixiok, baina. Dionixiok berak behin baino gehiagotan aitortua?, gehiagotzat zuen, futbolarena eta beste zaletasun guztiak baino, lanean eta beharrean lortutako arrakasta, funtsezkoa izan zitzaiona
|
bere
haurtzaro ezin miserableagoari lotutako desoreka, hamaika konplexuk sortua, berdintzeko.
|
|
|
Aitak, gabeziez inguratutako
|
bere
haurtzaro ezin pobreagoa noiznahi gogora zezakeenak, guztia lagatzen zion?. Zin degizut, Pankraxi, Pedrok ez dituela nik pasatu nituenak pasatuko?, esaten zion emazteari?
|
|
|
Ilunabar hartan, izan ere, Hamzak betean bereganatu nahi zuen –min orotarik ihes–
|
bere
haurtzaroko usain hura –bertze hamaika usainez osatua, bai, baina osotasun bati uko egin gabe–, usain hura zelakoan betikotasuneko atearen giltza...
|
|
|
Aitak –gabeziez inguratutako
|
bere
haurtzaro ezin pobreagoa noiznahi gogora zezakeenak– guztia lagatzen zion –" Zin degizut, Pankraxi, Pedrok ez dituela nik pasatu nituenak pasatuko", esaten zion emazteari– eta guztia barkatzen; aititak berdin; amamak ere, bere bi alabak oreka baten barruan hezi zituenak, komeni baino gehiago kontsentitzen zituen bilobak, Pedro batez ere... halako eran, non biloben arteko ... Pankraxi, baina, haurraren ama zen, zainketaren ardura nagusia bere gain zuena:
|
|
|
Dionixiok, baina –Dionixiok berak behin baino gehiagotan aitortua–, gehiagotzat zuen, futbolarena eta beste zaletasun guztiak baino, lanean eta beharrean lortutako arrakasta, funtsezkoa izan zitzaiona
|
bere
haurtzaro ezin miserableagoari lotutako desoreka –hamaika konplexuk sortua– berdintzeko. Beharrean ari zela, maiz konturatzen baitzen zelan begiratzen zioten beste beharginek –lantegian urte gehien zeramatenek, batez ere– ugazabaren laudorioak jasotzen zituenean, inbidiaren eta ezinikusiaren ertzetik; eta hura –hura ere– plazer ezkutu baten iturri oparoa zen, gainerako gabezien estalki.
|
|
2014
|
|
|
Hots, Renanek Parisetik maite du Bretainia. Modernotarako berak Parisekin aski du, eta Bretainia eraldatu moderno bat ez litzateke maitte maitte duen Bretainia izango,
|
bere
haurtzaroko eta poesia ertarotarrekoa. –Arthur ne reviendra pas de son île enchantée, et saint Patrice avait raison de dire à Osian:
|
|
|
Renanek badaki iraganeko iragan hartan geratuz Bretainiak ez duela etorkizunik. Baina berak huraxe maite du, eta ez du nahi inork hura?
|
bere
haurtzaroko oroipenen mundua, profanatzea.
|
|
|
–Ma foi a été détruite par la critique historique, non par la scolastique ni par la philosophie?, aitortu du
|
berak
haurtzaro eta gaztaroko oroipenetan368 Seminariora ikasketak egitera joan den, bretoi txikiaren, fedea pasadizo historiko eta aldi berean naturgaindikoz betea dago.
|
|
|
|
Bere
haurtzaroko Tréguier (katedrala, aitaren heriotza, eskola, etab.) Ma soeur Henriette n eta Souvenirs d, enfance et de jeunesse ko lehen orrietan deskribatu dizkigu oso polito134.
|
|
|
Azken urteetan Renanen bihotza
|
bere
haurtzaroaz eta Bretainiaz gomutatzen hasi da279 Bretainiak, ordea, kontserbakoi eta katolikoa, eta madarikatua dauka, gaur arte!, bere haur galdua, Seminarioa utzi eta Elizaren etsairik gaiztoena bihurtu zena, Jesusen Bizitza deabruzkoaren egilea.
|
|
|
Elustondok urteak zeramatzan otoitz egin gabe, batez ere
|
bere
haurtzaroarekin lotutako pasarte bortitza deskubritu zuenetik.
|
|
|
plazara iritsi zèn momentuan: karikatura hura, baina, leiho bat ere bazen,
|
bere
haurtzarora jotzen zuena, berak ere marrazkiak eta karikaturak egiten zituèn garai hartara! Eta, leihotik begira, bere buruari erran zion:
|
|
2015
|
|
|
(Liburua irekita zeukan). Baina jasanezina zen, pentsatu zuen, tente eserita eta Macalisterren mutikoak beste arrain baten ezkatetatik amua nola ateratzen zuen begira?, haren itsukeria porrokatua eta tirania, zeinak
|
berari
haurtzaroa pozoitu zion eta ekaitz mingotsak harrotu zituen, Cam oraindik ere esnatu egiten baitzen gauez, amorruz dardarka, aitaren aginduren bat gogoan; lotsagabekeriaren bat: «Egin hau», «Egin hura»; haren nagusigoa:
|
|
|
Beharbada ez da uda, baizik eta
|
bere
haurtzaroaren azken piltzar iheskorrak, hatz mamiak luzatuta heldu nahi lukeena.
|
|
|
Nongotarra den galdetuko banio,
|
bere
haurtzarokoa dela erantzungo ei lidake. –Halaxe sentitzen dut:
|
|
|
Autoa hartu eta
|
bere
haurtzaroko paisaietara itzuli zen, ezker ibarreko errepideetatik ibili zen pare bat orduz, autotik jaitsi gabe, lantegi zaharrak, etxe erdi erori eta berriak, parke berriak, aspaldiko tximiniak, ikusiz.
|
|
|
Behin, Ondarroako Mariñela tabernan geundela, bertako Pedro Urresti hurreratu eta esan zidan Txatxamatxalinatxu irratian entzun zuela eta harri harri eginda geratu zela,
|
berak
haurtzaroan entzuniko kanta hura Mikel Urdangarinen ahotik entzutean. Irratiko aldaera, baina, ezberdina zen,. Txo!
|
|
2016
|
|
|
Telebistako prime time saio denetan elkarrizketatu zuten.
|
Bere
haurtzaroaz mintzatzen zen, gogorra izan zela erranez, eta orduan bizitakoak inspiratzen zuela egun. Bere kantuak zehazki zertaz mintzatzen ziren galdetzen ziotenean, ez zuen nehoiz erantzuten. –Jendeak entzun nahi duena entzun dezala?, erantzuten zuen.
|
|
|
Noiztik ote zeuden bolatxo haiek han?
|
Bere
haurtzaro urrun hartako jolas bakartietan erabiltzen zituen, eta aita zaintzaile zen garaitik gordetzen zituen tiraderan. Oso deigarriak egiten zitzaizkion txikitan errodamendutik askatzen ziren altzairuzko bolatxo distiratsu haiek, eta oraindik ere badute halako erakarmen misteriozko bat.
|
|
|
Fabrika zaharraren garaitik aldatu gabe segitzen zuen zati bakarretakoa zen, enpresaren ibilbide luzean izandako erreforma eta zabaltzeek errespetatu zutenetakoa, berak txikitatik oroitzen zuen sarrera bera, hiru eskailera maila xume haiek igota zegoen portxe moduko hura, mila aldiz margotutako metalezko zutabe haiekin. Atea ez zen, ordea,
|
berak
haurtzarotik gogoratzen zuen egurrezko hura; haren ordez beiraz ondo hornitutako berriago bat zegoen. Baina atea zeharkatutakoan betiko hall zaharrarekin egingo zuen topo berriz ere, baldosa zuri eta beltzez osatutako xake taula moduko harekin.
|
|
|
Hortxe dago, Txorierrin bertan, Sondikatik bi pausora, lehoien harrobia; orain arte ez dugu halakorik kontatu baina izan zitekeen Begoñak bere sorterriarekiko lotura bitxi baina sendo bat gordetzea Athletic Club arekiko mirespenaren bitartez:
|
bere
haurtzaroko Mandaluniz, Pitxitxi eta beste idolo hezur haragizkoek, tartean Agirre aurrena futbolari eta gero lehendakari bihurtuak, lekua egingo zieten, Estatu Batuetako erbeste luze eta bakartian, Zarra, Gainza eta urrezko eskuadra zaharreko gainerako heroi haiei; posible da, halaber, interes eta zaletasun hori alabari ere nolabait txertatzea, nahiz eta Estatu Batuetan ez ezagutu hemengo futbol... Nora eraman dezakegu orduan?
|
|
|
Xabierrek aste asko pasa zitzakeen lagunen beharrik gabe bere negozioetan buru belarri sartuta eta, edozeinek zekien bezala, hobe zen haren deia itxarotea hari hots egitea baino. Joseba zen agian salbuespen bakarra,
|
bere
haurtzaroko lagun handiena izan zelako. Berari beti lagundu zion eskatu zionean.
|
|
2017
|
|
|
Dena dela, Faulknerren biografian bada atal bat aski ezaguna, hain zuzen
|
bere
haurtzaroa, eta horrekin batera bere jatorria; bere odola, idazlearentzat hainbesteko garrantzia zuen hitzarekin esateko. Aipa ditzagun, azaletik bada ere, atal horretako datu bat edo beste, idazlearen bizitza eta obra markatu zutenak.
|
|
|
Baina badira gutxi batzuk, eta Joseba Zulaika antropologo eta Renoko (Nevada) Unibertsitateko Basque Studies Programeko zuzendariarena da horietariko bat.
|
Bere
haurtzaroko eta gaztaroko Bilbori eskaini zion Vieja luna de Bilbao liburua, eta nahasian doaz bertan gogoeta literario, soziologiko, ekonomiko eta politikoak. Saiakerako Euskadi saria jaso zuen lanak 2015ean, eta autorearen memoria eta pentsamendu horren guztiaren artean, liburuak baditu Gabiriako seminarioan bizitako giro bortitzaren eta abusuen lekukotza ematen duten hiru orri.
|
|
|
Heldua da, ezaguna da Bilbo inguruan, hainbat hedabidetan kolaboratzen du maiz samar, ondo kokatuta dago bertako gizartean. Jende asko harritu zuen EITBko telebista saio batean, publiko egin zuenean
|
bere
haurtzaroko zauri sakona. Bera han zen, beste askotan bezala, arratsaldeko magazinean blagan eta egunerokoaren inguruan iritzia ematen, sexu abusuez hizketan hasi zirenean, eskandalu berri bat zela eta.
|
|
|
Nori, zeri leiala? Gure etxeko gerezi ondoa hautatuz, bereziki,
|
bere
haurtzaroari leial egon nahi zuen. Gizonak, haur handi batzuk gara.
|
|
|
Daniel Landarten kontagintzan hirugarren urratsa dugu hau (aipatu gabe uzten ditut teatro lan ugariak). Aihen ahula izan zen lehena, 1978an kaleratua,
|
bere
haurtzaroa modu liluragarrian kontatzen ziguna; Batita haundia hunkigarria etorri zen gero (1994), laborari xahar baten egonezina eta kontzientziako mina azaltzen ziguna; eta Anaiaren azken hitzak dator orain, famili ixtorio samin baten bitartez euskal mundu zaharraren eta gizarte berriaren arteko etena adierazten diguna.
|
|
|
Belaunetaraino lehenengo, gerriraino, sorbaldetaraino. Zoru irregularrean ez nekien oinak non jarri, nola izan Leirek behar zuen guraso hori eta ez berarekin zer egin ez zekiela, nostalgiak jota, bi asteburutan behin, erabateko zentzua galdu duten
|
bere
haurtzaroko eszenak errepikatzen saiatzen zen gizon hori.
|
|
2018
|
|
|
Hala onartzen du M.D.k bere buruaren irudi hori, inorekin topo egin baino lehenagokoa, Mekong-a batxilergoa egitera joan aurrekoa, aldi horrek berealdiko eragina izango baitzuen haren bizian: hamabost urte eta erdirekin hantxe utzi zuen
|
bere
haurtzaroa, Vietnamgo sastrakan galdua, eta Saigona joan zen bigarren mailako ikasketak egitera. Liburuetan ikasten ez diren lezioak ikasiko zituen ordea han.
|
|
2019
|
|
|
Horrela ezagutu genuen beti eta haren mututasuna ez zitzaigun sekula susmagarria egin. Ez zigun gauza handirik kontatu
|
bere
haurtzaro eta gaztaroari buruz bizirik egon zen bitartean.
|
|
|
Itsasargi hura guztiaren lekuko izan zen. Garaiera hartatik,
|
bere
haurtzaro guztia begietsi zuen, baita gaztaroko ibilera triste guztiak ere. Faro hark jaiotzen ikusi zuen, eta hiltzen ere ikusiko zuen, bere aita eta anaia hiltzen ikusi zituen era berean.
|
|
|
Antzinako kaiei osturiko beste zenbait gune guztiz eraberrituta zeuden, pasealeku eta museo ospetsu bihurtuta, baina, Leireren ustez, huraxe zen Ibaizabalen zatirik ederrena. Ibaia eraikin gutxi asko ederren artetik mehartuta igarotzen zen tarte hartan, izan ere,
|
bere
haurtzaroko Bilbo begizta zezakeen oraindik.
|
|
|
Ez zekien zein gustatzen zitzaion gehiago: azoka argitsu hura ala
|
bere
haurtzarotik gogoratzen zuen eraikin zaharkitua, baina argi zegoen bien funtsa berbera zela. Erriberak hiriaren sabela izaten jarraitzen zuen.
|
|
|
Tranbiaren leihate zabaletatik, Zazpikaleak ikusi zituen, eta erru sastada bat sentitu zuen Barrenkale ezagutu zuenean,
|
bere
haurtzaroko kalexka. Han bizi ziren oraindik bere ama eta ahizpa.
|
|
|
Hogei urte lehenago inork pentsatuko zukeen baino askoz gehiago aldatu ere. Leirek
|
bere
haurtzarotik gogoratzen zuen hiria grisa zen, kedarrez eta industria hondakinezko geruza batez estalia. Garai haiek, zorionez, atzean geratuak ziren, eta Leireren haurtzaroko eta nerabezaroko hiri ilun hura leku argitsu eta bizi bat zen orain.
|
|
2020
|
|
|
esaten baitzioten.
|
Bere
haurtzaroa erabat pozkorra izango zela dio, bertsoen larritasunagatik izan ez balitz.
|
|
|
Baztango semetzat zuen bere burua. Aita –Fermin Irigarai Larreko auriztarra– Iruritako mediku izendatu baitzuten, Aingeruk bertan igaro zituen
|
bere
haurtzaroa eta nerabezaroa. Bertako eskolan eta Lekarozko ikastetxean ikasi zuen.
|
|
|
Pablok bekaizti eta lotsatu antzean begiratu die; Amparok mespretxuz. Segundok
|
bere
haurtzaroko ibilerak gogoratu ditu, itsasoz bestaldeko uharte eguzkitsuan, pozik egoteko ezer gutxi behar zuenean.
|
|
|
ABC egunkaria esku artean, La Habanan Batista diktadore kubatarraren aurkako erasoaren porrotaren aipamena egin dio;"... bi aldiz pentsatuko dute hurrengoan", esan du gaizkinahiz. Segundok ez dio hizpidea eman nahi, eta aldizkari baten atzean ezkutatu da; tarteka oroiminez gogoratzen du
|
bere
haurtzaroko uhartea. Segundo ezagutzen dutenek badakite ez duela jendartea gehiegi atsegin.
|
|
|
Beregan ez dago jadanik Matilderen arrastorik. Akabatu du
|
bere
haurtzaroko ama; bekatuarekin egin du zorraren ordaina. Galerak, ordea, berarekin dakar irabazia:
|
|
2021
|
|
|
Herriko eskolan gela bat baino ez zegoen, adin tarte guztiak elkarrekin nahastuta. Zelako aldea
|
bere
haurtzaroaren eta nirearen artean! Gaztelako herri txikitik Kanpezura joan zen, eta Gasteizera ondoren.
|
|
|
Gure aita artilea jasotzen aritu zen kamioi koxkor batekin, Gipuzkoako eta Nafarroako baserrietan barrena. Nerabe nintzela, elkarrekin joaten ginen batzuetan kamioian, eta, askotan,
|
bere
haurtzaroko bizimoduaren berri eman nahi izaten zidan; kontu kontari, beti solasaldirako prest. Nik ez nion apenas kasurik egiten, Gasteizera bueltatu baino ez nuen nahi, lagunekin batera Kutxitik ibiltzeko.
|
|
|
Beharbada ez da ohartu inor parean dagoenik ere. Etxeko kaxoiren batean
|
bere
haurtzaroko argazkiak gordeko ditu oraindik bere amak: han ume irribarretsu bat, bizitza osoa aurretik, lortuko zituen gauza guztiak irensteko antsiaz.
|
|
|
Gure garaipena. Beste jendetza bat bururatzen zitzaion,
|
bere
haurtzaroko metroetakoa eta alhaduren usain zaharra. Bukatu zen hura.
|
|
|
" Jadanik ez naiz beldur". Arin eta asebete sentitzen zen,
|
bere
haurtzaroko ametsik ederrenetan bezala, betiereko Jainko baten besoetan goxo goxo egoten zenean. Hilda egon:
|
|
|
Opor ederrak! Hantxe zegoen, bakarrik,
|
bere
haurtzaroko belardietan bezala, sagarrek hortzetan alhadura barik egiten zuten krak eta dena zegoen onartuta: nagiak atera, iraulkatu, hartu, apurtu, dena egin zezakeen; bere keinuak ez ziren jada inorentzako mehatxu; ez zegoen beste inor bere aurrean; gizonak ez ziren tresnak besterik, edo bestela trabak, edo dekoratua, eta ahots oro isildu zen, ahots xuxurlariak, ahots mehatxariak, eta kezka eta alhaduraren ahotsak.
|
|
|
Azkar ikasiko zuen bizibidea; gero benetan berea izango zen jango zuen ogia. Tupustean oso zoriontsua sentitu zen;
|
bere
haurtzaro eta gaztaroak izandako zapore ustela ulertu zuen orduan: mundu zaharraren odola zeraman zainetan; baina hara non bere sustraiak ebaki egingo zituen bere burua ostera ere sortzeko.
|
|
|
Foie gras pintxo bati hozka egin zion Jeanek;
|
bere
haurtzaroko kristalezko lanparak eta dama eder eta dotoreak gomutarazi zizkion janaren zapore goxoak; alfonbra biguna zuen oinen azpian, eta olio pinturarenarekin batera emetasun dotore usaina zerion giroari. Aski izan ziren hiru hilabete:
|
|
2022
|
|
|
Baina baita taldeko beste gizonen erdiek ere.
|
Bere
haurtzaroko egoera normaltasunaren barruan sartzen da bere ingurunean. Eta identitate muin femenino bat edukitzetik urrun, nerabezaro betean zegoenerako, biolentzia, krimen txikiak eta neskekiko txortaldiak zituen eguneroko bazka.
|
|
|
Emakumearekin, berari gertatzen zaion zerbaitekin, bere bizipenen batekin zerikusia duen depresioa oso arraroa da. Eta hala bada,
|
bere
haurtzaroan min handia egon delako izaten da. Amatasunean ondo kokatuta ez dauden bikotekideak edo familiak, profesionalek erditzean eragindako mina, emagin edo pediatren akonpainamendu desegokia, lanak eragindako estresa edo arazo ekonomikoak dira depresioaren kausarik ohikoenak.
|