|
2001
|
|
|
... Uda osoa hutsik egin barik etorten danari soineko barria erregalatuko deutsagu esan eutsen On Domingok herriko umeei. Gure ama zana
|
bere
hantxe. Meza ostea zan eta danak ebiltzan elizpean olgetan, antxuntxurrean, harriari ostiko puntekoa emon, eta hanka bakarrean bila joaten.
|
|
2003
|
|
|
Burua estalita zeukaten, ez zitzaien aurpegia ikusten. Oskar hurreratu egin zen eta, une batez,
|
berak
hantxe bizi nahi zuela pentsatu zuen. Ehun manikiren artean.
|
|
2004
|
|
|
Ez dakit, baina asko. Nahiz basurdeak aurrera segi eta mendian ezkutatu, nahiz eguzkia gero eta biziagoa izan eta beroak gure zauriak mindu,
|
berak
hantxe eduki zituen begiak itsasita, bost basurdeak azaldutako tokian. Bere onera etorri zenean, niregana egin eta petral samar jarri zen:
|
|
2005
|
|
|
Oteizak nola atondu zituen, eskultura altxatu eta gero, han inguruko belardietatik jasotako harri batzuk bere erara, eskultura besarkatzen duen eta bisitari guztiei ongi etorria egiten dien halako trikuha rria sortu arte. Nola egin zuen Jainkoarena, finean,
|
berak
hantxe nahi zuen hilerri megalitikoa sortzeko. Jainkoen paper hori asko maite zuen Oteizak.
|
|
|
Zertarako jakiak erosi, prantatu, garbitu... etxetik pauso batera ondo eta merke ematen badigute Baleztenea ostatuan?
|
Berak
hantxe egiten omen ditu janaldiak. Ez da sekulakoa, baina garbia eta zintzoa bai, behinik behin, hango sukaldea.
|
|
2009
|
|
|
Nahiz eta jakin nahi ez izateak halako jakin min berezia piztu behar zion, eta nahiz eta, kontrapuntu gisa, Maria Bibianak gogoan behar zuen izeba Ernestinak inoiz eman ziòn irakaspena?. Jendea estutzen baduzu, jendeak estutuko zaitu??, erdibidea bilatzera bultzatu zuena, bide estutik ihesi, eskrupuluak ez zituen jada garai bateko etsai?, bi emakumeei elkarri idazten utziz baina elkar ikusten ez; hala, bada, Maria Bibiana lasai zegoen, ahizparen eta Txaroren arteko bitartekaritzak maila bateko arazoak (moralak) zekarzkion arren, ez ote zuen Jainkoak, beste ikuspuntu batetik, jardun hartarako aukeratu? Zeren, baldin eta gauzak bere bidetik ateratzen baziren,
|
bera
hantxe egongo baitzen, balizko okerrak zuzentzeko eta berbideratzeko prest?, baina ez zegoen lasai; atea zaintzen egon behar izateak, gainera, baita Adaren barre txikiek ere, tentsio puntu bat erantsi behar zioten bere nerbio sistemari; afalordua ere gainean zuten?; esan nahi baita Maria Bibianak askoz arrazoi gehiago zituela lasai ez egoteko lasai egoteko baino: horregatik egiten zitzaion minutu bakoitza bost minutuko, eta Adak irakurtzen zuen orri bakoitza hamar orriko.
|
|
|
–Zoaz, Maria Bibiana. Ni berehalaxe joango naiz, esan zion Adak,
|
bera
hantxe geratzen zela, usoekin jolasean eta atsoarekin hizketan.
|
|
|
baina hantxe zegoen bera. Ada?, amari errotik kendu ziotèn ametsa bere lekuan jartzeko prest, leku ezin egokiagoan!; ez al zuen, bada, amak, Ama Birjinaren ohorez, leku berezi hura eraiki Regina enean bertan?; oi, Regina eneko, arrosen arkupe? hura, horma batera jotzen zuena, non baitzegoen hutsarte bat, Reginak hutsik utzi zuena, nahita utzi ere, zeruko Ama Birjina
|
bera
hantxe ager zekion noizbait: nik egin dizut tokia, eta orain zatoz Ama Maria!; hutsarteak bi metro eskaseko garaiera zuen eta metro erdi zabal, eta horregatik hartu zuen saltzaileak metro xingola, Adak eskatuta; saltzaileak, gero, ahoa bi aldiz zabaldu, eta Adak bi aldiz eragin zion buruari, gora eta behera; azkenik, biek ala biek agur egin zioten elkarri, irri zabala ezpainetan, tratua hantxe itxi balute bezala; biharamunean, baina, Ada dendara itzuli, eta buruaz ezetz esan zion saltzaileari erabakitasun handiz:
|
|
|
–Zoaz, Maria Bibiana. Ni berehalaxe joango naiz –esan zion Adak,
|
bera
hantxe geratzen zela, usoekin jolasean eta atsoarekin hizketan.
|
|
|
ez al zuen, bada, bere zoritxarrak aparatu on bat merezi –hain zegoen zaharkitua etxean zutena! –, musikaren notak eta soinuak modurik fidelenean erreproduzituko zituena, zoritxarra musikaren edertasun akatsik gabean guztiz urtu zekion behingoz?; galdetu zion prezioa saltzaileari, sartu ziren elkarrizketa luze batean –saltzaileak aparatuaren kualitate eta bertute guztiak aipatzen zizkion, Adak entzun egiten zion bitartean, aldeko jarrera batean hasieran: ...ametsa... baina hantxe zegoen bera –Ada–, amari errotik kendu ziotèn ametsa bere lekuan jartzeko prest, leku ezin egokiagoan!; ez al zuen, bada, amak, Ama Birjinaren ohorez, leku berezi hura eraiki Regina enean bertan?; oi, Regina eneko" arrosen arkupe" hura, horma batera jotzen zuena, non baitzegoen hutsarte bat, Reginak hutsik utzi zuena, nahita utzi ere, zeruko Ama Birjina
|
bera
hantxe ager zekion noizbait: nik egin dizut tokia, eta orain zatoz Ama Maria!; hutsarteak bi metro eskaseko garaiera zuen eta metro erdi zabal, eta horregatik hartu zuen saltzaileak metro xingola, Adak eskatuta; saltzaileak, gero, ahoa bi aldiz zabaldu, eta Adak bi aldiz eragin zion buruari, gora eta behera; azkenik, biek ala biek agur egin zioten elkarri, irri zabala ezpainetan, tratua hantxe itxi balute bezala; biharamunean, baina, Ada dendara itzuli, eta buruaz ezetz esan zion saltzaileari erabakitasun handiz:
|
|
|
Nahiz eta jakin nahi ez izateak halako jakin min berezia piztu behar zion, eta nahiz eta, kontrapuntu gisa, Maria Bibianak gogoan behar zuen izeba Ernestinak inoiz eman ziòn irakaspena –" Jendea estutzen baduzu, jendeak estutuko zaitu" –, erdibidea bilatzera bultzatu zuena, bide estutik ihesi –eskrupuluak ez zituen jada garai bateko etsai–, bi emakumeei elkarri idazten utziz baina elkar ikusten ez; hala, bada, Maria Bibiana lasai zegoen –ahizparen eta Txaroren arteko bitartekaritzak maila bateko arazoak (moralak) zekarzkion arren, ez ote zuen Jainkoak, beste ikuspuntu batetik, jardun hartarako aukeratu? Zeren, baldin eta gauzak bere bidetik ateratzen baziren,
|
bera
hantxe egongo baitzen, balizko okerrak zuzentzeko eta berbideratzeko prest–, baina ez zegoen lasai; atea zaintzen egon behar izateak, gainera, baita Adaren barre txikiek ere, tentsio puntu bat erantsi behar zioten bere nerbio sistemari; afalordua ere gainean zuten...; esan nahi baita Maria Bibianak askoz arrazoi gehiago zituela lasai ez egoteko lasai egoteko baino: horregatik egiten zitzaion minutu bakoitza bost minutuko, eta Adak irakurtzen zuen orri bakoitza hamar orriko.
|
|
|
Inork ez zuen ulertu aita, ni neu ere besarkatzen ninduen biluzik, baina ez zegoen ezer itsusirik hartan; batzuetan, elkarrekin egiten genuen lo, eta berak laztandu eta besarkatu egiten ninduen, baina kontaktua bihotzetik sortzen zitzaion, mugarik gabeko gupidaz, Gandhijiri bezala, hura ere neska gazteekin etzaten omen zen, maitasun unibertsalak eta bateratze gupidatsuak soilik bultzatuta. Inork ez zuen ulertu nire aita, mendi irteeretan neskekin eta mutilekin etzatea sentipen gardenez egiten zuen, eta ur jauziaren azpian banan banan sartzera gonbidatzen gintuenean ere berdin jokatzen zuen,
|
bera
hantxe zain, ur garbigarriaren jauzipean, gu noiz besarkatuko, mantram doinuan bilduta; esperientzia mistiko ahantzezinak izan ziren guztiontzat, baina mingain gaiztoek asmo lizunak ikusi zituzten maitasun unibertsala besterik ez zegoen hartan; adin txikiko mutil baten aita bere semearen bila agertu zen halako batean, esamesak entzunda, nire aita jipoitu zuen, eta aitak ez zuen kolperik itzultzek...
|
|
2011
|
|
|
Zeberio irudika zezakeen, esate baterako, hiruzpalau neska mutikoren aita, gauez umeak lo zeudela ziurtatzen atearen zirrikitutik, nerabeen kirol oinetako zikinak apartatu eta garbitzen, haiekin arrantzara joaten, amukoa amuan nola jarri erakusten, irrati bat nola egin katekorratzak, bizar xaflak eta alanbre zatia egur puska bati lotuz. Soto irudika zezakeen Euskal Pen Clubeko buru, Kurdistango kazetari eta idazle atxilotuen eskubideen alde jo eta su hitzaldiak ematen, batetik bestera, loturarik gabeko hegazti aske eta nomada, injustiziaren uzta non oparoen,
|
bera
hantxe lehen. Nork bere bizitza izango zuen, gutxitan topatuko zuten elkar, bere lagun zaharrak ikusi besterik ez zegoen, Sara Fernandez, la bella Ines eta beste hainbat...
|
|
2012
|
|
|
Han danetarik saltzen eben; ogidunak bere bertan ixten eban auzo guztirako ogia. Geroago Sakoneta etxea egin eben eta bertako seme batek tabernea ipini eban; gaur egun
|
bere
hantxe dago hondino.
|
|
|
Laurak! eta iruditzen zitzaion
|
bera
hantxe zegoela, aulkiaren gainean, betidanik. Baina grina sorta amaigabekoa sar daiteke minutu batean, jendetza bat leku txiki batean bezalaxe.
|
|
|
urrezko bloka pomelatua, eta erdian, berdean argitua, esmeralda moduko zerbait.
|
Bera
hantxe zegoen On Karlosek abadeari eman zionean; horregatik, ez du lan handirik izan orain hura aurkitzen.
|
|
2013
|
|
|
Bazkaltzeko ordua zen, bai, eta etxeko guztiak, aitona amonak, ama eta osaba Omar?
|
bere inguruan
hantxe. Guztiek zekiten nork behar zuen bazkari hartan izar, eta horregatik, beharbada, eseri ez bertze, isilik geratu ziren, harik eta, halako batean, Hamza solasean hasi zen arte:
|
|
|
Bazkaltzeko ordua zen, bai, eta etxeko guztiak –aitona amonak, ama eta osaba Omar–
|
bere inguruan
hantxe. Guztiek zekiten nork behar zuen bazkari hartan izar, eta horregatik, beharbada, eseri ez bertze, isilik geratu ziren, harik eta, halako batean, Hamza solasean hasi zen arte:
|
|
|
Baina iskanbiletara ohituak izaki nonbait ulisotarrak, eta ez dira aztoratzen eta ez diote inolako jaramonik egiten plaza erdi erdian txinalka dagoen gizonari. Beren liskarretan murgildurik, badirudi ez zaiola inori axola Ulisoko kanpotarra hau da, Bogoa, Kokoherriko bosgarren zelataria, eta bitartean
|
berak
hantxe jarraitzen du makilan babestuz txinalka iskanbilaren barne barnean:
|
|
|
Zeregin guztiak amaitu eta alde egin dut. Alde,
|
berak
hantxe eduki nahi nauelako. Ez zuen alaba egoista hau espero laurogeitaka urteak pasatuta.
|
|
|
Ezagutzen nuen bizitza hura, Iruñeko Alde Zaharrean nintzen. Arestiko emakume
|
bera
hantxe zegoen, baina gibeletik ikusten nuen. Gonak izterrak tapatzen zizkion, eta begiak beheitiago irristatu zitzaizkidan.
|
|
2014
|
|
|
Era
|
berean
hantxe auzoren bat agertuz gero, ez lukeen bagoi baten leihatilatik metro bidaiari kuxkuxerorik ikusiko nire urteroko igarotzearekin egokitu ezean.
|
|
2015
|
|
|
Burutik pasa ere egin zitzaion ilara erraldoi hura ez zela mugitzen, akaso ez zuela bururik ere izanen. Baina pentsamendu hura faltsua zen, ezen ilara mugitu egin baitzen, eta nola gainera!,
|
bera
hantxe ipini zenetik. Gainera, milaka eta milaka pertsona haiek guztiek itxaroten bazuten, nola ez zen bada ilara mugituko!
|
|
|
Charles Tansleyk esaten zuen hori, oroitu zen, emakumeek ez dakite margotzen, ez dakite idazten. Atzetik etorriz gelditu zitzaion hura aldamenean, gauza gorrotagarriagorik!?,
|
bera
hantxe margotzen ari zela. «Tabako txikitua», esan zuen hark, «bost penny ontzako», bere pobrezia eta printzipioak nabarmenduz.
|
|
|
Ordurako sortak han zeuden. Atera etor zitezela sorta haiek hartzera esan zuen, eta
|
bera
hantxe bildu zen, eta atea ireki orduko barrura sartu eta Andre Maria besarkatzera joan zen, negarrez eta ama prioreari erreguka ez zezala bota kanpora. Handiak ziren morroien oihuak eta atean ematen zituzten kolpeak.
|
|
2016
|
|
|
Nahiz eta oroitzapen garbi garbirik ez izan, gauza bat nabari zitzaidan orain, hura ez nuela ene lehenbiziko bizia eta aroz aro jadanik bizi izan nintzela. Berriz ere boza mintzatzen hasi zitzaidanean, aitortu zidanarengatik balditu egin nintzen, hau da,
|
berak
hantxe utziak izan ginela eta berak idatzitako patua bete behar genuela. Mundua ugaltzeko helburua aitzinetik tinkatu omen zigun, lurra askaziz bete dezagun eta lurra gizakien bizitoki bihurrarazteko agindua eman zigun ere.
|
|
|
Nor beraz?
|
Berak
hantxe esaten ari zirenak ongi zekizkien, aspalditik ikertu izan balitu bezala eta ohar haiek idatziz hartzeko grina ez zen orduan ohikoa. Zer zeukan eskuan, beraz?
|
|
|
Eta
|
bera
hantxe zegoen.
|
|
2017
|
|
|
Baina
|
bera
hantxe eserita, txekea eskuan zuela.
|
|
|
Hain errespetu gutxi ote zidan galdetu nion neure buruari, piper egin, nik galarazi ondoren, eta gero gainera denda aurretik pasatzeko, nik ikusten ote nuen edo. Baina berak ezin zuen denda barrua ikusi zeren eguzkiak bete betean ematen baitzuen atean eta automobil baten faroetatik barrena ikusten saiatzea bezalaxe zen,
|
beraz
hantxe gelditu eta pasatzen ikusi nuen, aurpegia pinta pinta eginda pailazo batek bezala eta ilea dena gominaz eta kizkurrez beteta eta soinekoa berriz zera, nire gazte denboran emakume bat zangoak eta atzealdea tapatzeko hura besterik ez zuela atera izan balitz, baita Gayoso edo Beale Street era ere, laster asko bidaliko zuten kartzela zulora. Bertan hilko ahal naiz ez badira janzten kalean gurutzatzen dituzten gizon guztiak eskua luzatu eta ipurtalde hari heltzeko gogoz utzi nahi balituzte bezala.
|
|
|
Beharbada zulo horren parean beherago koneju gordelekua dago eta posteak zanpatu egingo ditu.
|
Bera
hantxe sartzeko moduko zuloan sartzeagatik posteari zeinek esango dio ezer?
|
|
2018
|
|
|
Iñakiren iritzia ontzat jo bide zuten gainerakoek eta
|
beraz
hantxe zegoen ring ring Idazkaria deika.
|
|
|
Gora igo denean, txokolatea jaten aurkitu du Marta. Espresuki
|
beretzat
hantxe jarria dirudien sofa urratuan etzanda dago, kristalaren beste aldeko elur malutei so. Lassek altxatzen eta amarena izandako beroki luzea janzten lagundu dio.
|
|
2019
|
|
|
Guztiak berari begira.
|
Bera
hantxe erdian, guztien artzain edo animali domatzaile balitz bezala. Pozik, Tomek bere inguruan onartzen zituelako.
|
|
|
Nahikoa izan du Sabina atzeko atetik desagertzen ikusi eta bakarrik geratzea, kortaren itxiaz, ospelaz, salbaiaz gogoratzeko. Eta
|
bera
hantxe, basoaren kolkoan, pijama hutsean.
|
|
|
Bitartean, kontzientzia profesionalak eskatzen dio, gutxienez, orriak poliki poliki pasatzea, begi adituak hitzen gainean noraezean bezala galduz, horrela, arreta maila aldatuz, munta txikiagoko edozein hutsegite ustekabean harrapatuko zuelako esperantzan, argi fokua bat batean mugitzeak tokiz aldatu duen itzala balitz bezala, edo zeharkako begirada ezagunak ihesean doan irudia, azken unean, atzematen duen bezala. Gutxienekoa da jakitea Raimundo Silvak orri gogaikarriak erabat garbitzea lortu ote zuen, merezi duena da berari begira gelditzea On Afonso Henriquesek gurutzatuei egin zien diskurtsoa berrirakurtzen duenean, Osbernorena deitzen den aldaeraren arabera, Setioaren egileak
|
berak
hantxe bertan latinetik itzulia, ez baita besteren ikasgaiez fio, are gutxiago horrelako erantzukizun handiko gai batean, gure errege fundatzaileari aurkitu zaion lehen diskurtsoa, ez gehiago, ez gutxiago, adituek ontzat ematen duten beste diskurtsorik, gainerakoan, ez delako ezagutzen. Raimundo Silvaren aburuz, diskurtso guzti guztia, alderik alde, absurdoa da, ez da itzulpenaren zehaztasunaz duda egiten duela, beoa bezalako zuzentzaile arrunta latinez urri baitabil, baizik eta ezin daitekeelako, benetan ezin daitekeelako sinetsi elizgizona izan ez zen Afonso errege honen ahotik halako harenga korapilatsua atera zitekeenik, harenga horrek antz handiagoa daukalako fraideek handik sei edo zazpi mendetara botako dituzten prediku bihurriekin, orduan doi doi zezeltzen hasten zen hizkuntza baten ahalmen laburrak eskain zezakeenarekin baino.
|
|
2020
|
|
|
Oraintxe bertan bolada boladan daude izadi jakintza, botanika...
|
Bera
hantxe biziko litzateke eta... ba... digestioaren edo, nik al dakit, ohituren berri emango liguke. Datuak biltzeko.
|
|
|
Lurdes hil eta bost urtera hil zen Xabier, eta irudikatu nituen bost urte horietan hilerrira egin zituen bisitak. Imajinatu nuen
|
bera
hantxe, zutik, hilobiaren aurrean, kontu kontari zein isilik, negarrez edo irribarrez. Baina jada ez zegoen Xabierren figurarik, soilik haren izena Lurdesenaren ondoan.
|
|
2021
|
|
|
Lazedemoniarrak deskribatu zituen, ilea orrazten Termopiletan hil baino lehen. Makarroien jatorria azaldu zuen, eta kobrearen deskubrimenduaz hitz egin zuen
|
bera
hantxe izan balitz bezala. Azkenik, Jakob zorrotzak kontra egin zionean Lurreko Paradisuko kanporatzeaz esandakoagatik, eztabaida apal bat piztu zen, eta mutilak etxerantz abiatu ziren.
|
|
|
Bere eskakizunak eta gaitzespenak gorrota nitzakeen. Baina
|
bera
hantxe zegoen, besterik ez: eta bera hantxe egoteak gogaitzen ninduen; bera hantxe zegoelako soilik.
|
|
|
Baina bera hantxe zegoen, besterik ez: eta
|
bera
hantxe egoteak gogaitzen ninduen; bera hantxe zegoelako soilik. Bere presentziak berak eragiten zidan amorrua.
|
|
|
Baina bera hantxe zegoen, besterik ez: eta bera hantxe egoteak gogaitzen ninduen;
|
bera
hantxe zegoelako soilik. Bere presentziak berak eragiten zidan amorrua.
|
|
2022
|
|
|
Harriduraren ondoren, ez zuen beldurrik sentitu; alderantziz, sentipen atsegina zen hura: hondar errearen kontaktua, eguzkiaren usain beroa eta
|
bera
hantxe, inguruaren kontzientzia galdurik, beste mundu atseginago baterako atean nonbait, gustura.
|
|
|
...etan, herri mailako berriemaile gisa ere", eta, ondoren, Issy lâÃvêquen finkatuak zeuden tropa alemanak Errusiako frontera abiatu izanak areagotu egin zuen Irène Némirovskyk" kontzentrazio esparrura deportatua izateko zeukan arriskua" 11 22an, Julie Dumoti idatzi zion, bere aitaren konpainia dama ohiari, ahalik eta azkarren etor zedin Saona eta Loira departamendura,
|
bera
hantxe zegoela, Hôtel des Voyageursen, senarrarekin eta alabekin, eta, gezurra badirudi ere, Wehrmachteko ofizialen babespean. Notarioaren bulegoan testamentu gisa utzitako gutun batek Julieri uzten zion, ezbehar kasuan, Denise eta Ãlisabethen tutoretza eskubidea.
|
|
2023
|
|
|
itsasontzi bat lurretan. Eta
|
berak
hantxe ikasi zuen gitarra jotzen, unibertsitatea hastean zaletasuna albo batera utzi bazuen ere. Ondarroako lehengusuaren eta bere arteko loturetako bat hura izatea saihetsezina zen, beraz.
|