|
2000
|
|
|
Salamancan ikastaroak egina zen eta bere bizitzan zehar hil arteraino Lapurdiko Saran parroko izana.
|
Bere
Gero (1643) liburuan agertzen denez, honek ere bazuen zerbait Aita Vitoriaren irakaskuntzetatik. Hara hemen esaldietariko bat:
|
|
|
—Ez nago, oro har, pentsatzeko moduaz eta moldeaz denaz bezainbatean, Axularrekin akort, eta gero eta gutiago nago, baina, filologoa naizen aldetik, erran dezaket ezen
|
bere
Gero hau euskararen monumentua dela, deusezetik edo kasik deusezetik eraikia: mirakulu bat, Joanes...
|
|
|
Zinez ote gara, bada, Marianak erraiten zuen moduan gente de suyo grosera, feroz y agreste, eta zinez ote da gure lengoaia lenguaje grosero y bárbaro y que no recibe elegancia? Ordea, ez ote dakigu biok ezen Axularrek ongi baino hobeki frogatu zigula
|
bere
Gero hartan ezen euskara latina, frantsesa, gaztelania edo bertze erdara eta hizkuntza bezain urrun irits zitekeela... eta arrazoin zuela, halatan, noiz eta erran baitzuen ezen euskaldunona zela falta, ez euskararena. Edo, Graciánek dioen bezalakoak ote gara, noiz eta baitio El criticón en:
|
|
|
Eta, itsasaldi haren ondotik, neure bide berri hartan barrena, gero eta segurkiago eta gero eta gogortkiago fintkatu nituen neure oinak, eta gero eta bazterrerago egin zuten ene zalantzek, halako moldez, non, neure ezbai eta buruhauste haiek guztiak, denbora batean enegan haragitzen zirenak eta haragiaren haragi bihurtzen, itzal bihurtu baitziren, finean, eta, azturaren azturaz itzalaren itzal. Eta, handik harat, zein urrun sentitu nintzen neure amaganik; zein urrun, aita Bartolomeganik eta hark irakatsietarik; zein urrun jesuitek eta Erromako Eli za ko moralistek manatutik... eta zein urrun Axularrek
|
bere
Gero n adierazietarik, seigarren manamenduaz denaz bezainbatean!, zeinak, derradan bide batez, seigarrenetik lehenerat egin zuela baitzirudien, baldin apezek eta eliz jendeek manamendu hari predikuetan eta aitorlekuetan emaiten zioten denborari kontu egiten bazitzaion bederen.
|
|
|
Jostaketa luze eta samur baten ondotik, Rubenen arnasketa geldoa ohetik datorkidala, gaurkoan ere eguneko bizipen nagusienak laburbiltzen saiatuko naiz. Eta Ruben aipatu dudanez, adierazi nahi dut
|
berarekin
gero eta gusturago nagoela, eta nor sentiarazten nauela. Eta berari ezertxo ere aipatu ez badiot ere, gaur burutazio txoro bat izan dudala:
|
|
|
Ez da horretan agortu bizkaieraren emaitzarik, aurten ere, albo albotik egin baitio oles gure Frai Bartolomek Frai Mateo Zabala
|
bere
geroko hurbilaren idazlekideari. Azken horren testuak ere, eskuragai eta irakurgarri, Aita Villasanteren babespean.
|
|
2001
|
|
|
Ajuria Eneko mahaia gainditu zen eta Lizarrako Akordioa pasa da. Lizarrak herri honek
|
bere
geroa erabaki behar duela dio, hori da bere zentzu nagusia. Hori hor dago eta egongo da gero ere, baina Lizarrako kudeaketa (guk asko protestatu genuen bere kudeaketa okerrarengatik) ez zen egokia izan.
|
|
|
Modu honetan, nobelen egitura
|
bera
gero eta gehiago ezkutatuz, kontaketa bera joan zaigu gailentzen. Alegia, Bihotz bi n azaleratu den moduan, narratzailearen solasa da oroimenaren kapritxoei erantzuten saiatuko dena.
|
|
|
Baina kalera irtendakoan, euripean ibiltzen jarri eta itzalak
|
bere inguruan
gero eta luzeago eta beltzago egin direnean, uzkurtu ordez irribarre txiki bat egin du trenkaren azpitik, doinu alai bat txistukatzen hasiz, eta etxerainoko bide guztian pauso seguruz dabilen sentsazioa izan du aspaldiko partez.
|
|
|
Xakurrak sainga egin zion, haren jaunzkera xelebrearekin izituxea. Ez zioten ireki nahi, eta
|
berak
gero eta fuerteago jotzen zuen. " Ez haiz ohartzen Aste Santua dela eta putek ere ez dutela lanikan egiten?", erran zion portugesak irriz.
|
|
2002
|
|
|
Zientzialariak hortxe ari dira, kobrezko hariari zukuak atera eta atera,
|
bertatik
geroz eta hori bai, estu estu eginik datu gehiago joan daitezen, etxeetara iristen diren hari instalazioak aldatzeko beharrik izan gabe.
|
|
|
Gizakia, berriz, misterio da oraino,
|
berari buruz
geroz eta gauza gehiago dakizkigun arren.
|
|
|
Barrualdeak eta kanpoaldeak. Ez ote zen
|
bera
gero eta itxiago. Gero eta mendi puntago.
|
|
2003
|
|
|
Leize sakon batera erortzen zala ikusten zuan. Haitz zorrotzen puntak eta zugaitzen adarrak zast zast zast igarotzen zitzaizkion ondotik eta oratu ezinik,
|
bera
gero ta arinago sartzen zan gelditu gabe lur azpitik munduaren bihotzera buruz. Alde batetik bazekian berak dana gezurra zana, hantxe bertan oratzen baizituan izarak eta ohea, baina ezin zuan kendu burutik leize sakonetik behera erortzeak ematen zion bildurra, eta etsituta saiatzen zan adarren bati oratzen.
|
|
|
Nazio bakoitzak badu ere bere Ohitura berezien araberako bizia eramaiteko eskubidea, baztertuz, jakina, edozein oinarrizko giza eskubide bortxatzeko bidea, eta bereziki herri gutituen zapalkuntza. Nazio bakoitzak badu, beraz,
|
bere
Geroa eraikitzeko eskubidea, hezkuntza egokia emanez bere belaunaldi berriei.
|
|
|
ZBeko aktibistek kapital sozial horren mekanismo batzuk jarriko dituzte martxan, Mugimenduen Gizartean ohikoa den kapitala, alegia: mobilizatzeko ohitura, plataforma pluralak eta gai bakarrekoak (monotematikoak) antolatzeko erraztasuna, adskripzio politikoen gainetik (edo azpitik) antolatzeko joera, herrian bizi direnak auzotar legez errekonozitzeko gaitasuna eta nor
|
bere
geroaren aldeko lanariekiteko gogoa.
|
|
|
Era paradoxikohorretan, mugimendu ekologistak global/ lokal dikotomia gainditzen du. Mailalokalean mobilizatzen da, eta interes lokalak, pertsonalak eta erkidego txikienak, dira mobilizazio horren motorra; baina etxe globala, batik bat
|
bere
geroa, epeluzera begira, dute buruan.
|
|
2004
|
|
|
Joan den aste honetan aukera paregabea ukan dugu horren agerrarazteko. Izan ere, lehen aldikoz, bakoitzaren lan ildoa begiratuz, egitura bakoitzean egoeraren begirada sakona egin eta gero, emaitza beretara iritsi dira, alegia Ipar Euskal Herrian eramana izan den lan zama guziaren gainetik, izugarrizko inbertsio ekonomiko eta pertsonalen gainetik, gure hizkuntzaren egoera larria da eta
|
bere
geroa arrisku latzetan. Elkarrizketa bultzaturik eta elkar lanaren eraginkortasunaz jabeturik burutu dugu iragan den larunbateko manifestaldia euskal irakaskuntzako hiru sareak, »pena da horretan Ikas Bi ez agertu izana».
|
|
|
–Ez al huen esaten, zurrutari ematen hion garaian, hire eta hire emaztearen errealzaletasunaren fruitua zela Eneko? –esan zion haietako batek aitari, aitak
|
berak
gero kontatu zidanez.
|
|
2005
|
|
|
Mediku ‘publikoak’ gaixoak zenbakiak bailiran ikusten ditu; kontsulta pribatuan tratua ‘berezia’ da," autentikoagoa". Kontsumismoak" serie produkzio" ra garamatza: " gauza
|
beraren
gero eta gehiago, ez gauza berriak"," hurrengoa mesedez?". Zentzuak ez du zentzurik.
|
|
2006
|
|
|
Eta gertakaria soilik Rafa DÃezen kontua izanen balitz,. Baina garbi dago ergatiboak buruko min dezente sortzen duela gurean, eta baliteke Rafarena fenomeno orokorrago baten adibiderik sonatuena eta muturrekoena izatea, baina fenomenoa
|
bera
gero eta zabalagoa eta hedatuagoa izatea. Horra, zernahi gisaz, ikertzaileentzat erronka, ez nolanahikoa.
|
|
|
Kojeverentzat, ekintza askea denborazko bilakaeraren marratik berex kokatzen da. Marra horretako edozein puntutan ageri den hic et nunc delakoa iraganak zehazturik, finkaturik, mugaturik, dator, eta aldi
|
berean
geroa mugatzen du. Aldiz, ezin azal daiteke ekintza askea iraganari erreparaturik, ez baitu hartan oinarririk ez jatorririk.
|
|
2007
|
|
|
|
Berarekin batera
gerora begirako planak egiteak, izan ere, familia berrian integratzean nozi dezakeen behin behinekotasun sentimendua ezabatzen lagunduko dio.
|
|
|
Aristoteles-ek symbolon eta semeion hemen balio berdinarekin erabiltzeak ez du uzten dudarik, hitza/ hizkuntza espresuki (adierazle) konbentzionaltzat, esanahiaren «oinarri naturalik» ez duen zeinutzat ulertu behar dela. Sinbolo edo zeinu arbitrariook (katá synthéken) herririk herri ezberdinak dira; haatik, adierazle (hizkuntza) ezberdinon pean edo barnean, adierazia bera, arimako afekzioak lehenengo, gauzak
|
berak
gero, berberak dira beti.
|
|
2008
|
|
|
" Eskatzen dizuet ausartak izateko, eta ez beti besteen lana oztopatzen ibili". Ana Urchuegia defenditu zen Euskara teknikarien txostenak lotesleak ez direla esanaz, hau da, udal ordezkariak informatzeko balio dutela, beste bete beharrik gabe.
|
Beraz
gero, libre direla nahi dutena erabakitzeko, teknikarien iritziaren aurkakoa bada ere. Alkatearen ustez, garrantzitsuagoa da herritan guztiei aukera berdina ematea, hau da ez dadila inor lanpostu horietan lehiatzeko aukeratik kanpo izan, eta behin lanpostua eskuratuta denbora emango zaie oraindik euskaldundu gabe dauden pertsona horiei hizkuntza eskakizuna bete dezaten.•
|
|
|
Izan ere, CFC familia substantzia ugarik osatzen dute eta mendeetako iraupena dute desagertu aurretik. Hozkailu, spray eta beste hainbeste erabilera industrial zuten substantziak gero eta gehiago ekoizten ziren,
|
beraz
gero eta kantitate gehiago metatzen ari zen atmosferan.
|
|
|
ETAren jarduera ankerra izanagatik, bera gabe eskubidea mahai gainean ote liteke?, galde dezake edonork. Nola gauzatuko du herri honek
|
bere
geroa erabakitzeko eskubidea, aukera politiko abertzaleek ez badute elkar hartzen. Horra gakoa!
|
|
|
lauzpabost basoerdi hartu zituen eguerdiko saio hartan, mundua ere ez zèn mundu itxuraldatu batera eraman zutenak, non hegalda baitzitezkeen, ardoak burmuinetan eragindako erreakzio kimikoen eskutik, harriak eta harkaitzak, burdinak eta berunak. Eta Beñardo,
|
bere buruan
gero eta konfiantza handiagoarekin, zoriontsu, zer besterik zen haren aurpegia zorionaren irudia baizik, entzuleak txaloka hasten zitzaizkion bakoitzean??, bere buruaz aspaldiko partez harro. Txalo bakoitza hauspo baitzitzaion, txaloek pozten zuten; ardo tanta bakoitza pizgarri baitzitzaion, ardoak puzten zuen?
|
|
|
NAROA. (sorgin)
|
Berarekin
gero eta gusturago bazaude?!
|
|
|
Beñardok, baina, ardoaren mirarian sinetsi zuen, antza, eta, handik aurrera, beste basoerdi bat hartu zuen –botila ere mahai gainean zuten, eta Kaxkagorrik bere gain hartu zuen ardoa zerbitzatzeko ardura–, beste bat eta beste bat... lauzpabost basoerdi hartu zituen eguerdiko saio hartan, mundua ere ez zèn mundu itxuraldatu batera eraman zutenak, non hegalda baitzitezkeen, ardoak burmuinetan eragindako erreakzio kimikoen eskutik, harriak eta harkaitzak, burdinak eta berunak. Eta Beñardo,
|
bere buruan
gero eta konfiantza handiagoarekin, zoriontsu –zer besterik zen haren aurpegia zorionaren irudia baizik, entzuleak txaloka hasten zitzaizkion bakoitzean? –, bere buruaz aspaldiko partez harro. Txalo bakoitza hauspo baitzitzaion, txaloek pozten zuten; ardo tanta bakoitza pizgarri baitzitzaion, ardoak puzten zuen... zer zeru mota ote zen hura, tabernaren espaziotik sortu zena eta Beñardok bere eskuetako hatzez –edo eskuetako lumez esan behar ote da?, zeren besoak hegal bihurtuak baitzituen, ausaz– ukitzen zuena?
|
|
2009
|
|
|
Zelan txikertuten zenduen okelea? Txikertu ordun eskus, kutxillogas txiki txiki iñ, kutxillogas txikertu eta eskues sartu
|
bere
gero esten. (...) Lelengo txikertu te gatza emon, eta gero urrau egunen piperra nasta, ta piper apur bet artzen deudenean ba sartu, amarra ta imintte siren eskeitte.
|
|
|
Hil eta biziraun behar badu,, eznatura? batean bakarrik biziraun du (haraindian), haraindiak
|
berak
geroz eta metafisikoago bilakatuz joan baitu. Baina gu ja mundu moderno horretakoak ere ez gara:
|
|
|
–Aitak sarjentu putakume hura bezalakoa nahi nau neure egitekoetan, baina hori bai ezetz?!?; hitzak, beraz, ez zuen jada Domingo behartzen, baina, hitza jateko behar adina arrazoi izan arren, ez zuen hori askitzat jotzen, gauza bakoitzak baitu bere mementoa eta bere abagunea, eta bera. Domingo? berearen zain baitzegoen; mutila isilik zegoen, beraz, egunerokotasunaren errutinak ezinbestean aspertzen zuen arren. Domingok
|
berak
gerora aitortuko zuen, behin baino gehiagotan, zeinen itogarria gertatzen zitzaion bulegoko espazio hertsia, halako eran, non, erreakzio gisa edo, portuko belaontziak edo Lobos de mar pelikulako hainbat eszena etortzen baitzitzaizkion gogora ia modu automatikoan, askatasunaren bela zuria eta itsasoaren zerumuga amets?, errealitateak noiznahi asaldatzen zuela eta deseroso sentiarazten; Domingok, o... lan istripu baten kariaz izan zen, langileetako bati balbula bat lehertu eta lurrun beroak begiak erre zizkionean, goizeko lehen orduan, Nazario Orbe bulego buruarekin eta Domingorekin bilduta zegoèn une haietako batean, astean behin hirurak biltzen baitziren, aitak semearen jarraipena bertatik egiteko asmotan; are gehiago:
|
|
|
Horien testuak gaur erreferentzia saihestu ezinak dira diziplina horretan, diziplinak
|
berak
gero eta hots nabariagoa baitauka literaturaren eremuan. Aipamenak modu askotara egin daitezke.
|
|
|
hain txarra izan naiz hizkuntzak ikasteko, agian horregatik gelditzen nintzen musikarekin.
|
Berak
gero kantatu du en serio italieraz, portugesez, katalanez ere bai. 1966an egin zuen kanta eder bat katalanez, edo sartu du alemana batzuetan?
|
|
|
Doris-ek, beste zenbait idazle emakume hegoafrikarren antzera (Olive Schreiner eta Nadine Gordimer, esaterako) bere kasa jarraitu zuen ikasten, autodidakta gisa. Doris-ek
|
berak
gerora aitortu duen bezala, badirudi zorigaiztoko haurtzaroak fikzio idazle sortzaile direla, baina sasoi hartan ez omen zitzaion hala iruditu. Garai hartan gogoan zuen ideia bakarra idazle izatea ez, baizik eta ihes egitea baitzen.
|
|
|
Ez dira egunero biktimaren ondoan daudenak, senarra utz dezan laguntzen diotenak, lortzen ez badute ere han jarraitzen dutenak, tratu txarrak sortzen dituen harlauzak banaka igo eta jaisten, ez bakarrik ikusten direnak, baita psikologikoki ezeztatzen zaituztenak ere, pelikulako gaiztoa bihurtzeraino. Ikusi bestela Violeta Santanderren kasua,
|
bera
gero eta lohiago, heroiago Neira. Eta duinago bere emaztea, senarraren ondoan, heroiaren zauriak zainduz.
|
|
|
Haziak hor dirau, sendo, indartsu. Baina, Euskal Herriaren
|
beraren
geroa bezala, eskola propioa gauzatzeko bidea ere luzea izango da.
|
|
|
Aberri Eguneko agirian Amets Arzallusek dioen bezala: Esku bakoitzak
|
bere
geroa iragartzen badu ere, arrasto horiek denak josi nahi ditugu, eta bat egin, ibiltzeko, eskuak luzatuta elkarri.
|
|
|
San Miguel liga irabazi berri du taldeak, baina, orain, garaipena ahaztu eta Kontxa dauka buruan. Ligako ibilia, Donostiako estropadak eta
|
bere
geroa izan ditu hizpide Juan Mari Etxabek.
|
|
|
Lautreamont olerkariaren lanak piztu zion idazteko gogoa.
|
Bere
geroan eragin handia izanen duen irakurketa. Lehen idazkiak 1921ekoak ditu Michauxek.
|
|
|
" Baina armadan egon berria zara, eta ulertu zenuke", aitak esaldi harekin inflexio puntua markatu balu bezala, Domingori askotan etortzen baitzitzaion sarjentu putakumearen irudia –harena kasurik nabarmenena bazen ere, bide bertsutik zebiltzan ofizial eta subofizial gehienak–, eta aitak halako enplegatu leialak nahi baitzituen, antza –ez al zion aitari berari entzun gizon zital bat gizon are zitalago batek bakarrik zuzen zezakeela, lantegiarena bezalako giro gogorretan, Jainkoak zuzen idazten baitzuen, baina lerro okerretan? –, kargutxo baten ordainean langileen eta azpikoen mugimenduak kontrolatzen zituztenak, haiek guztiak menderatzeko asmotan; esan nahi baita Domingok horrelako ondorio batera iritsia behar zuela: ...nau neure egitekoetan, baina hori bai ezetz...!"; hitzak, beraz, ez zuen jada Domingo behartzen, baina, hitza jateko behar adina arrazoi izan arren, ez zuen hori askitzat jotzen, gauza bakoitzak baitu bere mementoa eta bere abagunea, eta bera –Domingo– berearen zain baitzegoen; mutila isilik zegoen, beraz, egunerokotasunaren errutinak ezinbestean aspertzen zuen arren –Domingok
|
berak
gerora aitortuko zuen, behin baino gehiagotan, zeinen itogarria gertatzen zitzaion bulegoko espazio hertsia, halako eran, non, erreakzio gisa edo, portuko belaontziak edo Lobos de mar pelikulako hainbat eszena etortzen baitzitzaizkion gogora ia modu automatikoan, askatasunaren bela zuria eta itsasoaren zerumuga amets–, errealitateak noiznahi asaldatzen zuela eta deseroso sentiarazten; Doming... lan istripu baten kariaz izan zen, langileetako bati balbula bat lehertu eta lurrun beroak begiak erre zizkionean, goizeko lehen orduan, Nazario Orbe bulego buruarekin eta Domingorekin bilduta zegoèn une haietako batean, astean behin hirurak biltzen baitziren, aitak semearen jarraipena bertatik egiteko asmotan; are gehiago:
|
|
2010
|
|
|
gogora bitez erromantzeen artean erdi arotik idatzita zetozen okzitanieraren historia eta gaurko egoera1, edo erdi aroko prosa katalanaren arrakasta eta ondoko ibilera2; bere txikian, bereziki harrigarria da islandiera idatziaren historia (gogora erdi aroko loraldi goiztarra, eta laxness nobel Sariaren XX. mendeko arrakasta, 1955) 3 soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain baina ez da uste behar babes sozial eta ofizialik onenak izan eta beren hiztunen kopuruan gora egin dutenek ere hizkuntza idatzi eta kultural izatera iristea samurra izan dutenik; alderantziz, urratsez urrats joan dira aitzina garapen linguistiko kultural horiek, adibidez gure inguruko erromantze arrakastatsuenetan ere. hizkuntzen historia horietan beti egon dira une erabakigarriagoak, eta, besteak beste, aipatzekoak dira batzuk: ...auak (1539) 6, ingelesean Book of Common Prayer hura (1549) edo King James’s Bible (1611) 7, alemanieran luter en Die Bibel() 8, etab. ikus daitekeenez, bere lehen urratsetan herri hizkuntzen garapen kultural idatzia erlijio bizitzatik gertu ageri zaigu, olerkian bezalatsu kultur prosan. gero eta nabariagoa zen prosa didaktiko erlijioso erromantzearen premia, apaizeria xumea, latina ahaztuta,
|
bertatik
gero eta urrunago baitzebilen. horrelako beharren isla da, zalantzarik gabe, berant erdi aroan Mart� n pérez ek idatziriko Libro de las confesiones delakoa (urteetan idatzi eta berrikitan inprimatua). apaiz lanetarako liburu kanoniko morala da, gaztelaniaz emana garaiko kleroaren egoera kultural eta soziolinguistikoari erantzun nahirik9 espainiako hego mendebaldean eta portugalen zabaldu ze... kostata eta berandu, baina kultur esparru berri posibleen artean zegoen, beraz, eliz erlijiotasun herritarrari zegokiona, eskritura Santuetatik hasi eta liturgia, kantategi, olerki eta herritarrentzako teologiaraino hel zitekeena. eliza katolikoan trentoko kontzilioak ez zituen itxi ate guztiak, eta, kontrarreformako zurruntasun guztien gainetik, jakitun
|
|
|
Hori da murgiltze bidea, 60ko hamarkadatikaurrera Kanadatik mundu zabalera hedatua eta mende laurden honetan esku zabalikhartu eta indar biziz bultzatu duguna: irakasleek, eskola arduradunek, hezkuntzaaholkulari teknikoek eta Administrazioak
|
berak
gero eta garbiago ikusi uste izan duhori dela benetako konponbidea. Horrekin batera zabaldu izan da gure artean, errazegi nire ustez,. A ereduak ez du ezertarako balio?
|
|
|
Momentu honetan emigrazioaz gain, bilakaera naturala negatiboa da. Hirurogei urtetik gorakoen presentzia nagusitzenda, hogei urtetik
|
berakoak
gero eta gutxiago diren bitartean. Haur gutxi jaiotzendira eta populazioaren egitura gero eta zaharragoa da.
|
|
|
Lokal mailan mobilizatzen da, eta interes lokalak, pertsonalak eta erkidego txikienak? dira mobilizazio horren motorra; bainaetxe globala, batik bat
|
bere
geroa, epe luzera begira, dute buruan.
|
|
|
Era paradoxikohorretan, mugimendu ekologistak global/ lokal dikotomia gainditzen du. Lokalmailan mobilizatzen da, eta interes lokalak, pertsonalak eta erkidego txikienak, dira mobilizazio horren motorra; baina etxe globala, batik bat
|
bere
geroa, epeluzera begira, dute buruan.
|
|
|
Neurri zehatzetatik aparte, energia politika
|
bera
gero eta garrantzi handiagoa hartzen ari da Europar Batasuneko politiken artean. Europako ekonomi garapenak atzerriko energia hornitzaileekiko gero eta mendekotasun handiagoa izan du azken hamarkada hauetan.
|
|
|
Baina Urek beti negarrez segitzen zuen.
|
Bere gibelean
gero eta ur gehiago metatzen zen.
|
|
|
Horrenbestez esan dezakegu, puntu honekin amaitzeko, hizkuntzalaritza bera pixkanaka bere ikerketa esparrua zabalduz joan dela, hain zuzen, ekintza linguistikoa
|
berarentzat
geroz eta garrantzitsuagoa bihurtu den heinean. Kontua da, Lyonsek dioen bezala, zientzia hori" mikrolinguistika" soilik egitetik" makrolinguistika" ere egitera pasatu dela, alegia, orain ez dela bakarrik" sistema linguistikoen egituraz" arduratzen, baizik eta baita" hizkuntzari eta hizkuntzei dagokien edozertaz" ere46 Aztergaia, bestela esanda, gertakari linguistiko osoa da —bai hizkuntza bai hitz egitea—, eta, zentzu horretan, hizkuntzalaritza ezin daiteke diziplinarteko jarduera orohartzaile bat baino izan.
|
|
|
Beste heziketa mota bat zen, azken finean. Irakasle horri
|
berari
gero Mursego diskoa eman nion, eta gustatu zaio. Esaten du baduela zerbait berezia, eta jarraitzeko.
|
|
2011
|
|
|
Berak sortu zuen Langileen Alderdiko (PT) hautagai gisa, eta ondoren hirutan galdu zituen presidentetzarako bozak. Fernando Collor de Melloren aurka lehenik 1989an, eta Cardoso
|
beraren aurka
gero, 1994an eta 1998an.
|
|
|
Hala, Hobbesentzat, ukitu berri dugun puntuari lotzeko, irainduak iraintzaileari barkatzea, are barkatu behar izatea, Naturak berak agintzen duen legea da, bosgarren lege naturala De Cive n (III, 10), seigarren lege naturala Leviathan en (XV), bi kondiziorekin: a), behin
|
bere
geroko segurtasuna bermatuta geratuz gero?, eta b), iraintzaileak, egindakoaz damututa, barkamena nahi badu?. Jainko judu kristaua, zigortzaile gogorra, barkabera ere izan daiteke damutuarekin, eta haren antzera jokatu behar ei du, kristauak?, gizakiak.
|
|
|
batetik, momentu politikoa islatzea,, emakume eta gizon haien guztien borroka eta mugimendu gerrillariaren zapalkuntza zer izan zen islatzea?; eta bestetik, gizakion kontraesanak, ezaugarri baikorrak eta ahultasunak aurrez aurre jartzea, demagogiatik ihesi: . Pelikulan heroiak eta doilorrak daude, baina bai bando batean zein bestean; askatasuna eta demokrazia bezalako jarrerak defendatu ditzakezu, baina aldi
|
berean
gero ekintzekin eta jokabideekin akatsak egin, inolaz defenda ezin daitezkeen ekintzak. Giza jokabidea oso ahula eta konplexua dela erakustea interesatzen zitzaidan?.
|
|
|
Ene eginkizunez eta beharra egiteko moduaz sekula ere ez zidan ezer esan; neure gisa jokatzen uzten zidan.
|
Berak
gero eta tarte zabalagoak egiten zituen lantegitik kanpora. Behar eta bezero berrien bila ibiltzen zen.
|
|
|
Bost bat hilabete egon ziren espetxean eta 250.000 pezetako isuna ordaindu behar izan zuten. Txanberlainek esaten zuen
|
bera
gero atxilotu zutela, belgikarrekin zebilela, eta bi egun bakarrik egon zela giltzapean.
|
|
|
" Posenen irrati telegrafista heziketa jaso ondoren, gerra pilotu gisa trebatu zuten, Erfurten lehenbizi eta Königgrätzen gero. 1943ko neguan Krimean izan zuen istripuak markatuko zuen
|
bere
geroa. Aire erasoen kontrako kanoi errusiar bateria bat bonbardatu ostean, igoerako maniobran altuera hartu aurretik, tirokatu egin dute berak pilotatzen duen Ju 87 hegazkina.
|
|
2012
|
|
|
Hala, Hobbesentzat, ukitu berri dugun puntuari lotzeko, irainduak iraintzaileari barkatzea, are barkatu behar izatea, Naturak berak agintzen duen legea da, bosgarren lege naturala De Cive n (III, 10), seigarren lege naturala Leviathan en (XV), bi kondiziorekin: a), behin
|
bere
geroko segurtasuna bermatuta geratuz gero?, eta b), iraintzaileak, egindakoaz damututa, barkamena nahi badu?. Jainko judu kristaua, zigortzaile gogorra, barkabera ere izan daiteke damutuarekin, eta haren antzera jokatu behar ei du, kristauak?, gizakiak.
|
|
|
Bestela izan zen jendea munduko geroa proiektatzen hasi zenean. Batez ere, jendeak ezinegonak bultzaturik
|
bere
geroa proiektatu behar zuenetan. Antza denez, proiektatze garai eta mugimendu bereziak egon dira Historian, halakoak izan omen ziren Erdi Aroko hiribilduetara edo geroago Ameriketara joan ziren jendeketak.
|
|
|
– Jarri beste bi –esan zion tabernariari, biok basoa ondo beteta geneukan arren. Trago bakarrean hustu zuen
|
berea
gero, eta nire kaskezurretik oraindik desagerrarazi ezin izan dudan irribarre ezin ospelagoa eskaini zidan, eskua sorbaldan jarrita– Sergei zaharra...
|
|
|
Atzerria dela bere oraina eta etorkizuna. Eta iragana
|
bera
gero eta arrotzago egingo zaiola, zainak mozten zaizkion zuhaitza ihartzen den bezala joango dela zimeltzen bere aberri bakarra, oroimenekoa. Ez dela aski izango tarteka iristen diren egunkari atzeratuen bidezko tantaz tantako gazura, boteretsuagoa dela espainiarren eta nazioarteko hedabideen galbahetik pasatako berriek dakarten pozoia bere grina itzaltzeko.
|
|
|
Errebolta portaera da, iraultza gertakizun historikoa. Erreboltak sistemaren aurka ihardutea exigitzen du; iraultza bilakabidea da, bere aitzina eta
|
bere
geroarekin. Iraultzaren bilakabidean, etengabeki ari da errebolta, eta erreboltariek egiten dute iraultza.
|
|
2013
|
|
|
Diru publikoa etekin pribatuetara bideratzeko logika neoliberala beste honetan ere nabari da: gero eta tratamendu garestiagoak batzuentzako eta aldi
|
berean
gero eta mediku gutxiago, gero eta minutu gutxiagoko bisitak, gero eta diru gutxiago artatze pertsonalizaturako. Sos guztiak diagnostiko garestitan, tratamendu garestitan, botika garestitan doaz... nahiz eta horien eraginkortasuna demostratu gabe egon.
|
|
|
" Gauza da, emazteak irakurri alean, gure Juan Kruz" i pasadizu haiek bertsotan jartzeko gogoa sartu zitzaiola. Eta esan da egin, gabero sutondoan irakurtzen zana,
|
berak
gero, oiean loak artu baino len, dana bertso biribilletan puntu luzeko bertsotan jartzen zuan, eta bigaramonean, lanera joan baino len, dana emazteari buruz kantatzen zion, eta emazteak dana paperean jartzen zuan (Zavalaren lanetik hartua 1975: 68) 43
|
|
|
Estatutuaren xedapen gehigarrian zehaztutakoa gogorarazi du EAJk atzo aurkeztu zuen legez besteko proposamenean. «Autogobernua aldatzeko eta
|
bere
geroaren jabe izateko borondatea duen gizartearen nahietara egokitzeko ekinbideen zilegitasuna aitortzea ezin da zalantzan jarri». Ordea, ekinbide horien zilegitasuna «demokratikoki adieraziko den borondatean» oinarritu behar dela zehazten du, baita «legezko errealitate eta esparru juridiko politikoen errespetuan» ere.
|
|
|
Hura baitzen ugazabak bizkarra ematen ziòn lehen aldia. Dionixiok
|
berak
gerora behin baino gehiagotan aitortu zuenez, hura izan zen bere bizitzako momenturik latzenetakoa, latzena ez bazen. Halako eran, non, haren gainean ari zenean, honako iruzkin hau ere egiten baitzuen:
|
|
|
Errezeloz begiratu genion elkarri eta gure artean leize sakon bat tartekatzen hasia zela ohartu ginen.
|
Bera
geroz eta mitin gogorragoak ematen hasi zen institutuan. Ni bakarrik ibiltzen hasi nintzen.
|
|
|
Hori aski ez balitz, zenbait guduren garaian izan ziren legebiltzarreko eztabaidak edo prentsako polemikak ere zentsuratzen zituzten, bereziki Charleroiko borrokatik eta Verdunekotik landa. Funtsean, gerla luzatuko zela argi gelditu zenean, zentsura
|
bera
gero eta esparru zabalagoetara hedatu zen. Marcel Berger eta Paul Allardzati zentsuratuen bila ibili ziren, eta zentsuraren ezaugarriak azaldu zituzten.
|
|
|
Hura baitzen ugazabak bizkarra ematen ziòn lehen aldia. Dionixiok
|
berak
gerora behin baino gehiagotan aitortu zuenez, hura izan zen bere bizitzako momenturik latzenetakoa, latzena ez bazen. Halako eran, non, haren gainean ari zenean, honako iruzkin hau ere egiten baitzuen:
|
|
|
Hiru hari txirikordatu dira, eta hiztun komunitateak hortik pentsa dezake
|
bere
geroa. Bat diren hiru arlo horien inguruko prestakuntza, transmisioa, amets gela, eztabaida antolatuko duen mekanismoak behar ditu belaunaldi berriak.
|
|
|
Begok lotsarik gabe begiratzen zidan, bere begi txirolduekin. Tankek Matias xaharraren orro aldrebes hura bota zuen," Astoaren zaldalea!", eta jende guziak" Arre mando!!!";
|
berea
gero," Zakurraren biolina!", eta denek" Beti bero!!!".
|
|
2014
|
|
|
Bisitan inor ez zetorkiola eta umezurtza zela aitortu zidan. Haren osasunak nirearen oso bestelako traza hartu zuen; botikak eta tratamenduak niri onura eta mesedea zekarkidaten bitartean,
|
bera
gero eta okerrago zegoen, azken hatsa eman zuen arte. Gaueko ordu txikietan gertatu zen heriotza.
|
|
|
Hurbiltasunetik adiskidantza sortu zen, eta geroztik lagun minak izatera iritsi gara.
|
Berak
gero bidaia agentzia bat ireki zuen, horixe zuen betidaniko ametsa, eta orain, lanean elkar ikusten ez dugunez, astean behin egin ohi dugu hitzordua, zentro komertzialen batean edo, zerbait hartu eta dendaz denda ibiltzeko, edo zinemara joateko bestela, edo txortxorrean aritzeko besterik gabe. Rafarena kontatu edo ez duda asko erabili nuen; horrenbesteko konfiantza banuen Kontxirekin, eta berak gainera kontatzen zizkidan bere gorabeherak, dibortziatua zegoen, seme alabarik gabe, eta ez zitzaion falta izaten abentura sexual eta sentimentalik.
|
|
|
–Jarrera horren aurka Renanen erantzuna erabatekoa zen: nazioa produktu historikoa da, ez da beti existitu, batez ere oraina da, eta
|
beraren
geroa zalantzagarri gertatzen da? 85 Lastima, Herder, Fichte, Hegelek, historikotasunaren maisuak Renanentzat, zer bai, eta nazioen historikotasuna justu ez ohartu izatea? 86. Bukatzeko, eta nazioaren teoriari buruz, Renanek bere proposamenean, hitzaldian eta Straussi idatzitako bi eskutitzetan zehar agertzen den ad hoc (Alsazia eta Lorrena berreskuratzeko) egindako argumentazioaz gain, tesi bolu... «nazio batek oraina eta geroa behar ditu», edo «edozein modutan, bere existentzia nazionala legitimatuko duen eskubidea izateko iragana behar du»? 87 E. Antxustegiren sarrera luzea sintesi honekin hesten da:
|
|
|
sekulako krisia. Itxaropen guztien eta eskema mental guztien porrota da790 Renanentzat 1870eko gerra franko alemana,
|
beraz
gero Alsaziako auzia, ez da munduan bi naziotxoren artean (Frantzia, Prusia) episodio politiko edo militar negargarri bat gehiago, baizik ia gizadi osoaren suizidio keinada baten pareko tragedia, progresoaren, arrazoimena, argia: lexiko honek harengan duen enfasiarekin?
|
|
|
Nola baina? Lagunak eta ni ikastola berera joaten ginen, etainstitutu
|
berera
gero. Elkarrekin pasatzen genuen eguna, baita solfeo orduak ere; bainabat batean haiek nik ez nekien zerbait zekiten.
|
|
|
Bere inspiratzailea beste bat dugu, Francisco de Vitoria (Gasteiz 1483 Salamanca 1546) dominikoa, ekonomiaz gehienbat ikuspegi moraletik teorizatu zuena. Deigarria da fenomeno ekonomikoen aipamen goiztiarrak teologia moraleko arazoei lotuta etortzea, Adam Smithek
|
berak
gerora nabarmenduko zuen egitatea. Garaiko dotrina katolikoak bekatutzat zuen merkatarien lukurreria asmoa, eta Anberesen kokatuta zeuden merkatari espainiarrek Vitoriarengana jo zuten 1517 urtean artean Sorbonan zelarik.
|
|
|
Elitista horretan Irene... Nazka apur bat ematen zion horrek liburuetan, pelikuletan, baina gauza bera egiten zuen
|
berak
gero: ahal zenik eta gutxien egoten zen beste ikasle batzuekin, eskasagoekin, Gorka Etxebarriarekin, Miren Alzarekin.
|
|
|
Gure lehen liburua Bernat Detxepare apezari zor diogu 1545an. Lehen katixima, 111 urte berantago baizik ez da agertu, 1656an, Pouvreau euskaldun berriak eginik, hemengo apezetan idazle onak bazirelarik, hala nola Axular
|
bere
Gero rekin. Bi urte lehenago plazaratua zuen Indiozko lehena Juan de Zumarragak.
|
|
2015
|
|
|
Teknologikoki errazagoa da, idazteko ere jende gehiago daukagu, pentsatzen, proposamen berriak egiten... Baina aldi
|
berean
gero produktua iritsi behar duen eremu hori da, batetik, merkatu basati bat, kaos bat, baina aldi berean oso kaos organizatua, hor erreka nagusi bat baitago, eta erreka nagusi hori neurri handi batean bahitua dago, gure kontsumoan, mainstream edo deitzen den horrek bahitua. Erdigune horretan batez ere hizkuntza hegemoniko eta handietan sortzen den kultura dago, kultura komertzial, hitzaren zentzurik txarrenean?, banal eta eskasena.
|
|
|
Bitartean, Pears eta
|
bera
geroz eta lagun minagoak bilakatzen ari ziren. Inor ez zen konturatzen.
|
|
|
ETAk bere buruari ematen zion bermatzaile izaera gorabehera, logika demokratikoaren onarpena zerion alternatiba taktiko berriari, estatus politikoari buruzko azken erabakiak euskal gizartearen esku zeudela aitortzen zuenez, eta ez ETAren eta Estatuaren arteko negoziazio zuzenaren esku. ETAk
|
berak
gerora azpimarratu du sakoneko aldaketaren funts nagusia: –Azken finean, ETAk Alternatiba Demokratikoa argitaratu zuenetik garbi asko adierazi zuen herriaren hitza errespetatuko zuela?. 99
|
|
|
ETAk
|
berak
gerora azaldu du 2009ko udan, estrategia finkatzeko eta prozesu demokratikoa ezaugarritzeko hausnarketa, egin zuela erakunde armatuak.
|
|
|
Izan ere, zuzendaritza osatzen zuten kideen artean kalapita handia piztu zen garai bertsuan. ETAk
|
berak
gerora barne agiri batean idatzi du, barne krisi sakona, izan zutela erakundearen barruan, 2007 urte bukaeran hasi eta 2008 urtean zehar.7
|
|
|
Euskal erakunde armatuak min ematen jarraitu zuen, baina ez berak nahi lukeen neurrian. ETAk
|
berak
gerora aitortu zuen, barne agiri batean: –Prozesua hautsita,(...) ETAk ildo armatuaren bidez Estatua negoziazio mahaira mugiarazteko erronka jarri zuen.
|
|
|
Eta horrela, geldituz eta dardara eginez, dantza erritmiko bat erdietsi zuen, geldialdiak erritmoaren zati bat eta pintzelkadak beste bat balira bezala, denak elkarrekin harremanean; horrela, eztiro eta bizkor geldituz eta igurtziz, lerro marroi luze urduriz zeharkatu zuen mihisea, bertan ezarri orduko espazio bat sortuz (bere aurrean sentitu zuen beldurgarri sortzen). Olatu baten barrenean hurrengo olatua ikusi zuen,
|
bere gainean
gero eta gorago. Zer egon zitekeen espazio hura baino itzelagorik?
|
|
|
Kontuan hartu du bide positronikoez egindako izakia dela; ez duela nerbiorik, gizakiok ditugun bezala. Hitz egokia dela erabaki du azkenean,
|
bera
gero eta gizatiarragoa delako, zalantzarik gabe. Ezin du gezurrik esan, robota baita.
|
|
|
Aita ordurako atarian dantzan hasia zela, atabalaren kolpeak eta edandako baxoerdiak poztuta. Eta
|
bera
gero eta indartsuago jotzen, uniformea bertan erantzi eta atabalak lotsa guztia kentzen ziola.
|
|
|
Orduan edateari lotu zen, ardo zuria edaten zuen, baina horrek ere ez zion laguntzen eta goizetan gainera burua lehertzeko zorian jaikitzen zen. Azkenik, belar infusioak hartzen zituen; ez zioten ezertan laguntzen, baina ura irakin bitartean eta, denbora igaro egiten zen,
|
bera
gero eta nekatuago zegoen eta azkenean lo gelditzen zen.
|
|
|
Horikasik norma bilakatu da. Aipatzen bazenu hori behiak, edo oiloak, hazten duen bati, edo artzainari... bereartaldearen herena galtzen balu urte guziz, nola ikusikolukeen
|
bere
geroa. Ez luke gerorik ikusiko!
|
|
|
Zuzenbide Kanoniko eta Zibilean doktore zen eta ospe handiko kanonista. Azpilikuetaren Manual de confesores y penitentes (1552) liburutik bildu zuen Axularrek aipamenik
|
bere
Gero libururako. Felipe II.aren agintaldian idatzi zuen Azpilikuetak() Nafarroako konkistaren bidegabekeriaz; bidegabea izan arren, bazekien ez zuela inoiz Felipe II.ak halakorik onartuko.
|
|
|
Garai honetan nola erabaki zuen toki honetatik alde egitea. Horren arrazoia agertzen du eta nola agindu zion bere prelatuak joateko oso nahigabeturik zen andre goi goiko bat kontsolatzera. Han gertatu zitzaiona kontatzen hasten da eta Jaunak egin zion mesede handia, pertsona goi goiko bat Jaunak beraegiaz zerbitzatzeko bitarteko izatearena, eta
|
berak
gero hura aldeko eta babesle izatearena. Oso gogoan hartzekoa da.
|
|
|
Gero goiz hartan Gotzain agurgarriari mezua bidali nion, oraindik ez bainekien egun hartan joango zen ala ez.
|
Bera
gero hara joan zen karitate handiaz, gurekin beti izan baitu. Behar zen adina ogi emango zigula esan zuen, eta Hornitzaileari agindu zion gu gauza ugariz hornitzeko.
|
|
|
Otoitzean Jainkoak mesede handiak egiten zizkion, eta Andre Mariak ere bai, oso bereziak.
|
Berak
gero moja izateko gogoa izaten zuen. Ez zen ausartzen bere gurasoengatik, eta ez zekien Ordena hau non aurkitu ere; azpimarratzekoa zen Sevillan Ordena haren Erregela lasaituko monasterioa izanik, sekula ez zuela haren berri izan, urte asko geroago monasterio hauen berri izan zuen arte.
|
|
|
Garai honetan nola erabaki zuen toki honetatik alde egitea. Horren arrazoia agertzen du eta nola agindu zion bere prelatuak joateko oso nahigabeturik zen andre goi goiko bat kontsolatzera. Han gertatu zitzaiona kontatzen hasten da eta Jaunak egin zion mesede handia, pertsona goi goiko bat Jaunak bera egiaz zerbitzatzeko bitarteko izatearena, eta
|
berak
gero hura aldeko eta babesle izatearena. Oso gogoan hartzekoa da.
|
|
|
1 Asko luzatu naiz honetan, bildutasunezko otoitzean Jainkoarekin bakarrean sartze hau zein axola handikoa den azalduz hitz egin banuen ere, oso garrantzitsua delako. Eta Jauna hartzen ez duzuenean, eta meza entzuten duzuenean, ene alabak, espirituz Jauna har dezakezue, probetxu handi handikoa baita, eta egin gauza
|
bera
gero zeuen barruan bilduz, Jaun honen maitasuna ongi irarririk geratzen baita honela. Izan ere, hartzeko prestatzen bagara, ez dio sekula ere utziko emateari, guk ulertzen ez ditugun era askotara.
|
|
|
Hori bai, sei eta zortzi urte bitartean ahalegin serioa egiten da, eta emaitzak lortzen dira. Gauza
|
bera
gero beste oinarrizko tresna batzuetan. Kontua ez da noiz, baina bai nola.
|
|
|
Ondarkin tonak ehun miliunka botatzen ditugu eta lurra
|
bera
gero eta gehiago zinezko ondarkintegi bilakatzen ari da. Ondarkinen kulturak beretu gaituela.
|
|
|
hik geroan biziko dukan historioa. Bakoitzak badik bere destinoa, bere" etorkizuna",
|
bere
geroa. Hi hori haiz... gure familia handiaren etorkizuna, geroa... oparia.
|
|
|
Urriaren 24ean, DEIADAR manifestaldian bi mezu argi izanen ditugu: salatzea ozenki Estatuak, Akitaniak eta Departamenduak erakutsi duten arduragabekeria eta berriz adieraztea hizkuntza politika berri eta ausarta behar duela euskarak,
|
bere
geroa segurtatu nahi baldin badugu;
|