|
2001
|
|
|
Eta gerlak aipatzen zituzten, gerlen oroitzapenetan berotzen ziren izpiritu motelduak, nork
|
bere
gerlak, banaka, bata bestearen ondotik: ahuntzak Chemin des Damesko bataila zuen ezpainetan, ganibeta ahurrean eta mokanes soila aurpegian" irabazi" zutena; Joanesek eta Pierrak Alemanian gatibu higatu zituzten urte airosak zerrendatzeko ohitura zeukaten.
|
|
2003
|
|
|
Perpaus horrek berak adierazi behar digu beharbada bestalde, Oxobik sumatzen zuela,
|
bere
gerlari ohi lagun anitzek ez bezala, goiz edo berant, politikak gaina hartzen ahal ziola gerlari eta indarkeriari.
|
|
|
1918an, beraz, bururatu zelarik gure burasoen. Azken Gerla? hura, 5.000 seme bederen, adin ederrean, Iparralde xume honi hartu zizkiona, bazirudien gure kristau fede zaharrari eratxiki zitzaiola erlijio berri bat; Joana Arkekoa iduriko bere saindu propioekin, bere gerlari ohi medailadunen prozesioekin,
|
bere
gerlako martirien xingola, bandera eta oroitarriekin, bere Jondoni Martinetako meza nagusi, frantses prediku, soinu, kantu, espantu eta apairu handi guztiekin.
|
|
|
Izan ditu alabaina Hegoaldeak ere
|
bere
gerletako hilak eta ihesliarrak. Baina nola ez ikus ordea, Iparraldeko euskaldunok udatiarrei irekitzen genizkielarik gure etxe pollitak eta kanpotiar dirudunei saltzen gure ehiza lekuak edo baserri xuri pollitak, Hegoaldean alderantziz, Humboldtek aipu zuen herri kontzientziari esker beharbada, herritarren kemenak irekitzen zituela lantegi berriak, sortzen kooperatibak eta eraikitzen ikastegiak, eta jendetze kopurua, orain arte, beti goiti zihoala?
|
|
2010
|
|
|
5). Eta Katonek (prinzipalenetarik bat baitzen) erran zuen guztiak desegin, plaundu eta lurrarekin berdindu behar zuela, zeren
|
bere
gerla guztiak eta egitekoak hiri hartarik sortzen zeiztela, eta hura deseginez gero, bakean eta soseguan iarriko zirela".
|
|
2013
|
|
|
Maiz aipatu zuen Jainkoa bera Frantziaren alde zegoela gerla hartan. Lehenik, apaizak
|
berak
gerlan ibili zirela eta garesti ordaindu zutela azpimarratu zuen Eskualduna k, apaizen engaiamendu desberdinak ohoratuz. Apaizek presentzia handia zeukaten artikuluetan, baina baita Jainkoak berak ere.
|
|
|
Soldaduen gutunak argitaratuz, bere berriemaileak
|
berak
gerlan inplikatuak zirela erakutsi zuen. Eskualduna n idazten zutenak ez ziren zinezko kazetariak edo gerlako berriak segitzen zituzten berriemaile bereziak, baizik eta soldaduak.
|
|
|
Oxobi ez zen osagarriz azkar, eta ez zuten frontera igorri.
|
Beraz
gerla urrunagotik ikusi zuen. Horrek esplika dezake, Zerbitzari eta lehen lerroko soldaduak ez bezala, Oxobi anitzez baikorrago agertzea.
|
|
|
Hots, artikulu horren arabera, alemanek jende xehea ere pagatzen zuten, informazioak eman ziezazkieten. Jendearen pagatzea ez zen inguruko herrialdeen jarreran eragiteko bakarrik erabiltzen, ez eta ere Frantzian
|
berean
gerlaren kontrako mezuak zabaltzeko. Laburbilduz, Eskualduna k alemanak kritikatzen zituen baita gerla arloko gaietan ere.
|
|
|
Gai hori ez zen maiz ageri Jean Saint Pierreren testuetan, baina permisionez joan ziren batzuek, itzultzen zirenean, halako mezu negatiboak zabaltzen zituztela kritikatu zuen zenbait aldiz. Alde batetik baziren Euskal Herrian
|
berean
gerla sobera luzatzen ari zela eta laster bururatuko zela ziotenak; beste batzuek, ordea, ez zela sekula finituko zioten. Artikulu horretan ez zuen iruzkinik egin herritar batzuen aurreikuspen ezkorrez.
|
|
|
Gainera, diziplinarekiko atxikimendu edo errespetu hori giristino gisa ere bazuten. Eugen Weberrek dio Action Française mugimenduan autoritatearen, hierarkiaren eta diziplinaren aldeko joera zegoela, eta
|
beraz
gerlan ere joera hori izanik, mugimendu hartako jendeak jadanik bere eginak zituen balioak aurkitu zituen gerlan. Lan honen lehen zatian aipatu dugu Eskualduna astekaria zein hurbil zegoen Action Française mugimendutik.
|
|
|
Are gehiago, laborariak lurraren eta aroaren baldintza gogorretara ohituak zirela eta
|
beraz
gerlako egoera gogorrak jasateko prestago zirela dio Jacques Meyerrek. Eskualduna barnealdean saltzen zen bereziki, eta idazten zutenak ere laborantza munduan hazi ziren.
|
|
2014
|
|
|
zuzengabekeria baten kontra egitea gerla. Oreka izan dadien zuzengabekeria eta gerlak ekarriko dituen makurren artean; ez da
|
beraz
gerlarik egiten ahal edozein zuzengabekeria gatik; honek zinez seriosa izan behar du. Gerlak ekarriko dituen ondorio txarrek ez dute izan behar zuzengabekeria horrek ekartzen zituenak baino handiagoak.
|
|
|
Geroztik, gora-behera frango izan da nor gaindi, nahasmendu handiak eta zalapartak ere ba, denbora batez armadak gider guziak bere esku harturik.
|
Beren arteko
gerla ere ukana dute, kalte ainitz egin duena. Bospasei urte huntan bada eskualde hortarik lasaitasun gehixago, nazioarteko erakunde nagusiak ere soldado andana bat harat igorrik bakearen begirale...
|
|
2015
|
|
|
" Gaixoak Esterito n izan zuen
|
bere
gerla!
|
|
|
Gertakari beltz hau ekarria da funtsean geroztik gizakiaren kontrako krima edo erailketa handi bezala. Hortik hasi baitzen ere, bederatzi urteren buruan, 1954an, Aljeriak abiatu
|
bere
gerla nazionala garrazki eta bururaino eremanez askatasunera 1962 arte. Nork daki zenbat hil eta zaurituen artean!
|
|
|
Eta Ipar Amerika ere bere hartan, Ukraina osoa bere alde ezarri nahiz. Ez dirudi ez batek ez besteak ez dutela amore eman nahi eta
|
beraz
gerla odoltsu hori areagotzen ari dela egunetik egunera. Noraino?
|
|
|
1940 an ahal bezala ihardokia Italiari, Mussolini-k nahiko zuelarik Grezia guzia beretu! Handik zonbait urteren buruan,
|
beren arteko
gerla bat ukana, komunixtek gaina hartu nahiz Errusiaren laguntzarekin! Erregea alde bat baztertua 1974 an.
|
|
2016
|
|
|
Politika madarikatua. Nazione arrotz batzuk
|
beren artean
gerla piztu dute... Beren mugak, gure lurretan ezarri dituzte...
|
|
|
Politika madarikatua. Nazione arrotz batzuk
|
beren artean
gerla piztu dute... Beren mugak, gure lurretan ezarri dituzte...
|
|
|
Etzen gazteeik ee alabainan. Gaztiak denak, hemezortzi urthetan juan ginen geo soldado. Zu ere juan tzira
|
beraz
gerla finitu aitzin. Baha, Undar urthian mobilisaatuak ginen gu ree.
|
|
|
Egundainotik jendeak harreman hertsia izan du naturarekin, hunen eraginak biziz eta jasanez. Gizakia baino boteretsuago izanez natura, hunen kaosa lehenik, gero piztiena eta horietan azpimarratzekoa intsektuena (ikus orai aipatzen den zika intsektuak zer malurak egin dezazken gizakumeari) eta gizakiaren kaosa azkenik
|
bere
gerla, gosete, esklabotza eta abarrekin, natura meneratzeko, horren kontrolatu beharrean gertatu da lurrean gizona eta asmatu ditu mitoak. Ihaute garaia bilakatuz epaitzeko garaia, negutik ateratzeko eta udaberriari atea idekiz.
|
|
2017
|
|
|
Eta Katonek handikietatik bat baitzen esan zuen guztiak desegin, lautu eta lurrarekin berdindu behar zuela, zeren
|
bere
gerla guztiak eta egitekoak hiri hartatik sortzen zitzaizkiela eta, hura deseginez gero, bakean eta soseguan jarriko zirela.
|
|
|
Bi gaztek ezagutza galdu zuten. Gizon zaharra irriz ari zen belaunaldi gazte hortaz,
|
bere
gerlako oroitzapenak aipatzen zituen. Harro zen gazte denboran, sasitarra zenean, alemanen autoei eraso egiteagatik, xistera batean botatuz leher gailuak, euskalduna zelakoz.
|
|
|
Fraile asko masakratuak dira Parisen. urtarrilan parlamentuak Louis XVI herio zigorrera kondenatzen du eta gillotinatzen plaza publikoan. Europako erret armadak Errepublikaren aurka sartzen dira, bereziki Espainia, Austria eta Prusiakoak. Frantzian
|
berean
gerla zibila pizten da eskualde ezberdinetan, bereziki Vendee departamenduan eta inguruetan. Errepublikanoen arteko zatiketa zinez areagotzen da: Girondako liberalei agintea hartzen diete" Montagnards" jakobino hertsi eta gogorrek, Parisko jende xehean oinarrituz, Robespierre famatua buru.
|
|
|
Musulman erresuma bat eraiki nahi du, eta horri esker turkoek nahasi omen duten islama Alkoran liburuko arabiar garbitasunera itzuli.
|
Beraz
gerla saindua piztuko du" infidelen" aurka Aljerko turkiar Erregeordetzak daukan eremu osoan. Haatik" Watan el Jezair" delako aljeriar nazioa behin aipatuko du 1836an, Fezko legelariei bidaliriko gutunean.
|
|
|
1944ko udan Xiberoko maki handiena manatu zuen, bospasei ehun gizonen buru, Zuberoa libratu arte.
|
Beraz
gerla zer zen bazekien.
|
|
|
Duela hiru urte, jadanik aski egun latzak jasanak zituzten, ebola deitu gaitzak bazterrak errautsirik, zonbait mila lagun hil baitziren denbora guti barne... Lehentxago aldiz, 1991 tik goiti, hamar urtez segidan,
|
beren arteko
gerla ukana zuten eta ederrak pekatuak! Leinuen arteko gerla, bazter nahasle atrebitu batzu supizle!
|
|
|
Alta, ez da entraalekoa, zernahi hil eta kolpatu, ikaragarriko makurrak eta eskualde batzutan gaitzeko gosetea!
|
Beren arteko
gerla dute gainerat eta gisa batez segurik erran ditake holakoak direla lotsagarrienak! Yemen herrialde hortan badira nunbait han 26 miliun biztanle eta erdiak edo gehixago ezinbestean daude jateko eskasez!
|
|
|
Ezin onartuz oraino Ukraina bereber ibil dadin. Hala nola honek zenbait misil jarriko dituela ekialdean aipatu orduko, Errusiak berehala ezarri ditu
|
bere
gerlako itsasontzi batzu hurbil hurbila joanden astean. Beraz ez da bururatua Ukrainaren auzia eta hauspetik oraino sugar zenbait atera ditezke eskualde hortako egoera oraino gehiago zailduz.
|
|
2018
|
|
|
Bestenaz ere nola ariko dira espantuka? Kosovo hori Europako herrialde pobreena da, behartsuena, ainitz sofritua duena,
|
beren arteko
gerla ukana duela hogoi urte, makur handiak egin zituen gerla... Kosovok ahal bezala ihardokitzen du besteen laguntzari esker...
|
|
|
Afrika hego ekialdeko herrialde bat da Mozanbike, luzaz eta luzaz portugesen gomendio izana eta bere gain jarria, jazarkunde bortitz baten ondotik, duela 43 urte. Geroztik,
|
beren arteko
gerla izigarri bat ukana dute, hamasei urte iraun duena. Ondorioz, kasik miliun bat hil eta ikaragarriko desmasiak.
|
|
|
Bazekien zerbait egin behar zuela, ezin zuela jarraitu ospitalean sagutxo baten moduan, kanpoan ezer gertatuko ez balitz bezala. Egia esan, hura ez zen
|
bere
gerla; egia ere bazen, ordea, hiltzailea harrapatu nahi zuela, harrapatu behar zuela, beste inor akabatu baino lehen. Bihotzak esaten zion zorretan zegoela hildako bost gizon eta emakumeekin:
|
|
|
Zein baino zein pertsona prestu eta zintzoagoak, zoro baten erruz mundu hau utzitakoak. Bai,
|
bere
gerla zen hura, ez beste inorena, eta, Charcoten debeku zorrotzari entzungor, prest zegoen borrokan egiteko.
|
|
|
Euskal probintzietako Junta federalak Iparraldeko oldartzearen arima ziren eta Zumalakarregi, haren besoa. Menditar buruargien moldea, buruzagi horrek
|
bere baitan
gerlaren poesia oro biltzen zuen. Berez serios eta ilun, borroka nazionala hasi zuen martirien bihotz handiarekin.
|
|
2020
|
|
|
...atik, hurbil, ez hain aspaldi Bidasoa zeharkatu beharrez ‘gaueko lan’ lotsagarrian hildako herrikideen asturugaitzatik, orain sortherritik jalgi zenean baino txiroago delarik ardoak antzaldatuta dabil eromenaren atalasean, mendia du egoitza, deus gabe, lander, aske, beti ere waiting, igurikitzan... nahiz, hainbeste nomadaren idera nekez iritsiko den Freguesia do Barroko seme erbesteratua
|
bere
gerla eta bakearen arteko ezteien ospatzeko lukeen geltokira.
|
|
2021
|
|
|
Abenduaren 11n, Hitlerrek Estatu Batueri gerla deklaratu zuen. Churchill-ek ez zuen bere loria gorde,
|
bere
Gerla memorioetan idatzi zuen bezala: " Amerikar bakar bat ere ez da nirekin haserretuko, Estatu Batuak gure aldean ikustean poz handiena sentitu nuelakotz.
|
|
|
Febus ek, bere gizonekin, esku hartu zuen eta, kronikariek idatzi bezala, Frantziako errege premuako emaztea (erregina izanen zena), Jeanne de Bourbon, salbatu zuen. Iduriz, kargatu aitzin, hor zuen lehen aldikotz
|
bere
gerla oihua bota: Febus aban.
|
|
|
Huarte bahiketa izan zenean bunkerrak gogor kritikatua zuen Gobernuaren Atolerantzia@, eta Ariasen exekutiboan manera gogorrek zuten lehentasuna. Fraga ministroak,
|
bere
gerla logikaren barnean, Ogasun Ministerioari manatu zion Berazadi familiaren banku kontuak jagotea, dirurik atera ez zezan.
|
|
2022
|
|
|
Gogoetatzen hastean ohartzen gare, berri berrikitan gertatzen ari zela ber heineko basakeria, kasik hain hurbil: Bachar al Assad bere populuaren kontra, Erdogan kurdoen kontra, Putin bera, Sirian, Bachar al Assaden laguntzeko aitzakian, Europa eta Amerikaren koldarkeria frogatzen, bai eta ere,
|
bere
gerla metodoen eraginkortasuna testatzen.
|
|
|
His to riako bihurgune nagusi batean gertatu zen, eta bihurgune hori areagotu zuen be re uzkurtasunaz eta herabeaz, senar aseezinari Nafarroako hazkurrien ateak irekiz. Urrats hori ez zen gure onerako gertatu, gizon bortitz eta maltzur horrek eus kal erresuma zaharra galbidean sartu baitzuen
|
bere
gerla pribatuez, botere go seaz eta jukutriez, geroago ikusiko dugun bezala.
|
|
|
Europako erret armadak Errepublikaren aurka sartzen dira, bereziki Espainia, Austria eta Prusiakoak. Frantzian
|
berean
gerla zibila pizten da eskualde ezberdinetan, bereziki Vendee departamenduan eta inguruetan.
|
|
|
Zuberoako bizkonderria 1023 urtean sortu zen dirudienez, Antso Handiaren denboran. Gero Zuberoako bizkondeak Nafarroako erregeari zin egiten zion, eta
|
bere
gerletan bereziki laguntzen zuen. Azken bizkondeak 1307an Zuberoa utzi behar izan zion Akitaniako duke ingelesari, eta Nafarroara joan zen.
|
|
|
Musulman erresuma bat eraiki nahi du, eta horri esker turkoek nahasi omen duten islama Koran liburuko arabiar garbitasunera itzularazi.
|
Beraz
gerla saindua piztuko du" infidelen" aurka Aljerko turkiar Erregeordetzak daukan eremu osoan. Haatik" Watan el Jezair" delako aljeriar nazioa behin aipatuko du 1836an, Fezko legelariei bidaliriko gutun batean.
|
|
|
Gainera Iparraldean bazegoen ETAren laguntza igurikatzen zuen abertzalerik Frantziako Estatuaren zirikatzeko, baina hilketarik egin gabe, ekintza materialez, Ikren gisara, amorekatik eta hemengo euskaldunek ere Araudi bat erdiets genezan. Alderantziz ETA Iparraldeaz baliatuko da Fathaland batez bezala, eta hemengo abertzaleak erabiliko ditu Hegoalde bakarraren alde, bereziki
|
bere
gerlaren zerbitzuko.
|
|
2023
|
|
|
Zerbitzu militarrean, laborari gazte eta langile gazteen arteko kontaktua ez da batere beharrezkoa; bigarrenek lehenak liluratu nahi dituzte eta azkenean elkarri min egiten diote; horrelako kontaktuek ez dute egiazko hurbilketarik sortzen. Elkarrekiko ekintzak du bakarrik hurbiltzen, eta definizioz elkarrekiko ekintzarik kasernan ez dago,
|
bertan
gerlarako bake giroan prestatzen direnez geroz.
|